| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
੪. ਸੇવਿਤਬ੍ਬਾਸੇવਿਤਬ੍ਬਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
4. Sevitabbāsevitabbasuttavaṇṇanā
੧੦੯. ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਸੇવਿਤਬ੍ਬਾਸੇવਿਤਬ੍ਬਸੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਤਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਕਾਯਸਮਾਚਾਰਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਂ ਸੇવਿਤਬ੍ਬਂ ਕਾਯਸਮਾਚਾਰਂ, ਅਞ੍ਞਂ ਅਸੇવਿਤਬ੍ਬਂ વਦਾਮਿ, ਸੇવਿਤਬ੍ਬਮੇવ ਕੇਨਚਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਸੇવਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ, ਅਸੇવਿਤਬ੍ਬਂ વਾ ਸੇવਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਚ ਨ વਦਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। વਚੀਸਮਾਚਾਰਾਦੀਸੁ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਇਤਿ ਭਗવਾ ਸਤ੍ਤਹਿ ਪਦੇਹਿ ਮਾਤਿਕਂ ਠਪੇਤ੍વਾ વਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਅવਿਭਜਿਤ੍વਾવ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ। ਕਸ੍ਮਾ? ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਓਕਾਸਕਰਣਤ੍ਥਂ।
109.Evaṃme sutanti sevitabbāsevitabbasuttaṃ. Tattha tañca aññamaññaṃ kāyasamācāranti aññaṃ sevitabbaṃ kāyasamācāraṃ, aññaṃ asevitabbaṃ vadāmi, sevitabbameva kenaci pariyāyena asevitabbanti, asevitabbaṃ vā sevitabbanti ca na vadāmīti attho. Vacīsamācārādīsu eseva nayo. Iti bhagavā sattahi padehi mātikaṃ ṭhapetvā vitthārato avibhajitvāva desanaṃ niṭṭhāpesi. Kasmā? Sāriputtattherassa okāsakaraṇatthaṃ.
੧੧੩. ਮਨੋਸਮਾਚਾਰੇ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਦਿਟ੍ਠਿਪਟਿਲਾਭવਸੇਨ વਿਸੁਂ ਅਙ੍ਗਂ ਹੁਤ੍વਾ ਠਿਤਾਤਿ ਨ ਗਹਿਤਾ।
113.Manosamācāre micchādiṭṭhisammādiṭṭhiyo diṭṭhipaṭilābhavasena visuṃ aṅgaṃ hutvā ṭhitāti na gahitā.
੧੧੪. ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੇ ਅਕਮ੍ਮਪਥਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਅਭਿਜ੍ਝਾਦਯੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ।
114.Cittuppāde akammapathappattā abhijjhādayo veditabbā.
੧੧੫. ਸਞ੍ਞਾਪਟਿਲਾਭવਾਰੇ ਅਭਿਜ੍ਝਾਸਹਗਤਾਯ ਸਞ੍ਞਾਯਾਤਿਆਦੀਨਿ ਕਾਮਸਞ੍ਞਾਦੀਨਂ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਾਨਿ।
115. Saññāpaṭilābhavāre abhijjhāsahagatāya saññāyātiādīni kāmasaññādīnaṃ dassanatthaṃ vuttāni.
੧੧੭. ਸਬ੍ਯਾਬਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਸਦੁਕ੍ਖਂ। ਅਪਰਿਨਿਟ੍ਠਿਤਭਾવਾਯਾਤਿ ਭવਾਨਂ ਅਪਰਿਨਿਟ੍ਠਿਤਭਾવਾਯ। ਏਤ੍ਥ ਚ ਸਬ੍ਯਾਬਜ੍ਝਤ੍ਤਭਾવਾ ਨਾਮ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋਪਿ ਹਿ ਯੋ ਤੇਨਤ੍ਤਭਾવੇਨ ਭવਂ ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਾਪੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ વਡ੍ਢਨ੍ਤਿ, ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਚ ਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤਿ, ਸਦੁਕ੍ਖਮੇવ ਅਤ੍ਤਭਾવਂ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ ਨਾਮ। ਤਥਾ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸਕਦਾਗਾਮਿਅਨਾਗਾਮਿਨੋ। ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਦਯੋ ਤਾવ ਹੋਨ੍ਤੁ, ਅਨਾਗਾਮੀ ਕਥਂ ਸਬ੍ਯਾਬਜ੍ਝਂ ਅਤ੍ਤਭਾવਂ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ, ਕਥਞ੍ਚਸ੍ਸ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਭਿવਡ੍ਢਨ੍ਤਿ, ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤੀਤਿ। ਅਨਾਗਾਮੀਪਿ ਹਿ ਸੁਦ੍ਧਾવਾਸੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਉਯ੍ਯਾਨવਿਮਾਨਕਪ੍ਪਰੁਕ੍ਖੇ ਓਲੋਕੇਤ੍વਾ ‘‘ਅਹੋ ਸੁਖਂ ਅਹੋ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਤਿ, ਅਨਾਗਾਮਿਨੋ ਭવਲੋਭੋ ਭવਤਣ੍ਹਾ ਅਪ੍ਪਹੀਨਾવ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਹੀਨਤਣ੍ਹਤਾਯ ਅਕੁਸਲਾ વਡ੍ਢਨ੍ਤਿ ਨਾਮ, ਕੁਸਲਾ ਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤਿ ਨਾਮ, ਸਦੁਕ੍ਖਮੇવ ਅਤ੍ਤਭਾવਂ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ, ਅਪਰਿਨਿਟ੍ਠਿਤਭવੋਯੇવ ਹੋਤੀਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।
117.Sabyābajjhanti sadukkhaṃ. Apariniṭṭhitabhāvāyāti bhavānaṃ apariniṭṭhitabhāvāya. Ettha ca sabyābajjhattabhāvā nāma cattāro honti. Puthujjanopi hi yo tenattabhāvena bhavaṃ pariniṭṭhāpetuṃ na sakkoti, tassa paṭisandhito paṭṭhāya akusalā dhammā vaḍḍhanti, kusalā dhammā ca parihāyanti, sadukkhameva attabhāvaṃ abhinibbatteti nāma. Tathā sotāpannasakadāgāmianāgāmino. Puthujjanādayo tāva hontu, anāgāmī kathaṃ sabyābajjhaṃ attabhāvaṃ abhinibbatteti, kathañcassa akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyantīti. Anāgāmīpi hi suddhāvāse nibbatto uyyānavimānakapparukkhe oloketvā ‘‘aho sukhaṃ aho sukha’’nti udānaṃ udāneti, anāgāmino bhavalobho bhavataṇhā appahīnāva honti, tassa appahīnataṇhatāya akusalā vaḍḍhanti nāma, kusalā parihāyanti nāma, sadukkhameva attabhāvaṃ abhinibbatteti, apariniṭṭhitabhavoyeva hotīti veditabbo.
ਅਬ੍ਯਾਬਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਅਦੁਕ੍ਖਂ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਜਨਾਨਂ વਸੇਨ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਯੋ ਹਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋਪਿ ਤੇਨਤ੍ਤਭਾવੇਨ ਭવਂ ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਾਪੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਪੁਨ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਕੁਸਲਾ ਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤਿ, ਕੁਸਲਾਯੇવ વਡ੍ਢਨ੍ਤਿ, ਅਦੁਕ੍ਖਮੇવ ਅਤ੍ਤਭਾવਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ, ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਿਤਭવੋਯੇવ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਥਾ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸਕਦਾਗਾਮਿਅਨਾਗਾਮਿਨੋ। ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਦਯੋ ਤਾવ ਹੋਨ੍ਤੁ, ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਕਥਂ ਅਬ੍ਯਾਬਜ੍ਝਅਤ੍ਤਭਾવਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ, ਕਥਞ੍ਚਸ੍ਸ ਅਕੁਸਲਪਰਿਹਾਨਿਆਦੀਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ। ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋਪਿ ਪਚ੍ਛਿਮਭવਿਕੋ ਤੇਨਤ੍ਤਭਾવੇਨ ਭવਂ ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਾਪੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗੁਲਿਮਾਲਸ੍ਸ વਿਯ ਏਕੇਨੂਨਪਾਣਸਹਸ੍ਸਂ ਘਾਤੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਅਤ੍ਤਭਾવੋ ਅਬ੍ਯਾਬਜ੍ਝੋਯੇવ ਨਾਮ, ਭવਂ ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਾਪੇਤਿਯੇવ ਨਾਮ। ਅਕੁਸਲਮੇવ ਹਾਯਤਿ, વਿਪਸ੍ਸਨਮੇવ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਾਪੇਤਿ ਨਾਮ।
Abyābajjhanti adukkhaṃ. Ayampi catunnaṃ janānaṃ vasena veditabbo. Yo hi puthujjanopi tenattabhāvena bhavaṃ pariniṭṭhāpetuṃ sakkoti, puna paṭisandhiṃ na gaṇhāti, tassa paṭisandhiggahaṇato paṭṭhāya akusalā parihāyanti, kusalāyeva vaḍḍhanti, adukkhameva attabhāvaṃ nibbatteti, pariniṭṭhitabhavoyeva nāma hoti. Tathā sotāpannasakadāgāmianāgāmino. Sotāpannādayo tāva hontu, puthujjano kathaṃ abyābajjhaattabhāvaṃ nibbatteti, kathañcassa akusalaparihāniādīni hontīti. Puthujjanopi pacchimabhaviko tenattabhāvena bhavaṃ pariniṭṭhāpetuṃ samattho hoti. Tassa aṅgulimālassa viya ekenūnapāṇasahassaṃ ghātentassāpi attabhāvo abyābajjhoyeva nāma, bhavaṃ pariniṭṭhāpetiyeva nāma. Akusalameva hāyati, vipassanameva gabbhaṃ gaṇhāpeti nāma.
੧੧੯. ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਯਸ੍ਮਾ ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਰੂਪੇ ਰਾਗਾਦਯੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਅਭਿਨਨ੍ਦਤਿ ਅਸ੍ਸਾਦੇਤਿ, ਅਭਿਨਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਅਸ੍ਸਾਦੇਨ੍ਤੋ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਤਿ વਿਰਜ੍ਜਤਿ, ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ વਿਰਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤਿਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਤਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ।
119.Cakkhuviññeyyantiādīsu yasmā ekaccassa tasmiṃyeva rūpe rāgādayo uppajjanti, abhinandati assādeti, abhinandanto assādento anayabyasanaṃ pāpuṇāti, ekaccassa nuppajjanti, nibbindati virajjati, nibbindanto virajjanto nibbutiṃ pāpuṇāti, tasmā ‘‘tañca aññamañña’’nti na vuttaṃ. Esa nayo sabbattha.
ਏવਂ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਆਜਾਨੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕੇ ਭਗવਤੋ ਇਮਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਆਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਕੇ ਨ ਆਜਾਨਨ੍ਤੀਤਿ? ਯੇ ਤਾવ ਇਮਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਲ਼ਿਞ੍ਚ ਅਟ੍ਠਕਥਞ੍ਚ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍વਾ ਤਕ੍ਕਰਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯਥਾવੁਤ੍ਤਂ ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਪਦਂ ਨ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਨ ਆਜਾਨਨ੍ਤਿ ਨਾਮ। ਯੇ ਪਨ ਤਕ੍ਕਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯਥਾવੁਤ੍ਤਂ ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਪਦਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਆਜਾਨਨ੍ਤਿ ਨਾਮ। ਏવਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਸਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਾਨਂ ਤਾવ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਹੋਤੁ, ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਾਨਂ ਕਥਂ ਹੋਤੀਤਿ। ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਾ ਅਨੁਪਾਦਾਨਾ વਿਯ ਜਾਤવੇਦਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਨ੍ਤਿ, ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਮ੍ਪਿ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਤੇਸਂ ਪੁਨ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ। ਇਤਿ ਏਕਂਸੇਨ ਤੇਸਂਯੇવ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਹੋਤਿ। ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવਾਤਿ।
Evaṃ vitthārena atthaṃ ājāneyyunti ettha ke bhagavato imassa bhāsitassa atthaṃ ājānanti, ke na ājānantīti? Ye tāva imassa suttassa pāḷiñca aṭṭhakathañca uggaṇhitvā takkarā na honti, yathāvuttaṃ anulomapaṭipadaṃ na paṭipajjanti, te na ājānanti nāma. Ye pana takkarā honti, yathāvuttaṃ anulomapaṭipadaṃ paṭipajjanti, te ājānanti nāma. Evaṃ santepi sapaṭisandhikānaṃ tāva dīgharattaṃ hitāya sukhāya hotu, appaṭisandhikānaṃ kathaṃ hotīti. Appaṭisandhikā anupādānā viya jātavedā parinibbāyanti, kappasatasahassānampi accayena tesaṃ puna dukkhaṃ nāma natthi. Iti ekaṃsena tesaṃyeva dīgharattaṃ hitāya sukhāya hoti. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
ਸੇવਿਤਬ੍ਬਾਸੇવਿਤਬ੍ਬਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Sevitabbāsevitabbasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ • Majjhimanikāya / ੪. ਸੇવਿਤਬ੍ਬਾਸੇવਿਤਬ੍ਬਸੁਤ੍ਤਂ • 4. Sevitabbāsevitabbasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ੪. ਸੇવਿਤਬ੍ਬਾਸੇવਿਤਬ੍ਬਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Sevitabbāsevitabbasuttavaṇṇanā
