| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya |
5. සෙය්‍යොහමස්‌මිසුත්‌තං
5. Seyyohamasmisuttaṃ
108. ‘‘කිස්‌මිං නු ඛො, භික්‌ඛවෙ, සති කිං උපාදාය කිං අභිනිවිස්‌ස සෙය්‍යොහමස්‌මීති වා හොති, සදිසොහමස්‌මීති වා හොති, හීනොහමස්‌මීති වා හොතී’’ති?
108. ‘‘Kismiṃ nu kho, bhikkhave, sati kiṃ upādāya kiṃ abhinivissa seyyohamasmīti vā hoti, sadisohamasmīti vā hoti, hīnohamasmīti vā hotī’’ti?
‘‘භගවංමූලකා නො, භන්‌තෙ, ධම්‌මා.
‘‘Bhagavaṃmūlakā no, bhante, dhammā.
‘‘චක්‌ඛුස්‌මිං ඛො, භික්‌ඛවෙ, සති චක්‌ඛුං උපාදාය චක්‌ඛුං අභිනිවිස්‌ස සෙය්‍යොහමස්‌මීති වා හොති, සදිසොහමස්‌මීති වා හොති, හීනොහමස්‌මීති වා හොති…පෙ.… ජිව්‌හාය සති…පෙ.… මනස්‌මිං සති මනං උපාදාය මනං අභිනිවිස්‌ස සෙය්‍යොහමස්‌මීති වා හොති, සදිසොහමස්‌මීති වා හොති, හීනොහමස්‌මීති වා හොති. තං කිං මඤ්‌ඤථ, භික්‌ඛවෙ, චක්‌ඛු නිච්‌චං වා අනිච්‌චං වා’’ති?
‘‘Cakkhusmiṃ kho, bhikkhave, sati cakkhuṃ upādāya cakkhuṃ abhinivissa seyyohamasmīti vā hoti, sadisohamasmīti vā hoti, hīnohamasmīti vā hoti…pe… jivhāya sati…pe… manasmiṃ sati manaṃ upādāya manaṃ abhinivissa seyyohamasmīti vā hoti, sadisohamasmīti vā hoti, hīnohamasmīti vā hoti. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, cakkhu niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti?
‘‘අනිච්‌චං , භන්‌තෙ’’.
‘‘Aniccaṃ , bhante’’.
‘‘යං පනානිච්‌චං දුක්‌ඛං වා තං සුඛං වා’’ති?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti?
‘‘දුක්‌ඛං, භන්‌තෙ’’.
‘‘Dukkhaṃ, bhante’’.
‘‘යං පනානිච්‌චං දුක්‌ඛං විපරිණාමධම්‌මං, අපි නු තං අනුපාදාය සෙය්‍යොහමස්‌මීති වා අස්‌ස, සදිසොහමස්‌මීති වා අස්‌ස, හීනොහමස්‌මීති වා අස්‌සා’’ති?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, api nu taṃ anupādāya seyyohamasmīti vā assa, sadisohamasmīti vā assa, hīnohamasmīti vā assā’’ti?
‘‘නො හෙතං, භන්‌තෙ’’…පෙ.… ජිව්‌හා… කායො නිච්‌චො වා අනිච්‌චො වා’’ති?
‘‘No hetaṃ, bhante’’…pe… jivhā… kāyo nicco vā anicco vā’’ti?
‘‘අනිච්‌චො, භන්‌තෙ’’…පෙ.….
‘‘Anicco, bhante’’…pe….
‘‘මනො නිච්‌චො වා අනිච්‌චො වා’’ති?
‘‘Mano nicco vā anicco vā’’ti?
‘‘අනිච්‌චො, භන්‌තෙ’’.
‘‘Anicco, bhante’’.
‘‘යං පනානිච්‌චං දුක්‌ඛං වා තං සුඛං වා’’ති?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti?
‘‘දුක්‌ඛං, භන්‌තෙ’’.
‘‘Dukkhaṃ, bhante’’.
‘‘යං පනානිච්‌චං දුක්‌ඛං විපරිණාමධම්‌මං, අපි නු තං අනුපාදාය සෙය්‍යොහමස්‌මීති වා අස්‌ස, සදිසොහමස්‌මීති වා අස්‌ස, හීනොහමස්‌මීති වා අස්‌සා’’ති?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, api nu taṃ anupādāya seyyohamasmīti vā assa, sadisohamasmīti vā assa, hīnohamasmīti vā assā’’ti?
‘‘නො හෙතං, භන්‌තෙ’’.
‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘එවං පස්‌සං, භික්‌ඛවෙ, සුතවා අරියසාවකො චක්‌ඛුස්‌මිම්‌පි නිබ්‌බින්‌දති…පෙ.… මනස්‌මිම්‌පි නිබ්‌බින්‌දති. නිබ්‌බින්‌දං විරජ්‌ජති; විරාගා විමුච්‌චති; විමුත්‌තස්‌මිං විමුත්‌තමිති ඤාණං හොති. ‘ඛීණා ජාති, වුසිතං බ්‍රහ්‌මචරියං, කතං කරණීයං, නාපරං ඉත්‌ථත්‌තායා’ති පජානාතී’’ති. පඤ්‌චමං.
‘‘Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako cakkhusmimpi nibbindati…pe… manasmimpi nibbindati. Nibbindaṃ virajjati; virāgā vimuccati; vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānātī’’ti. Pañcamaṃ.
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 2-10. උපාදායසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 2-10. Upādāyasuttādivaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 2-10. උපාදායසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 2-10. Upādāyasuttādivaṇṇanā
