Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಬುದ್ಧವಂಸ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā

    ೧೮. ಸಿದ್ಧತ್ಥಬುದ್ಧವಂಸವಣ್ಣನಾ

    18. Siddhatthabuddhavaṃsavaṇṇanā

    ಧಮ್ಮದಸ್ಸಿಮ್ಹಿ ಭಗವತಿ ಪರಿನಿಬ್ಬುತೇ ಅನ್ತರಹಿತೇ ಚಸ್ಸ ಸಾಸನೇ ತಸ್ಮಿಂ ಕಪ್ಪೇ ಅತೀತೇ ಕಪ್ಪಸಹಸ್ಸೇ ಚ ಸತ್ತಸು ಕಪ್ಪಸತೇಸು ಚ ಛಸು ಕಪ್ಪೇಸು ಚ ಅತಿಕ್ಕನ್ತೇಸು ಇತೋ ಚತುನವುತಿಕಪ್ಪಮತ್ಥಕೇ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಕಪ್ಪೇ ಏಕೋವ ಲೋಕತ್ಥಚರೋ ಅಧಿಗತಪರಮತ್ಥೋ ಸಿದ್ಧತ್ಥೋ ನಾಮ ಸತ್ಥಾ ಲೋಕೇ ಪಾತುರಹೋಸಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ –

    Dhammadassimhi bhagavati parinibbute antarahite cassa sāsane tasmiṃ kappe atīte kappasahasse ca sattasu kappasatesu ca chasu kappesu ca atikkantesu ito catunavutikappamatthake ekasmiṃ kappe ekova lokatthacaro adhigataparamattho siddhattho nāma satthā loke pāturahosi. Tena vuttaṃ –

    .

    1.

    ‘‘ಧಮ್ಮದಸ್ಸಿಸ್ಸ ಅಪರೇನ, ಸಿದ್ಧತ್ಥೋ ಲೋಕನಾಯಕೋ।

    ‘‘Dhammadassissa aparena, siddhattho lokanāyako;

    ನಿಹನಿತ್ವಾ ತಮಂ ಸಬ್ಬಂ, ಸೂರಿಯೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗತೋ ಯಥಾ’’ತಿ॥

    Nihanitvā tamaṃ sabbaṃ, sūriyo abbhuggato yathā’’ti.

    ಸಿದ್ಧತ್ಥೋ ಬೋಧಿಸತ್ತೋಪಿ ಪಾರಮಿಯೋ ಪೂರೇತ್ವಾ ತುಸಿತಭವನೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿತ್ವಾ ತತೋ ಚವಿತ್ವಾ ವೇಭಾರನಗರೇ ಉದೇನಸ್ಸ ನಾಮ ರಞ್ಞೋ ಅಗ್ಗಮಹೇಸಿಯಾ ಸುಫಸ್ಸಾಯ ನಾಮ ದೇವಿಯಾ ಕುಚ್ಛಿಸ್ಮಿಂ ಪಟಿಸನ್ಧಿಂ ಗಹೇತ್ವಾ ದಸನ್ನಂ ಮಾಸಾನಂ ಅಚ್ಚಯೇನ ವೀರಿಯುಯ್ಯಾನೇ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿತೋ ನಿಕ್ಖಮಿ। ಜಾತೇ ಪನ ಮಹಾಪುರಿಸೇ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಆರದ್ಧಕಮ್ಮನ್ತಾ ಚ ಇಚ್ಛಿತಾ ಚ ಅತ್ಥಾ ಸಿದ್ಧಿಮಗಮಂಸು। ತಸ್ಮಾ ಪನಸ್ಸ ಞಾತಕಾ ‘‘ಸಿದ್ಧತ್ಥೋ’’ತಿ ನಾಮಮಕಂಸು। ಸೋ ದಸವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅಗಾರಮಜ್ಝೇ ವಸಿ। ತಸ್ಸ ಕೋಕಾ-ಸುಪ್ಪಲ-ಪದುಮನಾಮಕಾ ತಯೋ ಪಾಸಾದಾ ಅಹೇಸುಂ। ಸೋಮನಸ್ಸಾದೇವಿಪ್ಪಮುಖಾನಿ ಅಟ್ಠಚತ್ತಾಲೀಸ ಇತ್ಥಿಸಹಸ್ಸಾನಿ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಾನಿ ಅಹೇಸುಂ।

    Siddhattho bodhisattopi pāramiyo pūretvā tusitabhavane nibbattitvā tato cavitvā vebhāranagare udenassa nāma rañño aggamahesiyā suphassāya nāma deviyā kucchismiṃ paṭisandhiṃ gahetvā dasannaṃ māsānaṃ accayena vīriyuyyāne mātukucchito nikkhami. Jāte pana mahāpurise sabbesaṃ āraddhakammantā ca icchitā ca atthā siddhimagamaṃsu. Tasmā panassa ñātakā ‘‘siddhattho’’ti nāmamakaṃsu. So dasavassasahassāni agāramajjhe vasi. Tassa kokā-suppala-padumanāmakā tayo pāsādā ahesuṃ. Somanassādevippamukhāni aṭṭhacattālīsa itthisahassāni paccupaṭṭhitāni ahesuṃ.

    ಸೋ ಚತ್ತಾರಿ ನಿಮಿತ್ತಾನಿ ದಿಸ್ವಾ ಸೋಮನಸ್ಸಾದೇವಿಯಾ ಪುತ್ತೇ ಅನುಪಮಕುಮಾರೇ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ಆಸಾಳ್ಹಿಪುಣ್ಣಮಿಯಂ ಸುವಣ್ಣಸಿವಿಕಾಯ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ವೀರಿಯುಯ್ಯಾನಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಪಬ್ಬಜಿ। ತಂ ಕೋಟಿಸತಸಹಸ್ಸಮನುಸ್ಸಾ ಅನುಪಬ್ಬಜಿಂಸು। ಮಹಾಪುರಿಸೋ ಕಿರ ತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ದಸ ಮಾಸೇ ಪಧಾನಚರಿಯಂ ಚರಿತ್ವಾ ವಿಸಾಖಪುಣ್ಣಮಾಯಂ ಅಸದಿಸಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಾಮೇ ಸುನೇತ್ತಾಯ ನಾಮ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕಞ್ಞಾಯ ದಿನ್ನಂ ಮಧುಪಾಯಾಸಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ಬದರವನೇ ದಿವಾವಿಹಾರಂ ವೀತಿನಾಮೇತ್ವಾ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯೇ ವರುಣೇನ ನಾಮ ಯವಪಾಲೇನ ದಿನ್ನಾ ಅಟ್ಠ ತಿಣಮುಟ್ಠಿಯೋ ಗಹೇತ್ವಾ ಕಣಿಕಾರಬೋಧಿಂ ಉಪಗನ್ತ್ವಾ ಚತ್ತಾಲೀಸಹತ್ಥವಿತ್ಥತಂ ತಿಣಸನ್ಥರಂ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ಪಲ್ಲಙ್ಕಂ ಆಭುಜಿತ್ವಾ ಸಬ್ಬಞ್ಞುತಂ ಪಾಪುಣಿತ್ವಾ – ‘‘ಅನೇಕಜಾತಿಸಂಸಾರಂ…ಪೇ॰… ತಣ್ಹಾನಂ ಖಯಮಜ್ಝಗಾ’’ತಿ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇತ್ವಾ ಸತ್ತಸತ್ತಾಹಂ ವೀತಿನಾಮೇತ್ವಾ ಅತ್ತನಾ ಸಹ ಪಬ್ಬಜಿತಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಕೋಟಿಸತಸಹಸ್ಸಾನಂ ಚತುಸಚ್ಚಪಟಿವೇಧಸಮತ್ಥತಂ ದಿಸ್ವಾ ಅನಿಲಪಥೇನ ಗನ್ತ್ವಾ ಗಯಾಮಿಗದಾಯೇ ಓತರಿತ್ವಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತೇಸಿ, ತದಾ ಕೋಟಿಸತಸಹಸ್ಸಾನಂ ಪಠಮೋ ಅಭಿಸಮಯೋ ಅಹೋಸಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ –

    So cattāri nimittāni disvā somanassādeviyā putte anupamakumāre uppanne āsāḷhipuṇṇamiyaṃ suvaṇṇasivikāya nikkhamitvā vīriyuyyānaṃ gantvā pabbaji. Taṃ koṭisatasahassamanussā anupabbajiṃsu. Mahāpuriso kira tehi saddhiṃ dasa māse padhānacariyaṃ caritvā visākhapuṇṇamāyaṃ asadisabrāhmaṇagāme sunettāya nāma brāhmaṇakaññāya dinnaṃ madhupāyāsaṃ paribhuñjitvā badaravane divāvihāraṃ vītināmetvā sāyanhasamaye varuṇena nāma yavapālena dinnā aṭṭha tiṇamuṭṭhiyo gahetvā kaṇikārabodhiṃ upagantvā cattālīsahatthavitthataṃ tiṇasantharaṃ santharitvā pallaṅkaṃ ābhujitvā sabbaññutaṃ pāpuṇitvā – ‘‘anekajātisaṃsāraṃ…pe… taṇhānaṃ khayamajjhagā’’ti udānaṃ udānetvā sattasattāhaṃ vītināmetvā attanā saha pabbajitānaṃ bhikkhūnaṃ koṭisatasahassānaṃ catusaccapaṭivedhasamatthataṃ disvā anilapathena gantvā gayāmigadāye otaritvā tesaṃ dhammacakkaṃ pavattesi, tadā koṭisatasahassānaṃ paṭhamo abhisamayo ahosi. Tena vuttaṃ –

    .

    2.

    ‘‘ಸೋಪಿ ಪತ್ವಾನ ಸಮ್ಬೋಧಿಂ, ಸನ್ತಾರೇನ್ತೋ ಸದೇವಕಂ।

    ‘‘Sopi patvāna sambodhiṃ, santārento sadevakaṃ;

    ಅಭಿವಸ್ಸಿ ಧಮ್ಮಮೇಘೇನ, ನಿಬ್ಬಾಪೇನ್ತೋ ಸದೇವಕಂ॥

    Abhivassi dhammameghena, nibbāpento sadevakaṃ.

    .

    3.

    ‘‘ತಸ್ಸಾಪಿ ಅತುಲತೇಜಸ್ಸ, ಅಹೇಸುಂ ಅಭಿಸಮಯಾ ತಯೋ।

    ‘‘Tassāpi atulatejassa, ahesuṃ abhisamayā tayo;

    ಕೋಟಿಸತಸಹಸ್ಸಾನಂ, ಪಠಮಾಭಿಸಮಯೋ ಅಹೂ’’ತಿ॥

    Koṭisatasahassānaṃ, paṭhamābhisamayo ahū’’ti.

    ತತ್ಥ ಸದೇವಕನ್ತಿ ಸದೇವಕಂ ಲೋಕಂ। ಧಮ್ಮಮೇಘೇನಾತಿ ಧಮ್ಮಕಥಾಮೇಘವಸ್ಸೇನ। ಪುನ ಭೀಮರಥನಗರೇ ಭೀಮರಥೇನ ನಾಮ ರಞ್ಞಾ ನಿಮನ್ತಿತೋ ನಗರಮಜ್ಝೇ ಕತೇ ಸನ್ಥಾಗಾರೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ಕರವೀಕರುತಮಞ್ಜುನಾ ಸವನಸುಖೇನ ಪರಮಮಧುರೇನ ಪಣ್ಡಿತಜನಹದಯಙ್ಗಮೇನ ಅಮತಾಭಿಸೇಕಸದಿಸೇನ ಬ್ರಹ್ಮಸ್ಸರೇನ ದಸ ದಿಸಾ ಪರಿಪೂರೇನ್ತೋ ಧಮ್ಮಾಮತದುನ್ದುಭಿಮಾಹನಿ, ತದಾ ನವುತಿಕೋಟೀನಂ ದುತಿಯೋ ಅಭಿಸಮಯೋ ಅಹೋಸಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ –

    Tattha sadevakanti sadevakaṃ lokaṃ. Dhammameghenāti dhammakathāmeghavassena. Puna bhīmarathanagare bhīmarathena nāma raññā nimantito nagaramajjhe kate santhāgāre nisinno karavīkarutamañjunā savanasukhena paramamadhurena paṇḍitajanahadayaṅgamena amatābhisekasadisena brahmassarena dasa disā paripūrento dhammāmatadundubhimāhani, tadā navutikoṭīnaṃ dutiyo abhisamayo ahosi. Tena vuttaṃ –

    .

    4.

    ‘‘ಪುನಾಪರಂ ಭೀಮರಥೇ, ಯದಾ ಆಹನಿ ದುನ್ದುಭಿಂ।

    ‘‘Punāparaṃ bhīmarathe, yadā āhani dundubhiṃ;

    ತದಾ ನವುತಿಕೋಟೀನಂ, ದುತಿಯಾಭಿಸಮಯೋ ಅಹೂ’’ತಿ॥

    Tadā navutikoṭīnaṃ, dutiyābhisamayo ahū’’ti.

    ಯದಾ ಪನ ವೇಭಾರನಗರೇ ಞಾತಿಸಮಾಗಮೇ ಬುದ್ಧವಂಸಂ ದೇಸೇನ್ತೋ ನವುತಿಕೋಟೀನಂ ಧಮ್ಮಚಕ್ಖುಂ ಉಪ್ಪಾದೇಸಿ, ಸೋ ತತಿಯೋ ಅಭಿಸಮಯೋ ಅಹೋಸಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ –

    Yadā pana vebhāranagare ñātisamāgame buddhavaṃsaṃ desento navutikoṭīnaṃ dhammacakkhuṃ uppādesi, so tatiyo abhisamayo ahosi. Tena vuttaṃ –

    .

    5.

    ‘‘ಯದಾ ಬುದ್ಧೋ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸಿ, ವೇಭಾರೇ ಸೋ ಪುರುತ್ತಮೇ।

    ‘‘Yadā buddho dhammaṃ desesi, vebhāre so puruttame;

    ತದಾ ನವುತಿಕೋಟೀನಂ, ತತಿಯಾಭಿಸಮಯೋ ಅಹೂ’’ತಿ॥

    Tadā navutikoṭīnaṃ, tatiyābhisamayo ahū’’ti.

    ಅಮರರುಚಿರದಸ್ಸನೇ ಅಮರನಗರೇ ನಾಮ ಸಮ್ಬಲೋ ಚ ಸುಮಿತ್ತೋ ಚ ದ್ವೇ ಭಾತರೋ ರಜ್ಜಂ ಕಾರೇಸುಂ। ಅಥ ಸಿದ್ಧತ್ಥೋ ಸತ್ಥಾ ತೇಸಂ ರಾಜೂನಂ ಉಪನಿಸ್ಸಯಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ದಿಸ್ವಾ ಗಗನತಲೇನ ಗನ್ತ್ವಾ ಅಮರನಗರಮಜ್ಝೇ ಓತರಿತ್ವಾ ಚಕ್ಕಾಲಙ್ಕತತಲೇಹಿ ಚರಣೇಹಿ ಪಥವಿತಲಂ ಮದ್ದನ್ತೋ ವಿಯ ಪದಚೇತಿಯಾನಿ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಅಮರುಯ್ಯಾನಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಪರಮರಮಣೀಯೇ ಅತ್ತನೋ ಕರುಣಾಸೀತಲೇ ಸಿಲಾತಲೇ ನಿಸೀದಿ। ತತೋ ದ್ವೇಪಿ ಭಾತಿಕರಾಜಾನೋ ದಸಬಲಸ್ಸ ಪದಚೇತಿಯಾನಿ ದಿಸ್ವಾ ಪದಾನಿ ಅನುಗನ್ತ್ವಾ ಸಿದ್ಧತ್ಥಂ ಅಧಿಗತಪರಮತ್ಥಂ ಸತ್ಥಾರಂ ಸಬ್ಬಲೋಕನೇತಾರಂ ಸಪರಿವಾರಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಪರಿವಾರೇತ್ವಾ ನಿಸೀದಿಂಸು। ತೇಸಂ ಭಗವಾ ಅಜ್ಝಾಸಯಾನುರೂಪಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸಿ। ತಸ್ಸ ತೇ ಧಮ್ಮಕಥಂ ಸುತ್ವಾ ಸಞ್ಜಾತಸದ್ಧಾ ಹುತ್ವಾ ಸಬ್ಬೇವ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಅರಹತ್ತಂ ಪಾಪುಣಿಂಸು। ತೇಸಂ ಕೋಟಿಸತಾನಂ ಖೀಣಾಸವಾನಂ ಮಜ್ಝೇ ಭಗವಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿ, ಸೋ ಪಠಮೋ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ। ವೇಭಾರನಗರೇ ಞಾತಿಸಮಾಗಮೇ ಪಬ್ಬಜಿತಾನಂ ನವುತಿಕೋಟೀನಂ ಮಜ್ಝೇ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿ, ಸೋ ದುತಿಯೋ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ। ಸುದಸ್ಸನವಿಹಾರೇ ಸನ್ನಿಪತಿತಾನಂ ಅಸೀತಿಕೋಟೀನಂ ಮಜ್ಝೇ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿ, ಸೋ ತತಿಯೋ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ –

    Amararuciradassane amaranagare nāma sambalo ca sumitto ca dve bhātaro rajjaṃ kāresuṃ. Atha siddhattho satthā tesaṃ rājūnaṃ upanissayasampattiṃ disvā gaganatalena gantvā amaranagaramajjhe otaritvā cakkālaṅkatatalehi caraṇehi pathavitalaṃ maddanto viya padacetiyāni dassetvā amaruyyānaṃ gantvā paramaramaṇīye attano karuṇāsītale silātale nisīdi. Tato dvepi bhātikarājāno dasabalassa padacetiyāni disvā padāni anugantvā siddhatthaṃ adhigataparamatthaṃ satthāraṃ sabbalokanetāraṃ saparivāraṃ upasaṅkamitvā abhivādetvā bhagavantaṃ parivāretvā nisīdiṃsu. Tesaṃ bhagavā ajjhāsayānurūpaṃ dhammaṃ desesi. Tassa te dhammakathaṃ sutvā sañjātasaddhā hutvā sabbeva pabbajitvā arahattaṃ pāpuṇiṃsu. Tesaṃ koṭisatānaṃ khīṇāsavānaṃ majjhe bhagavā pātimokkhaṃ uddisi, so paṭhamo sannipāto ahosi. Vebhāranagare ñātisamāgame pabbajitānaṃ navutikoṭīnaṃ majjhe pātimokkhaṃ uddisi, so dutiyo sannipāto ahosi. Sudassanavihāre sannipatitānaṃ asītikoṭīnaṃ majjhe pātimokkhaṃ uddisi, so tatiyo sannipāto ahosi. Tena vuttaṃ –

    .

    6.

    ‘‘ಸನ್ನಿಪಾತಾ ತಯೋ ಆಸುಂ, ತಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ದ್ವಿಪದುತ್ತಮೇ।

    ‘‘Sannipātā tayo āsuṃ, tasmimpi dvipaduttame;

    ಖೀಣಾಸವಾನಂ ವಿಮಲಾನಂ, ಸನ್ತಚಿತ್ತಾನ ತಾದಿನಂ॥

    Khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ, santacittāna tādinaṃ.

    .

    7.

    ‘‘ಕೋಟಿಸತಾನಂ ನವುತೀನಂ, ಅಸೀತಿಯಾಪಿ ಚ ಕೋಟಿನಂ।

    ‘‘Koṭisatānaṃ navutīnaṃ, asītiyāpi ca koṭinaṃ;

    ಏತೇ ಆಸುಂ ತಯೋ ಠಾನಾ, ವಿಮಲಾನಂ ಸಮಾಗಮೇ’’ತಿ॥

    Ete āsuṃ tayo ṭhānā, vimalānaṃ samāgame’’ti.

    ತತ್ಥ ನವುತೀನಂ, ಅಸೀತಿಯಾಪಿ ಚ ಕೋಟಿನನ್ತಿ ನವುತೀನಂ ಕೋಟೀನಂ ಅಸೀತಿಯಾಪಿ ಚ ಕೋಟೀನಂ ಸನ್ನಿಪಾತಾ ಅಹೇಸುನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏತೇ ಆಸುಂ ತಯೋ ಠಾನಾತಿ ಏತಾನಿ ತೀಣಿ ಸನ್ನಿಪಾತಟ್ಠಾನಾನಿ ಅಹೇಸುನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ಠಾನಾನೇ ತಾನಿ ತೀಣಿ ಅಹೇಸು’’ನ್ತಿಪಿ ಪಾಠೋ।

    Tattha navutīnaṃ, asītiyāpi ca koṭinanti navutīnaṃ koṭīnaṃ asītiyāpi ca koṭīnaṃ sannipātā ahesunti attho. Ete āsuṃ tayo ṭhānāti etāni tīṇi sannipātaṭṭhānāni ahesunti attho. ‘‘Ṭhānāne tāni tīṇi ahesu’’ntipi pāṭho.

    ತದಾ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ಸುರಸೇನನಗರೇ ಮಙ್ಗಲೋ ನಾಮ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಹುತ್ವಾ ವೇದವೇದಙ್ಗಾನಂ ಪಾರಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಅನೇಕಕೋಟಿಸಙ್ಖಂ ಧನಸನ್ನಿಚಯಂ ದೀನಾನಾಥಾದೀನಂ ಪರಿಚ್ಚಜಿತ್ವಾ ವಿವೇಕಾರಾಮೋ ಹುತ್ವಾ ತಾಪಸಪಬ್ಬಜ್ಜಂ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಝಾನಾಭಿಞ್ಞಾಯೋ ನಿಬ್ಬತ್ತೇತ್ವಾ ವಿಹರನ್ತೋ – ‘‘ಸಿದ್ಧತ್ಥೋ ನಾಮ ಬುದ್ಧೋ ಲೋಕೇ ಉಪ್ಪನ್ನೋ’’ತಿ ಸುತ್ವಾ ತಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ವನ್ದಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಧಮ್ಮಕಥಂ ಸುತ್ವಾ ಯಾಯ ಜಮ್ಬುಯಾ ಅಯಂ ಜಮ್ಬುದೀಪೋ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಇದ್ಧಿಯಾ ತಂ ಜಮ್ಬುಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ತತೋ ಫಲಂ ಆಹರಿತ್ವಾ ನವುತಿಕೋಟಿಭಿಕ್ಖುಪರಿವಾರಂ ಸಿದ್ಧತ್ಥಂ ಸತ್ಥಾರಂ ಸುರಸೇನವಿಹಾರೇ ನಿಸೀದಾಪೇತ್ವಾ ಜಮ್ಬುಫಲೇಹಿ ಸನ್ತಪ್ಪೇಸಿ ಸಮ್ಪವಾರೇಸಿ । ಅಥ ಸತ್ಥಾ ತಂ ಫಲಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ – ‘‘ಇತೋ ಚತುನವುತಿಕಪ್ಪಮತ್ಥಕೇ ಗೋತಮೋ ನಾಮ ಬುದ್ಧೋ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಬ್ಯಾಕಾಸಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ –

    Tadā amhākaṃ bodhisatto surasenanagare maṅgalo nāma brāhmaṇo hutvā vedavedaṅgānaṃ pāraṃ gantvā anekakoṭisaṅkhaṃ dhanasannicayaṃ dīnānāthādīnaṃ pariccajitvā vivekārāmo hutvā tāpasapabbajjaṃ pabbajitvā jhānābhiññāyo nibbattetvā viharanto – ‘‘siddhattho nāma buddho loke uppanno’’ti sutvā taṃ upasaṅkamitvā vanditvā tassa dhammakathaṃ sutvā yāya jambuyā ayaṃ jambudīpo paññāyati, iddhiyā taṃ jambuṃ upasaṅkamitvā tato phalaṃ āharitvā navutikoṭibhikkhuparivāraṃ siddhatthaṃ satthāraṃ surasenavihāre nisīdāpetvā jambuphalehi santappesi sampavāresi . Atha satthā taṃ phalaṃ paribhuñjitvā – ‘‘ito catunavutikappamatthake gotamo nāma buddho bhavissatī’’ti byākāsi. Tena vuttaṃ –

    .

    8.

    ‘‘ಅಹಂ ತೇನ ಸಮಯೇನ, ಮಙ್ಗಲೋ ನಾಮ ತಾಪಸೋ।

    ‘‘Ahaṃ tena samayena, maṅgalo nāma tāpaso;

    ಉಗ್ಗತೇಜೋ ದುಪ್ಪಸಹೋ, ಅಭಿಞ್ಞಾಬಲಸಮಾಹಿತೋ॥

    Uggatejo duppasaho, abhiññābalasamāhito.

    .

    9.

    ‘‘ಜಮ್ಬುತೋ ಫಲಮಾನೇತ್ವಾ, ಸಿದ್ಧತ್ಥಸ್ಸ ಅದಾಸಹಂ।

    ‘‘Jambuto phalamānetvā, siddhatthassa adāsahaṃ;

    ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಸಮ್ಬುದ್ಧೋ, ಇದಂ ವಚನಮಬ್ರವಿ॥

    Paṭiggahetvā sambuddho, idaṃ vacanamabravi.

    ೧೦.

    10.

    ‘‘ಪಸ್ಸಥ ಇಮಂ ತಾಪಸಂ, ಜಟಿಲಂ ಉಗ್ಗತಾಪನಂ।

    ‘‘Passatha imaṃ tāpasaṃ, jaṭilaṃ uggatāpanaṃ;

    ಚತುನವುತಿತೋ ಕಪ್ಪೇ, ಅಯಂ ಬುದ್ಧೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ॥

    Catunavutito kappe, ayaṃ buddho bhavissati.

    ೧೧.

    11.

    ‘‘ಪಧಾನಂ ಪದಹಿತ್ವಾನ…ಪೇ॰… ಹೇಸ್ಸಾಮ ಸಮ್ಮುಖಾ ಇಮಂ॥

    ‘‘Padhānaṃ padahitvāna…pe… hessāma sammukhā imaṃ.

    ೧೨.

    12.

    ‘‘ತಸ್ಸಾಪಿ ವಚನಂ ಸುತ್ವಾ, ಭಿಯ್ಯೋ ಚಿತ್ತಂ ಪಸಾದಯಿಂ।

    ‘‘Tassāpi vacanaṃ sutvā, bhiyyo cittaṃ pasādayiṃ;

    ಉತ್ತರಿಂ ವತಮಧಿಟ್ಠಾಸಿಂ, ದಸಪಾರಮಿಪೂರಿಯಾ’’ತಿ॥

    Uttariṃ vatamadhiṭṭhāsiṃ, dasapāramipūriyā’’ti.

    ತತ್ಥ ದುಪ್ಪಸಹೋತಿ ದುರಾಸದೋ। ಅಯಮೇವ ವಾ ಪಾಠೋ। ತಸ್ಸ ಪನ ಭಗವತೋ ನಗರಂ ವೇಭಾರಂ ನಾಮ ಅಹೋಸಿ। ಉದೇನೋ ನಾಮ ರಾಜಾ ಪಿತಾ, ಜಯಸೇನೋತಿಪಿ ತಸ್ಸೇವ ನಾಮಂ, ಸುಫಸ್ಸಾ ನಾಮ ಮಾತಾ, ಸಮ್ಬಲೋ ಚ ಸುಮಿತ್ತೋ ಚ ದ್ವೇ ಅಗ್ಗಸಾವಕಾ, ರೇವತೋ ನಾಮುಪಟ್ಠಾಕೋ, ಸೀವಲಾ ಚ ಸುರಾಮಾ ಚ ದ್ವೇ ಅಗ್ಗಸಾವಿಕಾ, ಕಣಿಕಾರರುಕ್ಖೋ ಬೋಧಿ, ಸರೀರಂ ಸಟ್ಠಿಹತ್ಥುಬ್ಬೇಧಂ ಅಹೋಸಿ। ವಸ್ಸಸತಸಹಸ್ಸಂ ಆಯು, ಸೋಮನಸ್ಸಾ ನಾಮ ಅಗ್ಗಮಹೇಸೀ ಅಹೋಸಿ, ಅನುಪಮೋ ನಾಮ ಪುತ್ತೋ, ಸುವಣ್ಣಸಿವಿಕಾಯ ನಿಕ್ಖಮಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ –

    Tattha duppasahoti durāsado. Ayameva vā pāṭho. Tassa pana bhagavato nagaraṃ vebhāraṃ nāma ahosi. Udeno nāma rājā pitā, jayasenotipi tasseva nāmaṃ, suphassā nāma mātā, sambalo ca sumitto ca dve aggasāvakā, revato nāmupaṭṭhāko, sīvalā ca surāmā ca dve aggasāvikā, kaṇikārarukkho bodhi, sarīraṃ saṭṭhihatthubbedhaṃ ahosi. Vassasatasahassaṃ āyu, somanassā nāma aggamahesī ahosi, anupamo nāma putto, suvaṇṇasivikāya nikkhami. Tena vuttaṃ –

    ೧೩.

    13.

    ‘‘ವೇಭಾರಂ ನಾಮ ನಗರಂ, ಉದೇನೋ ನಾಮ ಖತ್ತಿಯೋ।

    ‘‘Vebhāraṃ nāma nagaraṃ, udeno nāma khattiyo;

    ಸುಫಸ್ಸಾ ನಾಮ ಜನಿಕಾ, ಸಿದ್ಧಿತ್ಥಸ್ಸ ಮಹೇಸಿನೋ॥

    Suphassā nāma janikā, siddhitthassa mahesino.

    ೧೮.

    18.

    ‘‘ಸಮ್ಬಲೋ ಚ ಸುಮಿತ್ತೋ ಚ, ಅಹೇಸುಂ ಅಗ್ಗಸಾವಕಾ।

    ‘‘Sambalo ca sumitto ca, ahesuṃ aggasāvakā;

    ರೇವತೋ ನಾಮುಪಟ್ಠಾಕೋ, ಸಿದ್ಧತ್ಥಸ್ಸ ಮಹೇಸಿನೋ॥

    Revato nāmupaṭṭhāko, siddhatthassa mahesino.

    ೧೯.

    19.

    ‘‘ಸೀವಲಾ ಚ ಸುರಾಮಾ ಚ, ಅಹೇಸುಂ ಅಗ್ಗಸಾವಿಕಾ।

    ‘‘Sīvalā ca surāmā ca, ahesuṃ aggasāvikā;

    ಬೋಧಿ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ, ಕಣಿಕಾರೋತಿ ವುಚ್ಚತಿ॥

    Bodhi tassa bhagavato, kaṇikāroti vuccati.

    ೨೧.

    21.

    ‘‘ಸೋ ಬುದ್ಧೋ ಸಟ್ಠಿರತನಂ, ಅಹೋಸಿ ನಭಮುಗ್ಗತೋ।

    ‘‘So buddho saṭṭhiratanaṃ, ahosi nabhamuggato;

    ಕಞ್ಚನಗ್ಘಿಯಸಙ್ಕಾಸೋ, ದಸಸಹಸ್ಸೀ ವಿರೋಚತಿ॥

    Kañcanagghiyasaṅkāso, dasasahassī virocati.

    ೨೨.

    22.

    ‘‘ಸೋಪಿ ಬುದ್ಧೋ ಅಸಮಸಮೋ, ಅತುಲೋ ಅಪ್ಪಟಿಪುಗ್ಗಲೋ।

    ‘‘Sopi buddho asamasamo, atulo appaṭipuggalo;

    ವಸ್ಸಸತಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಲೋಕೇ ಅಟ್ಠಾಸಿ ಚಕ್ಖುಮಾ॥

    Vassasatasahassāni, loke aṭṭhāsi cakkhumā.

    ೨೩.

    23.

    ‘‘ವಿಪುಲಂ ಪಭಂ ದಸ್ಸಯಿತ್ವಾ, ಪುಪ್ಫಾಪೇತ್ವಾನ ಸಾವಕೇ।

    ‘‘Vipulaṃ pabhaṃ dassayitvā, pupphāpetvāna sāvake;

    ವಿಲಾಸೇತ್ವಾ ಸಮಾಪತ್ಯಾ, ನಿಬ್ಬುತೋ ಸೋ ಸಸಾವಕೋ’’ತಿ॥

    Vilāsetvā samāpatyā, nibbuto so sasāvako’’ti.

    ತತ್ಥ ಸಟ್ಠಿರತನನ್ತಿ ಸಟ್ಠಿರತನಪ್ಪಮಾಣಂ ನಭಂ ಉಗ್ಗತೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕಞ್ಚನಗ್ಘಿಯಸಙ್ಕಾಸೋತಿ ನಾನಾರತನವಿಚಿತ್ತಕನಕಮಯಅಗ್ಘಿಯಸದಿಸದಸ್ಸನೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ದಸಸಹಸ್ಸೀ ವಿರೋಚತೀತಿ ದಸಸಹಸ್ಸಿಯಂ ವಿರೋಚತಿ। ವಿಪುಲನ್ತಿ ಉಳಾರಂ ಓಭಾಸಂ। ಪುಪ್ಫಾಪೇತ್ವಾನಾತಿ ಝಾನಾಭಿಞ್ಞಾಮಗ್ಗಫಲಸಮಾಪತ್ತಿಪುಪ್ಫೇಹಿ ಪುಪ್ಫಿತೇ ಪರಮಸೋಭಗ್ಗಪ್ಪತ್ತೇ ಕತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ವಿಲಾಸೇತ್ವಾತಿ ವಿಲಾಸಯಿತ್ವಾ ಕೀಳಿತ್ವಾ। ಸಮಾಪತ್ಯಾತಿ ಲೋಕಿಯಲೋಕುತ್ತರಾಹಿ ಸಮಾಪತ್ತೀಹಿ ಅಭಿಞ್ಞಾಹಿ ಚ। ನಿಬ್ಬುತೋತಿ ಅನುಪಾದಾಪರಿನಿಬ್ಬಾನೇನ ನಿಬ್ಬುತೋ।

    Tattha saṭṭhiratananti saṭṭhiratanappamāṇaṃ nabhaṃ uggatoti attho. Kañcanagghiyasaṅkāsoti nānāratanavicittakanakamayaagghiyasadisadassanoti attho. Dasasahassī virocatīti dasasahassiyaṃ virocati. Vipulanti uḷāraṃ obhāsaṃ. Pupphāpetvānāti jhānābhiññāmaggaphalasamāpattipupphehi pupphite paramasobhaggappatte katvāti attho. Vilāsetvāti vilāsayitvā kīḷitvā. Samāpatyāti lokiyalokuttarāhi samāpattīhi abhiññāhi ca. Nibbutoti anupādāparinibbānena nibbuto.

    ಸಿದ್ಧತ್ಥೋ ಕಿರ ಸತ್ಥಾ ಕಞ್ಚನವೇಳುನಗರೇ ಅನೋಮುಯ್ಯಾನೇ ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯಿ। ತತ್ಥೇವಸ್ಸ ರತನಮಯಂ ಚತುಯೋಜನುಬ್ಬೇಧಂ ಚೇತಿಯಮಕಂಸೂತಿ। ಸೇಸಗಾಥಾಸು ಸಬ್ಬತ್ಥ ಪಾಕಟಮೇವಾತಿ।

    Siddhattho kira satthā kañcanaveḷunagare anomuyyāne parinibbāyi. Tatthevassa ratanamayaṃ catuyojanubbedhaṃ cetiyamakaṃsūti. Sesagāthāsu sabbattha pākaṭamevāti.

    ಸಿದ್ಧತ್ಥಬುದ್ಧವಂಸವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।

    Siddhatthabuddhavaṃsavaṇṇanā niṭṭhitā.

    ನಿಟ್ಠಿತೋ ಸೋಳಸಮೋ ಬುದ್ಧವಂಸೋ।

    Niṭṭhito soḷasamo buddhavaṃso.







    Related texts:



    ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಬುದ್ಧವಂಸಪಾಳಿ • Buddhavaṃsapāḷi / ೧೮. ಸಿದ್ಧತ್ಥಬುದ್ಧವಂಸೋ • 18. Siddhatthabuddhavaṃso


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact