Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ជាតក-អដ្ឋកថា • Jātaka-aṭṭhakathā |
[១៨៨] ៨. សីហកោត្ថុជាតកវណ្ណនា
[188] 8. Sīhakotthujātakavaṇṇanā
សីហង្គុលី សីហនខោតិ ឥទំ សត្ថា ជេតវនេ វិហរន្តោ កោកាលិកំ អារព្ភ កថេសិ។ ឯកទិវសំ កិរ កោកាលិកោ អញ្ញេសុ ពហុស្សុតេសុ ធម្មំ កថេន្តេសុ សយម្បិ កថេតុកាមោ អហោសីតិ សព្ពំ ហេដ្ឋា វុត្តនយេនេវ វិត្ថារេតព្ពំ។ តំ បន បវត្តិំ សុត្វា សត្ថា ‘‘ន, ភិក្ខវេ, កោកាលិកោ ឥទានេវ អត្តនោ សទ្ទេន បាកដោ ជាតោ, បុព្ពេបិ បាកដោ អហោសី’’តិ វត្វា អតីតំ អាហរិ។
Sīhaṅgulī sīhanakhoti idaṃ satthā jetavane viharanto kokālikaṃ ārabbha kathesi. Ekadivasaṃ kira kokāliko aññesu bahussutesu dhammaṃ kathentesu sayampi kathetukāmo ahosīti sabbaṃ heṭṭhā vuttanayeneva vitthāretabbaṃ. Taṃ pana pavattiṃ sutvā satthā ‘‘na, bhikkhave, kokāliko idāneva attano saddena pākaṭo jāto, pubbepi pākaṭo ahosī’’ti vatvā atītaṃ āhari.
អតីតេ ពារាណសិយំ ព្រហ្មទត្តេ រជ្ជំ ការេន្តេ ពោធិសត្តោ ហិមវន្តបទេសេ សីហោ ហុត្វា ឯកាយ សិង្គាលិយា សទ្ធិំ សំវាសមន្វាយ បុត្តំ បដិលភិ។ សោ អង្គុលីហិ នខេហិ កេសរេន វណ្ណេន សណ្ឋានេនាតិ ឥមេហិ អាការេហិ បិតុសទិសោ អហោសិ, សទ្ទេន មាតុសទិសោ។ អថេកទិវសំ ទេវេ វស្សិត្វា វិគតេ សីហេសុ នទិត្វា សីហកីឡំ កីឡន្តេសុ សោបិ តេសំ អន្តរេ នទិតុកាមោ ហុត្វា សិង្គាលិកំ នាទំ នទិ។ អថស្ស សទ្ទំ សុត្វា សីហា តុណ្ហី អហេសុំ។ តស្ស សទ្ទំ សុត្វា អបរោ ពោធិសត្តស្ស សជាតិបុត្តោ ‘‘តាត, អយំ សីហោ វណ្ណាទីហិ អម្ហេហិ សមានោ, សទ្ទោ បនស្ស អញ្ញាទិសោ, កោ នាមេសោ’’តិ បុច្ឆន្តោ បឋមំ គាថមាហ –
Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto himavantapadese sīho hutvā ekāya siṅgāliyā saddhiṃ saṃvāsamanvāya puttaṃ paṭilabhi. So aṅgulīhi nakhehi kesarena vaṇṇena saṇṭhānenāti imehi ākārehi pitusadiso ahosi, saddena mātusadiso. Athekadivasaṃ deve vassitvā vigate sīhesu naditvā sīhakīḷaṃ kīḷantesu sopi tesaṃ antare naditukāmo hutvā siṅgālikaṃ nādaṃ nadi. Athassa saddaṃ sutvā sīhā tuṇhī ahesuṃ. Tassa saddaṃ sutvā aparo bodhisattassa sajātiputto ‘‘tāta, ayaṃ sīho vaṇṇādīhi amhehi samāno, saddo panassa aññādiso, ko nāmeso’’ti pucchanto paṭhamaṃ gāthamāha –
៧៥.
75.
‘‘សីហង្គុលី សីហនខោ, សីហបាទបតិដ្ឋិតោ;
‘‘Sīhaṅgulī sīhanakho, sīhapādapatiṭṭhito;
សោ សីហោ សីហសង្ឃម្ហិ, ឯកោ នទតិ អញ្ញថា’’តិ។
So sīho sīhasaṅghamhi, eko nadati aññathā’’ti.
តត្ថ សីហបាទបតិដ្ឋិតោតិ សីហបាទេហេវ បតិដ្ឋិតោ។ ឯកោ នទតិ អញ្ញថាតិ ឯកោវ អវសេសសីហេហិ អសទិសេន សិង្គាលសទ្ទេន នទន្តោ អញ្ញថា នទតិ។
Tattha sīhapādapatiṭṭhitoti sīhapādeheva patiṭṭhito. Eko nadati aññathāti ekova avasesasīhehi asadisena siṅgālasaddena nadanto aññathā nadati.
តំ សុត្វា ពោធិសត្តោ ‘‘តាត, ឯស តវ ភាតា សិង្គាលិយា បុត្តោ, រូបេន មយា សទិសោ, សទ្ទេន មាតរា សទិសោ’’តិ វត្វា សិង្គាលិបុត្តំ អាមន្តេត្វា ‘‘តាត, ត្វំ ឥតោ បដ្ឋាយ ឥធ វសន្តោ អប្បសទ្ទោ វស, សចេ បុន នទិស្សសិ, សិង្គាលភាវំ តេ ជានិស្សន្តី’’តិ ឱវទន្តោ ទុតិយំ គាថមាហ –
Taṃ sutvā bodhisatto ‘‘tāta, esa tava bhātā siṅgāliyā putto, rūpena mayā sadiso, saddena mātarā sadiso’’ti vatvā siṅgāliputtaṃ āmantetvā ‘‘tāta, tvaṃ ito paṭṭhāya idha vasanto appasaddo vasa, sace puna nadissasi, siṅgālabhāvaṃ te jānissantī’’ti ovadanto dutiyaṃ gāthamāha –
៧៦.
76.
‘‘មា ត្វំ នទិ រាជបុត្ត, អប្បសទ្ទោ វនេ វស;
‘‘Mā tvaṃ nadi rājaputta, appasaddo vane vasa;
សរេន ខោ តំ ជានេយ្យុំ, ន ហិ តេ បេត្តិកោ សរោ’’តិ។
Sarena kho taṃ jāneyyuṃ, na hi te pettiko saro’’ti.
តត្ថ រាជបុត្តាតិ សីហស្ស មិគរញ្ញោ បុត្ត។ ឥមញ្ច បន ឱវាទំ សុត្វា បុន សោ នទិតុំ នាម ន ឧស្សហិ។
Tattha rājaputtāti sīhassa migarañño putta. Imañca pana ovādaṃ sutvā puna so nadituṃ nāma na ussahi.
សត្ថា ឥមំ ធម្មទេសនំ អាហរិត្វា ជាតកំ សមោធានេសិ – ‘‘តទា សិង្គាលោ កោកាលិកោ អហោសិ, សជាតិបុត្តោ រាហុលោ, មិគរាជា បន អហមេវ អហោសិ’’ន្តិ។
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā siṅgālo kokāliko ahosi, sajātiputto rāhulo, migarājā pana ahameva ahosi’’nti.
សីហកោត្ថុជាតកវណ្ណនា អដ្ឋមា។
Sīhakotthujātakavaṇṇanā aṭṭhamā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / ខុទ្ទកនិកាយ • Khuddakanikāya / ជាតកបាឡិ • Jātakapāḷi / ១៨៨. សីហកោត្ថុជាតកំ • 188. Sīhakotthujātakaṃ