Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਜਾਤਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Jātaka-aṭṭhakathā |
[੧੮੮] ੮. ਸੀਹਕੋਤ੍ਥੁਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ
[188] 8. Sīhakotthujātakavaṇṇanā
ਸੀਹਙ੍ਗੁਲੀ ਸੀਹਨਖੋਤਿ ਇਦਂ ਸਤ੍ਥਾ ਜੇਤવਨੇ વਿਹਰਨ੍ਤੋ ਕੋਕਾਲਿਕਂ ਆਰਬ੍ਭ ਕਥੇਸਿ। ਏਕਦਿવਸਂ ਕਿਰ ਕੋਕਾਲਿਕੋ ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮਂ ਕਥੇਨ੍ਤੇਸੁ ਸਯਮ੍ਪਿ ਕਥੇਤੁਕਾਮੋ ਅਹੋਸੀਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਹੇਟ੍ਠਾ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ વਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬਂ। ਤਂ ਪਨ ਪવਤ੍ਤਿਂ ਸੁਤ੍વਾ ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਕੋਕਾਲਿਕੋ ਇਦਾਨੇવ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਾਕਟੋ ਜਾਤੋ, ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਪਾਕਟੋ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਅਤੀਤਂ ਆਹਰਿ।
Sīhaṅgulī sīhanakhoti idaṃ satthā jetavane viharanto kokālikaṃ ārabbha kathesi. Ekadivasaṃ kira kokāliko aññesu bahussutesu dhammaṃ kathentesu sayampi kathetukāmo ahosīti sabbaṃ heṭṭhā vuttanayeneva vitthāretabbaṃ. Taṃ pana pavattiṃ sutvā satthā ‘‘na, bhikkhave, kokāliko idāneva attano saddena pākaṭo jāto, pubbepi pākaṭo ahosī’’ti vatvā atītaṃ āhari.
ਅਤੀਤੇ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੇ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਨ੍ਤੇ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਹਿਮવਨ੍ਤਪਦੇਸੇ ਸੀਹੋ ਹੁਤ੍વਾ ਏਕਾਯ ਸਿਙ੍ਗਾਲਿਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂવਾਸਮਨ੍વਾਯ ਪੁਤ੍ਤਂ ਪਟਿਲਭਿ। ਸੋ ਅਙ੍ਗੁਲੀਹਿ ਨਖੇਹਿ ਕੇਸਰੇਨ વਣ੍ਣੇਨ ਸਣ੍ਠਾਨੇਨਾਤਿ ਇਮੇਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਪਿਤੁਸਦਿਸੋ ਅਹੋਸਿ, ਸਦ੍ਦੇਨ ਮਾਤੁਸਦਿਸੋ। ਅਥੇਕਦਿવਸਂ ਦੇવੇ વਸ੍ਸਿਤ੍વਾ વਿਗਤੇ ਸੀਹੇਸੁ ਨਦਿਤ੍વਾ ਸੀਹਕੀਲ਼ਂ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤੇਸੁ ਸੋਪਿ ਤੇਸਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਨਦਿਤੁਕਾਮੋ ਹੁਤ੍વਾ ਸਿਙ੍ਗਾਲਿਕਂ ਨਾਦਂ ਨਦਿ। ਅਥਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍વਾ ਸੀਹਾ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੇਸੁਂ। ਤਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍વਾ ਅਪਰੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਜਾਤਿਪੁਤ੍ਤੋ ‘‘ਤਾਤ, ਅਯਂ ਸੀਹੋ વਣ੍ਣਾਦੀਹਿ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਸਮਾਨੋ, ਸਦ੍ਦੋ ਪਨਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਾਦਿਸੋ, ਕੋ ਨਾਮੇਸੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਪਠਮਂ ਗਾਥਮਾਹ –
Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto himavantapadese sīho hutvā ekāya siṅgāliyā saddhiṃ saṃvāsamanvāya puttaṃ paṭilabhi. So aṅgulīhi nakhehi kesarena vaṇṇena saṇṭhānenāti imehi ākārehi pitusadiso ahosi, saddena mātusadiso. Athekadivasaṃ deve vassitvā vigate sīhesu naditvā sīhakīḷaṃ kīḷantesu sopi tesaṃ antare naditukāmo hutvā siṅgālikaṃ nādaṃ nadi. Athassa saddaṃ sutvā sīhā tuṇhī ahesuṃ. Tassa saddaṃ sutvā aparo bodhisattassa sajātiputto ‘‘tāta, ayaṃ sīho vaṇṇādīhi amhehi samāno, saddo panassa aññādiso, ko nāmeso’’ti pucchanto paṭhamaṃ gāthamāha –
੭੫.
75.
‘‘ਸੀਹਙ੍ਗੁਲੀ ਸੀਹਨਖੋ, ਸੀਹਪਾਦਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ।
‘‘Sīhaṅgulī sīhanakho, sīhapādapatiṭṭhito;
ਸੋ ਸੀਹੋ ਸੀਹਸਙ੍ਘਮ੍ਹਿ, ਏਕੋ ਨਦਤਿ ਅਞ੍ਞਥਾ’’ਤਿ॥
So sīho sīhasaṅghamhi, eko nadati aññathā’’ti.
ਤਤ੍ਥ ਸੀਹਪਾਦਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋਤਿ ਸੀਹਪਾਦੇਹੇવ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ। ਏਕੋ ਨਦਤਿ ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਏਕੋવ ਅવਸੇਸਸੀਹੇਹਿ ਅਸਦਿਸੇਨ ਸਿਙ੍ਗਾਲਸਦ੍ਦੇਨ ਨਦਨ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞਥਾ ਨਦਤਿ।
Tattha sīhapādapatiṭṭhitoti sīhapādeheva patiṭṭhito. Eko nadati aññathāti ekova avasesasīhehi asadisena siṅgālasaddena nadanto aññathā nadati.
ਤਂ ਸੁਤ੍વਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ‘‘ਤਾਤ, ਏਸ ਤવ ਭਾਤਾ ਸਿਙ੍ਗਾਲਿਯਾ ਪੁਤ੍ਤੋ, ਰੂਪੇਨ ਮਯਾ ਸਦਿਸੋ, ਸਦ੍ਦੇਨ ਮਾਤਰਾ ਸਦਿਸੋ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਸਿਙ੍ਗਾਲਿਪੁਤ੍ਤਂ ਆਮਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ‘‘ਤਾਤ, ਤ੍વਂ ਇਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਇਧ વਸਨ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦੋ વਸ, ਸਚੇ ਪੁਨ ਨਦਿਸ੍ਸਸਿ, ਸਿਙ੍ਗਾਲਭਾવਂ ਤੇ ਜਾਨਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਓવਦਨ੍ਤੋ ਦੁਤਿਯਂ ਗਾਥਮਾਹ –
Taṃ sutvā bodhisatto ‘‘tāta, esa tava bhātā siṅgāliyā putto, rūpena mayā sadiso, saddena mātarā sadiso’’ti vatvā siṅgāliputtaṃ āmantetvā ‘‘tāta, tvaṃ ito paṭṭhāya idha vasanto appasaddo vasa, sace puna nadissasi, siṅgālabhāvaṃ te jānissantī’’ti ovadanto dutiyaṃ gāthamāha –
੭੬.
76.
‘‘ਮਾ ਤ੍વਂ ਨਦਿ ਰਾਜਪੁਤ੍ਤ, ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦੋ વਨੇ વਸ।
‘‘Mā tvaṃ nadi rājaputta, appasaddo vane vasa;
ਸਰੇਨ ਖੋ ਤਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯੁਂ, ਨ ਹਿ ਤੇ ਪੇਤ੍ਤਿਕੋ ਸਰੋ’’ਤਿ॥
Sarena kho taṃ jāneyyuṃ, na hi te pettiko saro’’ti.
ਤਤ੍ਥ ਰਾਜਪੁਤ੍ਤਾਤਿ ਸੀਹਸ੍ਸ ਮਿਗਰਞ੍ਞੋ ਪੁਤ੍ਤ। ਇਮਞ੍ਚ ਪਨ ਓવਾਦਂ ਸੁਤ੍વਾ ਪੁਨ ਸੋ ਨਦਿਤੁਂ ਨਾਮ ਨ ਉਸ੍ਸਹਿ।
Tattha rājaputtāti sīhassa migarañño putta. Imañca pana ovādaṃ sutvā puna so nadituṃ nāma na ussahi.
ਸਤ੍ਥਾ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਜਾਤਕਂ ਸਮੋਧਾਨੇਸਿ – ‘‘ਤਦਾ ਸਿਙ੍ਗਾਲੋ ਕੋਕਾਲਿਕੋ ਅਹੋਸਿ, ਸਜਾਤਿਪੁਤ੍ਤੋ ਰਾਹੁਲੋ, ਮਿਗਰਾਜਾ ਪਨ ਅਹਮੇવ ਅਹੋਸਿ’’ਨ੍ਤਿ।
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā siṅgālo kokāliko ahosi, sajātiputto rāhulo, migarājā pana ahameva ahosi’’nti.
ਸੀਹਕੋਤ੍ਥੁਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ ਅਟ੍ਠਮਾ।
Sīhakotthujātakavaṇṇanā aṭṭhamā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਜਾਤਕਪਾਲ਼ਿ • Jātakapāḷi / ੧੮੮. ਸੀਹਕੋਤ੍ਥੁਜਾਤਕਂ • 188. Sīhakotthujātakaṃ