Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ • Aṅguttaranikāya |
౨. సీహనాదవగ్గో
2. Sīhanādavaggo
౧. సీహనాదసుత్తం
1. Sīhanādasuttaṃ
౧౧. ఏకం సమయం భగవా సావత్థియం విహరతి జేతవనే అనాథపిణ్డికస్స ఆరామే. అథ ఖో ఆయస్మా సారిపుత్తో యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో ఆయస్మా సారిపుత్తో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘వుత్థో మే, భన్తే, సావత్థియం వస్సావాసో. ఇచ్ఛామహం, భన్తే, జనపదచారికం పక్కమితు’’న్తి. ‘‘యస్సదాని త్వం, సారిపుత్త, కాలం మఞ్ఞసీ’’తి. అథ ఖో ఆయస్మా సారిపుత్తో ఉట్ఠాయాసనా భగవన్తం అభివాదేత్వా పదక్ఖిణం కత్వా పక్కామి. అథ ఖో అఞ్ఞతరో భిక్ఖు అచిరపక్కన్తే ఆయస్మన్తే సారిపుత్తే భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘ఆయస్మా మం, భన్తే, సారిపుత్తో ఆసజ్జ అప్పటినిస్సజ్జ చారికం పక్కన్తో’’తి. అథ ఖో భగవా అఞ్ఞతరం భిక్ఖుం ఆమన్తేసి – ‘‘ఏహి త్వం, భిక్ఖు, మమ వచనేన సారిపుత్తం ఆమన్తేహి – ‘సత్థా తం, ఆవుసో సారిపుత్త, ఆమన్తేతీ’’’తి. ‘‘ఏవం, భన్తే’’తి ఖో సో భిక్ఖు భగవతో పటిస్సుత్వా యేనాయస్మా సారిపుత్తో తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా ఆయస్మన్తం సారిపుత్తం ఏతదవోచ – ‘‘సత్థా తం, ఆవుసో సారిపుత్త, ఆమన్తేతీ’’తి. ‘‘ఏవమావుసో’’తి ఖో ఆయస్మా సారిపుత్తో తస్స భిక్ఖునో పచ్చస్సోసి.
11. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho āyasmā sāriputto yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā sāriputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘vuttho me, bhante, sāvatthiyaṃ vassāvāso. Icchāmahaṃ, bhante, janapadacārikaṃ pakkamitu’’nti. ‘‘Yassadāni tvaṃ, sāriputta, kālaṃ maññasī’’ti. Atha kho āyasmā sāriputto uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho aññataro bhikkhu acirapakkante āyasmante sāriputte bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘āyasmā maṃ, bhante, sāriputto āsajja appaṭinissajja cārikaṃ pakkanto’’ti. Atha kho bhagavā aññataraṃ bhikkhuṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, bhikkhu, mama vacanena sāriputtaṃ āmantehi – ‘satthā taṃ, āvuso sāriputta, āmantetī’’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho so bhikkhu bhagavato paṭissutvā yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca – ‘‘satthā taṃ, āvuso sāriputta, āmantetī’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā sāriputto tassa bhikkhuno paccassosi.
తేన ఖో పన సమయేన ఆయస్మా చ మహామోగ్గల్లానో 1 ఆయస్మా చ ఆనన్దో అవాపురణం 2 ఆదాయ విహారే ఆహిణ్డన్తి 3 – ‘‘అభిక్కమథాయస్మన్తో, అభిక్కమథాయస్మన్తో! ఇదానాయస్మా సారిపుత్తో భగవతో సమ్ముఖా సీహనాదం నదిస్సతీ’’తి. అథ ఖో ఆయస్మా సారిపుత్తో యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నం ఖో ఆయస్మన్తం సారిపుత్తం భగవా ఏతదవోచ – ‘‘ఇధ తే, సారిపుత్త, అఞ్ఞతరో సబ్రహ్మచారీ ఖీయనధమ్మం ఆపన్నో – ‘ఆయస్మా మం, భన్తే, సారిపుత్తో ఆసజ్జ అప్పటినిస్సజ్జచారికం పక్కన్తో’’’తి.
Tena kho pana samayena āyasmā ca mahāmoggallāno 4 āyasmā ca ānando avāpuraṇaṃ 5 ādāya vihāre āhiṇḍanti 6 – ‘‘abhikkamathāyasmanto, abhikkamathāyasmanto! Idānāyasmā sāriputto bhagavato sammukhā sīhanādaṃ nadissatī’’ti. Atha kho āyasmā sāriputto yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ sāriputtaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘idha te, sāriputta, aññataro sabrahmacārī khīyanadhammaṃ āpanno – ‘āyasmā maṃ, bhante, sāriputto āsajja appaṭinissajjacārikaṃ pakkanto’’’ti.
‘‘యస్స నూన, భన్తే, కాయే కాయగతాసతి అనుపట్ఠితా అస్స, సో ఇధ అఞ్ఞతరం సబ్రహ్మచారిం ఆసజ్జ అప్పటినిస్సజ్జ చారికం పక్కమేయ్య.
‘‘Yassa nūna, bhante, kāye kāyagatāsati anupaṭṭhitā assa, so idha aññataraṃ sabrahmacāriṃ āsajja appaṭinissajja cārikaṃ pakkameyya.
‘‘సేయ్యథాపి, భన్తే, పథవియం సుచిమ్పి నిక్ఖిపన్తి అసుచిమ్పి నిక్ఖిపన్తి గూథగతమ్పి నిక్ఖిపన్తి ముత్తగతమ్పి నిక్ఖిపన్తి ఖేళగతమ్పి నిక్ఖిపన్తి పుబ్బగతమ్పి నిక్ఖిపన్తి లోహితగతమ్పి నిక్ఖిపన్తి, న చ తేన పథవీ అట్టీయతి వా హరాయతి వా జిగుచ్ఛతి వా; ఏవమేవం ఖో అహం, భన్తే, పథవీసమేన చేతసా విహరామి విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాపజ్జేన. యస్స నూన, భన్తే, కాయే కాయగతాసతి అనుపట్ఠితా అస్స, సో ఇధ అఞ్ఞతరం సబ్రహ్మచారిం ఆసజ్జ అప్పటినిస్సజ్జ చారికం పక్కమేయ్య.
‘‘Seyyathāpi, bhante, pathaviyaṃ sucimpi nikkhipanti asucimpi nikkhipanti gūthagatampi nikkhipanti muttagatampi nikkhipanti kheḷagatampi nikkhipanti pubbagatampi nikkhipanti lohitagatampi nikkhipanti, na ca tena pathavī aṭṭīyati vā harāyati vā jigucchati vā; evamevaṃ kho ahaṃ, bhante, pathavīsamena cetasā viharāmi vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena. Yassa nūna, bhante, kāye kāyagatāsati anupaṭṭhitā assa, so idha aññataraṃ sabrahmacāriṃ āsajja appaṭinissajja cārikaṃ pakkameyya.
‘‘సేయ్యథాపి, భన్తే, ఆపస్మిం సుచిమ్పి ధోవన్తి అసుచిమ్పి ధోవన్తి గూథగతమ్పి… ముత్తగతమ్పి… ఖేళగతమ్పి… పుబ్బగతమ్పి… లోహితగతమ్పి ధోవన్తి, న చ తేన ఆపో అట్టీయతి వా హరాయతి వా జిగుచ్ఛతి వా; ఏవమేవం ఖో అహం, భన్తే, ఆపోసమేన చేతసా విహరామి విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాపజ్జేన. యస్స నూన, భన్తే, కాయే కాయగతాసతి అనుపట్ఠితా అస్స, సో ఇధ అఞ్ఞతరం సబ్రహ్మచారిం ఆసజ్జ అప్పటినిస్సజ్జ చారికం పక్కమేయ్య.
‘‘Seyyathāpi, bhante, āpasmiṃ sucimpi dhovanti asucimpi dhovanti gūthagatampi… muttagatampi… kheḷagatampi… pubbagatampi… lohitagatampi dhovanti, na ca tena āpo aṭṭīyati vā harāyati vā jigucchati vā; evamevaṃ kho ahaṃ, bhante, āposamena cetasā viharāmi vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena. Yassa nūna, bhante, kāye kāyagatāsati anupaṭṭhitā assa, so idha aññataraṃ sabrahmacāriṃ āsajja appaṭinissajja cārikaṃ pakkameyya.
‘‘సేయ్యథాపి, భన్తే, తేజో సుచిమ్పి డహతి అసుచిమ్పి డహతి గూథగతమ్పి… ముత్తగతమ్పి… ఖేళగతమ్పి… పుబ్బగతమ్పి… లోహితగతమ్పి డహతి, న చ తేన తేజో అట్టీయతి వా హరాయతి వా జిగుచ్ఛతి వా; ఏవమేవం ఖో అహం , భన్తే, తేజోసమేన చేతసా విహరామి విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాపజ్జేన. యస్స నూన, భన్తే, కాయే కాయగతాసతి అనుపట్ఠితా అస్స, సో ఇధ అఞ్ఞతరం సబ్రహ్మచారిం ఆసజ్జ అప్పటినిస్సజ్జ చారికం పక్కమేయ్య.
‘‘Seyyathāpi, bhante, tejo sucimpi ḍahati asucimpi ḍahati gūthagatampi… muttagatampi… kheḷagatampi… pubbagatampi… lohitagatampi ḍahati, na ca tena tejo aṭṭīyati vā harāyati vā jigucchati vā; evamevaṃ kho ahaṃ , bhante, tejosamena cetasā viharāmi vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena. Yassa nūna, bhante, kāye kāyagatāsati anupaṭṭhitā assa, so idha aññataraṃ sabrahmacāriṃ āsajja appaṭinissajja cārikaṃ pakkameyya.
‘‘సేయ్యథాపి, భన్తే, వాయో సుచిమ్పి ఉపవాయతి అసుచిమ్పి ఉపవాయతి గూథగతమ్పి… ముత్తగతమ్పి… ఖేళగతమ్పి… పుబ్బగతమ్పి… లోహితగతమ్పి ఉపవాయతి, న చ తేన వాయో అట్టీయతి వా హరాయతి వా జిగుచ్ఛతి వా; ఏవమేవం ఖో అహం, భన్తే, వాయోసమేన చేతసా విహరామి విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాపజ్జేన. యస్స నూన, భన్తే, కాయే కాయగతాసతి అనుపట్ఠితా అస్స, సో ఇధ అఞ్ఞతరం సబ్రహ్మచారిం ఆసజ్జ అప్పటినిస్సజ్జ చారికం పక్కమేయ్య.
‘‘Seyyathāpi, bhante, vāyo sucimpi upavāyati asucimpi upavāyati gūthagatampi… muttagatampi… kheḷagatampi… pubbagatampi… lohitagatampi upavāyati, na ca tena vāyo aṭṭīyati vā harāyati vā jigucchati vā; evamevaṃ kho ahaṃ, bhante, vāyosamena cetasā viharāmi vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena. Yassa nūna, bhante, kāye kāyagatāsati anupaṭṭhitā assa, so idha aññataraṃ sabrahmacāriṃ āsajja appaṭinissajja cārikaṃ pakkameyya.
‘‘సేయ్యథాపి , భన్తే, రజోహరణం సుచిమ్పి పుఞ్ఛతి అసుచిమ్పి పుఞ్ఛతి గూథగతమ్పి… ముత్తగతమ్పి… ఖేళగతమ్పి… పుబ్బగతమ్పి… లోహితగతమ్పి పుఞ్ఛతి, న చ తేన రజోహరణం అట్టీయతి వా హరాయతి వా జిగుచ్ఛతి వా; ఏవమేవం ఖో అహం, భన్తే, రజోహరణసమేన చేతసా విహరామి విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాపజ్జేన. యస్స నూన, భన్తే, కాయే కాయగతాసతి అనుపట్ఠితా అస్స, సో ఇధ అఞ్ఞతరం సబ్రహ్మచారిం ఆసజ్జ అప్పటినిస్సజ్జ చారికం పక్కమేయ్య.
‘‘Seyyathāpi , bhante, rajoharaṇaṃ sucimpi puñchati asucimpi puñchati gūthagatampi… muttagatampi… kheḷagatampi… pubbagatampi… lohitagatampi puñchati, na ca tena rajoharaṇaṃ aṭṭīyati vā harāyati vā jigucchati vā; evamevaṃ kho ahaṃ, bhante, rajoharaṇasamena cetasā viharāmi vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena. Yassa nūna, bhante, kāye kāyagatāsati anupaṭṭhitā assa, so idha aññataraṃ sabrahmacāriṃ āsajja appaṭinissajja cārikaṃ pakkameyya.
‘‘సేయ్యథాపి, భన్తే, చణ్డాలకుమారకో వా చణ్డాలకుమారికా వా కళోపిహత్థో నన్తకవాసీ గామం వా నిగమం వా పవిసన్తో నీచచిత్తంయేవ ఉపట్ఠపేత్వా పవిసతి; ఏవమేవం ఖో అహం, భన్తే, చణ్డాలకుమారకచణ్డాలకుమారికాసమేన చేతసా విహరామి విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాపజ్జేన. యస్స నూన, భన్తే, కాయే కాయగతాసతి అనుపట్ఠితా అస్స, సో ఇధ అఞ్ఞతరం సబ్రహ్మచారిం ఆసజ్జ అప్పటినిస్సజ్జ చారికం పక్కమేయ్య.
‘‘Seyyathāpi, bhante, caṇḍālakumārako vā caṇḍālakumārikā vā kaḷopihattho nantakavāsī gāmaṃ vā nigamaṃ vā pavisanto nīcacittaṃyeva upaṭṭhapetvā pavisati; evamevaṃ kho ahaṃ, bhante, caṇḍālakumārakacaṇḍālakumārikāsamena cetasā viharāmi vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena. Yassa nūna, bhante, kāye kāyagatāsati anupaṭṭhitā assa, so idha aññataraṃ sabrahmacāriṃ āsajja appaṭinissajja cārikaṃ pakkameyya.
‘‘సేయ్యథాపి, భన్తే, ఉసభో ఛిన్నవిసాణో సూరతో సుదన్తో సువినీతో రథియాయ రథియం సిఙ్ఘాటకేన సిఙ్ఘాటకం అన్వాహిణ్డన్తో న కిఞ్చి హింసతి పాదేన వా విసాణేన వా; ఏవమేవం ఖో అహం, భన్తే, ఉసభఛిన్నవిసాణసమేన చేతసా విహరామి విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాపజ్జేన. యస్స నూన, భన్తే, కాయే కాయగతాసతి అనుపట్ఠితా అస్స, సో ఇధ అఞ్ఞతరం సబ్రహ్మచారిం ఆసజ్జ అప్పటినిస్సజ్జ చారికం పక్కమేయ్య.
‘‘Seyyathāpi, bhante, usabho chinnavisāṇo sūrato sudanto suvinīto rathiyāya rathiyaṃ siṅghāṭakena siṅghāṭakaṃ anvāhiṇḍanto na kiñci hiṃsati pādena vā visāṇena vā; evamevaṃ kho ahaṃ, bhante, usabhachinnavisāṇasamena cetasā viharāmi vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena. Yassa nūna, bhante, kāye kāyagatāsati anupaṭṭhitā assa, so idha aññataraṃ sabrahmacāriṃ āsajja appaṭinissajja cārikaṃ pakkameyya.
‘‘సేయ్యథాపి, భన్తే, ఇత్థీ వా పురిసో వా దహరో యువా మణ్డనకజాతికో సీసంన్హాతో అహికుణపేన వా కుక్కురకుణపేన వా మనుస్సకుణపేన వా కణ్ఠే ఆసత్తేన అట్టీయేయ్య హరాయేయ్య జిగుచ్ఛేయ్య; ఏవమేవం ఖో అహం, భన్తే, ఇమినా పూతికాయేన అట్టీయామి హరాయామి జిగుచ్ఛామి. యస్స నూన, భన్తే, కాయే కాయగతాసతి అనుపట్ఠితా అస్స, సో ఇధ అఞ్ఞతరం సబ్రహ్మచారిం ఆసజ్జ అప్పటినిస్సజ్జ చారికం పక్కమేయ్య.
‘‘Seyyathāpi, bhante, itthī vā puriso vā daharo yuvā maṇḍanakajātiko sīsaṃnhāto ahikuṇapena vā kukkurakuṇapena vā manussakuṇapena vā kaṇṭhe āsattena aṭṭīyeyya harāyeyya jiguccheyya; evamevaṃ kho ahaṃ, bhante, iminā pūtikāyena aṭṭīyāmi harāyāmi jigucchāmi. Yassa nūna, bhante, kāye kāyagatāsati anupaṭṭhitā assa, so idha aññataraṃ sabrahmacāriṃ āsajja appaṭinissajja cārikaṃ pakkameyya.
‘‘సేయ్యథాపి , భన్తే, పురిసో మేదకథాలికం పరిహరేయ్య ఛిద్దావఛిద్దం ఉగ్ఘరన్తం పగ్ఘరన్తం; ఏవమేవం ఖో అహం, భన్తే, ఇమం కాయం పరిహరామి ఛిద్దావఛిద్దం ఉగ్ఘరన్తం పగ్ఘరన్తం. యస్స నూన, భన్తే, కాయే కాయగతాసతి అనుపట్ఠితా అస్స, సో ఇధ అఞ్ఞతరం సబ్రహ్మచారిం ఆసజ్జ అప్పటినిస్సజ్జ చారికం పక్కమేయ్యా’’తి.
‘‘Seyyathāpi , bhante, puriso medakathālikaṃ parihareyya chiddāvachiddaṃ uggharantaṃ paggharantaṃ; evamevaṃ kho ahaṃ, bhante, imaṃ kāyaṃ pariharāmi chiddāvachiddaṃ uggharantaṃ paggharantaṃ. Yassa nūna, bhante, kāye kāyagatāsati anupaṭṭhitā assa, so idha aññataraṃ sabrahmacāriṃ āsajja appaṭinissajja cārikaṃ pakkameyyā’’ti.
అథ ఖో సో భిక్ఖు ఉట్ఠాయాసనా ఏకంసం ఉత్తరాసఙ్గం కరిత్వా భగవతో పాదేసు సిరసా నిపతిత్వా భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘అచ్చయో మం, భన్తే, అచ్చగమా యథాబాలం యథామూళ్హం యథాఅకుసలం, యో అహం ఆయస్మన్తం సారిపుత్తం అసతా తుచ్ఛా ముసా అభూతేన అబ్భాచిక్ఖిం. తస్స మే, భన్తే, భగవా అచ్చయం అచ్చయతో పటిగ్గణ్హతు ఆయతిం సంవరాయా’’తి. ‘‘తగ్ఘ తం 7, భిక్ఖు, అచ్చయో అచ్చగమా యథాబాలం యథామూళ్హం యథాఅకుసలం, యో త్వం సారిపుత్తం అసతా తుచ్ఛా ముసా అభూతేన అబ్భాచిక్ఖి. యతో చ ఖో త్వం, భిక్ఖు, అచ్చయం అచ్చయతో దిస్వా యథాధమ్మం పటికరోసి, తం తే మయం పటిగ్గణ్హామ. వుడ్ఢిహేసా, భిక్ఖు, అరియస్స వినయే యో అచ్చయం అచ్చయతో దిస్వా యథాధమ్మం పటికరోతి ఆయతిం సంవరం ఆపజ్జతీ’’తి.
Atha kho so bhikkhu uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā bhagavato pādesu sirasā nipatitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘accayo maṃ, bhante, accagamā yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ, yo ahaṃ āyasmantaṃ sāriputtaṃ asatā tucchā musā abhūtena abbhācikkhiṃ. Tassa me, bhante, bhagavā accayaṃ accayato paṭiggaṇhatu āyatiṃ saṃvarāyā’’ti. ‘‘Taggha taṃ 8, bhikkhu, accayo accagamā yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ, yo tvaṃ sāriputtaṃ asatā tucchā musā abhūtena abbhācikkhi. Yato ca kho tvaṃ, bhikkhu, accayaṃ accayato disvā yathādhammaṃ paṭikarosi, taṃ te mayaṃ paṭiggaṇhāma. Vuḍḍhihesā, bhikkhu, ariyassa vinaye yo accayaṃ accayato disvā yathādhammaṃ paṭikaroti āyatiṃ saṃvaraṃ āpajjatī’’ti.
అథ ఖో భగవా ఆయస్మన్తం సారిపుత్తం ఆమన్తేసి – ‘‘ఖమ, సారిపుత్త, ఇమస్స మోఘపురిసస్స, పురా తస్స తత్థేవ సత్తధా ముద్ధా ఫలతీ’’తి 9. ‘‘ఖమామహం, భన్తే, తస్స ఆయస్మతో సచే మం సో ఆయస్మా ఏవమాహ – ‘ఖమతు చ మే సో ఆయస్మా’’’తి. పఠమం.
Atha kho bhagavā āyasmantaṃ sāriputtaṃ āmantesi – ‘‘khama, sāriputta, imassa moghapurisassa, purā tassa tattheva sattadhā muddhā phalatī’’ti 10. ‘‘Khamāmahaṃ, bhante, tassa āyasmato sace maṃ so āyasmā evamāha – ‘khamatu ca me so āyasmā’’’ti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (అట్ఠకథా) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ౧. సీహనాదసుత్తవణ్ణనా • 1. Sīhanādasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (టీకా) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ౧. సీహనాదసుత్తవణ్ణనా • 1. Sīhanādasuttavaṇṇanā