| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
១០. សីហនាទសុត្តវណ្ណនា
10. Sīhanādasuttavaṇṇanā
៦៤. ទសមេ តថាគតពលានីតិ អញ្ញេហិ អសាធារណានិ តថាគតស្សេវ ពលានិ។ ននុ ចេតានិ សាវកានម្បិ ឯកច្ចានិ ឧប្បជ្ជន្តីតិ? កាមំ ឧប្បជ្ជន្តិ, យាទិសានិ បន ពុទ្ធានំ ឋានាដ្ឋានញាណាទីនិ, ន តាទិសានិ តទញ្ញេសំ កទាចិ ឧប្បជ្ជន្តីតិ អញ្ញេហិ អសាធារណានិ។ ឥមមេវ ហិ យថាវុត្តំ លេសំ អបេក្ខិត្វា សាធារណភាវតោ អាសយានុសយញាណាទីសុ ឯវ អសាធារណសមញ្ញា និរុឡ្ហា។ យថា បុព្ពពុទ្ធានំ ពលានិ បុញ្ញស្ស សម្បត្តិយា អាគតានិ, តថា អាគតពលានីតិ វា តថាគតពលានិ។ ឧសភស្ស ឥទំ អាសភំ, សេដ្ឋដ្ឋានំ។ បមុខនាទន្តិ សេដ្ឋនាទំ ។ បដិវេធញាណញ្ចេវ ទេសនាញាណញ្ចាតិ ឯត្ថ បញ្ញាយ បភាវិតំ អត្តនោ អរិយផលាវហំ បដិវេធញាណំ។ ករុណាយ បភាវិតំ សាវកានំ អរិយផលាវហំ ទេសនាញាណំ។ តត្ថ បដិវេធញាណំ ឧប្បជ្ជមានំ ឧប្បន្នន្តិ ទុវិធំ។ តញ្ហិ អភិនិក្ខមនតោ យាវ អរហត្តមគ្គា ឧប្បជ្ជមានំ, ផលក្ខណេ ឧប្បន្នំ នាម។ តុសិតភវនតោ យាវ មហាពោធិបល្លង្កេ អរហត្តមគ្គា ឧប្បជ្ជមានំ, ផលក្ខណេ ឧប្បន្នំ នាម។ ទីបង្ករតោ បដ្ឋាយ យាវ អរហត្តមគ្គា ឧប្បជ្ជមានំ, ផលក្ខណេ ឧប្បន្នំ នាម។ ទេសនាញាណម្បិ បវត្តមានំ បវត្តន្តិ ទុវិធំ។ តញ្ហិ យាវ អញ្ញាតកោណ្ឌញ្ញស្ស សោតាបត្តិមគ្គា បវត្តមានំ, ផលក្ខណេ បវត្តំ នាម។ តេសុ បដិវេធញាណំ លោកុត្តរំ, ទេសនាញាណំ លោកិយំ។ ឧភយម្បិ បនេតំ អញ្ញេហិ អសាធារណំ, ពុទ្ធានញ្ញេវ ឱរសញាណំ។
64. Dasame tathāgatabalānīti aññehi asādhāraṇāni tathāgatasseva balāni. Nanu cetāni sāvakānampi ekaccāni uppajjantīti? Kāmaṃ uppajjanti, yādisāni pana buddhānaṃ ṭhānāṭṭhānañāṇādīni, na tādisāni tadaññesaṃ kadāci uppajjantīti aññehi asādhāraṇāni. Imameva hi yathāvuttaṃ lesaṃ apekkhitvā sādhāraṇabhāvato āsayānusayañāṇādīsu eva asādhāraṇasamaññā niruḷhā. Yathā pubbabuddhānaṃ balāni puññassa sampattiyā āgatāni, tathā āgatabalānīti vā tathāgatabalāni. Usabhassa idaṃ āsabhaṃ, seṭṭhaṭṭhānaṃ. Pamukhanādanti seṭṭhanādaṃ . Paṭivedhañāṇañceva desanāñāṇañcāti ettha paññāya pabhāvitaṃ attano ariyaphalāvahaṃ paṭivedhañāṇaṃ. Karuṇāya pabhāvitaṃ sāvakānaṃ ariyaphalāvahaṃ desanāñāṇaṃ. Tattha paṭivedhañāṇaṃ uppajjamānaṃ uppannanti duvidhaṃ. Tañhi abhinikkhamanato yāva arahattamaggā uppajjamānaṃ, phalakkhaṇe uppannaṃ nāma. Tusitabhavanato yāva mahābodhipallaṅke arahattamaggā uppajjamānaṃ, phalakkhaṇe uppannaṃ nāma. Dīpaṅkarato paṭṭhāya yāva arahattamaggā uppajjamānaṃ, phalakkhaṇe uppannaṃ nāma. Desanāñāṇampi pavattamānaṃ pavattanti duvidhaṃ. Tañhi yāva aññātakoṇḍaññassa sotāpattimaggā pavattamānaṃ, phalakkhaṇe pavattaṃ nāma. Tesu paṭivedhañāṇaṃ lokuttaraṃ, desanāñāṇaṃ lokiyaṃ. Ubhayampi panetaṃ aññehi asādhāraṇaṃ, buddhānaññeva orasañāṇaṃ.
ឋានញ្ច ឋានតោ បជានាតីតិ ការណញ្ច ការណតោ បជានាតិ។ យស្មា តត្ថ ផលំ តិដ្ឋតិ តទាយត្តវុត្តិតាយ ឧប្បជ្ជតិ ចេវ បវត្តតិ ច, តស្មា ឋានន្តិ វុច្ចតិ។ ភគវា ‘‘យេ យេ ធម្មា យេសំ យេសំ ធម្មានំ ហេតូ បច្ចយា ឧប្បាទាយ, តំ តំ ឋានំ, យេ យេ ធម្មា យេយំ យេយំ ធម្មានំ ន ហេតូ ន បច្ចយា ឧប្បាទាយ, តំ តំ អដ្ឋាន’’ន្តិ បជានន្តោ ឋានតោ អដ្ឋានតោ យថាភូតំ បជានាតិ។
Ṭhānañca ṭhānato pajānātīti kāraṇañca kāraṇato pajānāti. Yasmā tattha phalaṃ tiṭṭhati tadāyattavuttitāya uppajjati ceva pavattati ca, tasmā ṭhānanti vuccati. Bhagavā ‘‘ye ye dhammā yesaṃ yesaṃ dhammānaṃ hetū paccayā uppādāya, taṃ taṃ ṭhānaṃ, ye ye dhammā yeyaṃ yeyaṃ dhammānaṃ na hetū na paccayā uppādāya, taṃ taṃ aṭṭhāna’’nti pajānanto ṭhānato aṭṭhānato yathābhūtaṃ pajānāti.
សមាទិយន្តីតិ សមាទានានិ, តានិ បន សមាទិយិត្វា កតានិ ហោន្តីតិ អាហ ‘‘សមាទិយិត្វា កតាន’’ន្តិ។ កម្មមេវ វា កម្មសមាទានន្តិ ឯតេន ‘‘សមាទាន’’ន្តិ សទ្ទស្ស អបុព្ពត្ថាភាវំ ទស្សេតិ មុត្តគតសទ្ទេ គតសទ្ទស្ស វិយ។ គតីតិ និរយាទិគតិយោ។ ឧបធីតិ អត្តភាវោ។ កាលោតិ កម្មស្ស វិបច្ចនារហកាលោ។ បយោគោតិ វិបាកុប្បត្តិយា បច្ចយភូតា កិរិយា។
Samādiyantīti samādānāni, tāni pana samādiyitvā katāni hontīti āha ‘‘samādiyitvā katāna’’nti. Kammameva vā kammasamādānanti etena ‘‘samādāna’’nti saddassa apubbatthābhāvaṃ dasseti muttagatasadde gatasaddassa viya. Gatīti nirayādigatiyo. Upadhīti attabhāvo. Kāloti kammassa vipaccanārahakālo. Payogoti vipākuppattiyā paccayabhūtā kiriyā.
ចតុន្នំ ឈានានន្តិ បច្ចនីកជ្ឈាបនដ្ឋេន អារម្មណូបនិជ្ឈានដ្ឋេន ច ចតុន្នំ រូបាវចរជ្ឈានានំ។ ចតុក្កនយេន ហេតំ វុត្តំ។ អដ្ឋន្នំ វិមោក្ខានន្តិ ‘‘រូបី រូបានិ បស្សតី’’តិអាទីនំ (ម. និ. ២.២៤៨; ៣.៣១២; ធ. ស. ២៤៨; បដិ. ម. ១.២០៩) អដ្ឋន្នំ វិមោក្ខានំ។ តិណ្ណំ សមាធីនន្តិ សវិតក្កសវិចារាទីនំ តិណ្ណំ សមាធីនំ។ នវន្នំ អនុបុព្ពសមាបត្តីនន្តិ បឋមជ្ឈានសមាបត្តិអាទីនំ នវន្នំ អនុបុព្ពសមាបត្តីនំ។ ឯត្ថ ច បដិបាដិយា អដ្ឋន្នំ សមាធីតិបិ នាមំ, សមាបត្តីតិបិ ចិត្តេកគ្គតាសព្ភាវតោ, និរោធសមាបត្តិយា តទភាវតោ ន សមាធីតិ នាមំ។ ហានភាគិយំ ធម្មន្តិ អប្បគុណេហិ បឋមជ្ឈានាទីហិ វុដ្ឋិតស្ស សញ្ញាមនសិការានំ កាមាទិបក្ខន្ទនំ។ វិសេសភាគិយំ ធម្មន្តិ បគុណេហិ បឋមជ្ឈានាទីហិ វុដ្ឋិតស្ស សញ្ញាមនសិការានំ ទុតិយជ្ឈានាទិបក្ខន្ទនំ។ ឥតិ សញ្ញាមនសិការានំ កាមាទិទុតិយជ្ឈានាទិបក្ខន្ទនានិ ហានភាគិយវិសេសភាគិយធម្មាតិ ទស្សិតានិ។ តេហិ បន ឈានានំ តំសភាវតា ធម្មសទ្ទេន វុត្តា។ តស្មាតិ វុត្តមេវត្ថំ ហេតុភាវេន បច្ចាមសតិ។ វោទានន្តិ បគុណតាសង្ខាតំ វោទានំ។ តញ្ហិ បឋមជ្ឈានាទីហិ វុដ្ឋហិត្វា ទុតិយជ្ឈានាទីនំ អធិគមស្ស បច្ចយត្តា ‘‘វុដ្ឋាន’’ន្តិ វុត្តំ។ យេ បន ‘‘និរោធតោ ផលសមាបត្តិយា វុដ្ឋានន្តិ បាឡិ នត្ថី’’តិ វទន្តិ។ តេ ‘‘និរោធា វុដ្ឋហន្តស្ស នេវសញ្ញានាសញ្ញាយតនំ ផលសមាបត្តិយា អនន្តរបច្ចយេន បច្ចយោ’’តិ ឥមាយ បាឡិយំ (បដ្ឋា. ១.១.៤១៧) បដិសេធេតព្ពា។
Catunnaṃ jhānānanti paccanīkajjhāpanaṭṭhena ārammaṇūpanijjhānaṭṭhena ca catunnaṃ rūpāvacarajjhānānaṃ. Catukkanayena hetaṃ vuttaṃ. Aṭṭhannaṃ vimokkhānanti ‘‘rūpī rūpāni passatī’’tiādīnaṃ (ma. ni. 2.248; 3.312; dha. sa. 248; paṭi. ma. 1.209) aṭṭhannaṃ vimokkhānaṃ. Tiṇṇaṃ samādhīnanti savitakkasavicārādīnaṃ tiṇṇaṃ samādhīnaṃ. Navannaṃ anupubbasamāpattīnanti paṭhamajjhānasamāpattiādīnaṃ navannaṃ anupubbasamāpattīnaṃ. Ettha ca paṭipāṭiyā aṭṭhannaṃ samādhītipi nāmaṃ, samāpattītipi cittekaggatāsabbhāvato, nirodhasamāpattiyā tadabhāvato na samādhīti nāmaṃ. Hānabhāgiyaṃ dhammanti appaguṇehi paṭhamajjhānādīhi vuṭṭhitassa saññāmanasikārānaṃ kāmādipakkhandanaṃ. Visesabhāgiyaṃ dhammanti paguṇehi paṭhamajjhānādīhi vuṭṭhitassa saññāmanasikārānaṃ dutiyajjhānādipakkhandanaṃ. Iti saññāmanasikārānaṃ kāmādidutiyajjhānādipakkhandanāni hānabhāgiyavisesabhāgiyadhammāti dassitāni. Tehi pana jhānānaṃ taṃsabhāvatā dhammasaddena vuttā. Tasmāti vuttamevatthaṃ hetubhāvena paccāmasati. Vodānanti paguṇatāsaṅkhātaṃ vodānaṃ. Tañhi paṭhamajjhānādīhi vuṭṭhahitvā dutiyajjhānādīnaṃ adhigamassa paccayattā ‘‘vuṭṭhāna’’nti vuttaṃ. Ye pana ‘‘nirodhato phalasamāpattiyā vuṭṭhānanti pāḷi natthī’’ti vadanti. Te ‘‘nirodhā vuṭṭhahantassa nevasaññānāsaññāyatanaṃ phalasamāpattiyā anantarapaccayena paccayo’’ti imāya pāḷiyaṃ (paṭṭhā. 1.1.417) paṭisedhetabbā.
សីហនាទសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Sīhanādasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
មហាវគ្គវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Mahāvaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ១០. សីហនាទសុត្តំ • 10. Sīhanādasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ១០. សីហនាទសុត្តវណ្ណនា • 10. Sīhanādasuttavaṇṇanā
