Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya |
၄. သီဟသေနာပတိသုတ္တံ
4. Sīhasenāpatisuttaṃ
၃၄. ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ ဝေသာလိယံ ဝိဟရတိ မဟာဝနေ ကူဋာဂာရသာလာယံ။ အထ ခော သီဟော သေနာပတိ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော သီဟော သေနာပတိ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘သက္ကာ နု ခော, ဘန္တေ, ဘဂဝာ သန္ဒိဋ္ဌိကံ ဒာနဖလံ ပညာပေတု’’န္တိ?
34. Ekaṃ samayaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Atha kho sīho senāpati yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho sīho senāpati bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sakkā nu kho, bhante, bhagavā sandiṭṭhikaṃ dānaphalaṃ paññāpetu’’nti?
‘‘သက္ကာ, သီဟာ’’တိ ဘဂဝာ အဝောစ – ‘‘ဒာယကော, သီဟ, ဒာနပတိ ဗဟုနော ဇနသ္သ ပိယော ဟောတိ မနာပော။ ယမ္ပိ, သီဟ, ဒာယကော ဒာနပတိ ဗဟုနော ဇနသ္သ ပိယော ဟောတိ မနာပော, ဣဒမ္ပိ သန္ဒိဋ္ဌိကံ ဒာနဖလံ။
‘‘Sakkā, sīhā’’ti bhagavā avoca – ‘‘dāyako, sīha, dānapati bahuno janassa piyo hoti manāpo. Yampi, sīha, dāyako dānapati bahuno janassa piyo hoti manāpo, idampi sandiṭṭhikaṃ dānaphalaṃ.
‘‘ပုန စပရံ, သီဟ, ဒာယကံ ဒာနပတိံ သန္တော သပ္ပုရိသာ ဘဇန္တိ။ ယမ္ပိ, သီဟ, ဒာယကံ ဒာနပတိံ သန္တော သပ္ပုရိသာ ဘဇန္တိ, ဣဒမ္ပိ သန္ဒိဋ္ဌိကံ ဒာနဖလံ။
‘‘Puna caparaṃ, sīha, dāyakaṃ dānapatiṃ santo sappurisā bhajanti. Yampi, sīha, dāyakaṃ dānapatiṃ santo sappurisā bhajanti, idampi sandiṭṭhikaṃ dānaphalaṃ.
‘‘ပုန စပရံ, သီဟ, ဒာယကသ္သ ဒာနပတိနော ကလ္ယာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒော အဗ္ဘုဂ္ဂစ္ဆတိ။ ယမ္ပိ, သီဟ, ဒာယကသ္သ ဒာနပတိနော ကလ္ယာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒော အဗ္ဘုဂ္ဂစ္ဆတိ, ဣဒမ္ပိ သန္ဒိဋ္ဌိကံ ဒာနဖလံ။
‘‘Puna caparaṃ, sīha, dāyakassa dānapatino kalyāṇo kittisaddo abbhuggacchati. Yampi, sīha, dāyakassa dānapatino kalyāṇo kittisaddo abbhuggacchati, idampi sandiṭṭhikaṃ dānaphalaṃ.
‘‘ပုန စပရံ, သီဟ, ဒာယကော ဒာနပတိ ယံ ယဒေဝ ပရိသံ ဥပသင္ကမတိ – ယဒိ ခတ္တိယပရိသံ ယဒိ ဗ္ရာဟ္မဏပရိသံ ယဒိ ဂဟပတိပရိသံ ယဒိ သမဏပရိသံ – ဝိသာရဒော 1 ဥပသင္ကမတိ အမင္ကုဘူတော။ ယမ္ပိ, သီဟ, ဒာယကော ဒာနပတိ ယံ ယဒေဝ ပရိသံ ဥပသင္ကမတိ – ယဒိ ခတ္တိယပရိသံ ယဒိ ဗ္ရာဟ္မဏပရိသံ ယဒိ ဂဟပတိပရိသံ ယဒိ သမဏပရိသံ – ဝိသာရဒော ဥပသင္ကမတိ အမင္ကုဘူတော, ဣဒမ္ပိ သန္ဒိဋ္ဌိကံ ဒာနဖလံ။
‘‘Puna caparaṃ, sīha, dāyako dānapati yaṃ yadeva parisaṃ upasaṅkamati – yadi khattiyaparisaṃ yadi brāhmaṇaparisaṃ yadi gahapatiparisaṃ yadi samaṇaparisaṃ – visārado 2 upasaṅkamati amaṅkubhūto. Yampi, sīha, dāyako dānapati yaṃ yadeva parisaṃ upasaṅkamati – yadi khattiyaparisaṃ yadi brāhmaṇaparisaṃ yadi gahapatiparisaṃ yadi samaṇaparisaṃ – visārado upasaṅkamati amaṅkubhūto, idampi sandiṭṭhikaṃ dānaphalaṃ.
‘‘ပုန စပရံ, သီဟ, ဒာယကော ဒာနပတိ ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇတိ။ ယမ္ပိ, သီဟ, ဒာယကော ဒာနပတိ ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇတိ, ဣဒံ 3 သမ္ပရာယိကံ ဒာနဖလ’’န္တိ။
‘‘Puna caparaṃ, sīha, dāyako dānapati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Yampi, sīha, dāyako dānapati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati, idaṃ 4 samparāyikaṃ dānaphala’’nti.
ဧဝံ ဝုတ္တေ သီဟော သေနာပတိ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ယာနိမာနိ, ဘန္တေ, ဘဂဝတာ စတ္တာရိ သန္ဒိဋ္ဌိကာနိ ဒာနဖလာနိ အက္ခာတာနိ, နာဟံ ဧတ္ထ ဘဂဝတော သဒ္ဓာယ ဂစ္ဆာမိ; အဟံ ပေတာနိ ဇာနာမိ။ အဟံ, ဘန္တေ, ဒာယကော ဒာနပတိ ဗဟုနော ဇနသ္သ ပိယော မနာပော။ အဟံ, ဘန္တေ, ဒာယကော ဒာနပတိ; မံ သန္တော သပ္ပုရိသာ ဘဇန္တိ။ အဟံ, ဘန္တေ, ဒာယကော ဒာနပတိ; မယ္ဟံ ကလ္ယာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒော အဗ္ဘုဂ္ဂတော – ‘သီဟော သေနာပတိ ဒာယကော ကာရကော သင္ဃုပဋ္ဌာကော’တိ။ အဟံ, ဘန္တေ , ဒာယကော ဒာနပတိ ယံ ယဒေဝ ပရိသံ ဥပသင္ကမာမိ – ယဒိ ခတ္တိယပရိသံ ယဒိ ဗ္ရာဟ္မဏပရိသံ ယဒိ ဂဟပတိပရိသံ ယဒိ သမဏပရိသံ – ဝိသာရဒော ဥပသင္ကမာမိ အမင္ကုဘူတော။ ယာနိမာနိ, ဘန္တေ, ဘဂဝတာ စတ္တာရိ သန္ဒိဋ္ဌိကာနိ ဒာနဖလာနိ အက္ခာတာနိ, နာဟံ ဧတ္ထ ဘဂဝတော သဒ္ဓာယ ဂစ္ဆာမိ; အဟံ ပေတာနိ ဇာနာမိ။ ယဉ္စ ခော မံ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ဧဝမာဟ – ‘ဒာယကော, သီဟ, ဒာနပတိ ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇတီ’တိ, ဧတာဟံ န ဇာနာမိ; ဧတ္ထ စ ပနာဟံ ဘဂဝတော သဒ္ဓာယ ဂစ္ဆာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝမေတံ, သီဟ, ဧဝမေတံ, သီဟ! ဒာယကော ဒာနပတိ ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇတီ’’တိ။
Evaṃ vutte sīho senāpati bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘yānimāni, bhante, bhagavatā cattāri sandiṭṭhikāni dānaphalāni akkhātāni, nāhaṃ ettha bhagavato saddhāya gacchāmi; ahaṃ petāni jānāmi. Ahaṃ, bhante, dāyako dānapati bahuno janassa piyo manāpo. Ahaṃ, bhante, dāyako dānapati; maṃ santo sappurisā bhajanti. Ahaṃ, bhante, dāyako dānapati; mayhaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘sīho senāpati dāyako kārako saṅghupaṭṭhāko’ti. Ahaṃ, bhante , dāyako dānapati yaṃ yadeva parisaṃ upasaṅkamāmi – yadi khattiyaparisaṃ yadi brāhmaṇaparisaṃ yadi gahapatiparisaṃ yadi samaṇaparisaṃ – visārado upasaṅkamāmi amaṅkubhūto. Yānimāni, bhante, bhagavatā cattāri sandiṭṭhikāni dānaphalāni akkhātāni, nāhaṃ ettha bhagavato saddhāya gacchāmi; ahaṃ petāni jānāmi. Yañca kho maṃ, bhante, bhagavā evamāha – ‘dāyako, sīha, dānapati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjatī’ti, etāhaṃ na jānāmi; ettha ca panāhaṃ bhagavato saddhāya gacchāmī’’ti. ‘‘Evametaṃ, sīha, evametaṃ, sīha! Dāyako dānapati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjatī’’ti.
‘‘ဒဒံ ပိယော ဟောတိ ဘဇန္တိ နံ ဗဟူ၊
‘‘Dadaṃ piyo hoti bhajanti naṃ bahū,
အမင္ကုဘူတော ပရိသံ ဝိဂာဟတိ၊
Amaṅkubhūto parisaṃ vigāhati,
ဝိသာရဒော ဟောတိ နရော အမစ္ဆရီ။
Visārado hoti naro amaccharī.
‘‘တသ္မာ ဟိ ဒာနာနိ ဒဒန္တိ ပဏ္ဍိတာ၊
‘‘Tasmā hi dānāni dadanti paṇḍitā,
ဝိနေယ္ယ မစ္ဆေရမလံ သုခေသိနော။
Vineyya maccheramalaṃ sukhesino;
တေ ဒီဃရတ္တံ တိဒိဝေ ပတိဋ္ဌိတာ၊
Te dīgharattaṃ tidive patiṭṭhitā,
တေ တတ္ထ နန္ဒန္တိ ရမန္တိ မောဒရေ၊
Te tattha nandanti ramanti modare,
သမပ္ပိတာ ကာမဂုဏေဟိ ပဉ္စဟိ။
Samappitā kāmaguṇehi pañcahi;
‘‘ကတ္ဝာန ဝာက္ယံ အသိတသ္သ တာဒိနော၊
‘‘Katvāna vākyaṃ asitassa tādino,
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၄. သီဟသေနာပတိသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 4. Sīhasenāpatisuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၄-၅. သီဟသေနာပတိသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 4-5. Sīhasenāpatisuttādivaṇṇanā