| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
4. සීහසෙනාපතිසුත්‌තං
4. Sīhasenāpatisuttaṃ
57. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා වෙසාලියං විහරති මහාවනෙ කූටාගාරසාලායං. අථ ඛො සීහො සෙනාපති යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො සීහො සෙනාපති භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘සක්‌කා නු ඛො, භන්‌තෙ, සන්‌දිට්‌ඨිකං දානඵලං පඤ්‌ඤාපෙතු’’න්‌ති?
57. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Atha kho sīho senāpati yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho sīho senāpati bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sakkā nu kho, bhante, sandiṭṭhikaṃ dānaphalaṃ paññāpetu’’nti?
‘‘තෙන හි, සීහ, තඤ්‌ඤෙවෙත්‌ථ පටිපුච්‌ඡිස්‌සාමි, යථා තෙ ඛමෙය්‍ය තථා නං බ්‍යාකරෙය්‍යාසි. තං කිං මඤ්‌ඤසි, සීහ, ඉධ ද්‌වෙ පුරිසා – එකො පුරිසො අස්‌සද්‌ධො මච්‌ඡරී කදරියො පරිභාසකො, එකො පුරිසො සද්‌ධො දානපති අනුප්‌පදානරතො. තං කිං මඤ්‌ඤසි, සීහ, කං නු ඛො 1 අරහන්‌තො පඨමං අනුකම්‌පන්‌තා අනුකම්‌පෙය්‍යුං – ‘යො වා සො පුරිසො අස්‌සද්‌ධො මච්‌ඡරී කදරියො පරිභාසකො, යො වා සො පුරිසො සද්‌ධො දානපති අනුප්‌පදානරතො’’’ති?
‘‘Tena hi, sīha, taññevettha paṭipucchissāmi, yathā te khameyya tathā naṃ byākareyyāsi. Taṃ kiṃ maññasi, sīha, idha dve purisā – eko puriso assaddho maccharī kadariyo paribhāsako, eko puriso saddho dānapati anuppadānarato. Taṃ kiṃ maññasi, sīha, kaṃ nu kho 2 arahanto paṭhamaṃ anukampantā anukampeyyuṃ – ‘yo vā so puriso assaddho maccharī kadariyo paribhāsako, yo vā so puriso saddho dānapati anuppadānarato’’’ti?
‘‘යො සො, භන්‌තෙ, පුරිසො අස්‌සද්‌ධො මච්‌ඡරී කදරියො පරිභාසකො, කින්‌තං 3 අරහන්‌තො පඨමං අනුකම්‌පන්‌තා අනුකම්‌පිස්‌සන්‌ති! යො ච ඛො සො, භන්‌තෙ, පුරිසො සද්‌ධො දානපති අනුප්‌පදානරතො තංයෙව අරහන්‌තො පඨමං අනුකම්‌පන්‌තා අනුකම්‌පෙය්‍යුං’’.
‘‘Yo so, bhante, puriso assaddho maccharī kadariyo paribhāsako, kintaṃ 4 arahanto paṭhamaṃ anukampantā anukampissanti! Yo ca kho so, bhante, puriso saddho dānapati anuppadānarato taṃyeva arahanto paṭhamaṃ anukampantā anukampeyyuṃ’’.
‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, සීහ, කං නු ඛො අරහන්‌තො පඨමං උපසඞ්‌කමන්‌තා උපසඞ්‌කමෙය්‍යුං – ‘යො වා සො පුරිසො අස්‌සද්‌ධො මච්‌ඡරී කදරියො පරිභාසකො, යො වා සො පුරිසො සද්‌ධො දානපති අනුප්‌පදානරතො’’’ති? ‘‘යො සො, භන්‌තෙ, පුරිසො අස්‌සද්‌ධො මච්‌ඡරී කදරියො පරිභාසකො, කින්‌තං අරහන්‌තො පඨමං උපසඞ්‌කමන්‌තා උපසඞ්‌කමිස්‌සන්‌ති! යො ච ඛො සො, භන්‌තෙ, පුරිසො සද්‌ධො දානපති අනුප්‌පදානරතො තංයෙව අරහන්‌තො පඨමං උපසඞ්‌කමන්‌තා උපසඞ්‌කමෙය්‍යුං’’.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, sīha, kaṃ nu kho arahanto paṭhamaṃ upasaṅkamantā upasaṅkameyyuṃ – ‘yo vā so puriso assaddho maccharī kadariyo paribhāsako, yo vā so puriso saddho dānapati anuppadānarato’’’ti? ‘‘Yo so, bhante, puriso assaddho maccharī kadariyo paribhāsako, kintaṃ arahanto paṭhamaṃ upasaṅkamantā upasaṅkamissanti! Yo ca kho so, bhante, puriso saddho dānapati anuppadānarato taṃyeva arahanto paṭhamaṃ upasaṅkamantā upasaṅkameyyuṃ’’.
‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, සීහ, කස්‌ස නු ඛො අරහන්‌තො පඨමං පටිග්‌ගණ්‌හන්‌තා පටිග්‌ගණ්‌හෙය්‍යුං – ‘යො වා සො පුරිසො අස්‌සද්‌ධො මච්‌ඡරී කදරියො පරිභාසකො, යො වා සො පුරිසො සද්‌ධො දානපති අනුප්‌පදානරතො’’’ති? ‘‘යො සො, භන්‌තෙ, පුරිසො අස්‌සද්‌ධො මච්‌ඡරී කදරියො පරිභාසකො, කින්‌තං තස්‌ස අරහන්‌තො පඨමං පටිග්‌ගණ්‌හන්‌තා පටිග්‌ගණ්‌හිස්‌සන්‌ති! යො ච ඛො සො, භන්‌තෙ, පුරිසො සද්‌ධො දානපති අනුප්‌පදානරතො තස්‌සෙව අරහන්‌තො පඨමං පටිග්‌ගණ්‌හන්‌තා පටිග්‌ගණ්‌හෙය්‍යුං’’’.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, sīha, kassa nu kho arahanto paṭhamaṃ paṭiggaṇhantā paṭiggaṇheyyuṃ – ‘yo vā so puriso assaddho maccharī kadariyo paribhāsako, yo vā so puriso saddho dānapati anuppadānarato’’’ti? ‘‘Yo so, bhante, puriso assaddho maccharī kadariyo paribhāsako, kintaṃ tassa arahanto paṭhamaṃ paṭiggaṇhantā paṭiggaṇhissanti! Yo ca kho so, bhante, puriso saddho dānapati anuppadānarato tasseva arahanto paṭhamaṃ paṭiggaṇhantā paṭiggaṇheyyuṃ’’’.
‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, සීහ, කස්‌ස නු ඛො අරහන්‌තො පඨමං ධම්‌මං දෙසෙන්‌තා දෙසෙය්‍යුං – ‘යො වා සො පුරිසො අස්‌සද්‌ධො මච්‌ඡරී කදරියො පරිභාසකො, යො වා සො පුරිසො සද්‌ධො දානපති අනුප්‌පදානරතො’’’ති? ‘‘යො සො, භන්‌තෙ, පුරිසො අස්‌සද්‌ධො මච්‌ඡරී කදරියො පරිභාසකො, කින්‌තං තස්‌ස අරහන්‌තො පඨමං ධම්‌මං දෙසෙන්‌තා දෙසෙස්‌සන්‌ති! යො ච ඛො සො, භන්‌තෙ, පුරිසො සද්‌ධො දානපති අනුප්‌පදානරතො තස්‌සෙව අරහන්‌තො පඨමං ධම්‌මං දෙසෙන්‌තා දෙසෙය්‍යුං’’ .
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, sīha, kassa nu kho arahanto paṭhamaṃ dhammaṃ desentā deseyyuṃ – ‘yo vā so puriso assaddho maccharī kadariyo paribhāsako, yo vā so puriso saddho dānapati anuppadānarato’’’ti? ‘‘Yo so, bhante, puriso assaddho maccharī kadariyo paribhāsako, kintaṃ tassa arahanto paṭhamaṃ dhammaṃ desentā desessanti! Yo ca kho so, bhante, puriso saddho dānapati anuppadānarato tasseva arahanto paṭhamaṃ dhammaṃ desentā deseyyuṃ’’ .
‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, සීහ, කස්‌ස නු ඛො කල්‍යාණො කිත්‌තිසද්‌දො අබ්‌භුග්‌ගච්‌ඡෙය්‍ය – ‘යො වා සො පුරිසො අස්‌සද්‌ධො මච්‌ඡරී කදරියො පරිභාසකො, යො වා සො පුරිසො සද්‌ධො දානපති අනුප්‌පදානරතො’’’ති? ‘‘යො සො, භන්‌තෙ, පුරිසො අස්‌සද්‌ධො මච්‌ඡරී කදරියො පරිභාසකො, කින්‌තං තස්‌ස කල්‍යාණො කිත්‌තිසද්‌දො අබ්‌භුග්‌ගච්‌ඡිස්‌සති! යො ච ඛො සො, භන්‌තෙ, පුරිසො සද්‌ධො දානපති අනුප්‌පදානරතො තස්‌සෙව කල්‍යාණො කිත්‌තිසද්‌දො අබ්‌භුග්‌ගච්‌ඡෙය්‍ය’’.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, sīha, kassa nu kho kalyāṇo kittisaddo abbhuggaccheyya – ‘yo vā so puriso assaddho maccharī kadariyo paribhāsako, yo vā so puriso saddho dānapati anuppadānarato’’’ti? ‘‘Yo so, bhante, puriso assaddho maccharī kadariyo paribhāsako, kintaṃ tassa kalyāṇo kittisaddo abbhuggacchissati! Yo ca kho so, bhante, puriso saddho dānapati anuppadānarato tasseva kalyāṇo kittisaddo abbhuggaccheyya’’.
‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, සීහ, කො නු ඛො යංයදෙව පරිසං උපසඞ්‌කමෙය්‍ය, යදි ඛත්‌තියපරිසං යදි බ්‍රාහ්‌මණපරිසං යදි ගහපතිපරිසං යදි සමණපරිසං විසාරදො උපසඞ්‌කමෙය්‍ය අමඞ්‌කුභූතො – ‘යො වා සො පුරිසො අස්‌සද්‌ධො මච්‌ඡරී කදරියො පරිභාසකො, යො වා සො පුරිසො සද්‌ධො දානපති අනුප්‌පදානරතො’’’ති? ‘‘යො සො, භන්‌තෙ, පුරිසො අස්‌සද්‌ධො මච්‌ඡරී කදරියො පරිභාසකො, කිං සො යංයදෙව පරිසං උපසඞ්‌කමිස්‌සති, යදි ඛත්‌තියපරිසං යදි බ්‍රාහ්‌මණපරිසං යදි ගහපතිපරිසං යදි සමණපරිසං විසාරදො උපසඞ්‌කමිස්‌සති අමඞ්‌කුභූතො! යො ච ඛො සො, භන්‌තෙ, පුරිසො සද්‌ධො දානපති අනුප්‌පදානරතො සො යංයදෙව පරිසං උපසඞ්‌කමෙය්‍ය, යදි ඛත්‌තියපරිසං යදි බ්‍රාහ්‌මණපරිසං යදි ගහපතිපරිසං යදි සමණපරිසං විසාරදො උපසඞ්‌කමෙය්‍ය අමඞ්‌කුභූතො’’.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, sīha, ko nu kho yaṃyadeva parisaṃ upasaṅkameyya, yadi khattiyaparisaṃ yadi brāhmaṇaparisaṃ yadi gahapatiparisaṃ yadi samaṇaparisaṃ visārado upasaṅkameyya amaṅkubhūto – ‘yo vā so puriso assaddho maccharī kadariyo paribhāsako, yo vā so puriso saddho dānapati anuppadānarato’’’ti? ‘‘Yo so, bhante, puriso assaddho maccharī kadariyo paribhāsako, kiṃ so yaṃyadeva parisaṃ upasaṅkamissati, yadi khattiyaparisaṃ yadi brāhmaṇaparisaṃ yadi gahapatiparisaṃ yadi samaṇaparisaṃ visārado upasaṅkamissati amaṅkubhūto! Yo ca kho so, bhante, puriso saddho dānapati anuppadānarato so yaṃyadeva parisaṃ upasaṅkameyya, yadi khattiyaparisaṃ yadi brāhmaṇaparisaṃ yadi gahapatiparisaṃ yadi samaṇaparisaṃ visārado upasaṅkameyya amaṅkubhūto’’.
‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, සීහ, කො නු ඛො කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපජ්‌ජෙය්‍ය – ‘යො වා සො පුරිසො අස්‌සද්‌ධො මච්‌ඡරී කදරියො පරිභාසකො, යො වා සො පුරිසො සද්‌ධො දානපති අනුප්‌පදානරතො’’’ති ? ‘‘යො සො, භන්‌තෙ, පුරිසො අස්‌සද්‌ධො මච්‌ඡරී කදරියො පරිභාසකො, කිං සො කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපජ්‌ජිස්‌සති! යො ච ඛො සො, භන්‌තෙ, පුරිසො සද්‌ධො දානපති අනුප්‌පදානරතො සො කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපජ්‌ජෙය්‍ය’’.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, sīha, ko nu kho kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjeyya – ‘yo vā so puriso assaddho maccharī kadariyo paribhāsako, yo vā so puriso saddho dānapati anuppadānarato’’’ti ? ‘‘Yo so, bhante, puriso assaddho maccharī kadariyo paribhāsako, kiṃ so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjissati! Yo ca kho so, bhante, puriso saddho dānapati anuppadānarato so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjeyya’’.
‘‘යානිමානි, භන්‌තෙ, භගවතා සන්‌දිට්‌ඨිකානි දානඵලානි අක්‌ඛාතානි, නාහං එත්‌ථ භගවතො සද්‌ධාය ගච්‌ඡාමි. අහම්‌පි එතානි ජානාමි. අහං, භන්‌තෙ, දායකො දානපති, මං අරහන්‌තො පඨමං අනුකම්‌පන්‌තා අනුකම්‌පන්‌ති. අහං, භන්‌තෙ, දායකො දානපති, මං අරහන්‌තො පඨමං උපසඞ්‌කමන්‌තා උපසඞ්‌කමන්‌ති. අහං, භන්‌තෙ, දායකො දානපති, මය්‌හං අරහන්‌තො පඨමං පටිග්‌ගණ්‌හන්‌තා පටිග්‌ගණ්‌හන්‌ති . අහං, භන්‌තෙ, දායකො දානපති, මය්‌හං අරහන්‌තො පඨමං ධම්‌මං දෙසෙන්‌තා දෙසෙන්‌ති. අහං, භන්‌තෙ, දායකො දානපති, මය්‌හං කල්‍යාණො කිත්‌තිසද්‌දො අබ්‌භුග්‌ගතො – ‘සීහො සෙනාපති දායකො කාරකො සඞ්‌ඝුපට්‌ඨාකො’ති . අහං, භන්‌තෙ, දායකො දානපති යංයදෙව පරිසං උපසඞ්‌කමාමි, යදි ඛත්‌තියපරිසං…පෙ.… යදි සමණපරිසං විසාරදො උපසඞ්‌කමාමි අමඞ්‌කුභූතො. යානිමානි, භන්‌තෙ, භගවතා සන්‌දිට්‌ඨිකානි දානඵලානි අක්‌ඛාතානි, නාහං එත්‌ථ භගවතො සද්‌ධාය ගච්‌ඡාමි. අහම්‌පි එතානි ජානාමි. යඤ්‌ච ඛො මං, භන්‌තෙ, භගවා එවමාහ – ‘දායකො, සීහ, දානපති කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපජ්‌ජතී’ති . එතාහං න ජානාමි, එත්‌ථ ච පනාහං, භගවතො සද්‌ධාය ගච්‌ඡාමී’’ති. ‘‘එවමෙතං, සීහ ; එවමෙතං, සීහ! දායකො, සීහ, දානපති කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපජ්‌ජතී’’ති. චතුත්‌ථං.
‘‘Yānimāni, bhante, bhagavatā sandiṭṭhikāni dānaphalāni akkhātāni, nāhaṃ ettha bhagavato saddhāya gacchāmi. Ahampi etāni jānāmi. Ahaṃ, bhante, dāyako dānapati, maṃ arahanto paṭhamaṃ anukampantā anukampanti. Ahaṃ, bhante, dāyako dānapati, maṃ arahanto paṭhamaṃ upasaṅkamantā upasaṅkamanti. Ahaṃ, bhante, dāyako dānapati, mayhaṃ arahanto paṭhamaṃ paṭiggaṇhantā paṭiggaṇhanti . Ahaṃ, bhante, dāyako dānapati, mayhaṃ arahanto paṭhamaṃ dhammaṃ desentā desenti. Ahaṃ, bhante, dāyako dānapati, mayhaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘sīho senāpati dāyako kārako saṅghupaṭṭhāko’ti . Ahaṃ, bhante, dāyako dānapati yaṃyadeva parisaṃ upasaṅkamāmi, yadi khattiyaparisaṃ…pe… yadi samaṇaparisaṃ visārado upasaṅkamāmi amaṅkubhūto. Yānimāni, bhante, bhagavatā sandiṭṭhikāni dānaphalāni akkhātāni, nāhaṃ ettha bhagavato saddhāya gacchāmi. Ahampi etāni jānāmi. Yañca kho maṃ, bhante, bhagavā evamāha – ‘dāyako, sīha, dānapati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjatī’ti . Etāhaṃ na jānāmi, ettha ca panāhaṃ, bhagavato saddhāya gacchāmī’’ti. ‘‘Evametaṃ, sīha ; evametaṃ, sīha! Dāyako, sīha, dānapati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjatī’’ti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 4. සීහසෙනාපතිසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Sīhasenāpatisuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 4-7. සීහසෙනාපතිසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 4-7. Sīhasenāpatisuttādivaṇṇanā
