Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya |
੪. ਸੀਹਸੇਨਾਪਤਿਸੁਤ੍ਤਂ
4. Sīhasenāpatisuttaṃ
੩੪. ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ વੇਸਾਲਿਯਂ વਿਹਰਤਿ ਮਹਾવਨੇ ਕੂਟਾਗਾਰਸਾਲਾਯਂ। ਅਥ ਖੋ ਸੀਹੋ ਸੇਨਾਪਤਿ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਸੀਹੋ ਸੇਨਾਪਤਿ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਸਕ੍ਕਾ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਦਾਨਫਲਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ?
34. Ekaṃ samayaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Atha kho sīho senāpati yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho sīho senāpati bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sakkā nu kho, bhante, bhagavā sandiṭṭhikaṃ dānaphalaṃ paññāpetu’’nti?
‘‘ਸਕ੍ਕਾ, ਸੀਹਾ’’ਤਿ ਭਗવਾ ਅવੋਚ – ‘‘ਦਾਯਕੋ, ਸੀਹ, ਦਾਨਪਤਿ ਬਹੁਨੋ ਜਨਸ੍ਸ ਪਿਯੋ ਹੋਤਿ ਮਨਾਪੋ। ਯਮ੍ਪਿ, ਸੀਹ, ਦਾਯਕੋ ਦਾਨਪਤਿ ਬਹੁਨੋ ਜਨਸ੍ਸ ਪਿਯੋ ਹੋਤਿ ਮਨਾਪੋ, ਇਦਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਦਾਨਫਲਂ।
‘‘Sakkā, sīhā’’ti bhagavā avoca – ‘‘dāyako, sīha, dānapati bahuno janassa piyo hoti manāpo. Yampi, sīha, dāyako dānapati bahuno janassa piyo hoti manāpo, idampi sandiṭṭhikaṃ dānaphalaṃ.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਸੀਹ, ਦਾਯਕਂ ਦਾਨਪਤਿਂ ਸਨ੍ਤੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾ ਭਜਨ੍ਤਿ। ਯਮ੍ਪਿ, ਸੀਹ, ਦਾਯਕਂ ਦਾਨਪਤਿਂ ਸਨ੍ਤੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾ ਭਜਨ੍ਤਿ, ਇਦਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਦਾਨਫਲਂ।
‘‘Puna caparaṃ, sīha, dāyakaṃ dānapatiṃ santo sappurisā bhajanti. Yampi, sīha, dāyakaṃ dānapatiṃ santo sappurisā bhajanti, idampi sandiṭṭhikaṃ dānaphalaṃ.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਸੀਹ, ਦਾਯਕਸ੍ਸ ਦਾਨਪਤਿਨੋ ਕਲ੍ਯਾਣੋ ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ। ਯਮ੍ਪਿ, ਸੀਹ, ਦਾਯਕਸ੍ਸ ਦਾਨਪਤਿਨੋ ਕਲ੍ਯਾਣੋ ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ, ਇਦਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਦਾਨਫਲਂ।
‘‘Puna caparaṃ, sīha, dāyakassa dānapatino kalyāṇo kittisaddo abbhuggacchati. Yampi, sīha, dāyakassa dānapatino kalyāṇo kittisaddo abbhuggacchati, idampi sandiṭṭhikaṃ dānaphalaṃ.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਸੀਹ, ਦਾਯਕੋ ਦਾਨਪਤਿ ਯਂ ਯਦੇવ ਪਰਿਸਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ – ਯਦਿ ਖਤ੍ਤਿਯਪਰਿਸਂ ਯਦਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਪਰਿਸਂ ਯਦਿ ਗਹਪਤਿਪਰਿਸਂ ਯਦਿ ਸਮਣਪਰਿਸਂ – વਿਸਾਰਦੋ 1 ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ ਅਮਙ੍ਕੁਭੂਤੋ। ਯਮ੍ਪਿ, ਸੀਹ, ਦਾਯਕੋ ਦਾਨਪਤਿ ਯਂ ਯਦੇવ ਪਰਿਸਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ – ਯਦਿ ਖਤ੍ਤਿਯਪਰਿਸਂ ਯਦਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਪਰਿਸਂ ਯਦਿ ਗਹਪਤਿਪਰਿਸਂ ਯਦਿ ਸਮਣਪਰਿਸਂ – વਿਸਾਰਦੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ ਅਮਙ੍ਕੁਭੂਤੋ, ਇਦਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਦਾਨਫਲਂ।
‘‘Puna caparaṃ, sīha, dāyako dānapati yaṃ yadeva parisaṃ upasaṅkamati – yadi khattiyaparisaṃ yadi brāhmaṇaparisaṃ yadi gahapatiparisaṃ yadi samaṇaparisaṃ – visārado 2 upasaṅkamati amaṅkubhūto. Yampi, sīha, dāyako dānapati yaṃ yadeva parisaṃ upasaṅkamati – yadi khattiyaparisaṃ yadi brāhmaṇaparisaṃ yadi gahapatiparisaṃ yadi samaṇaparisaṃ – visārado upasaṅkamati amaṅkubhūto, idampi sandiṭṭhikaṃ dānaphalaṃ.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਸੀਹ, ਦਾਯਕੋ ਦਾਨਪਤਿ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ। ਯਮ੍ਪਿ, ਸੀਹ, ਦਾਯਕੋ ਦਾਨਪਤਿ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ, ਇਦਂ 3 ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਂ ਦਾਨਫਲ’’ਨ੍ਤਿ।
‘‘Puna caparaṃ, sīha, dāyako dānapati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Yampi, sīha, dāyako dānapati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati, idaṃ 4 samparāyikaṃ dānaphala’’nti.
ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ ਸੀਹੋ ਸੇਨਾਪਤਿ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਯਾਨਿਮਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਾਨਿ ਦਾਨਫਲਾਨਿ ਅਕ੍ਖਾਤਾਨਿ, ਨਾਹਂ ਏਤ੍ਥ ਭਗવਤੋ ਸਦ੍ਧਾਯ ਗਚ੍ਛਾਮਿ; ਅਹਂ ਪੇਤਾਨਿ ਜਾਨਾਮਿ। ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਦਾਯਕੋ ਦਾਨਪਤਿ ਬਹੁਨੋ ਜਨਸ੍ਸ ਪਿਯੋ ਮਨਾਪੋ। ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਦਾਯਕੋ ਦਾਨਪਤਿ; ਮਂ ਸਨ੍ਤੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾ ਭਜਨ੍ਤਿ। ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਦਾਯਕੋ ਦਾਨਪਤਿ; ਮਯ੍ਹਂ ਕਲ੍ਯਾਣੋ ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤੋ – ‘ਸੀਹੋ ਸੇਨਾਪਤਿ ਦਾਯਕੋ ਕਾਰਕੋ ਸਙ੍ਘੁਪਟ੍ਠਾਕੋ’ਤਿ। ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ , ਦਾਯਕੋ ਦਾਨਪਤਿ ਯਂ ਯਦੇવ ਪਰਿਸਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਾਮਿ – ਯਦਿ ਖਤ੍ਤਿਯਪਰਿਸਂ ਯਦਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਪਰਿਸਂ ਯਦਿ ਗਹਪਤਿਪਰਿਸਂ ਯਦਿ ਸਮਣਪਰਿਸਂ – વਿਸਾਰਦੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਾਮਿ ਅਮਙ੍ਕੁਭੂਤੋ। ਯਾਨਿਮਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਾਨਿ ਦਾਨਫਲਾਨਿ ਅਕ੍ਖਾਤਾਨਿ, ਨਾਹਂ ਏਤ੍ਥ ਭਗવਤੋ ਸਦ੍ਧਾਯ ਗਚ੍ਛਾਮਿ; ਅਹਂ ਪੇਤਾਨਿ ਜਾਨਾਮਿ। ਯਞ੍ਚ ਖੋ ਮਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਏવਮਾਹ – ‘ਦਾਯਕੋ, ਸੀਹ, ਦਾਨਪਤਿ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਜ੍ਜਤੀ’ਤਿ, ਏਤਾਹਂ ਨ ਜਾਨਾਮਿ; ਏਤ੍ਥ ਚ ਪਨਾਹਂ ਭਗવਤੋ ਸਦ੍ਧਾਯ ਗਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮੇਤਂ, ਸੀਹ, ਏવਮੇਤਂ, ਸੀਹ! ਦਾਯਕੋ ਦਾਨਪਤਿ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ।
Evaṃ vutte sīho senāpati bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘yānimāni, bhante, bhagavatā cattāri sandiṭṭhikāni dānaphalāni akkhātāni, nāhaṃ ettha bhagavato saddhāya gacchāmi; ahaṃ petāni jānāmi. Ahaṃ, bhante, dāyako dānapati bahuno janassa piyo manāpo. Ahaṃ, bhante, dāyako dānapati; maṃ santo sappurisā bhajanti. Ahaṃ, bhante, dāyako dānapati; mayhaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘sīho senāpati dāyako kārako saṅghupaṭṭhāko’ti. Ahaṃ, bhante , dāyako dānapati yaṃ yadeva parisaṃ upasaṅkamāmi – yadi khattiyaparisaṃ yadi brāhmaṇaparisaṃ yadi gahapatiparisaṃ yadi samaṇaparisaṃ – visārado upasaṅkamāmi amaṅkubhūto. Yānimāni, bhante, bhagavatā cattāri sandiṭṭhikāni dānaphalāni akkhātāni, nāhaṃ ettha bhagavato saddhāya gacchāmi; ahaṃ petāni jānāmi. Yañca kho maṃ, bhante, bhagavā evamāha – ‘dāyako, sīha, dānapati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjatī’ti, etāhaṃ na jānāmi; ettha ca panāhaṃ bhagavato saddhāya gacchāmī’’ti. ‘‘Evametaṃ, sīha, evametaṃ, sīha! Dāyako dānapati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjatī’’ti.
‘‘ਦਦਂ ਪਿਯੋ ਹੋਤਿ ਭਜਨ੍ਤਿ ਨਂ ਬਹੂ,
‘‘Dadaṃ piyo hoti bhajanti naṃ bahū,
ਅਮਙ੍ਕੁਭੂਤੋ ਪਰਿਸਂ વਿਗਾਹਤਿ,
Amaṅkubhūto parisaṃ vigāhati,
વਿਸਾਰਦੋ ਹੋਤਿ ਨਰੋ ਅਮਚ੍ਛਰੀ॥
Visārado hoti naro amaccharī.
‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਦਾਨਾਨਿ ਦਦਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾ,
‘‘Tasmā hi dānāni dadanti paṇḍitā,
વਿਨੇਯ੍ਯ ਮਚ੍ਛੇਰਮਲਂ ਸੁਖੇਸਿਨੋ।
Vineyya maccheramalaṃ sukhesino;
ਤੇ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਤਿਦਿવੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ,
Te dīgharattaṃ tidive patiṭṭhitā,
ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਨਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਰਮਨ੍ਤਿ ਮੋਦਰੇ,
Te tattha nandanti ramanti modare,
ਸਮਪ੍ਪਿਤਾ ਕਾਮਗੁਣੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ।
Samappitā kāmaguṇehi pañcahi;
‘‘ਕਤ੍વਾਨ વਾਕ੍ਯਂ ਅਸਿਤਸ੍ਸ ਤਾਦਿਨੋ,
‘‘Katvāna vākyaṃ asitassa tādino,
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੪. ਸੀਹਸੇਨਾਪਤਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Sīhasenāpatisuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੪-੫. ਸੀਹਸੇਨਾਪਤਿਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • 4-5. Sīhasenāpatisuttādivaṇṇanā