Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya

    ൪. സീഹസേനാപതിസുത്തം

    4. Sīhasenāpatisuttaṃ

    ൩൪. ഏകം സമയം ഭഗവാ വേസാലിയം വിഹരതി മഹാവനേ കൂടാഗാരസാലായം. അഥ ഖോ സീഹോ സേനാപതി യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ സീഹോ സേനാപതി ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘സക്കാ നു ഖോ, ഭന്തേ, ഭഗവാ സന്ദിട്ഠികം ദാനഫലം പഞ്ഞാപേതു’’ന്തി?

    34. Ekaṃ samayaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Atha kho sīho senāpati yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho sīho senāpati bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sakkā nu kho, bhante, bhagavā sandiṭṭhikaṃ dānaphalaṃ paññāpetu’’nti?

    ‘‘സക്കാ, സീഹാ’’തി ഭഗവാ അവോച – ‘‘ദായകോ, സീഹ, ദാനപതി ബഹുനോ ജനസ്സ പിയോ ഹോതി മനാപോ. യമ്പി, സീഹ, ദായകോ ദാനപതി ബഹുനോ ജനസ്സ പിയോ ഹോതി മനാപോ, ഇദമ്പി സന്ദിട്ഠികം ദാനഫലം.

    ‘‘Sakkā, sīhā’’ti bhagavā avoca – ‘‘dāyako, sīha, dānapati bahuno janassa piyo hoti manāpo. Yampi, sīha, dāyako dānapati bahuno janassa piyo hoti manāpo, idampi sandiṭṭhikaṃ dānaphalaṃ.

    ‘‘പുന ചപരം, സീഹ, ദായകം ദാനപതിം സന്തോ സപ്പുരിസാ ഭജന്തി. യമ്പി, സീഹ, ദായകം ദാനപതിം സന്തോ സപ്പുരിസാ ഭജന്തി, ഇദമ്പി സന്ദിട്ഠികം ദാനഫലം.

    ‘‘Puna caparaṃ, sīha, dāyakaṃ dānapatiṃ santo sappurisā bhajanti. Yampi, sīha, dāyakaṃ dānapatiṃ santo sappurisā bhajanti, idampi sandiṭṭhikaṃ dānaphalaṃ.

    ‘‘പുന ചപരം, സീഹ, ദായകസ്സ ദാനപതിനോ കല്യാണോ കിത്തിസദ്ദോ അബ്ഭുഗ്ഗച്ഛതി. യമ്പി, സീഹ, ദായകസ്സ ദാനപതിനോ കല്യാണോ കിത്തിസദ്ദോ അബ്ഭുഗ്ഗച്ഛതി, ഇദമ്പി സന്ദിട്ഠികം ദാനഫലം.

    ‘‘Puna caparaṃ, sīha, dāyakassa dānapatino kalyāṇo kittisaddo abbhuggacchati. Yampi, sīha, dāyakassa dānapatino kalyāṇo kittisaddo abbhuggacchati, idampi sandiṭṭhikaṃ dānaphalaṃ.

    ‘‘പുന ചപരം, സീഹ, ദായകോ ദാനപതി യം യദേവ പരിസം ഉപസങ്കമതി – യദി ഖത്തിയപരിസം യദി ബ്രാഹ്മണപരിസം യദി ഗഹപതിപരിസം യദി സമണപരിസം – വിസാരദോ 1 ഉപസങ്കമതി അമങ്കുഭൂതോ. യമ്പി, സീഹ, ദായകോ ദാനപതി യം യദേവ പരിസം ഉപസങ്കമതി – യദി ഖത്തിയപരിസം യദി ബ്രാഹ്മണപരിസം യദി ഗഹപതിപരിസം യദി സമണപരിസം – വിസാരദോ ഉപസങ്കമതി അമങ്കുഭൂതോ, ഇദമ്പി സന്ദിട്ഠികം ദാനഫലം.

    ‘‘Puna caparaṃ, sīha, dāyako dānapati yaṃ yadeva parisaṃ upasaṅkamati – yadi khattiyaparisaṃ yadi brāhmaṇaparisaṃ yadi gahapatiparisaṃ yadi samaṇaparisaṃ – visārado 2 upasaṅkamati amaṅkubhūto. Yampi, sīha, dāyako dānapati yaṃ yadeva parisaṃ upasaṅkamati – yadi khattiyaparisaṃ yadi brāhmaṇaparisaṃ yadi gahapatiparisaṃ yadi samaṇaparisaṃ – visārado upasaṅkamati amaṅkubhūto, idampi sandiṭṭhikaṃ dānaphalaṃ.

    ‘‘പുന ചപരം, സീഹ, ദായകോ ദാനപതി കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജതി. യമ്പി, സീഹ, ദായകോ ദാനപതി കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജതി, ഇദം 3 സമ്പരായികം ദാനഫല’’ന്തി.

    ‘‘Puna caparaṃ, sīha, dāyako dānapati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Yampi, sīha, dāyako dānapati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati, idaṃ 4 samparāyikaṃ dānaphala’’nti.

    ഏവം വുത്തേ സീഹോ സേനാപതി ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘യാനിമാനി, ഭന്തേ, ഭഗവതാ ചത്താരി സന്ദിട്ഠികാനി ദാനഫലാനി അക്ഖാതാനി, നാഹം ഏത്ഥ ഭഗവതോ സദ്ധായ ഗച്ഛാമി; അഹം പേതാനി ജാനാമി. അഹം, ഭന്തേ, ദായകോ ദാനപതി ബഹുനോ ജനസ്സ പിയോ മനാപോ. അഹം, ഭന്തേ, ദായകോ ദാനപതി; മം സന്തോ സപ്പുരിസാ ഭജന്തി. അഹം, ഭന്തേ, ദായകോ ദാനപതി; മയ്ഹം കല്യാണോ കിത്തിസദ്ദോ അബ്ഭുഗ്ഗതോ – ‘സീഹോ സേനാപതി ദായകോ കാരകോ സങ്ഘുപട്ഠാകോ’തി. അഹം, ഭന്തേ , ദായകോ ദാനപതി യം യദേവ പരിസം ഉപസങ്കമാമി – യദി ഖത്തിയപരിസം യദി ബ്രാഹ്മണപരിസം യദി ഗഹപതിപരിസം യദി സമണപരിസം – വിസാരദോ ഉപസങ്കമാമി അമങ്കുഭൂതോ. യാനിമാനി, ഭന്തേ, ഭഗവതാ ചത്താരി സന്ദിട്ഠികാനി ദാനഫലാനി അക്ഖാതാനി, നാഹം ഏത്ഥ ഭഗവതോ സദ്ധായ ഗച്ഛാമി; അഹം പേതാനി ജാനാമി. യഞ്ച ഖോ മം, ഭന്തേ, ഭഗവാ ഏവമാഹ – ‘ദായകോ, സീഹ, ദാനപതി കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജതീ’തി, ഏതാഹം ന ജാനാമി; ഏത്ഥ ച പനാഹം ഭഗവതോ സദ്ധായ ഗച്ഛാമീ’’തി. ‘‘ഏവമേതം, സീഹ, ഏവമേതം, സീഹ! ദായകോ ദാനപതി കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജതീ’’തി.

    Evaṃ vutte sīho senāpati bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘yānimāni, bhante, bhagavatā cattāri sandiṭṭhikāni dānaphalāni akkhātāni, nāhaṃ ettha bhagavato saddhāya gacchāmi; ahaṃ petāni jānāmi. Ahaṃ, bhante, dāyako dānapati bahuno janassa piyo manāpo. Ahaṃ, bhante, dāyako dānapati; maṃ santo sappurisā bhajanti. Ahaṃ, bhante, dāyako dānapati; mayhaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘sīho senāpati dāyako kārako saṅghupaṭṭhāko’ti. Ahaṃ, bhante , dāyako dānapati yaṃ yadeva parisaṃ upasaṅkamāmi – yadi khattiyaparisaṃ yadi brāhmaṇaparisaṃ yadi gahapatiparisaṃ yadi samaṇaparisaṃ – visārado upasaṅkamāmi amaṅkubhūto. Yānimāni, bhante, bhagavatā cattāri sandiṭṭhikāni dānaphalāni akkhātāni, nāhaṃ ettha bhagavato saddhāya gacchāmi; ahaṃ petāni jānāmi. Yañca kho maṃ, bhante, bhagavā evamāha – ‘dāyako, sīha, dānapati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjatī’ti, etāhaṃ na jānāmi; ettha ca panāhaṃ bhagavato saddhāya gacchāmī’’ti. ‘‘Evametaṃ, sīha, evametaṃ, sīha! Dāyako dānapati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjatī’’ti.

    ‘‘ദദം പിയോ ഹോതി ഭജന്തി നം ബഹൂ,

    ‘‘Dadaṃ piyo hoti bhajanti naṃ bahū,

    കിത്തിഞ്ച പപ്പോതി യസോ ച വഡ്ഢതി 5;

    Kittiñca pappoti yaso ca vaḍḍhati 6;

    അമങ്കുഭൂതോ പരിസം വിഗാഹതി,

    Amaṅkubhūto parisaṃ vigāhati,

    വിസാരദോ ഹോതി നരോ അമച്ഛരീ.

    Visārado hoti naro amaccharī.

    ‘‘തസ്മാ ഹി ദാനാനി ദദന്തി പണ്ഡിതാ,

    ‘‘Tasmā hi dānāni dadanti paṇḍitā,

    വിനേയ്യ മച്ഛേരമലം സുഖേസിനോ;

    Vineyya maccheramalaṃ sukhesino;

    തേ ദീഘരത്തം തിദിവേ പതിട്ഠിതാ,

    Te dīgharattaṃ tidive patiṭṭhitā,

    ദേവാനം സഹബ്യഗതാ രമന്തി തേ 7.

    Devānaṃ sahabyagatā ramanti te 8.

    ‘‘കതാവകാസാ കതകുസലാ ഇതോ ചുതാ 9,

    ‘‘Katāvakāsā katakusalā ito cutā 10,

    സയംപഭാ അനുവിചരന്തി നന്ദനം 11;

    Sayaṃpabhā anuvicaranti nandanaṃ 12;

    തേ തത്ഥ നന്ദന്തി രമന്തി മോദരേ,

    Te tattha nandanti ramanti modare,

    സമപ്പിതാ കാമഗുണേഹി പഞ്ചഹി;

    Samappitā kāmaguṇehi pañcahi;

    ‘‘കത്വാന വാക്യം അസിതസ്സ താദിനോ,

    ‘‘Katvāna vākyaṃ asitassa tādino,

    രമന്തി സഗ്ഗേ 13 സുഗതസ്സ സാവകാ’’തി. ചതുത്ഥം;

    Ramanti sagge 14 sugatassa sāvakā’’ti. catutthaṃ;







    Footnotes:
    1. വിസാരദോവ (സീ॰) അ॰ നി॰ ൭.൫൭ പസ്സിതബ്ബം
    2. visāradova (sī.) a. ni. 7.57 passitabbaṃ
    3. ഇദമ്പി സീഹ (ക॰)
    4. idampi sīha (ka.)
    5. യസസ്സ വഡ്ഢതി (സ്യാ॰ കം॰), യസം പവഡ്ഢതി (ക॰)
    6. yasassa vaḍḍhati (syā. kaṃ.), yasaṃ pavaḍḍhati (ka.)
    7. സഹബ്യതം ഗതാ രമന്തി (സീ॰), സഹബ്യതാ രമന്തി തേ (ക॰)
    8. sahabyataṃ gatā ramanti (sī.), sahabyatā ramanti te (ka.)
    9. തതോ ചുതാ (സീ॰)
    10. tato cutā (sī.)
    11. നന്ദനേ (സ്യാ॰ കം॰)
    12. nandane (syā. kaṃ.)
    13. രമന്തി സുമനാ (ക॰), കമന്തി സബ്ബേ (സ്യാ॰ കം॰)
    14. ramanti sumanā (ka.), kamanti sabbe (syā. kaṃ.)



    Related texts:



    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൪. സീഹസേനാപതിസുത്തവണ്ണനാ • 4. Sīhasenāpatisuttavaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൪-൫. സീഹസേനാപതിസുത്താദിവണ്ണനാ • 4-5. Sīhasenāpatisuttādivaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact