Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మహావగ్గపాళి • Mahāvaggapāḷi

    ౧౭౮. సీహసేనాపతివత్థు

    178. Sīhasenāpativatthu

    ౨౯౦. 1 తేన ఖో పన సమయేన అభిఞ్ఞాతా అభిఞ్ఞాతా లిచ్ఛవీ సన్ధాగారే 2 సన్నిసిన్నా సన్నిపతితా అనేకపరియాయేన బుద్ధస్స వణ్ణం భాసన్తి, ధమ్మస్స వణ్ణం భాసన్తి, సఙ్ఘస్స వణ్ణం భాసన్తి. తేన ఖో పన సమయేన సీహో సేనాపతి నిగణ్ఠసావకో తస్సం పరిసాయం నిసిన్నో హోతి. అథ ఖో సీహస్స సేనాపతిస్స ఏతదహోసి – ‘‘నిస్సంసయం ఖో సో భగవా అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో భవిస్సతి, తథా హిమే అభిఞ్ఞాతా అభిఞ్ఞాతా లిచ్ఛవీ సన్థాగారే సన్నిసిన్నా సన్నిపతితా అనేకపరియాయేన బుద్ధస్స వణ్ణం భాసన్తి, ధమ్మస్స వణ్ణం భాసన్తి, సఙ్ఘస్స వణ్ణం భాసన్తి. యంనూనాహం తం భగవన్తం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమేయ్యం అరహన్తం సమ్మాసమ్బుద్ధ’’న్తి. అథ ఖో సీహో సేనాపతి యేన నిగణ్ఠో నాటపుత్తో తేనుపసఙ్కమి, ఉపసఙ్కమిత్వా నిగణ్ఠం నాటపుత్తం ఏతదవోచ – ‘‘ఇచ్ఛామహం, భన్తే, సమణం గోతమం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమితు’’న్తి. ‘‘కిం పన త్వం, సీహ, కిరియవాదో సమానో అకిరియవాదం సమణం గోతమం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమిస్ససి? సమణో హి, సీహ, గోతమో అకిరియవాదో అకిరియాయ ధమ్మం దేసేతి, తేన చ సావకే వినేతీ’’తి. అథ ఖో సీహస్స సేనాపతిస్స యో అహోసి గమికాభిసఙ్ఖారో భగవన్తం దస్సనాయ, సో పటిప్పస్సమ్భి. దుతియమ్పి ఖో అభిఞ్ఞాతా అభిఞ్ఞాతా లిచ్ఛవీ సన్ధాగారే సన్నిసిన్నా సన్నిపతితా అనేకపరియానేన బుద్ధస్స వణ్ణం భాసన్తి, ధమ్మస్స వణ్ణం భాసన్తి, సఙ్ఘస్స వణ్ణం భాసన్తి. దుతియమ్పి ఖో సీహస్స సేనాపతిస్స ఏతదహోసి – ‘‘నిస్సంసయం ఖో సో భగవా అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో భవిస్సతి, తథా హిమే అభిఞ్ఞాతా అభిఞ్ఞాతా లిచ్ఛవీ సన్ధాగారే సన్నిసిన్నా సన్నిపతితా అనేకపరియాయేన బుద్ధస్స వణ్ణం భాసన్తి, ధమ్మస్స వణ్ణం భాసన్తి, సఙ్ఘస్స వణ్ణం భాసన్తి. యంనూనాహం తం భగవన్తం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమేయ్యం అరహన్తం సమ్మాసమ్బుద్ధ’’న్తి. దుతియమ్పి ఖో సీహో సేనాపతి యేన నిగణ్ఠో నాటపుత్తో తేనుపసఙ్కమి, ఉపసఙ్కమిత్వా నిగణ్ఠం నాటపుత్తం ఏతదవోచ – ‘‘ఇచ్ఛామహం, భన్తే, సమణం గోతమం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమితు’’న్తి. ‘‘కిం పన త్వం, సీహ, కిరియవాదో సమానో అకిరియవాదం సమణం గోతమం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమిస్ససి? సమణో హి, సీహ, గోతమో అకిరియవాదో అకిరియాయ ధమ్మం దేసేతి , తేన చ సావకే వినేతీ’’తి. దుతియమ్పి ఖో సీహస్స సేనాపతిస్స యో అహోసి గమికాభిసఙ్ఖారో భగవన్తం దస్సనాయ, సో పటిప్పస్సమ్భి. తతియమ్పి ఖో అభిఞ్ఞాతా అభిఞ్ఞాతా లిచ్ఛవీ సన్ధాగారే సన్నిసిన్నా సన్నిపతితా అనేకపరియాయేన బుద్ధస్స వణ్ణం భాసన్తి, ధమ్మస్స వణ్ణం భాసన్తి, సఙ్ఘస్స వణ్ణం భాసన్తి. తతియమ్పి ఖో సీహస్స సేనాపతిస్స ఏతదహోసి – ‘‘నిస్సంసయం ఖో సో భగవా అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో భవిస్సతి, తథా హిమే అభిఞ్ఞాతా అభిఞ్ఞాతా లిచ్ఛవీ సన్ధాగారే సన్నిసిన్నా సన్నిపతితా అనేకపరియాయేన బుద్ధస్స వణ్ణం భాసన్తి, ధమ్మస్స వణ్ణం భాసన్తి, సఙ్ఘస్స వణ్ణం భాసన్తి. కిఞ్హి మే కరిస్సన్తి నిగణ్ఠా అపలోకితా వా అనపలోకితా వా? యంనూనాహం అనపలోకేత్వావ నిగణ్ఠే తం భగవన్తం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమేయ్యం అరహన్తం సమ్మాసమ్బుద్ధ’’న్తి.

    290.3 Tena kho pana samayena abhiññātā abhiññātā licchavī sandhāgāre 4 sannisinnā sannipatitā anekapariyāyena buddhassa vaṇṇaṃ bhāsanti, dhammassa vaṇṇaṃ bhāsanti, saṅghassa vaṇṇaṃ bhāsanti. Tena kho pana samayena sīho senāpati nigaṇṭhasāvako tassaṃ parisāyaṃ nisinno hoti. Atha kho sīhassa senāpatissa etadahosi – ‘‘nissaṃsayaṃ kho so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho bhavissati, tathā hime abhiññātā abhiññātā licchavī santhāgāre sannisinnā sannipatitā anekapariyāyena buddhassa vaṇṇaṃ bhāsanti, dhammassa vaṇṇaṃ bhāsanti, saṅghassa vaṇṇaṃ bhāsanti. Yaṃnūnāhaṃ taṃ bhagavantaṃ dassanāya upasaṅkameyyaṃ arahantaṃ sammāsambuddha’’nti. Atha kho sīho senāpati yena nigaṇṭho nāṭaputto tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ etadavoca – ‘‘icchāmahaṃ, bhante, samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamitu’’nti. ‘‘Kiṃ pana tvaṃ, sīha, kiriyavādo samāno akiriyavādaṃ samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamissasi? Samaṇo hi, sīha, gotamo akiriyavādo akiriyāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetī’’ti. Atha kho sīhassa senāpatissa yo ahosi gamikābhisaṅkhāro bhagavantaṃ dassanāya, so paṭippassambhi. Dutiyampi kho abhiññātā abhiññātā licchavī sandhāgāre sannisinnā sannipatitā anekapariyānena buddhassa vaṇṇaṃ bhāsanti, dhammassa vaṇṇaṃ bhāsanti, saṅghassa vaṇṇaṃ bhāsanti. Dutiyampi kho sīhassa senāpatissa etadahosi – ‘‘nissaṃsayaṃ kho so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho bhavissati, tathā hime abhiññātā abhiññātā licchavī sandhāgāre sannisinnā sannipatitā anekapariyāyena buddhassa vaṇṇaṃ bhāsanti, dhammassa vaṇṇaṃ bhāsanti, saṅghassa vaṇṇaṃ bhāsanti. Yaṃnūnāhaṃ taṃ bhagavantaṃ dassanāya upasaṅkameyyaṃ arahantaṃ sammāsambuddha’’nti. Dutiyampi kho sīho senāpati yena nigaṇṭho nāṭaputto tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ etadavoca – ‘‘icchāmahaṃ, bhante, samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamitu’’nti. ‘‘Kiṃ pana tvaṃ, sīha, kiriyavādo samāno akiriyavādaṃ samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamissasi? Samaṇo hi, sīha, gotamo akiriyavādo akiriyāya dhammaṃ deseti , tena ca sāvake vinetī’’ti. Dutiyampi kho sīhassa senāpatissa yo ahosi gamikābhisaṅkhāro bhagavantaṃ dassanāya, so paṭippassambhi. Tatiyampi kho abhiññātā abhiññātā licchavī sandhāgāre sannisinnā sannipatitā anekapariyāyena buddhassa vaṇṇaṃ bhāsanti, dhammassa vaṇṇaṃ bhāsanti, saṅghassa vaṇṇaṃ bhāsanti. Tatiyampi kho sīhassa senāpatissa etadahosi – ‘‘nissaṃsayaṃ kho so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho bhavissati, tathā hime abhiññātā abhiññātā licchavī sandhāgāre sannisinnā sannipatitā anekapariyāyena buddhassa vaṇṇaṃ bhāsanti, dhammassa vaṇṇaṃ bhāsanti, saṅghassa vaṇṇaṃ bhāsanti. Kiñhi me karissanti nigaṇṭhā apalokitā vā anapalokitā vā? Yaṃnūnāhaṃ anapaloketvāva nigaṇṭhe taṃ bhagavantaṃ dassanāya upasaṅkameyyaṃ arahantaṃ sammāsambuddha’’nti.

    అథ ఖో సీహో సేనాపతి పఞ్చహి రథసతేహి దివా దివస్స వేసాలియా నియ్యాసి భగవన్తం దస్సనాయ. యావతికా యానస్స భూమి, యానేన గన్త్వా యానా పచ్చోరోహిత్వా పత్తికోవ యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో సీహో సేనాపతి భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘సుతం మే తం, భన్తే, ‘అకిరియవాదో సమణో గోతమో అకిరియాయ ధమ్మం దేసేతి, తేన చ సావకే వినేతీ’తి. యే తే, భన్తే, ఏవమాహంసు ‘అకిరియవాదో సమణో గోతమో, అకిరియాయ ధమ్మం దేసేతి, తేన చ సావకే వినేతీ’తి. కచ్చి తే, భన్తే, భగవతో వుత్తవాదినో, న చ భగవన్తం అభూతేన అబ్భాచిక్ఖన్తి, ధమ్మస్స చానుధమ్మం బ్యాకరోన్తి, న చ కోచి సహధమ్మికో వాదానువాదో గారయ్హం ఠానం ఆగచ్ఛతి? అనబ్భక్ఖాతుకామా హి మయం, భన్తే, భగవన్త’’న్తి.

    Atha kho sīho senāpati pañcahi rathasatehi divā divassa vesāliyā niyyāsi bhagavantaṃ dassanāya. Yāvatikā yānassa bhūmi, yānena gantvā yānā paccorohitvā pattikova yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho sīho senāpati bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sutaṃ me taṃ, bhante, ‘akiriyavādo samaṇo gotamo akiriyāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetī’ti. Ye te, bhante, evamāhaṃsu ‘akiriyavādo samaṇo gotamo, akiriyāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetī’ti. Kacci te, bhante, bhagavato vuttavādino, na ca bhagavantaṃ abhūtena abbhācikkhanti, dhammassa cānudhammaṃ byākaronti, na ca koci sahadhammiko vādānuvādo gārayhaṃ ṭhānaṃ āgacchati? Anabbhakkhātukāmā hi mayaṃ, bhante, bhagavanta’’nti.

    ౨౯౧. ‘‘అత్థి, సీహ, పరియాయో, యేన మం పరియాయేన సమ్మా వదమానో వదేయ్య – అకిరియవాదో సమణో గోతమో, అకిరియాయ ధమ్మం దేసేతి, తేన చ సావకే వినేతీతి. అత్థి, సీహ, పరియాయో, యేన మం పరియాయేన సమ్మా వదమానో వదేయ్య – కిరియవాదో సమణో గోతమో కిరియాయ ధమ్మం దేసేతి, తేన చ సావకే వినేతీతి. అత్థి, సీహ, పరియాయో యేన మం పరియాయేన సమ్మా వదమానో వదేయ్య – ఉచ్ఛేదవాదో సమణో గోతమో ఉచ్ఛేదాయ ధమ్మం దేసేతి, తేన చ సావకే వినేతీతి. అత్థి, సీహ, పరియాయో, యేన మం పరియాయేన సమ్మా వదమానో వదేయ్య – జేగుచ్ఛీ సమణో గోతమో, జేగుచ్ఛితాయ ధమ్మం దేసేతి, తేన చ సావకే వినేతీతి. అత్థి, సీహ, పరియాయో, యేన మం పరియాయేన సమ్మా వదమానో వదేయ్య – వేనయికో సమణో గోతమో, వినయాయ ధమ్మం దేసేతి, తేన చ సావకే వినేతీతి. అత్థి, సీహ, పరియాయో, యేన మం పరియాయేన సమ్మా వదమానో వదేయ్య – తపస్సీ సమణో గోతమో, తపస్సితాయ ధమ్మం దేసేతి, తేన చ సావకే వినేతీతి. అత్థి, సీహ, పరియాయో, యేన మం పరియాయేన సమ్మా వదమానో వదేయ్య – అపగబ్భో సమణో గోతమో, అపగబ్భతాయ ధమ్మం దేసేతి, తేన చ సావకే వినేతీతి. అత్థి, సీహ , పరియాయో, యేన మం పరియాయేన సమ్మా వదమానో వదేయ్య – అస్సత్థో సమణో గోతమో, అస్సాసాయ ధమ్మం దేసేతి, తేన చ సావకే వినేతీతి.

    291. ‘‘Atthi, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – akiriyavādo samaṇo gotamo, akiriyāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti. Atthi, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – kiriyavādo samaṇo gotamo kiriyāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti. Atthi, sīha, pariyāyo yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – ucchedavādo samaṇo gotamo ucchedāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti. Atthi, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – jegucchī samaṇo gotamo, jegucchitāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti. Atthi, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – venayiko samaṇo gotamo, vinayāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti. Atthi, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – tapassī samaṇo gotamo, tapassitāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti. Atthi, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – apagabbho samaṇo gotamo, apagabbhatāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti. Atthi, sīha , pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – assattho samaṇo gotamo, assāsāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti.

    ౨౯౨. ‘‘కతమో చ, సీహ, పరియాయో, యేన మం పరియాయేన సమ్మా వదమానో వదేయ్య – అకిరియవాదో సమణో గోతమో, అకిరియాయ ధమ్మం దేసేతి , తేన చ సావకే వినేతీతి? అహఞ్హి, సీహ, అకిరియం వదామి కాయదుచ్చరితస్స వచీదుచ్చరితస్స మనోదుచ్చరితస్స; అనేకవిహితానం పాపకానం అకుసలానం ధమ్మానం అకిరియం వదామి. అయం ఖో, సీహ, పరియాయో , యేన మం పరియాయేన సమ్మా వదమానో వదేయ్య – అకిరియవాదో సమణో గోతమో, అకిరియాయ ధమ్మం దేసేతి, తేన చ సావకే వినేతీతి.

    292. ‘‘Katamo ca, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – akiriyavādo samaṇo gotamo, akiriyāya dhammaṃ deseti , tena ca sāvake vinetīti? Ahañhi, sīha, akiriyaṃ vadāmi kāyaduccaritassa vacīduccaritassa manoduccaritassa; anekavihitānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ akiriyaṃ vadāmi. Ayaṃ kho, sīha, pariyāyo , yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – akiriyavādo samaṇo gotamo, akiriyāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti.

    ‘‘కతమో చ, సీహ, పరియాయో, యేన మం పరియాయేన సమ్మా వదమానో వదేయ్య – కిరియవాదో సమణో గోతమో, కిరియాయ ధమ్మం దేసేతి, తేన చ సావకే వినేతీతి? అహఞ్హి, సీహ, కిరియం వదామి కాయసుచరితస్స వచీసుచరితస్స మనోసుచరితస్స, అనేకవిహితానం కుసలానం ధమ్మానం కిరియం వదామి. అయం ఖో, సీహ, పరియాయో, యేన మం పరియాయేన సమ్మా వదమానో వదేయ్య – కిరియవాదో సమణో గోతమో, కిరియాయ ధమ్మం దేసేతి, తేన చ సావకే వినేతీతి.

    ‘‘Katamo ca, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – kiriyavādo samaṇo gotamo, kiriyāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti? Ahañhi, sīha, kiriyaṃ vadāmi kāyasucaritassa vacīsucaritassa manosucaritassa, anekavihitānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ kiriyaṃ vadāmi. Ayaṃ kho, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – kiriyavādo samaṇo gotamo, kiriyāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti.

    ‘‘కతమో చ, సీహ, పరియాయో, యేన మం పరియాయేన సమ్మా వదమానో వదేయ్య – ఉచ్ఛేదవాదో సమణో గోతమో, ఉచ్ఛేదాయ ధమ్మం దేసేతి, తేన చ సావకే వినేతీతి? అహఞ్హి, సీహ, ఉచ్ఛేదం వదామి రాగస్స దోసస్స మోహస్స; అనేకవిహితానం పాపకానం అకుసలానం ధమ్మానం ఉచ్ఛేదం వదామి. అయం ఖో , సీహ, పరియాయో, యేన మం పరియాయేన సమ్మా వదమానో వదేయ్య – ఉచ్ఛేదవాదో సమణో గోతమో ఉచ్ఛేదాయ ధమ్మం దేసేతి, తేన చ సావకే వినేతీతి.

    ‘‘Katamo ca, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – ucchedavādo samaṇo gotamo, ucchedāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti? Ahañhi, sīha, ucchedaṃ vadāmi rāgassa dosassa mohassa; anekavihitānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ ucchedaṃ vadāmi. Ayaṃ kho , sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – ucchedavādo samaṇo gotamo ucchedāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti.

    ‘‘కతమో చ, సీహ, పరియాయో యేన మం పరియాయేన సమ్మా వదమానో వదేయ్య – జేగుచ్ఛీ సమణో గోతమో, జేగుచ్ఛితాయ ధమ్మం దేసేతి, తేన చ సావకే వినేతీతి? అహఞ్హి, సీహ, జిగుచ్ఛామి కాయదుచ్చరితేన వచీదుచ్చరితేన మనోదుచ్చరితేన; అనేకవిహితానం పాపకానం అకుసలానం ధమ్మానం సమాపత్తియా జిగుచ్ఛామి. అయం ఖో, సీహ, పరియాయో, యేన మం పరియాయేన సమ్మా వదమానో వదేయ్య – జేగుచ్ఛీ సమణో గోతమో, జేగుచ్ఛితాయ ధమ్మం దేసేతి, తేన చ సావకే వినేతీతి.

    ‘‘Katamo ca, sīha, pariyāyo yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – jegucchī samaṇo gotamo, jegucchitāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti? Ahañhi, sīha, jigucchāmi kāyaduccaritena vacīduccaritena manoduccaritena; anekavihitānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā jigucchāmi. Ayaṃ kho, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – jegucchī samaṇo gotamo, jegucchitāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti.

    ‘‘కతమో చ, సీహ, పరియాయో, యేన మం పరియాయేన సమ్మా వదమానో వదేయ్య – వేనయికో సమణో గోతమో, వినయాయ ధమ్మం దేసేతి, తేన చ సావకే వినేతీతి? అహఞ్హి, సీహ, వినయాయ ధమ్మం దేసేమి రాగస్స దోసస్స మోహస్స; అనేకవిహితానం పాపకానం అకుసలానం ధమ్మానం వినయాయ ధమ్మం దేసేమి. అయం ఖో, సీహ, పరియాయో, యేన మం పరియాయేన సమ్మా వదమానో వదేయ్య – వేనయికో సమణో గోతమో, వినయాయ ధమ్మం దేసేతి, తేన చ సావకే వినేతీతి.

    ‘‘Katamo ca, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – venayiko samaṇo gotamo, vinayāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti? Ahañhi, sīha, vinayāya dhammaṃ desemi rāgassa dosassa mohassa; anekavihitānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ vinayāya dhammaṃ desemi. Ayaṃ kho, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – venayiko samaṇo gotamo, vinayāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti.

    ‘‘కతమో చ, సీహ, పరియాయో, యేన మం పరియాయేన సమ్మా వదమానో వదేయ్య – తపస్సీ సమణో గోతమో, తపస్సితాయ ధమ్మం దేసేతి, తేన చ సావకే వినేతీతి? తపనీయాహం, సీహ, పాపకే అకుసలే ధమ్మే వదామి – కాయదుచ్చరితం వచీదుచ్చరితం మనోదుచ్చరితం. యస్స ఖో, సీహ, తపనీయా పాపకా అకుసలా ధమ్మా పహీనా ఉచ్ఛిన్నమూలా తాలావత్థుకతా అనభావఙ్కతా ఆయతిం అనుప్పాదధమ్మా, తమహం తపస్సీతి వదామి. తథాగతస్స ఖో, సీహ, తపనీయా పాపకా అకుసలా ధమ్మా పహీనా ఉచ్ఛీన్నమూలా తాలావత్థుకతా అనభావంకతా ఆయతిం అనుప్పాదధమ్మా. అయం ఖో, సీహ, పరియాయో, యేన మం పరియాయేన సమ్మా వదమానో వదేయ్య ‘‘తపస్సీ సమణో గోతమో తపస్సితాయ ధమ్మం దేసేతి, తేన చ సావకే వినేతీ’’తి.

    ‘‘Katamo ca, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – tapassī samaṇo gotamo, tapassitāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti? Tapanīyāhaṃ, sīha, pāpake akusale dhamme vadāmi – kāyaduccaritaṃ vacīduccaritaṃ manoduccaritaṃ. Yassa kho, sīha, tapanīyā pāpakā akusalā dhammā pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṅkatā āyatiṃ anuppādadhammā, tamahaṃ tapassīti vadāmi. Tathāgatassa kho, sīha, tapanīyā pāpakā akusalā dhammā pahīnā ucchīnnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Ayaṃ kho, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya ‘‘tapassī samaṇo gotamo tapassitāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetī’’ti.

    ‘‘కతమో చ, సీహ, పరియాయో, యేన మం పరియాయేన సమ్మా వదమానో వదేయ్య – అపగబ్భో సమణో గోతమో అపగబ్భతాయ ధమ్మం దేసేతి, తేన చ సావకే వినేతీతి? యస్స ఖో, సీహ, ఆయతిం గబ్భసేయ్యా పునబ్భవాభినిబ్బత్తి పహీనా ఉచ్ఛిన్నమూలా తాలావత్థుకతా అనభావంకతా ఆయతిం అనుప్పాదధమ్మా, తమహం అపగబ్భోతి వదామి. తథాగతస్స ఖో, సీహ, ఆయతిం గబ్భసేయ్యా పునబ్భవాభినిబ్బత్తి పహీనా ఉచ్ఛిన్నమూలా తాలావత్థుకతా అనభావంకతా ఆయతిం అనుప్పాదధమ్మా. అయం ఖో, సీహ, పరియాయో, యేన మం పరియాయేన సమ్మా వదమానో వదేయ్య – అపగబ్భో సమణో గోతమో, అపగబ్భతాయ ధమ్మం దేసేతి, తేన చ సావకే వినేతీతి.

    ‘‘Katamo ca, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – apagabbho samaṇo gotamo apagabbhatāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti? Yassa kho, sīha, āyatiṃ gabbhaseyyā punabbhavābhinibbatti pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā, tamahaṃ apagabbhoti vadāmi. Tathāgatassa kho, sīha, āyatiṃ gabbhaseyyā punabbhavābhinibbatti pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Ayaṃ kho, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – apagabbho samaṇo gotamo, apagabbhatāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti.

    ‘‘కతమో చ, సీహ, పరియాయో, యేన మం పరియాయేన సమ్మా వదమానో వదేయ్య – అస్సత్థో సమణో గోతమో అస్సాసాయ ధమ్మం దేసేతి, తేన చ సావకే వినేతీతి? అహఞ్హి, సీహ, అస్సత్థో పరమేన అస్సాసేన, అస్సాసాయ ధమ్మం దేసేమి, తేన చ సావకే వినేమి. అయం ఖో, సీహ, పరియాయో, యేన మం పరియాయేన సమ్మా వదమానో వదేయ్య – అస్సత్థో సమణో గోతమో అస్సాసాయ ధమ్మం దేసేతి, తేన చ సావకే వినేతీ’’తి.

    ‘‘Katamo ca, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – assattho samaṇo gotamo assāsāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti? Ahañhi, sīha, assattho paramena assāsena, assāsāya dhammaṃ desemi, tena ca sāvake vinemi. Ayaṃ kho, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – assattho samaṇo gotamo assāsāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetī’’ti.

    ౨౯౩. ఏవం వుత్తే సీహో సేనాపతి భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘అభిక్కన్తం, భన్తే…పే॰… ఉపాసకం మం భగవా ధారేతు అజ్జతగ్గే పాణుపేతం సరణం గత’’న్తి. ‘‘అనువిచ్చకారం 5 ఖో, సీహ, కరోహి; అనువిచ్చకారో తుమ్హాదిసానం ఞాతమనుస్సానం సాధు హోతీ’’తి. ‘‘ఇమినాపాహం, భన్తే, భగవతో భియ్యోసోమత్తాయ అత్తమనో అభిరద్ధో, యం మం భగవా ఏవమాహ – ‘అనువిచ్చకారం ఖో, సీహ, కరోహి; అనువిచ్చకారో తుమ్హాదిసానం ఞాతమనుస్సానం సాధు హోతీ’తి. మమఞ్హి, భన్తే, అఞ్ఞతిత్థియా సావకం లభిత్వా కేవలకప్పం వేసాలిం పటాకం పరిహరేయ్యుం – ‘సీహో ఖో అమ్హాకం సేనాపతి సావకత్తం ఉపగతో’తి. అథ చ పన మం భగవా ఏవమాహ – ‘అనువిచ్చకారం ఖో, సీహ, కరోహి; అనువిచ్చకారో తుమ్హాదిసానం ఞాతమనుస్సానం సాధు హోతీ’తి. ఏసాహం, భన్తే, దుతియమ్పి భగవన్తం సరణం గచ్ఛామి ధమ్మఞ్చ భిక్ఖుసఙ్ఘఞ్చ. ఉపాసకం మం భగవా ధారేతు అజ్జతగ్గే పాణుపేతం సరణం గత’’న్తి. ‘‘దీఘరత్తం ఖో తే, సీహ, నిగణ్ఠానం ఓపానభూతం కులం, యేన నేసం ఉపగతానం పిణ్డకం దాతబ్బం మఞ్ఞేయ్యాసీ’’తి. ‘‘ఇమినాపాహం, భన్తే, భగవతో భియ్యోసోమత్తాయ అత్తమనో అభిరద్ధో, యం మం భగవా ఏవమాహ – ‘దీఘరత్తం ఖో తే, సీహ, నిగణ్ఠానం ఓపానభూతం కులం, యేన నేసం ఉపగతానం పిణ్డకం దాతబ్బం మఞ్ఞేయ్యాసీ’తి. సుతం మే తం, భన్తే, సమణో గోతమో ఏవమాహ – ‘మయ్హమేవ దానం దాతబ్బం, న అఞ్ఞేసం దానం దాతబ్బం; మయ్హమేవ సావకానం దానం దాతబ్బం, న అఞ్ఞేసం సావకానం దానం దాతబ్బం ; మయ్హమేవ దిన్నం మహప్ఫలం, న అఞ్ఞేసం దిన్నం మహప్ఫలం; మయ్హమేవ సావకానం దిన్నం మహప్ఫలం, న అఞ్ఞేసం సావకానం దిన్నం మహప్ఫల’న్తి. అథ చ పన మం భగవా నిగణ్ఠేసుపి దానే సమాదపేతి. అపి చ, భన్తే, మయమేత్థ కాలం జానిస్సామ. ఏసాహం, భన్తే, తతియమ్పి భగవన్తం సరణం గచ్ఛామి ధమ్మఞ్చ భిక్ఖుసఙ్ఘఞ్చ. ఉపాసకం మం భగవా ధారేతు అజ్జతగ్గే పాణుపేతం సరణం గత’’న్తి.

    293. Evaṃ vutte sīho senāpati bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bhante…pe… upāsakaṃ maṃ bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti. ‘‘Anuviccakāraṃ 6 kho, sīha, karohi; anuviccakāro tumhādisānaṃ ñātamanussānaṃ sādhu hotī’’ti. ‘‘Imināpāhaṃ, bhante, bhagavato bhiyyosomattāya attamano abhiraddho, yaṃ maṃ bhagavā evamāha – ‘anuviccakāraṃ kho, sīha, karohi; anuviccakāro tumhādisānaṃ ñātamanussānaṃ sādhu hotī’ti. Mamañhi, bhante, aññatitthiyā sāvakaṃ labhitvā kevalakappaṃ vesāliṃ paṭākaṃ parihareyyuṃ – ‘sīho kho amhākaṃ senāpati sāvakattaṃ upagato’ti. Atha ca pana maṃ bhagavā evamāha – ‘anuviccakāraṃ kho, sīha, karohi; anuviccakāro tumhādisānaṃ ñātamanussānaṃ sādhu hotī’ti. Esāhaṃ, bhante, dutiyampi bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti. ‘‘Dīgharattaṃ kho te, sīha, nigaṇṭhānaṃ opānabhūtaṃ kulaṃ, yena nesaṃ upagatānaṃ piṇḍakaṃ dātabbaṃ maññeyyāsī’’ti. ‘‘Imināpāhaṃ, bhante, bhagavato bhiyyosomattāya attamano abhiraddho, yaṃ maṃ bhagavā evamāha – ‘dīgharattaṃ kho te, sīha, nigaṇṭhānaṃ opānabhūtaṃ kulaṃ, yena nesaṃ upagatānaṃ piṇḍakaṃ dātabbaṃ maññeyyāsī’ti. Sutaṃ me taṃ, bhante, samaṇo gotamo evamāha – ‘mayhameva dānaṃ dātabbaṃ, na aññesaṃ dānaṃ dātabbaṃ; mayhameva sāvakānaṃ dānaṃ dātabbaṃ, na aññesaṃ sāvakānaṃ dānaṃ dātabbaṃ ; mayhameva dinnaṃ mahapphalaṃ, na aññesaṃ dinnaṃ mahapphalaṃ; mayhameva sāvakānaṃ dinnaṃ mahapphalaṃ, na aññesaṃ sāvakānaṃ dinnaṃ mahapphala’nti. Atha ca pana maṃ bhagavā nigaṇṭhesupi dāne samādapeti. Api ca, bhante, mayamettha kālaṃ jānissāma. Esāhaṃ, bhante, tatiyampi bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.

    అథ ఖో భగవా సీహస్స సేనాపతిస్స అనుపుబ్బిం కథం కథేసి, సేయ్యథిదం – దానకథం…పే॰… అపరప్పచ్చయో సత్థుసాసనే భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘అధివాసేతు మే, భన్తే, భగవా స్వాతనాయ భత్తం సద్ధిం భిక్ఖుసఙ్ఘేనా’’తి. అధివాసేసి భగవా తుణ్హీభావేన. అథ ఖో సీహో సేనాపతి భగవతో అధివాసనం విదిత్వా ఉట్ఠాయాసనా భగవన్తం అభివాదేత్వా పదక్ఖిణం కత్వా పక్కామి.

    Atha kho bhagavā sīhassa senāpatissa anupubbiṃ kathaṃ kathesi, seyyathidaṃ – dānakathaṃ…pe… aparappaccayo satthusāsane bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘adhivāsetu me, bhante, bhagavā svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena. Atha kho sīho senāpati bhagavato adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi.

    ౨౯౪. అథ ఖో సీహో సేనాపతి అఞ్ఞతరం పురిసం ఆణాపేసి – ‘‘గచ్ఛ, భణే, పవత్తమంసం జానాహీ’’తి. అథ ఖో సీహో సేనాపతి తస్సా రత్తియా అచ్చయేన పణీతం ఖాదనీయం భోజనీయం పటియాదాపేత్వా భగవతో కాలం ఆరోచాపేసి – ‘‘కాలో, భన్తే, నిట్ఠితం భత్త’’న్తి. అథ ఖో భగవా పుబ్బణ్హసమయం నివాసేత్వా పత్తచీవరమాదాయ యేన సీహస్స సేనాపతిస్స నివేసనం తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా పఞ్ఞత్తే ఆసనే నిసీది సద్ధిం భిక్ఖుసఙ్ఘేన.

    294. Atha kho sīho senāpati aññataraṃ purisaṃ āṇāpesi – ‘‘gaccha, bhaṇe, pavattamaṃsaṃ jānāhī’’ti. Atha kho sīho senāpati tassā rattiyā accayena paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā bhagavato kālaṃ ārocāpesi – ‘‘kālo, bhante, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena sīhassa senāpatissa nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi saddhiṃ bhikkhusaṅghena.

    తేన ఖో పన సమయేన సమ్బహులా నిగణ్ఠా వేసాలియం రథికాయ రథికం సిఙ్ఘాటకేన సిఙ్ఘాటకం బాహా పగ్గయ్హ కన్దన్తి – ‘‘అజ్జ సీహేన సేనాపతినా థూలం పసుం వధిత్వా సమణస్స గోతమస్స భత్తం కతం, తం సమణో గోతమో జానం ఉద్దిస్సకతం మంసం పరిభుఞ్జతి పటిచ్చకమ్మ’’న్తి. అథ ఖో అఞ్ఞతరో పురిసో యేన సీహో సేనాపతి తేనుపసఙ్కమి, ఉపసఙ్కమిత్వా సీహస్స సేనాపతిస్స ఉపకణ్ణకే ఆరోచేసి ‘‘యగ్ఘే, భన్తే, జానేయ్యాసి, ఏతే సమ్బహులా నిగణ్ఠా వేసాలియం రథికాయ రథికం సిఙ్ఘాటకేన సిఙ్ఘాటకం బాహా పగ్గయ్హ కన్దన్తి – ‘అజ్జ సీహేన సేనాపతినా థూలం పసుం వధిత్వా సమణస్స గోతమస్స భత్తం కతం, తం సమణో గోతమో జానం ఉద్దిస్సకతం మంసం పరిభుఞ్జతి పటిచ్చకమ్మ’’’న్తి. ‘‘అలం అయ్యో, దీఘరత్తమ్పి తే ఆయస్మన్తా అవణ్ణకామా బుద్ధస్స, అవణ్ణకామా ధమ్మస్స, అవణ్ణకామా సఙ్ఘస్స; న చ పన తే ఆయస్మన్తా జిరిదన్తి తం భగవన్తం అసతా తుచ్ఛా ముసా అభూతేన అబ్భాచిక్ఖన్తా; న చ మయం జీవితహేతుపి సఞ్చిచ్చ పాణం జీవితా వోరోపేయ్యామా’’తి. అథ ఖో సీహో సేనాపతి బుద్ధప్పముఖం భిక్ఖుసఙ్ఘం పణీతేన ఖాదనీయేన భోజనీయేన సహత్థా సన్తప్పేత్వా సమ్పవారేత్వా భగవన్తం భుత్తావిం ఓనీతపత్తపాణిం ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నం ఖో సీహం సేనాపతిం భగవా ధమ్మియా కథాయ సన్దస్సేత్వా సమాదపేత్వా సముత్తేజేత్వా సమ్పహంసేత్వా ఉట్ఠాయాసనా పక్కామి. అథ ఖో భగవా ఏతస్మిం నిదానే ఏతస్మిం పకరణే ధమ్మిం కథం కత్వా భిక్ఖూ ఆమన్తేసి – ‘‘న, భిక్ఖవే, జా నం ఉద్దిస్సకతం మంసం పరిభుఞ్జితబ్బం. యో పరిభుఞ్జేయ్య ఆపత్తి దుక్కటస్స. అనుజానామి, భిక్ఖవే, తికోటిపరిసుద్ధం మచ్ఛమంసం – అదిట్ఠం అస్సుతం అపరిసఙ్కిత’’న్తి.

    Tena kho pana samayena sambahulā nigaṇṭhā vesāliyaṃ rathikāya rathikaṃ siṅghāṭakena siṅghāṭakaṃ bāhā paggayha kandanti – ‘‘ajja sīhena senāpatinā thūlaṃ pasuṃ vadhitvā samaṇassa gotamassa bhattaṃ kataṃ, taṃ samaṇo gotamo jānaṃ uddissakataṃ maṃsaṃ paribhuñjati paṭiccakamma’’nti. Atha kho aññataro puriso yena sīho senāpati tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā sīhassa senāpatissa upakaṇṇake ārocesi ‘‘yagghe, bhante, jāneyyāsi, ete sambahulā nigaṇṭhā vesāliyaṃ rathikāya rathikaṃ siṅghāṭakena siṅghāṭakaṃ bāhā paggayha kandanti – ‘ajja sīhena senāpatinā thūlaṃ pasuṃ vadhitvā samaṇassa gotamassa bhattaṃ kataṃ, taṃ samaṇo gotamo jānaṃ uddissakataṃ maṃsaṃ paribhuñjati paṭiccakamma’’’nti. ‘‘Alaṃ ayyo, dīgharattampi te āyasmantā avaṇṇakāmā buddhassa, avaṇṇakāmā dhammassa, avaṇṇakāmā saṅghassa; na ca pana te āyasmantā jiridanti taṃ bhagavantaṃ asatā tucchā musā abhūtena abbhācikkhantā; na ca mayaṃ jīvitahetupi sañcicca pāṇaṃ jīvitā voropeyyāmā’’ti. Atha kho sīho senāpati buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappetvā sampavāretvā bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho sīhaṃ senāpatiṃ bhagavā dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, jā naṃ uddissakataṃ maṃsaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeyya āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, tikoṭiparisuddhaṃ macchamaṃsaṃ – adiṭṭhaṃ assutaṃ aparisaṅkita’’nti.

    సీహసేనాపతివత్థు నిట్ఠితం.

    Sīhasenāpativatthu niṭṭhitaṃ.







    Footnotes:
    1. అ॰ ని॰ ౮.౧౨ ఆదయో
    2. సన్థాగారే (సీ॰ స్యా॰)
    3. a. ni. 8.12 ādayo
    4. santhāgāre (sī. syā.)
    5. అనువిజ్జకారం (క॰)
    6. anuvijjakāraṃ (ka.)



    Related texts:



    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావగ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvagga-aṭṭhakathā / సీహసేనాపతివత్థుఆదికథా • Sīhasenāpativatthuādikathā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / సీహసేనాపతివత్థుకథావణ్ణనా • Sīhasenāpativatthukathāvaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / సీహసేనాపతివత్థుఆదికథావణ్ణనా • Sīhasenāpativatthuādikathāvaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ౧౭౮. సీహసేనాపతివత్థుకథా • 178. Sīhasenāpativatthukathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact