| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya |
३. सीहसुत्तं
3. Sīhasuttaṃ
३३. ‘‘सीहो , भिक्खवे, मिगराजा सायन्हसमयं आसया निक्खमति। आसया निक्खमित्वा विजम्भति। विजम्भित्वा समन्ता चतुद्दिसा अनुविलोकेति। समन्ता चतुद्दिसा अनुविलोकेत्वा तिक्खत्तुं सीहनादं नदति। तिक्खत्तुं सीहनादं नदित्वा गोचराय पक्कमति। ये खो पन ते, भिक्खवे, तिरच्छानगता पाणा सीहस्स मिगरञ्ञो नदतो सद्दं सुणन्ति, ते येभुय्येन भयं संवेगं सन्तासं आपज्जन्ति। बिलं बिलासया पविसन्ति, दकं दकासया 1 पविसन्ति, वनं वनासया पविसन्ति, आकासं पक्खिनो भजन्ति । येपि ते, भिक्खवे, रञ्ञो नागा गामनिगमराजधानीसु दळ्हेहि वरत्तेहि बन्धनेहि बद्धा, तेपि तानि बन्धनानि सञ्छिन्दित्वा सम्पदालेत्वा भीता मुत्तकरीसं चजमाना येन वा तेन वा पलायन्ति। एवं महिद्धिको खो, भिक्खवे, सीहो मिगराजा तिरच्छानगतानं पाणानं, एवं महेसक्खो एवं महानुभावो।
33. ‘‘Sīho , bhikkhave, migarājā sāyanhasamayaṃ āsayā nikkhamati. Āsayā nikkhamitvā vijambhati. Vijambhitvā samantā catuddisā anuviloketi. Samantā catuddisā anuviloketvā tikkhattuṃ sīhanādaṃ nadati. Tikkhattuṃ sīhanādaṃ naditvā gocarāya pakkamati. Ye kho pana te, bhikkhave, tiracchānagatā pāṇā sīhassa migarañño nadato saddaṃ suṇanti, te yebhuyyena bhayaṃ saṃvegaṃ santāsaṃ āpajjanti. Bilaṃ bilāsayā pavisanti, dakaṃ dakāsayā 2 pavisanti, vanaṃ vanāsayā pavisanti, ākāsaṃ pakkhino bhajanti . Yepi te, bhikkhave, rañño nāgā gāmanigamarājadhānīsu daḷhehi varattehi bandhanehi baddhā, tepi tāni bandhanāni sañchinditvā sampadāletvā bhītā muttakarīsaṃ cajamānā yena vā tena vā palāyanti. Evaṃ mahiddhiko kho, bhikkhave, sīho migarājā tiracchānagatānaṃ pāṇānaṃ, evaṃ mahesakkho evaṃ mahānubhāvo.
‘‘एवमेवं खो, भिक्खवे, यदा तथागतो लोके उप्पज्जति अरहं सम्मासम्बुद्धो विज्जाचरणसम्पन्नो सुगतो लोकविदू अनुत्तरो पुरिसदम्मसारथि सत्था देवमनुस्सानं बुद्धो भगवा, सो धम्मं देसेति – ‘इति सक्कायो, इति सक्कायसमुदयो, इति सक्कायनिरोधो 3, इति सक्कायनिरोधगामिनी पटिपदा’ति। येपि ते, भिक्खवे, देवा दीघायुका वण्णवन्तो सुखबहुला उच्चेसु विमानेसु चिरट्ठितिका, तेपि तथागतस्स धम्मदेसनं सुत्वा येभुय्येन भयं संवेगं सन्तासं आपज्जन्ति – ‘अनिच्चा वत किर, भो, मयं समाना निच्चम्हाति अमञ्ञिम्ह; अद्धुवा वत किर, भो, मयं समाना धुवम्हाति अमञ्ञिम्ह; असस्सता वत किर, भो, मयं समाना सस्सतम्हाति अमञ्ञिम्ह। मयं किर, भो, अनिच्चा अद्धुवा असस्सता सक्कायपरियापन्ना’ति। एवं महिद्धिको खो, भिक्खवे, तथागतो सदेवकस्स लोकस्स, एवं महेसक्खो एवं महानुभावो’’ति।
‘‘Evamevaṃ kho, bhikkhave, yadā tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā, so dhammaṃ deseti – ‘iti sakkāyo, iti sakkāyasamudayo, iti sakkāyanirodho 4, iti sakkāyanirodhagāminī paṭipadā’ti. Yepi te, bhikkhave, devā dīghāyukā vaṇṇavanto sukhabahulā uccesu vimānesu ciraṭṭhitikā, tepi tathāgatassa dhammadesanaṃ sutvā yebhuyyena bhayaṃ saṃvegaṃ santāsaṃ āpajjanti – ‘aniccā vata kira, bho, mayaṃ samānā niccamhāti amaññimha; addhuvā vata kira, bho, mayaṃ samānā dhuvamhāti amaññimha; asassatā vata kira, bho, mayaṃ samānā sassatamhāti amaññimha. Mayaṃ kira, bho, aniccā addhuvā asassatā sakkāyapariyāpannā’ti. Evaṃ mahiddhiko kho, bhikkhave, tathāgato sadevakassa lokassa, evaṃ mahesakkho evaṃ mahānubhāvo’’ti.
‘‘यदा बुद्धो अभिञ्ञाय, धम्मचक्कं पवत्तयी।
‘‘Yadā buddho abhiññāya, dhammacakkaṃ pavattayī;
सदेवकस्स लोकस्स, सत्था अप्पटिपुग्गलो॥
Sadevakassa lokassa, satthā appaṭipuggalo.
‘‘सक्कायञ्च निरोधञ्च, सक्कायस्स च सम्भवं।
‘‘Sakkāyañca nirodhañca, sakkāyassa ca sambhavaṃ;
अरियञ्चट्ठङ्गिकं मग्गं, दुक्खूपसमगामिनं॥
Ariyañcaṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ, dukkhūpasamagāminaṃ.
‘‘येपि दीघायुका देवा, वण्णवन्तो यसस्सिनो।
‘‘Yepi dīghāyukā devā, vaṇṇavanto yasassino;
भीता सन्तासमापादुं, सीहस्सेवि’तरेमिगा॥
Bhītā santāsamāpāduṃ, sīhassevi’taremigā.
‘‘अवीतिवत्ता सक्कायं, अनिच्चा किर भो मयं।
‘‘Avītivattā sakkāyaṃ, aniccā kira bho mayaṃ;
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ३. सीहसुत्तवण्णना • 3. Sīhasuttavaṇṇanā
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ३. सीहसुत्तवण्णना • 3. Sīhasuttavaṇṇanā
