Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya |
൬. സീഹസുത്തം
6. Sīhasuttaṃ
൭൮. സാവത്ഥിനിദാനം . ‘‘സീഹോ, ഭിക്ഖവേ, മിഗരാജാ സായന്ഹസമയം ആസയാ നിക്ഖമതി; ആസയാ നിക്ഖമിത്വാ വിജമ്ഭതി; വിജമ്ഭിത്വാ സമന്താ ചതുദ്ദിസാ അനുവിലോകേതി; സമന്താ ചതുദ്ദിസാ അനുവിലോകേത്വാ തിക്ഖത്തും സീഹനാദം നദതി; തിക്ഖത്തും സീഹനാദം നദിത്വാ ഗോചരായ പക്കമതി. യേ ഹി കേചി, ഭിക്ഖവേ, തിരച്ഛാനഗതാ പാണാ സീഹസ്സ മിഗരഞ്ഞോ നദതോ സദ്ദം സുണന്തി; യേഭുയ്യേന ഭയം സംവേഗം സന്താസം ആപജ്ജന്തി; ബിലം ബിലാസയാ പവിസന്തി; ദകം ദകാസയാ പവിസന്തി; വനം വനാസയാ പവിസന്തി; ആകാസം പക്ഖിനോ ഭജന്തി. യേപി തേ, ഭിക്ഖവേ, രഞ്ഞോ നാഗാ ഗാമനിഗമരാജധാനീസു, ദള്ഹേഹി വരത്തേഹി ബദ്ധാ, തേപി താനി ബന്ധനാനി സഞ്ഛിന്ദിത്വാ സമ്പദാലേത്വാ ഭീതാ മുത്തകരീസം ചജമാനാ 1, യേന വാ തേന വാ പലായന്തി. ഏവം മഹിദ്ധികോ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, സീഹോ മിഗരാജാ തിരച്ഛാനഗതാനം പാണാനം, ഏവം മഹേസക്ഖോ, ഏവം മഹാനുഭാവോ’’.
78. Sāvatthinidānaṃ . ‘‘Sīho, bhikkhave, migarājā sāyanhasamayaṃ āsayā nikkhamati; āsayā nikkhamitvā vijambhati; vijambhitvā samantā catuddisā anuviloketi; samantā catuddisā anuviloketvā tikkhattuṃ sīhanādaṃ nadati; tikkhattuṃ sīhanādaṃ naditvā gocarāya pakkamati. Ye hi keci, bhikkhave, tiracchānagatā pāṇā sīhassa migarañño nadato saddaṃ suṇanti; yebhuyyena bhayaṃ saṃvegaṃ santāsaṃ āpajjanti; bilaṃ bilāsayā pavisanti; dakaṃ dakāsayā pavisanti; vanaṃ vanāsayā pavisanti; ākāsaṃ pakkhino bhajanti. Yepi te, bhikkhave, rañño nāgā gāmanigamarājadhānīsu, daḷhehi varattehi baddhā, tepi tāni bandhanāni sañchinditvā sampadāletvā bhītā muttakarīsaṃ cajamānā 2, yena vā tena vā palāyanti. Evaṃ mahiddhiko kho, bhikkhave, sīho migarājā tiracchānagatānaṃ pāṇānaṃ, evaṃ mahesakkho, evaṃ mahānubhāvo’’.
‘‘ഏവമേവ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, യദാ തഥാഗതോ ലോകേ ഉപ്പജ്ജതി അരഹം സമ്മാസമ്ബുദ്ധോ വിജ്ജാചരണസമ്പന്നോ സുഗതോ ലോകവിദൂ അനുത്തരോ പുരിസദമ്മസാരഥി സത്ഥാ ദേവമനുസ്സാനം ബുദ്ധോ ഭഗവാ. സോ ധമ്മം ദേസേതി – ‘ഇതി രൂപം, ഇതി രൂപസ്സ സമുദയോ, ഇതി രൂപസ്സ അത്ഥങ്ഗമോ; ഇതി വേദനാ… ഇതി സഞ്ഞാ… ഇതി സങ്ഖാരാ… ഇതി വിഞ്ഞാണം, ഇതി വിഞ്ഞാണസ്സ സമുദയോ, ഇതി വിഞ്ഞാണസ്സ അത്ഥങ്ഗമോ’തി. യേപി തേ, ഭിക്ഖവേ, ദേവാ ദീഘായുകാ വണ്ണവന്തോ സുഖബഹുലാ ഉച്ചേസു വിമാനേസു ചിരട്ഠിതികാ തേപി തഥാഗതസ്സ ധമ്മദേസനം സുത്വാ യേഭുയ്യേന ഭയം സംവേഗം സന്താസം ആപജ്ജന്തി – ‘അനിച്ചാവ കിര, ഭോ, മയം സമാനാ നിച്ചമ്ഹാതി അമഞ്ഞിമ്ഹ. അദ്ധുവാവ കിര, ഭോ, മയം സമാനാ ധുവമ്ഹാതി അമഞ്ഞിമ്ഹ. അസസ്സതാവ കിര, ഭോ, മയം സമാനാ സസ്സതമ്ഹാതി അമഞ്ഞിമ്ഹ. മയമ്പി കിര, ഭോ, അനിച്ചാ അദ്ധുവാ അസസ്സതാ സക്കായപരിയാപന്നാ’തി. ഏവം മഹിദ്ധികോ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തഥാഗതോ സദേവകസ്സ ലോകസ്സ, ഏവം മഹേസക്ഖോ, ഏവം മഹാനുഭാവോ’’തി. ഇദമവോച ഭഗവാ…പേ॰… ഏതദവോച സത്ഥാ –
‘‘Evameva kho, bhikkhave, yadā tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā. So dhammaṃ deseti – ‘iti rūpaṃ, iti rūpassa samudayo, iti rūpassa atthaṅgamo; iti vedanā… iti saññā… iti saṅkhārā… iti viññāṇaṃ, iti viññāṇassa samudayo, iti viññāṇassa atthaṅgamo’ti. Yepi te, bhikkhave, devā dīghāyukā vaṇṇavanto sukhabahulā uccesu vimānesu ciraṭṭhitikā tepi tathāgatassa dhammadesanaṃ sutvā yebhuyyena bhayaṃ saṃvegaṃ santāsaṃ āpajjanti – ‘aniccāva kira, bho, mayaṃ samānā niccamhāti amaññimha. Addhuvāva kira, bho, mayaṃ samānā dhuvamhāti amaññimha. Asassatāva kira, bho, mayaṃ samānā sassatamhāti amaññimha. Mayampi kira, bho, aniccā addhuvā asassatā sakkāyapariyāpannā’ti. Evaṃ mahiddhiko kho, bhikkhave, tathāgato sadevakassa lokassa, evaṃ mahesakkho, evaṃ mahānubhāvo’’ti. Idamavoca bhagavā…pe… etadavoca satthā –
‘‘യദാ ബുദ്ധോ അഭിഞ്ഞായ, ധമ്മചക്കം പവത്തയി;
‘‘Yadā buddho abhiññāya, dhammacakkaṃ pavattayi;
സദേവകസ്സ ലോകസ്സ, സത്ഥാ അപ്പടിപുഗ്ഗലോ.
Sadevakassa lokassa, satthā appaṭipuggalo.
‘‘സക്കായഞ്ച നിരോധഞ്ച, സക്കായസ്സ ച സമ്ഭവം;
‘‘Sakkāyañca nirodhañca, sakkāyassa ca sambhavaṃ;
അരിയഞ്ചട്ഠങ്ഗികം മഗ്ഗം, ദുക്ഖൂപസമഗാമിനം.
Ariyañcaṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ, dukkhūpasamagāminaṃ.
‘‘യേപി ദീഘായുകാ ദേവാ, വണ്ണവന്തോ യസസ്സിനോ;
‘‘Yepi dīghāyukā devā, vaṇṇavanto yasassino;
ഭീതാ സന്താസമാപാദും, സീഹസ്സേവിതരേ മിഗാ.
Bhītā santāsamāpāduṃ, sīhassevitare migā.
അവീതിവത്താ സക്കായം, അനിച്ചാ കിര ഭോ മയം;
Avītivattā sakkāyaṃ, aniccā kira bho mayaṃ;
സുത്വാ അരഹതോ വാക്യം, വിപ്പമുത്തസ്സ താദിനോ’’തി. ഛട്ഠം;
Sutvā arahato vākyaṃ, vippamuttassa tādino’’ti. chaṭṭhaṃ;
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൬. സീഹസുത്തവണ്ണനാ • 6. Sīhasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൬. സീഹസുത്തവണ്ണനാ • 6. Sīhasuttavaṇṇanā