| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / बुद्धवंसपाळि • Buddhavaṃsapāḷi |
२२. सिखीबुद्धवंसो
22. Sikhībuddhavaṃso
१.
1.
विपस्सिस्स अपरेन, सम्बुद्धो द्विपदुत्तमो।
Vipassissa aparena, sambuddho dvipaduttamo;
सिखिव्हयो आसि जिनो, असमो अप्पटिपुग्गलो॥
Sikhivhayo āsi jino, asamo appaṭipuggalo.
२.
2.
मारसेनं पमद्दित्वा, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं।
Mārasenaṃ pamadditvā, patto sambodhimuttamaṃ;
धम्मचक्कं पवत्तेसि, अनुकम्पाय पाणिनं॥
Dhammacakkaṃ pavattesi, anukampāya pāṇinaṃ.
३.
3.
कोटिसतसहस्सानं, पठमाभिसमयो अहु॥
Koṭisatasahassānaṃ, paṭhamābhisamayo ahu.
४.
4.
अपरम्पि धम्मं देसेन्ते, गणसेट्ठे नरुत्तमे।
Aparampi dhammaṃ desente, gaṇaseṭṭhe naruttame;
नवुतिकोटिसहस्सानं, दुतियाभिसमयो अहु॥
Navutikoṭisahassānaṃ, dutiyābhisamayo ahu.
५.
5.
असीतिकोटिसहस्सानं, ततियाभिसमयो अहु॥
Asītikoṭisahassānaṃ, tatiyābhisamayo ahu.
६.
6.
सन्निपाता तयो आसुं, सिखिस्सापि महेसिनो।
Sannipātā tayo āsuṃ, sikhissāpi mahesino;
खीणासवानं विमलानं, सन्तचित्तान तादिनं॥
Khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ, santacittāna tādinaṃ.
७.
7.
भिक्खुसतसहस्सानं, पठमो आसि समागमो।
Bhikkhusatasahassānaṃ, paṭhamo āsi samāgamo;
असीतिभिक्खुसहस्सानं, दुतियो आसि समागमो॥
Asītibhikkhusahassānaṃ, dutiyo āsi samāgamo.
८.
8.
सत्ततिभिक्खुसहस्सानं, ततियो आसि समागमो।
Sattatibhikkhusahassānaṃ, tatiyo āsi samāgamo;
अनुपलित्तो पदुमंव, तोयम्हि सम्पवड्ढितं॥
Anupalitto padumaṃva, toyamhi sampavaḍḍhitaṃ.
९.
9.
अहं तेन समयेन, अरिन्दमो नाम खत्तियो।
Ahaṃ tena samayena, arindamo nāma khattiyo;
सम्बुद्धप्पमुखं सङ्घं, अन्नपानेन तप्पयिं॥
Sambuddhappamukhaṃ saṅghaṃ, annapānena tappayiṃ.
१०.
10.
बहुं दुस्सवरं दत्वा, दुस्सकोटिं अनप्पकं।
Bahuṃ dussavaraṃ datvā, dussakoṭiṃ anappakaṃ;
अलङ्कतं हत्थियानं, सम्बुद्धस्स अदासहं॥
Alaṅkataṃ hatthiyānaṃ, sambuddhassa adāsahaṃ.
११.
11.
हत्थियानं निम्मिनित्वा, कप्पियं उपनामयिं।
Hatthiyānaṃ nimminitvā, kappiyaṃ upanāmayiṃ;
पूरयिं मानसं मय्हं, निच्चं दळ्हमुपट्ठितं॥
Pūrayiṃ mānasaṃ mayhaṃ, niccaṃ daḷhamupaṭṭhitaṃ.
१२.
12.
सोपि मं बुद्धो ब्याकासि, सिखी लोकग्गनायको।
Sopi maṃ buddho byākāsi, sikhī lokagganāyako;
‘‘एकतिंसे इतो कप्पे, अयं बुद्धो भविस्सति॥
‘‘Ekatiṃse ito kappe, ayaṃ buddho bhavissati.
१३.
13.
‘‘अहु कपिलव्हया रम्मा…पे॰… हेस्साम सम्मुखा इमं’’॥
‘‘Ahu kapilavhayā rammā…pe… hessāma sammukhā imaṃ’’.
१४.
14.
तस्साहं वचनं सुत्वा, भिय्यो चित्तं पसादयिं।
Tassāhaṃ vacanaṃ sutvā, bhiyyo cittaṃ pasādayiṃ;
उत्तरिं वतमधिट्ठासिं, दसपारमिपूरिया॥
Uttariṃ vatamadhiṭṭhāsiṃ, dasapāramipūriyā.
१५.
15.
नगरं अरुणवती नाम, अरुणो नाम खत्तियो।
Nagaraṃ aruṇavatī nāma, aruṇo nāma khattiyo;
पभावती नाम जनिका, सिखिस्सापि महेसिनो॥
Pabhāvatī nāma janikā, sikhissāpi mahesino.
१६.
16.
सत्तवस्ससहस्सानि , अगारं अज्झ सो वसि।
Sattavassasahassāni , agāraṃ ajjha so vasi;
१७.
17.
चतुवीससहस्सानि, नारियो समलङ्कता।
Catuvīsasahassāni, nāriyo samalaṅkatā;
सब्बकामा नाम नारी, अतुलो नाम अत्रजो॥
Sabbakāmā nāma nārī, atulo nāma atrajo.
१८.
18.
निमित्ते चतुरो दिस्वा, हत्थियानेन निक्खमि।
Nimitte caturo disvā, hatthiyānena nikkhami;
अट्ठमासं पधानचारं, अचरी पुरिसुत्तमो॥
Aṭṭhamāsaṃ padhānacāraṃ, acarī purisuttamo.
१९.
19.
ब्रह्मुना याचितो सन्तो, सिखी लोकग्गनायको।
Brahmunā yācito santo, sikhī lokagganāyako;
वत्ति चक्कं महावीरो, मिगदाये नरुत्तमो॥
Vatti cakkaṃ mahāvīro, migadāye naruttamo.
२०.
20.
अभिभू सम्भवो चेव, अहेसुं अग्गसावका।
Abhibhū sambhavo ceva, ahesuṃ aggasāvakā;
खेमङ्करो नामुपट्ठाको, सिखिस्सापि महेसिनो॥
Khemaṅkaro nāmupaṭṭhāko, sikhissāpi mahesino.
२१.
21.
सखिला च पदुमा च, अहेसुं अग्गसाविका।
Sakhilā ca padumā ca, ahesuṃ aggasāvikā;
बोधि तस्स भगवतो, पुण्डरीकोति वुच्चति॥
Bodhi tassa bhagavato, puṇḍarīkoti vuccati.
२२.
22.
सिरिवड्ढो च नन्दो च, अहेसुं अग्गुपट्ठका।
Sirivaḍḍho ca nando ca, ahesuṃ aggupaṭṭhakā;
चित्ता चेव सुगुत्ता च, अहेसुं अग्गुपट्ठिका॥
Cittā ceva suguttā ca, ahesuṃ aggupaṭṭhikā.
२३.
23.
उच्चत्तनेन सो बुद्धो, सत्ततिहत्थमुग्गतो।
Uccattanena so buddho, sattatihatthamuggato;
कञ्चनग्घियसङ्कासो, द्वत्तिंसवरलक्खणो॥
Kañcanagghiyasaṅkāso, dvattiṃsavaralakkhaṇo.
२४.
24.
तस्सापि ब्यामप्पभा काया, दिवारत्तिं निरन्तरं।
Tassāpi byāmappabhā kāyā, divārattiṃ nirantaraṃ;
दिसोदिसं निच्छरन्ति, तीणियोजनसो पभा॥
Disodisaṃ niccharanti, tīṇiyojanaso pabhā.
२५.
25.
सत्ततिवस्ससहस्सानि, आयु तस्स महेसिनो।
Sattativassasahassāni, āyu tassa mahesino;
तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥
Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.
२६.
26.
धम्ममेघं पवस्सेत्वा, तेमयित्वा सदेवके।
Dhammameghaṃ pavassetvā, temayitvā sadevake;
खेमन्तं पापयित्वान, निब्बुतो सो ससावको॥
Khemantaṃ pāpayitvāna, nibbuto so sasāvako.
२७.
27.
अनुब्यञ्जनसम्पन्नं, द्वत्तिंसवरलक्खणं।
Anubyañjanasampannaṃ, dvattiṃsavaralakkhaṇaṃ;
सब्बं तमन्तरहितं, ननु रित्ता सब्बसङ्खारा॥
Sabbaṃ tamantarahitaṃ, nanu rittā sabbasaṅkhārā.
२८.
28.
सिखी मुनिवरो बुद्धो, अस्सारामम्हि निब्बुतो।
Sikhī munivaro buddho, assārāmamhi nibbuto;
तत्थेवस्स थूपवरो, तीणियोजनमुग्गतोति॥
Tatthevassa thūpavaro, tīṇiyojanamuggatoti.
सिखिस्स भगवतो वंसो वीसतिमो।
Sikhissa bhagavato vaṃso vīsatimo.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / बुद्धवंस-अट्ठकथा • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā / २२. सिखीबुद्धवंसवण्णना • 22. Sikhībuddhavaṃsavaṇṇanā
