| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / พุทฺธวํสปาฬิ • Buddhavaṃsapāḷi |
๒๒. สิขีพุทฺธวํโส
22. Sikhībuddhavaṃso
๑.
1.
วิปสฺสิสฺส อปเรน, สมฺพุโทฺธ ทฺวิปทุตฺตโม;
Vipassissa aparena, sambuddho dvipaduttamo;
สิขิวฺหโย อาสิ ชิโน, อสโม อปฺปฎิปุคฺคโลฯ
Sikhivhayo āsi jino, asamo appaṭipuggalo.
๒.
2.
มารเสนํ ปมทฺทิตฺวา, ปโตฺต สโมฺพธิมุตฺตมํ;
Mārasenaṃ pamadditvā, patto sambodhimuttamaṃ;
ธมฺมจกฺกํ ปวเตฺตสิ, อนุกมฺปาย ปาณินํฯ
Dhammacakkaṃ pavattesi, anukampāya pāṇinaṃ.
๓.
3.
โกฎิสตสหสฺสานํ, ปฐมาภิสมโย อหุฯ
Koṭisatasahassānaṃ, paṭhamābhisamayo ahu.
๔.
4.
อปรมฺปิ ธมฺมํ เทเสเนฺต, คณเสเฎฺฐ นรุตฺตเม;
Aparampi dhammaṃ desente, gaṇaseṭṭhe naruttame;
นวุติโกฎิสหสฺสานํ, ทุติยาภิสมโย อหุฯ
Navutikoṭisahassānaṃ, dutiyābhisamayo ahu.
๕.
5.
อสีติโกฎิสหสฺสานํ, ตติยาภิสมโย อหุฯ
Asītikoṭisahassānaṃ, tatiyābhisamayo ahu.
๖.
6.
สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ, สิขิสฺสาปิ มเหสิโน;
Sannipātā tayo āsuṃ, sikhissāpi mahesino;
ขีณาสวานํ วิมลานํ, สนฺตจิตฺตาน ตาทินํฯ
Khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ, santacittāna tādinaṃ.
๗.
7.
ภิกฺขุสตสหสฺสานํ, ปฐโม อาสิ สมาคโม;
Bhikkhusatasahassānaṃ, paṭhamo āsi samāgamo;
อสีติภิกฺขุสหสฺสานํ, ทุติโย อาสิ สมาคโมฯ
Asītibhikkhusahassānaṃ, dutiyo āsi samāgamo.
๘.
8.
สตฺตติภิกฺขุสหสฺสานํ, ตติโย อาสิ สมาคโม;
Sattatibhikkhusahassānaṃ, tatiyo āsi samāgamo;
อนุปลิโตฺต ปทุมํว, โตยมฺหิ สมฺปวฑฺฒิตํฯ
Anupalitto padumaṃva, toyamhi sampavaḍḍhitaṃ.
๙.
9.
อหํ เตน สมเยน, อรินฺทโม นาม ขตฺติโย;
Ahaṃ tena samayena, arindamo nāma khattiyo;
สมฺพุทฺธปฺปมุขํ สงฺฆํ, อนฺนปาเนน ตปฺปยิํฯ
Sambuddhappamukhaṃ saṅghaṃ, annapānena tappayiṃ.
๑๐.
10.
พหุํ ทุสฺสวรํ ทตฺวา, ทุสฺสโกฎิํ อนปฺปกํ;
Bahuṃ dussavaraṃ datvā, dussakoṭiṃ anappakaṃ;
อลงฺกตํ หตฺถิยานํ, สมฺพุทฺธสฺส อทาสหํฯ
Alaṅkataṃ hatthiyānaṃ, sambuddhassa adāsahaṃ.
๑๑.
11.
หตฺถิยานํ นิมฺมินิตฺวา, กปฺปิยํ อุปนามยิํ;
Hatthiyānaṃ nimminitvā, kappiyaṃ upanāmayiṃ;
ปูรยิํ มานสํ มยฺหํ, นิจฺจํ ทฬฺหมุปฎฺฐิตํฯ
Pūrayiṃ mānasaṃ mayhaṃ, niccaṃ daḷhamupaṭṭhitaṃ.
๑๒.
12.
โสปิ มํ พุโทฺธ พฺยากาสิ, สิขี โลกคฺคนายโก;
Sopi maṃ buddho byākāsi, sikhī lokagganāyako;
‘‘เอกติํเส อิโต กเปฺป, อยํ พุโทฺธ ภวิสฺสติฯ
‘‘Ekatiṃse ito kappe, ayaṃ buddho bhavissati.
๑๓.
13.
‘‘อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา…เป.… เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ’’ฯ
‘‘Ahu kapilavhayā rammā…pe… hessāma sammukhā imaṃ’’.
๑๔.
14.
ตสฺสาหํ วจนํ สุตฺวา, ภิโยฺย จิตฺตํ ปสาทยิํ;
Tassāhaṃ vacanaṃ sutvā, bhiyyo cittaṃ pasādayiṃ;
อุตฺตริํ วตมธิฎฺฐาสิํ, ทสปารมิปูริยาฯ
Uttariṃ vatamadhiṭṭhāsiṃ, dasapāramipūriyā.
๑๕.
15.
นครํ อรุณวตี นาม, อรุโณ นาม ขตฺติโย;
Nagaraṃ aruṇavatī nāma, aruṇo nāma khattiyo;
ปภาวตี นาม ชนิกา, สิขิสฺสาปิ มเหสิโนฯ
Pabhāvatī nāma janikā, sikhissāpi mahesino.
๑๖.
16.
สตฺตวสฺสสหสฺสานิ , อคารํ อชฺฌ โส วสิ;
Sattavassasahassāni , agāraṃ ajjha so vasi;
๑๗.
17.
จตุวีสสหสฺสานิ, นาริโย สมลงฺกตา;
Catuvīsasahassāni, nāriyo samalaṅkatā;
สพฺพกามา นาม นารี, อตุโล นาม อตฺรโชฯ
Sabbakāmā nāma nārī, atulo nāma atrajo.
๑๘.
18.
นิมิเตฺต จตุโร ทิสฺวา, หตฺถิยาเนน นิกฺขมิ;
Nimitte caturo disvā, hatthiyānena nikkhami;
อฎฺฐมาสํ ปธานจารํ, อจรี ปุริสุตฺตโมฯ
Aṭṭhamāsaṃ padhānacāraṃ, acarī purisuttamo.
๑๙.
19.
พฺรหฺมุนา ยาจิโต สโนฺต, สิขี โลกคฺคนายโก;
Brahmunā yācito santo, sikhī lokagganāyako;
วตฺติ จกฺกํ มหาวีโร, มิคทาเย นรุตฺตโมฯ
Vatti cakkaṃ mahāvīro, migadāye naruttamo.
๒๐.
20.
อภิภู สมฺภโว เจว, อเหสุํ อคฺคสาวกา;
Abhibhū sambhavo ceva, ahesuṃ aggasāvakā;
เขมงฺกโร นามุปฎฺฐาโก, สิขิสฺสาปิ มเหสิโนฯ
Khemaṅkaro nāmupaṭṭhāko, sikhissāpi mahesino.
๒๑.
21.
สขิลา จ ปทุมา จ, อเหสุํ อคฺคสาวิกา;
Sakhilā ca padumā ca, ahesuṃ aggasāvikā;
โพธิ ตสฺส ภควโต, ปุณฺฑรีโกติ วุจฺจติฯ
Bodhi tassa bhagavato, puṇḍarīkoti vuccati.
๒๒.
22.
สิริวโฑฺฒ จ นโนฺท จ, อเหสุํ อคฺคุปฎฺฐกา;
Sirivaḍḍho ca nando ca, ahesuṃ aggupaṭṭhakā;
จิตฺตา เจว สุคุตฺตา จ, อเหสุํ อคฺคุปฎฺฐิกาฯ
Cittā ceva suguttā ca, ahesuṃ aggupaṭṭhikā.
๒๓.
23.
อุจฺจตฺตเนน โส พุโทฺธ, สตฺตติหตฺถมุคฺคโต;
Uccattanena so buddho, sattatihatthamuggato;
กญฺจนคฺฆิยสงฺกาโส, ทฺวตฺติํสวรลกฺขโณฯ
Kañcanagghiyasaṅkāso, dvattiṃsavaralakkhaṇo.
๒๔.
24.
ตสฺสาปิ พฺยามปฺปภา กายา, ทิวารตฺติํ นิรนฺตรํ;
Tassāpi byāmappabhā kāyā, divārattiṃ nirantaraṃ;
ทิโสทิสํ นิจฺฉรนฺติ, ตีณิโยชนโส ปภาฯ
Disodisaṃ niccharanti, tīṇiyojanaso pabhā.
๒๕.
25.
สตฺตติวสฺสสหสฺสานิ, อายุ ตสฺส มเหสิโน;
Sattativassasahassāni, āyu tassa mahesino;
ตาวตา ติฎฺฐมาโน โส, ตาเรสิ ชนตํ พหุํฯ
Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.
๒๖.
26.
ธมฺมเมฆํ ปวเสฺสตฺวา, เตมยิตฺวา สเทวเก;
Dhammameghaṃ pavassetvā, temayitvā sadevake;
เขมนฺตํ ปาปยิตฺวาน, นิพฺพุโต โส สสาวโกฯ
Khemantaṃ pāpayitvāna, nibbuto so sasāvako.
๒๗.
27.
อนุพฺยญฺชนสมฺปนฺนํ, ทฺวตฺติํสวรลกฺขณํ;
Anubyañjanasampannaṃ, dvattiṃsavaralakkhaṇaṃ;
สพฺพํ ตมนฺตรหิตํ, นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขาราฯ
Sabbaṃ tamantarahitaṃ, nanu rittā sabbasaṅkhārā.
๒๘.
28.
สิขี มุนิวโร พุโทฺธ, อสฺสารามมฺหิ นิพฺพุโต;
Sikhī munivaro buddho, assārāmamhi nibbuto;
ตเตฺถวสฺส ถูปวโร, ตีณิโยชนมุคฺคโตติฯ
Tatthevassa thūpavaro, tīṇiyojanamuggatoti.
สิขิสฺส ภควโต วํโส วีสติโมฯ
Sikhissa bhagavato vaṃso vīsatimo.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / พุทฺธวํส-อฎฺฐกถา • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā / ๒๒. สิขีพุทฺธวํสวณฺณนา • 22. Sikhībuddhavaṃsavaṇṇanā
