| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / महावग्ग-अट्ठकथा • Mahāvagga-aṭṭhakathā |
सिक्खापददण्डकम्मवत्थुकथा
Sikkhāpadadaṇḍakammavatthukathā
१०६. दससु सिक्खापदेसु पुरिमानं पञ्चन्नं अतिक्कमो नासनवत्थु , पच्छिमानं अतिक्कमो दण्डकम्मवत्थु।
106. Dasasu sikkhāpadesu purimānaṃ pañcannaṃ atikkamo nāsanavatthu , pacchimānaṃ atikkamo daṇḍakammavatthu.
१०७. अप्पतिस्साति भिक्खू जेट्ठकट्ठाने इस्सरियट्ठाने न ठपेन्ति। असभागवुत्तिकाति समानजीविका न भवन्ति, विसभागजीविकाति अत्थो। अलाभाय परिसक्कतीति यथा लाभं न लभन्ति; एवं परक्कमति। अनत्थायाति उपद्दवाय। अवासायाति ‘‘किन्ति इमस्मिं आवासे न वसेय्यु’’न्ति परक्कमति। अक्कोसति परिभासतीति अक्कोसति चेव भयदस्सनेन च तज्जेति। भेदेतीति पेसुञ्ञं उपसंहरित्वा भेदेति। आवरणं कातुन्ति ‘‘मा इध पविसा’’ति निवारणं कातुं। यत्थ वा वसति यत्थ वा पटिक्कमतीति यत्थ वसति वा पविसति वा; उभयेनापि अत्तनो परिवेणञ्च वस्सग्गेन पत्तसेनासनञ्च वुत्तं।
107.Appatissāti bhikkhū jeṭṭhakaṭṭhāne issariyaṭṭhāne na ṭhapenti. Asabhāgavuttikāti samānajīvikā na bhavanti, visabhāgajīvikāti attho. Alābhāya parisakkatīti yathā lābhaṃ na labhanti; evaṃ parakkamati. Anatthāyāti upaddavāya. Avāsāyāti ‘‘kinti imasmiṃ āvāse na vaseyyu’’nti parakkamati. Akkosati paribhāsatīti akkosati ceva bhayadassanena ca tajjeti. Bhedetīti pesuññaṃ upasaṃharitvā bhedeti. Āvaraṇaṃ kātunti ‘‘mā idha pavisā’’ti nivāraṇaṃ kātuṃ. Yattha vā vasati yattha vā paṭikkamatīti yattha vasati vā pavisati vā; ubhayenāpi attano pariveṇañca vassaggena pattasenāsanañca vuttaṃ.
मुखद्वारिकं आहारं आवरणं करोन्तीति ‘‘अज्ज मा खाद, मा भुञ्जा’’ति एवं निवारेन्ति। न भिक्खवे मुखद्वारिको आहारो आवरणं कातब्बोति एत्थ ‘‘मा खाद, मा भुञ्जा’’ति वदतोपि ‘‘आहारं निवारेस्सामी’’ति पत्तचीवरं अन्तो निक्खिपतोपि सब्बपयोगेसु दुक्कटं। अनाचारस्स पन दुब्बचसामणेरस्स दण्डकम्मं कत्वा यागुं वा भत्तं वा पत्तचीवरं वा दस्सेत्वा ‘‘एत्तके नाम दण्डकम्मे आहटे इदं लच्छसी’’ति वत्तुं वट्टति। भगवता हि आवरणमेव दण्डकम्मं वुत्तं। धम्मसङ्गाहकत्थेरेहि पन अपराधानुरूपं उदकदारुवालिकादीनं आहरापनम्पि कातब्बन्ति वुत्तं, तस्मा तम्पि कातब्बं। तञ्च खो ‘‘ओरमिस्सति विरमिस्सती’’ति अनुकम्पाय, न ‘‘नस्सिस्सति विब्भमिस्सती’’तिआदिनयप्पवत्तेन पापज्झासयेन ‘‘दण्डकम्मं करोमी’’ति च उण्हपासाणे वा निपज्जापेतुं पासाणिट्ठकादीनि वा सीसे निक्खिपापेतुं उदकं वा पवेसेतुं न वट्टति।
Mukhadvārikaṃ āhāraṃ āvaraṇaṃ karontīti ‘‘ajja mā khāda, mā bhuñjā’’ti evaṃ nivārenti. Na bhikkhave mukhadvāriko āhāro āvaraṇaṃ kātabboti ettha ‘‘mā khāda, mā bhuñjā’’ti vadatopi ‘‘āhāraṃ nivāressāmī’’ti pattacīvaraṃ anto nikkhipatopi sabbapayogesu dukkaṭaṃ. Anācārassa pana dubbacasāmaṇerassa daṇḍakammaṃ katvā yāguṃ vā bhattaṃ vā pattacīvaraṃ vā dassetvā ‘‘ettake nāma daṇḍakamme āhaṭe idaṃ lacchasī’’ti vattuṃ vaṭṭati. Bhagavatā hi āvaraṇameva daṇḍakammaṃ vuttaṃ. Dhammasaṅgāhakattherehi pana aparādhānurūpaṃ udakadāruvālikādīnaṃ āharāpanampi kātabbanti vuttaṃ, tasmā tampi kātabbaṃ. Tañca kho ‘‘oramissati viramissatī’’ti anukampāya, na ‘‘nassissati vibbhamissatī’’tiādinayappavattena pāpajjhāsayena ‘‘daṇḍakammaṃ karomī’’ti ca uṇhapāsāṇe vā nipajjāpetuṃ pāsāṇiṭṭhakādīni vā sīse nikkhipāpetuṃ udakaṃ vā pavesetuṃ na vaṭṭati.
सिक्खापददण्डकम्मवत्थुकथा निट्ठिता।
Sikkhāpadadaṇḍakammavatthukathā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महावग्गपाळि • Mahāvaggapāḷi
४२. सिक्खापदकथा • 42. Sikkhāpadakathā
४३. दण्डकम्मवत्थु • 43. Daṇḍakammavatthu
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / सिक्खापददण्डकम्मवत्थुकथावण्णना • Sikkhāpadadaṇḍakammavatthukathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / सिक्खापददण्डकम्मवत्थुकथावण्णना • Sikkhāpadadaṇḍakammavatthukathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / सिक्खापददण्डकम्मवत्थुकथावण्णना • Sikkhāpadadaṇḍakammavatthukathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / ४२. सिक्खापददण्डकम्मवत्थुकथा • 42. Sikkhāpadadaṇḍakammavatthukathā
