Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi |
౪౨. సిక్ఖాపదదణ్డకమ్మవత్థుకథా
42. Sikkhāpadadaṇḍakammavatthukathā
౧౦౬. నాసనవత్థూతి లిఙ్గనాసనాయ అధిట్ఠానం, కారణన్తి వుత్తం హోతి. పచ్ఛిమానం పఞ్చన్నన్తి యోజనా. దణ్డకమ్మవత్థూతి దణ్డకమ్మస్స కారణం.
106.Nāsanavatthūti liṅganāsanāya adhiṭṭhānaṃ, kāraṇanti vuttaṃ hoti. Pacchimānaṃ pañcannanti yojanā. Daṇḍakammavatthūti daṇḍakammassa kāraṇaṃ.
౧౦౭. అప్పతిస్సాతి ఏత్థ భిక్ఖూనం వచనస్స పటిముఖం ఆదరేన అసవనం భిక్ఖూ జేట్ఠకట్ఠానే న ఠపేన్తి నామాతి దస్సేన్తో ఆహ ‘‘భిక్ఖూ జేట్ఠకట్ఠానే’’తిఆది. ‘‘సమానజీవికా’’తి ఇమినా అసభాగవుత్తికాతి ఏత్థ సభాగసద్దో సమానసద్దపరియాయో, వుత్తిసద్దో జీవికపరియాయోతి దస్సేతి. పరిసక్కతీతి ఏత్థ సక్క గతియన్తిధాతుపాఠేసు (సద్దనీతిధాతుమాలాయం ౧౬ ళకారన్తధాతు) వుత్తత్తా పరిపుబ్బో సక్కసద్దో గత్యత్థోతి ఆహ ‘‘పరక్కమతీ’’తి. కిన్తీతి కిమేవ. ఇతిసద్దో హేత్థ ఏవసద్దత్థో, కేన ఏవ ఉపాయేనాతి హి అత్థో. అక్కోసతి చేవాతి జాతిఆదీహి అక్కోసతి చేవ. భేదేతీతి భేదాపేతి. ఆవరణం కాతున్తి ఏత్థ ఆవరణసద్దో నివారణసద్దవేవచనోతి ఆహ ‘‘నివారణం కాతు’’న్తి. యత్థాతి యస్మిం పరివేణే, సేనాసనే వా. వస్సగ్గేనాతి వస్సగణనాయ. (తస్సాతి పరివేణసేనాసనస్స. ఉపచారేతి ఆసన్నే). ముఖద్వారికన్తి ముఖసఙ్ఖాతేన ద్వారేన అజ్ఝోహరితబ్బం. ‘‘వదతోపీ’’తి ఇమినా వచీపయోగేన దుక్కటాపత్తిం దస్సేతి, ‘‘నిక్ఖిపతోపీ’’తి ఇమినా కాయపయోగేన. అనాచారస్సాతి దణ్డకమ్మే అనాచారస్స. ఏత్తకే నామ దణ్డకమ్మేతి ఏత్తకే నామ ఉదకాహరాపనాదిసఙ్ఖాతే దణ్డకమ్మే. ఇదన్తి యాగుభత్తాదిం. లచ్ఛసీతి లభిస్ససి. ‘‘ఏత్తకే నామ దణ్డకమ్మే’’తి వుత్తవచనస్స యుత్తిం దస్సేన్తో ఆహ ‘‘భగవతా హీ’’తిఆది. దణ్డకమ్మన్తి దణ్డేన్తి దమేన్తి ఏతేనాతి దణ్డో, సోయేవ కత్తబ్బత్తా కమ్మన్తి దణ్డకమ్మం ఆవరణాది. అపరాధానురూపన్తి వీతిక్కమస్స అపరాధస్స అనురూపం. తమ్పీతి ఉదకదారువాలికాదిఆహరాపణమ్పి. తఞ్చ ఖోతి తఞ్చ కరణం. ఓరమిస్సతీతి కాయేన ఓరమిస్సతి. విరమిస్సతీతి వాచాయ విరమిస్సతి. ఉణ్హపాసాణే వాతిఆదీసు వాసద్దేన అఞ్ఞానిపి అత్తతాపనపరితాపనాదీని కమ్మాని సఙ్గణ్హాతి.
107.Appatissāti ettha bhikkhūnaṃ vacanassa paṭimukhaṃ ādarena asavanaṃ bhikkhū jeṭṭhakaṭṭhāne na ṭhapenti nāmāti dassento āha ‘‘bhikkhū jeṭṭhakaṭṭhāne’’tiādi. ‘‘Samānajīvikā’’ti iminā asabhāgavuttikāti ettha sabhāgasaddo samānasaddapariyāyo, vuttisaddo jīvikapariyāyoti dasseti. Parisakkatīti ettha sakka gatiyantidhātupāṭhesu (saddanītidhātumālāyaṃ 16 ḷakārantadhātu) vuttattā paripubbo sakkasaddo gatyatthoti āha ‘‘parakkamatī’’ti. Kintīti kimeva. Itisaddo hettha evasaddattho, kena eva upāyenāti hi attho. Akkosati cevāti jātiādīhi akkosati ceva. Bhedetīti bhedāpeti. Āvaraṇaṃ kātunti ettha āvaraṇasaddo nivāraṇasaddavevacanoti āha ‘‘nivāraṇaṃ kātu’’nti. Yatthāti yasmiṃ pariveṇe, senāsane vā. Vassaggenāti vassagaṇanāya. (Tassāti pariveṇasenāsanassa. Upacāreti āsanne). Mukhadvārikanti mukhasaṅkhātena dvārena ajjhoharitabbaṃ. ‘‘Vadatopī’’ti iminā vacīpayogena dukkaṭāpattiṃ dasseti, ‘‘nikkhipatopī’’ti iminā kāyapayogena. Anācārassāti daṇḍakamme anācārassa. Ettake nāma daṇḍakammeti ettake nāma udakāharāpanādisaṅkhāte daṇḍakamme. Idanti yāgubhattādiṃ. Lacchasīti labhissasi. ‘‘Ettake nāma daṇḍakamme’’ti vuttavacanassa yuttiṃ dassento āha ‘‘bhagavatā hī’’tiādi. Daṇḍakammanti daṇḍenti damenti etenāti daṇḍo, soyeva kattabbattā kammanti daṇḍakammaṃ āvaraṇādi. Aparādhānurūpanti vītikkamassa aparādhassa anurūpaṃ. Tampīti udakadāruvālikādiāharāpaṇampi. Tañca khoti tañca karaṇaṃ. Oramissatīti kāyena oramissati. Viramissatīti vācāya viramissati. Uṇhapāsāṇe vātiādīsu vāsaddena aññānipi attatāpanaparitāpanādīni kammāni saṅgaṇhāti.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావగ్గపాళి • Mahāvaggapāḷi
౪౨. సిక్ఖాపదకథా • 42. Sikkhāpadakathā
౪౩. దణ్డకమ్మవత్థు • 43. Daṇḍakammavatthu
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావగ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvagga-aṭṭhakathā / సిక్ఖాపదదణ్డకమ్మవత్థుకథా • Sikkhāpadadaṇḍakammavatthukathā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / సిక్ఖాపదదణ్డకమ్మవత్థుకథావణ్ణనా • Sikkhāpadadaṇḍakammavatthukathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / సిక్ఖాపదదణ్డకమ్మవత్థుకథావణ్ణనా • Sikkhāpadadaṇḍakammavatthukathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / సిక్ఖాపదదణ్డకమ్మవత్థుకథావణ్ణనా • Sikkhāpadadaṇḍakammavatthukathāvaṇṇanā