Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
೪೨. ಸಿಕ್ಖಾಪದದಣ್ಡಕಮ್ಮವತ್ಥುಕಥಾ
42. Sikkhāpadadaṇḍakammavatthukathā
೧೦೬. ನಾಸನವತ್ಥೂತಿ ಲಿಙ್ಗನಾಸನಾಯ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ, ಕಾರಣನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಪಚ್ಛಿಮಾನಂ ಪಞ್ಚನ್ನನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ದಣ್ಡಕಮ್ಮವತ್ಥೂತಿ ದಣ್ಡಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕಾರಣಂ।
106.Nāsanavatthūti liṅganāsanāya adhiṭṭhānaṃ, kāraṇanti vuttaṃ hoti. Pacchimānaṃ pañcannanti yojanā. Daṇḍakammavatthūti daṇḍakammassa kāraṇaṃ.
೧೦೭. ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ವಚನಸ್ಸ ಪಟಿಮುಖಂ ಆದರೇನ ಅಸವನಂ ಭಿಕ್ಖೂ ಜೇಟ್ಠಕಟ್ಠಾನೇ ನ ಠಪೇನ್ತಿ ನಾಮಾತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಭಿಕ್ಖೂ ಜೇಟ್ಠಕಟ್ಠಾನೇ’’ತಿಆದಿ। ‘‘ಸಮಾನಜೀವಿಕಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಅಸಭಾಗವುತ್ತಿಕಾತಿ ಏತ್ಥ ಸಭಾಗಸದ್ದೋ ಸಮಾನಸದ್ದಪರಿಯಾಯೋ, ವುತ್ತಿಸದ್ದೋ ಜೀವಿಕಪರಿಯಾಯೋತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಪರಿಸಕ್ಕತೀತಿ ಏತ್ಥ ಸಕ್ಕ ಗತಿಯನ್ತಿಧಾತುಪಾಠೇಸು (ಸದ್ದನೀತಿಧಾತುಮಾಲಾಯಂ ೧೬ ಳಕಾರನ್ತಧಾತು) ವುತ್ತತ್ತಾ ಪರಿಪುಬ್ಬೋ ಸಕ್ಕಸದ್ದೋ ಗತ್ಯತ್ಥೋತಿ ಆಹ ‘‘ಪರಕ್ಕಮತೀ’’ತಿ। ಕಿನ್ತೀತಿ ಕಿಮೇವ। ಇತಿಸದ್ದೋ ಹೇತ್ಥ ಏವಸದ್ದತ್ಥೋ, ಕೇನ ಏವ ಉಪಾಯೇನಾತಿ ಹಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಕ್ಕೋಸತಿ ಚೇವಾತಿ ಜಾತಿಆದೀಹಿ ಅಕ್ಕೋಸತಿ ಚೇವ। ಭೇದೇತೀತಿ ಭೇದಾಪೇತಿ। ಆವರಣಂ ಕಾತುನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಆವರಣಸದ್ದೋ ನಿವಾರಣಸದ್ದವೇವಚನೋತಿ ಆಹ ‘‘ನಿವಾರಣಂ ಕಾತು’’ನ್ತಿ। ಯತ್ಥಾತಿ ಯಸ್ಮಿಂ ಪರಿವೇಣೇ, ಸೇನಾಸನೇ ವಾ। ವಸ್ಸಗ್ಗೇನಾತಿ ವಸ್ಸಗಣನಾಯ। (ತಸ್ಸಾತಿ ಪರಿವೇಣಸೇನಾಸನಸ್ಸ। ಉಪಚಾರೇತಿ ಆಸನ್ನೇ)। ಮುಖದ್ವಾರಿಕನ್ತಿ ಮುಖಸಙ್ಖಾತೇನ ದ್ವಾರೇನ ಅಜ್ಝೋಹರಿತಬ್ಬಂ। ‘‘ವದತೋಪೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ವಚೀಪಯೋಗೇನ ದುಕ್ಕಟಾಪತ್ತಿಂ ದಸ್ಸೇತಿ, ‘‘ನಿಕ್ಖಿಪತೋಪೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಕಾಯಪಯೋಗೇನ। ಅನಾಚಾರಸ್ಸಾತಿ ದಣ್ಡಕಮ್ಮೇ ಅನಾಚಾರಸ್ಸ। ಏತ್ತಕೇ ನಾಮ ದಣ್ಡಕಮ್ಮೇತಿ ಏತ್ತಕೇ ನಾಮ ಉದಕಾಹರಾಪನಾದಿಸಙ್ಖಾತೇ ದಣ್ಡಕಮ್ಮೇ। ಇದನ್ತಿ ಯಾಗುಭತ್ತಾದಿಂ। ಲಚ್ಛಸೀತಿ ಲಭಿಸ್ಸಸಿ। ‘‘ಏತ್ತಕೇ ನಾಮ ದಣ್ಡಕಮ್ಮೇ’’ತಿ ವುತ್ತವಚನಸ್ಸ ಯುತ್ತಿಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಭಗವತಾ ಹೀ’’ತಿಆದಿ। ದಣ್ಡಕಮ್ಮನ್ತಿ ದಣ್ಡೇನ್ತಿ ದಮೇನ್ತಿ ಏತೇನಾತಿ ದಣ್ಡೋ, ಸೋಯೇವ ಕತ್ತಬ್ಬತ್ತಾ ಕಮ್ಮನ್ತಿ ದಣ್ಡಕಮ್ಮಂ ಆವರಣಾದಿ। ಅಪರಾಧಾನುರೂಪನ್ತಿ ವೀತಿಕ್ಕಮಸ್ಸ ಅಪರಾಧಸ್ಸ ಅನುರೂಪಂ। ತಮ್ಪೀತಿ ಉದಕದಾರುವಾಲಿಕಾದಿಆಹರಾಪಣಮ್ಪಿ। ತಞ್ಚ ಖೋತಿ ತಞ್ಚ ಕರಣಂ। ಓರಮಿಸ್ಸತೀತಿ ಕಾಯೇನ ಓರಮಿಸ್ಸತಿ। ವಿರಮಿಸ್ಸತೀತಿ ವಾಚಾಯ ವಿರಮಿಸ್ಸತಿ। ಉಣ್ಹಪಾಸಾಣೇ ವಾತಿಆದೀಸು ವಾಸದ್ದೇನ ಅಞ್ಞಾನಿಪಿ ಅತ್ತತಾಪನಪರಿತಾಪನಾದೀನಿ ಕಮ್ಮಾನಿ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ।
107.Appatissāti ettha bhikkhūnaṃ vacanassa paṭimukhaṃ ādarena asavanaṃ bhikkhū jeṭṭhakaṭṭhāne na ṭhapenti nāmāti dassento āha ‘‘bhikkhū jeṭṭhakaṭṭhāne’’tiādi. ‘‘Samānajīvikā’’ti iminā asabhāgavuttikāti ettha sabhāgasaddo samānasaddapariyāyo, vuttisaddo jīvikapariyāyoti dasseti. Parisakkatīti ettha sakka gatiyantidhātupāṭhesu (saddanītidhātumālāyaṃ 16 ḷakārantadhātu) vuttattā paripubbo sakkasaddo gatyatthoti āha ‘‘parakkamatī’’ti. Kintīti kimeva. Itisaddo hettha evasaddattho, kena eva upāyenāti hi attho. Akkosati cevāti jātiādīhi akkosati ceva. Bhedetīti bhedāpeti. Āvaraṇaṃ kātunti ettha āvaraṇasaddo nivāraṇasaddavevacanoti āha ‘‘nivāraṇaṃ kātu’’nti. Yatthāti yasmiṃ pariveṇe, senāsane vā. Vassaggenāti vassagaṇanāya. (Tassāti pariveṇasenāsanassa. Upacāreti āsanne). Mukhadvārikanti mukhasaṅkhātena dvārena ajjhoharitabbaṃ. ‘‘Vadatopī’’ti iminā vacīpayogena dukkaṭāpattiṃ dasseti, ‘‘nikkhipatopī’’ti iminā kāyapayogena. Anācārassāti daṇḍakamme anācārassa. Ettake nāma daṇḍakammeti ettake nāma udakāharāpanādisaṅkhāte daṇḍakamme. Idanti yāgubhattādiṃ. Lacchasīti labhissasi. ‘‘Ettake nāma daṇḍakamme’’ti vuttavacanassa yuttiṃ dassento āha ‘‘bhagavatā hī’’tiādi. Daṇḍakammanti daṇḍenti damenti etenāti daṇḍo, soyeva kattabbattā kammanti daṇḍakammaṃ āvaraṇādi. Aparādhānurūpanti vītikkamassa aparādhassa anurūpaṃ. Tampīti udakadāruvālikādiāharāpaṇampi. Tañca khoti tañca karaṇaṃ. Oramissatīti kāyena oramissati. Viramissatīti vācāya viramissati. Uṇhapāsāṇe vātiādīsu vāsaddena aññānipi attatāpanaparitāpanādīni kammāni saṅgaṇhāti.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi
೪೨. ಸಿಕ್ಖಾಪದಕಥಾ • 42. Sikkhāpadakathā
೪೩. ದಣ್ಡಕಮ್ಮವತ್ಥು • 43. Daṇḍakammavatthu
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ಸಿಕ್ಖಾಪದದಣ್ಡಕಮ್ಮವತ್ಥುಕಥಾ • Sikkhāpadadaṇḍakammavatthukathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಸಿಕ್ಖಾಪದದಣ್ಡಕಮ್ಮವತ್ಥುಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Sikkhāpadadaṇḍakammavatthukathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಸಿಕ್ಖಾಪದದಣ್ಡಕಮ್ಮವತ್ಥುಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Sikkhāpadadaṇḍakammavatthukathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಸಿಕ್ಖಾಪದದಣ್ಡಕಮ್ಮವತ್ಥುಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Sikkhāpadadaṇḍakammavatthukathāvaṇṇanā