Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi |
൪൨. സിക്ഖാപദദണ്ഡകമ്മവത്ഥുകഥാ
42. Sikkhāpadadaṇḍakammavatthukathā
൧൦൬. നാസനവത്ഥൂതി ലിങ്ഗനാസനായ അധിട്ഠാനം, കാരണന്തി വുത്തം ഹോതി. പച്ഛിമാനം പഞ്ചന്നന്തി യോജനാ. ദണ്ഡകമ്മവത്ഥൂതി ദണ്ഡകമ്മസ്സ കാരണം.
106.Nāsanavatthūti liṅganāsanāya adhiṭṭhānaṃ, kāraṇanti vuttaṃ hoti. Pacchimānaṃ pañcannanti yojanā. Daṇḍakammavatthūti daṇḍakammassa kāraṇaṃ.
൧൦൭. അപ്പതിസ്സാതി ഏത്ഥ ഭിക്ഖൂനം വചനസ്സ പടിമുഖം ആദരേന അസവനം ഭിക്ഖൂ ജേട്ഠകട്ഠാനേ ന ഠപേന്തി നാമാതി ദസ്സേന്തോ ആഹ ‘‘ഭിക്ഖൂ ജേട്ഠകട്ഠാനേ’’തിആദി. ‘‘സമാനജീവികാ’’തി ഇമിനാ അസഭാഗവുത്തികാതി ഏത്ഥ സഭാഗസദ്ദോ സമാനസദ്ദപരിയായോ, വുത്തിസദ്ദോ ജീവികപരിയായോതി ദസ്സേതി. പരിസക്കതീതി ഏത്ഥ സക്ക ഗതിയന്തിധാതുപാഠേസു (സദ്ദനീതിധാതുമാലായം ൧൬ ളകാരന്തധാതു) വുത്തത്താ പരിപുബ്ബോ സക്കസദ്ദോ ഗത്യത്ഥോതി ആഹ ‘‘പരക്കമതീ’’തി. കിന്തീതി കിമേവ. ഇതിസദ്ദോ ഹേത്ഥ ഏവസദ്ദത്ഥോ, കേന ഏവ ഉപായേനാതി ഹി അത്ഥോ. അക്കോസതി ചേവാതി ജാതിആദീഹി അക്കോസതി ചേവ. ഭേദേതീതി ഭേദാപേതി. ആവരണം കാതുന്തി ഏത്ഥ ആവരണസദ്ദോ നിവാരണസദ്ദവേവചനോതി ആഹ ‘‘നിവാരണം കാതു’’ന്തി. യത്ഥാതി യസ്മിം പരിവേണേ, സേനാസനേ വാ. വസ്സഗ്ഗേനാതി വസ്സഗണനായ. (തസ്സാതി പരിവേണസേനാസനസ്സ. ഉപചാരേതി ആസന്നേ). മുഖദ്വാരികന്തി മുഖസങ്ഖാതേന ദ്വാരേന അജ്ഝോഹരിതബ്ബം. ‘‘വദതോപീ’’തി ഇമിനാ വചീപയോഗേന ദുക്കടാപത്തിം ദസ്സേതി, ‘‘നിക്ഖിപതോപീ’’തി ഇമിനാ കായപയോഗേന. അനാചാരസ്സാതി ദണ്ഡകമ്മേ അനാചാരസ്സ. ഏത്തകേ നാമ ദണ്ഡകമ്മേതി ഏത്തകേ നാമ ഉദകാഹരാപനാദിസങ്ഖാതേ ദണ്ഡകമ്മേ. ഇദന്തി യാഗുഭത്താദിം. ലച്ഛസീതി ലഭിസ്സസി. ‘‘ഏത്തകേ നാമ ദണ്ഡകമ്മേ’’തി വുത്തവചനസ്സ യുത്തിം ദസ്സേന്തോ ആഹ ‘‘ഭഗവതാ ഹീ’’തിആദി. ദണ്ഡകമ്മന്തി ദണ്ഡേന്തി ദമേന്തി ഏതേനാതി ദണ്ഡോ, സോയേവ കത്തബ്ബത്താ കമ്മന്തി ദണ്ഡകമ്മം ആവരണാദി. അപരാധാനുരൂപന്തി വീതിക്കമസ്സ അപരാധസ്സ അനുരൂപം. തമ്പീതി ഉദകദാരുവാലികാദിആഹരാപണമ്പി. തഞ്ച ഖോതി തഞ്ച കരണം. ഓരമിസ്സതീതി കായേന ഓരമിസ്സതി. വിരമിസ്സതീതി വാചായ വിരമിസ്സതി. ഉണ്ഹപാസാണേ വാതിആദീസു വാസദ്ദേന അഞ്ഞാനിപി അത്തതാപനപരിതാപനാദീനി കമ്മാനി സങ്ഗണ്ഹാതി.
107.Appatissāti ettha bhikkhūnaṃ vacanassa paṭimukhaṃ ādarena asavanaṃ bhikkhū jeṭṭhakaṭṭhāne na ṭhapenti nāmāti dassento āha ‘‘bhikkhū jeṭṭhakaṭṭhāne’’tiādi. ‘‘Samānajīvikā’’ti iminā asabhāgavuttikāti ettha sabhāgasaddo samānasaddapariyāyo, vuttisaddo jīvikapariyāyoti dasseti. Parisakkatīti ettha sakka gatiyantidhātupāṭhesu (saddanītidhātumālāyaṃ 16 ḷakārantadhātu) vuttattā paripubbo sakkasaddo gatyatthoti āha ‘‘parakkamatī’’ti. Kintīti kimeva. Itisaddo hettha evasaddattho, kena eva upāyenāti hi attho. Akkosati cevāti jātiādīhi akkosati ceva. Bhedetīti bhedāpeti. Āvaraṇaṃ kātunti ettha āvaraṇasaddo nivāraṇasaddavevacanoti āha ‘‘nivāraṇaṃ kātu’’nti. Yatthāti yasmiṃ pariveṇe, senāsane vā. Vassaggenāti vassagaṇanāya. (Tassāti pariveṇasenāsanassa. Upacāreti āsanne). Mukhadvārikanti mukhasaṅkhātena dvārena ajjhoharitabbaṃ. ‘‘Vadatopī’’ti iminā vacīpayogena dukkaṭāpattiṃ dasseti, ‘‘nikkhipatopī’’ti iminā kāyapayogena. Anācārassāti daṇḍakamme anācārassa. Ettake nāma daṇḍakammeti ettake nāma udakāharāpanādisaṅkhāte daṇḍakamme. Idanti yāgubhattādiṃ. Lacchasīti labhissasi. ‘‘Ettake nāma daṇḍakamme’’ti vuttavacanassa yuttiṃ dassento āha ‘‘bhagavatā hī’’tiādi. Daṇḍakammanti daṇḍenti damenti etenāti daṇḍo, soyeva kattabbattā kammanti daṇḍakammaṃ āvaraṇādi. Aparādhānurūpanti vītikkamassa aparādhassa anurūpaṃ. Tampīti udakadāruvālikādiāharāpaṇampi. Tañca khoti tañca karaṇaṃ. Oramissatīti kāyena oramissati. Viramissatīti vācāya viramissati. Uṇhapāsāṇe vātiādīsu vāsaddena aññānipi attatāpanaparitāpanādīni kammāni saṅgaṇhāti.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവഗ്ഗപാളി • Mahāvaggapāḷi
൪൨. സിക്ഖാപദകഥാ • 42. Sikkhāpadakathā
൪൩. ദണ്ഡകമ്മവത്ഥു • 43. Daṇḍakammavatthu
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / സിക്ഖാപദദണ്ഡകമ്മവത്ഥുകഥാ • Sikkhāpadadaṇḍakammavatthukathā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / സിക്ഖാപദദണ്ഡകമ്മവത്ഥുകഥാവണ്ണനാ • Sikkhāpadadaṇḍakammavatthukathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / സിക്ഖാപദദണ്ഡകമ്മവത്ഥുകഥാവണ്ണനാ • Sikkhāpadadaṇḍakammavatthukathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / സിക്ഖാപദദണ്ഡകമ്മവത്ഥുകഥാവണ്ണനാ • Sikkhāpadadaṇḍakammavatthukathāvaṇṇanā