| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā |
ಸಿಕ್ಖಾಪದದಣ್ಡಕಮ್ಮವತ್ಥುಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Sikkhāpadadaṇḍakammavatthukathāvaṇṇanā
೧೦೬. ಸಾಮಣೇರಸಿಕ್ಖಾಪದಾದೀಸು ಪಾಳಿಯಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾಕೋಟ್ಠಾಸಾ। ಅಧಿಸೀಲಸಿಕ್ಖಾನಂ ವಾ ಅಧಿಗಮೂಪಾಯಾ। ಪಾಣೋತಿ ಪರಮತ್ಥತೋ ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ। ತಸ್ಸ ಅತಿಪಾತನಂ ಪಬನ್ಧವಸೇನ ಪವತ್ತಿತುಂ ಅದತ್ವಾ ಸತ್ಥಾದೀಹಿ ಅತಿಕ್ಕಮ್ಮ ಅಭಿಭವಿತ್ವಾ ಪಾತನಂ ಪಾಣಾತಿಪಾತೋ। ಪಾಣವಧೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸೋ ಪನ ಅತ್ಥತೋ ಪಾಣೇ ಪಾಣಸಞ್ಞಿನೋ ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯುಪಚ್ಛೇದಕಉಪಕ್ಕಮಸಮುಟ್ಠಾಪಿಕಾ ವಧಕಚೇತನಾವ। ತಸ್ಮಾ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣಿ, ವೇರಹೇತುತಾಯ ವೇರಸಙ್ಖಾತಂ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾದಿಪಾಪಧಮ್ಮಂ ಮಣತಿ ನೀಹರತೀತಿ ವಿರತಿ ‘‘ವೇರಮಣೀ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ವಿರಮತಿ ಏತಾಯಾತಿ ವಾ ‘‘ವಿರಮಣೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ನಿರುತ್ತಿನಯೇನ ‘‘ವೇರಮಣೀ’’ತಿ ಸಮಾದಾನವಿರತಿ ವುತ್ತಾ। ಏಸ ನಯೋ ಸೇಸೇಸುಪಿ।
106. Sāmaṇerasikkhāpadādīsu pāḷiyaṃ sikkhāpadānīti sikkhākoṭṭhāsā. Adhisīlasikkhānaṃ vā adhigamūpāyā. Pāṇoti paramatthato jīvitindriyaṃ. Tassa atipātanaṃ pabandhavasena pavattituṃ adatvā satthādīhi atikkamma abhibhavitvā pātanaṃ pāṇātipāto. Pāṇavadhoti attho. So pana atthato pāṇe pāṇasaññino jīvitindriyupacchedakaupakkamasamuṭṭhāpikā vadhakacetanāva. Tasmā pāṇātipātā veramaṇi, verahetutāya verasaṅkhātaṃ pāṇātipātādipāpadhammaṃ maṇati nīharatīti virati ‘‘veramaṇī’’ti vuccati, viramati etāyāti vā ‘‘viramaṇī’’ti vattabbe niruttinayena ‘‘veramaṇī’’ti samādānavirati vuttā. Esa nayo sesesupi.
ಅದಿನ್ನಸ್ಸ ಆದಾನಂ ಅದಿನ್ನಾದಾನಂ, ಥೇಯ್ಯಚೇತನಾವ। ಅಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯನ್ತಿ ಅಸೇಟ್ಠಚರಿಯಂ, ಮಗ್ಗೇನ ಮಗ್ಗಪಟಿಪತ್ತಿಸಮುಟ್ಠಾಪಿಕಾ ಮೇಥುನಚೇತನಾ। ಮುಸಾತಿ ಅಭೂತವತ್ಥು, ತಸ್ಸ ವಾದೋ ಅಭೂತತಂ ಞತ್ವಾವ ಭೂತತೋ ವಿಞ್ಞಾಪನಚೇತನಾ ಮುಸಾವಾದೋ। ಪಿಟ್ಠಪೂವಾದಿನಿಬ್ಬತ್ತಸುರಾ ಚೇವ ಪುಪ್ಫಾಸವಾದಿಭೇದಂ ಮೇರಯಞ್ಚ ಸುರಾಮೇರಯಂ। ತದೇವ ಮದನೀಯಟ್ಠೇನ ಮಜ್ಜಞ್ಚೇವ ಪಮಾದಕಾರಣಟ್ಠೇನ ಪಮಾದಟ್ಠಾನಞ್ಚ, ತಂ ಯಾಯ ಚೇತನಾಯ ಪಿವತಿ, ತಸ್ಸ ಏತಂ ಅಧಿವಚನಂ।
Adinnassa ādānaṃ adinnādānaṃ, theyyacetanāva. Abrahmacariyanti aseṭṭhacariyaṃ, maggena maggapaṭipattisamuṭṭhāpikā methunacetanā. Musāti abhūtavatthu, tassa vādo abhūtataṃ ñatvāva bhūtato viññāpanacetanā musāvādo. Piṭṭhapūvādinibbattasurā ceva pupphāsavādibhedaṃ merayañca surāmerayaṃ. Tadeva madanīyaṭṭhena majjañceva pamādakāraṇaṭṭhena pamādaṭṭhānañca, taṃ yāya cetanāya pivati, tassa etaṃ adhivacanaṃ.
ಅರುಣುಗ್ಗಮನತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕಾ ಅಯಂ ಅರಿಯಾನಂ ಭೋಜನಸ್ಸ ಕಾಲೋ ನಾಮ, ತದಞ್ಞೋ ವಿಕಾಲೋ। ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಟ್ಠೇನ ಭೋಜನನ್ತಿ ಇಧ ಸಬ್ಬಂ ಯಾವಕಾಲಿಕಂ ವುಚ್ಚತಿ, ತಸ್ಸ ಅಜ್ಝೋಹರಣಂ ಇಧ ಉತ್ತರಪದಲೋಪೇನ ‘‘ಭೋಜನ’’ನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ। ವಿಕಾಲೇ ಭೋಜನಂ ಅಜ್ಝೋಹರಣಂ ವಿಕಾಲಭೋಜನಂ, ವಿಕಾಲೇ ವಾ ಯಾವಕಾಲಿಕಸ್ಸ ಭೋಜನಂ ಅಜ್ಝೋಹರಣಂ ವಿಕಾಲಭೋಜನನ್ತಿಪಿ ಅತ್ಥೋ ಗಹೇತಬ್ಬೋ, ಅತ್ಥತೋ ವಿಕಾಲೇ ಯಾವಕಾಲಿಕಅಜ್ಝೋಹರಣಚೇತನಾವ।
Aruṇuggamanato paṭṭhāya yāva majjhanhikā ayaṃ ariyānaṃ bhojanassa kālo nāma, tadañño vikālo. Bhuñjitabbaṭṭhena bhojananti idha sabbaṃ yāvakālikaṃ vuccati, tassa ajjhoharaṇaṃ idha uttarapadalopena ‘‘bhojana’’nti adhippetaṃ. Vikāle bhojanaṃ ajjhoharaṇaṃ vikālabhojanaṃ, vikāle vā yāvakālikassa bhojanaṃ ajjhoharaṇaṃ vikālabhojanantipi attho gahetabbo, atthato vikāle yāvakālikaajjhoharaṇacetanāva.
ಸಾಸನಸ್ಸ ಅನನುಲೋಮತ್ತಾ ವಿಸೂಕಂ ಪಟಾಣೀಭೂತಂ ದಸ್ಸನಂ ವಿಸೂಕದಸ್ಸನಂ, ನಚ್ಚಗೀತಾದಿದಸ್ಸನಸವನಾನಞ್ಚೇವ ವಟ್ಟಕಯುದ್ಧಜೂತಕೀಳಾದಿಸಬ್ಬಕೀಳಾನಞ್ಚ ನಾಮಂ। ದಸ್ಸನನ್ತಿ ಚೇತ್ಥ ಪಞ್ಚನ್ನಮ್ಪಿ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಯಥಾಸಕಂ ವಿಸಯಸ್ಸ ಆಲೋಚನಸಭಾವತಾಯ ದಸ್ಸನ-ಸದ್ದೇನ ಸಙ್ಗಹೇತಬ್ಬತ್ತಾ ಸವನಮ್ಪಿ ಸಙ್ಗಹಿತಂ। ನಚ್ಚಗೀತವಾದಿತ-ಸದ್ದೇಹಿ ಚೇತ್ಥ ಅತ್ತನೋ ನಚ್ಚನಗಾಯನಾದೀನಿಪಿ ಸಙ್ಗಹಿತಾನೀತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ।
Sāsanassa ananulomattā visūkaṃ paṭāṇībhūtaṃ dassanaṃ visūkadassanaṃ, naccagītādidassanasavanānañceva vaṭṭakayuddhajūtakīḷādisabbakīḷānañca nāmaṃ. Dassananti cettha pañcannampi viññāṇānaṃ yathāsakaṃ visayassa ālocanasabhāvatāya dassana-saddena saṅgahetabbattā savanampi saṅgahitaṃ. Naccagītavādita-saddehi cettha attano naccanagāyanādīnipi saṅgahitānīti daṭṭhabbaṃ.
ಮಾಲಾತಿ ಬದ್ಧಮಬದ್ಧಂ ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಸುತ್ತಾದಿಮಯಮ್ಪಿ ಅಲಙ್ಕಾರತ್ಥಾಯ ಪಿಳನ್ಧಿಯಮಾನಂ ‘‘ಮಾಲಾ’’ತ್ವೇವ ವುಚ್ಚತಿ। ಗನ್ಧನ್ತಿ ವಾಸಚುಣ್ಣಾದಿವಿಲೇಪನತೋ ಅಞ್ಞಂ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಗನ್ಧಜಾತಂ। ವಿಲೇಪನನ್ತಿ ಪಿಸಿತ್ವಾ ಗಹಿತಂ ಛವಿರಾಗಕರಣಞ್ಚೇವ ಗನ್ಧಜಾತಞ್ಚ। ಧಾರಣಂ ನಾಮ ಪಿಳನ್ಧನಂ। ಮಣ್ಡನಂ ನಾಮ ಊನಟ್ಠಾನಪೂರಣಂ। ಗನ್ಧವಸೇನ, ಛವಿರಾಗವಸೇನ ಚ ಸಾದಿಯನಂ ವಿಭೂಸನಂ ನಾಮ। ಮಾಲಾದೀಸು ವಾ ಧಾರಣಾದೀನಿ ಯಥಾಕ್ಕಮಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬಾನಿ। ತೇಸಂ ಧಾರಣಾದೀನಂ ಠಾನಂ ಕಾರಣಂ ವೀತಿಕ್ಕಮಚೇತನಾ।
Mālāti baddhamabaddhaṃ vā antamaso suttādimayampi alaṅkāratthāya piḷandhiyamānaṃ ‘‘mālā’’tveva vuccati. Gandhanti vāsacuṇṇādivilepanato aññaṃ yaṃ kiñci gandhajātaṃ. Vilepananti pisitvā gahitaṃ chavirāgakaraṇañceva gandhajātañca. Dhāraṇaṃ nāma piḷandhanaṃ. Maṇḍanaṃ nāma ūnaṭṭhānapūraṇaṃ. Gandhavasena, chavirāgavasena ca sādiyanaṃ vibhūsanaṃ nāma. Mālādīsu vā dhāraṇādīni yathākkamaṃ yojetabbāni. Tesaṃ dhāraṇādīnaṃ ṭhānaṃ kāraṇaṃ vītikkamacetanā.
ಉಚ್ಚಾತಿ ಉಚ್ಚ-ಸದ್ದೇನ ಸಮಾನತ್ಥೋ ನಿಪಾತೋ, ಉಚ್ಚಾಸಯನಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪಮಾಣಾತಿಕ್ಕನ್ತಂ ಆಸನ್ದಾದಿ। ಮಹಾಸಯನಂ ಅಕಪ್ಪಿಯತ್ಥರಣೇಹಿ ಅತ್ಥತಂ, ಸಲೋಹಿತವಿತಾನಞ್ಚ। ಏತೇಸು ಹಿ ಆಸನಂ, ಸಯನಞ್ಚ ಉಚ್ಚಾಸಯನಮಹಾಸಯನ-ಸದ್ದೇಹಿ ಗಹಿತಾನಿ ಉತ್ತರಪದಲೋಪೇನ। ಜಾತರೂಪರಜತಪಟಿಗ್ಗಹಣಾತಿ ಏತ್ಥ ರಜತ-ಸದ್ದೇನ ದಾರುಮಾಸಕಾದಿ ಸಬ್ಬಂ ರೂಪಿಯಂ ಸಙ್ಗಹಿತಂ, ಮುತ್ತಾಮಣಿಆದಯೋಪೇತ್ಥ ಧಞ್ಞಖೇತ್ತವತ್ಥಾದಯೋ ಚ ಸಙ್ಗಹಿತಾತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ। ಪಟಿಗ್ಗಹಣ-ಸದ್ದೇನ ಪಟಿಗ್ಗಾಹಾಪನಸಾದಿಯನಾನಿ ಸಙ್ಗಹಿತಾನಿ। ನಾಸನವತ್ಥೂತಿ ಪಾರಾಜಿಕಟ್ಠಾನತಾಯ ಲಿಙ್ಗನಾಸನಾಯ ಕಾರಣಂ।
Uccāti ucca-saddena samānattho nipāto, uccāsayanaṃ vuccati pamāṇātikkantaṃ āsandādi. Mahāsayanaṃ akappiyattharaṇehi atthataṃ, salohitavitānañca. Etesu hi āsanaṃ, sayanañca uccāsayanamahāsayana-saddehi gahitāni uttarapadalopena. Jātarūparajatapaṭiggahaṇāti ettha rajata-saddena dārumāsakādi sabbaṃ rūpiyaṃ saṅgahitaṃ, muttāmaṇiādayopettha dhaññakhettavatthādayo ca saṅgahitāti daṭṭhabbā. Paṭiggahaṇa-saddena paṭiggāhāpanasādiyanāni saṅgahitāni. Nāsanavatthūti pārājikaṭṭhānatāya liṅganāsanāya kāraṇaṃ.
೧೦೭. ಪಾಳಿಯಂ ಸಬ್ಬಂ ಸಙ್ಘಾರಾಮಂ ಆವರಣಂ ಕರೋನ್ತೀತಿ ಸಬ್ಬಸಙ್ಘಾರಾಮೇ ಪವೇಸನಿವಾರಣಂ ಕರೋನ್ತಿ। ಸಙ್ಘಾರಾಮೋ ಆವರಣಂ ಕಾತಬ್ಬೋತಿ ಸಙ್ಘಾರಾಮೋ ಆವರಣೋ ಕಾತಬ್ಬೋ, ಸಙ್ಘಾರಾಮೇ ವಾ ಆವರಣಂ ಕಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ತೇನೇವ ‘‘ತತ್ಥ ಆವರಣಂ ಕಾತು’’ನ್ತಿ ಭುಮ್ಮವಸೇನ ವುತ್ತಂ। ಆಹಾರಂ ಆವರಣನ್ತಿಆದೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ‘‘ಯತ್ಥ ವಾ ವಸತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಾಮಣೇರಸ್ಸ ವಸ್ಸಗ್ಗೇನ ಲದ್ಧಂ ವಾ ಸಕಸನ್ತಕಮೇವ ವಾ ನಿಬದ್ಧವಸನಕಸೇನಾಸನಂ ವುತ್ತಂ। ಯತ್ಥ ವಾ ಪಟಿಕ್ಕಮತೀತಿ ಆಚರಿಯುಪಜ್ಝಾಯಾನಂ ವಸನಟ್ಠಾನಂ ವುತ್ತಂ। ತೇನಾಹ ‘‘ಅತ್ತನೋ’’ತಿಆದಿ। ಅತ್ತನೋತಿ ಹಿ ಸಯಂ, ಆಚರಿಯಸ್ಸ, ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ದಣ್ಡೇನ್ತಿ ವಿನೇನ್ತಿ ಏತೇನಾತಿ ದಣ್ಡೋ, ಸೋ ಏವ ಕತ್ತಬ್ಬತ್ತಾ ಕಮ್ಮನ್ತಿ ದಣ್ಡಕಮ್ಮಂ, ಆವರಣಾದಿ। ಉದಕಂ ವಾ ಪವೇಸೇತುನ್ತಿ ಪೋಕ್ಖರಣೀಆದಿಉದಕೇ ಪವೇಸೇತುಂ।
107. Pāḷiyaṃ sabbaṃ saṅghārāmaṃ āvaraṇaṃ karontīti sabbasaṅghārāme pavesanivāraṇaṃ karonti. Saṅghārāmo āvaraṇaṃ kātabboti saṅghārāmo āvaraṇo kātabbo, saṅghārāme vā āvaraṇaṃ kātabbanti attho. Teneva ‘‘tattha āvaraṇaṃ kātu’’nti bhummavasena vuttaṃ. Āhāraṃ āvaraṇantiādīsupi eseva nayo. ‘‘Yattha vā vasatī’’ti iminā sāmaṇerassa vassaggena laddhaṃ vā sakasantakameva vā nibaddhavasanakasenāsanaṃ vuttaṃ. Yattha vā paṭikkamatīti ācariyupajjhāyānaṃ vasanaṭṭhānaṃ vuttaṃ. Tenāha ‘‘attano’’tiādi. Attanoti hi sayaṃ, ācariyassa, upajjhāyassa vāti attho. Daṇḍenti vinenti etenāti daṇḍo, so eva kattabbattā kammanti daṇḍakammaṃ, āvaraṇādi. Udakaṃ vā pavesetunti pokkharaṇīādiudake pavesetuṃ.
ಸಿಕ್ಖಾಪದದಣ್ಡಕಮ್ಮವತ್ಥುಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Sikkhāpadadaṇḍakammavatthukathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi
೪೨. ಸಿಕ್ಖಾಪದಕಥಾ • 42. Sikkhāpadakathā
೪೩. ದಣ್ಡಕಮ್ಮವತ್ಥು • 43. Daṇḍakammavatthu
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ಸಿಕ್ಖಾಪದದಣ್ಡಕಮ್ಮವತ್ಥುಕಥಾ • Sikkhāpadadaṇḍakammavatthukathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಸಿಕ್ಖಾಪದದಣ್ಡಕಮ್ಮವತ್ಥುಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Sikkhāpadadaṇḍakammavatthukathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಸಿಕ್ಖಾಪದದಣ್ಡಕಮ್ಮವತ್ಥುಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Sikkhāpadadaṇḍakammavatthukathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೪೨. ಸಿಕ್ಖಾಪದದಣ್ಡಕಮ್ಮವತ್ಥುಕಥಾ • 42. Sikkhāpadadaṇḍakammavatthukathā
