| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / विभङ्गपाळि • Vibhaṅgapāḷi |
१४. सिक्खापदविभङ्गो
14. Sikkhāpadavibhaṅgo
१. अभिधम्मभाजनीयं
1. Abhidhammabhājanīyaṃ
७०३ . पञ्च सिक्खापदानि – पाणातिपाता वेरमणी सिक्खापदं, अदिन्नादाना वेरमणी सिक्खापदं, कामेसुमिच्छाचारा वेरमणी सिक्खापदं, मुसावादा वेरमणी सिक्खापदं, सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना वेरमणी सिक्खापदं।
703. Pañca sikkhāpadāni – pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ, adinnādānā veramaṇī sikkhāpadaṃ, kāmesumicchācārā veramaṇī sikkhāpadaṃ, musāvādā veramaṇī sikkhāpadaṃ, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ.
७०४. तत्थ कतमं पाणातिपाता वेरमणी सिक्खापदं? यस्मिं समये कामावचरं कुसलं चित्तं उप्पन्नं होति सोमनस्ससहगतं ञाणसम्पयुत्तं पाणातिपाता विरमन्तस्स, या तस्मिं समये पाणातिपाता आरति विरति पटिविरति वेरमणी अकिरिया अकरणं अनज्झापत्ति वेलाअनतिक्कमो सेतुघातो – इदं वुच्चति ‘‘पाणातिपाता वेरमणी सिक्खापदं’’। अवसेसा धम्मा वेरमणिया सम्पयुत्ता।
704. Tattha katamaṃ pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ pāṇātipātā viramantassa, yā tasmiṃ samaye pāṇātipātā ārati virati paṭivirati veramaṇī akiriyā akaraṇaṃ anajjhāpatti velāanatikkamo setughāto – idaṃ vuccati ‘‘pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’. Avasesā dhammā veramaṇiyā sampayuttā.
तत्थ कतमं पाणातिपाता वेरमणी सिक्खापदं? यस्मिं समये कामावचरं कुसलं चित्तं उप्पन्नं होति सोमनस्ससहगतं ञाणसम्पयुत्तं पाणातिपाता विरमन्तस्स, या तस्मिं समये चेतना सञ्चेतना सञ्चेतयितत्तं – इदं वुच्चति ‘‘पाणातिपाता वेरमणी सिक्खापदं’’। अवसेसा धम्मा चेतनाय सम्पयुत्ता।
Tattha katamaṃ pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ pāṇātipātā viramantassa, yā tasmiṃ samaye cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – idaṃ vuccati ‘‘pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’. Avasesā dhammā cetanāya sampayuttā.
तत्थ कतमं पाणातिपाता वेरमणी सिक्खापदं? यस्मिं समये कामावचरं कुसलं चित्तं उप्पन्नं होति सोमनस्ससहगतं ञाणसम्पयुत्तं पाणातिपाता विरमन्तस्स, यो तस्मिं समये फस्सो…पे॰… पग्गाहो अविक्खेपो – इदं वुच्चति ‘‘पाणातिपाता वेरमणी सिक्खापदं’’ ।
Tattha katamaṃ pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ pāṇātipātā viramantassa, yo tasmiṃ samaye phasso…pe… paggāho avikkhepo – idaṃ vuccati ‘‘pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’ .
तत्थ कतमं पाणातिपाता वेरमणी सिक्खापदं? यस्मिं समये कामावचरं कुसलं चित्तं उप्पन्नं होति सोमनस्ससहगतं ञाणसम्पयुत्तं ससङ्खारेन…पे॰… सोमनस्ससहगतं ञाणविप्पयुत्तं…पे॰… सोमनस्ससहगतं ञाणविप्पयुत्तं ससङ्खारेन…पे॰… उपेक्खासहगतं ञाणसम्पयुत्तं…पे॰… उपेक्खासहगतं ञाणसम्पयुत्तं ससङ्खारेन…पे॰… उपेक्खासहगतं ञाणविप्पयुत्तं…पे॰… उपेक्खासहगतं ञाणविप्पयुत्तं ससङ्खारेन पाणातिपाता विरमन्तस्स, या तस्मिं समये पाणातिपाता आरति विरति पटिविरति वेरमणी अकिरिया अकरणं अनज्झापत्ति वेलाअनतिक्कमो सेतुघातो – इदं वुच्चति ‘‘पाणातिपाता वेरमणी सिक्खापदं’’। अवसेसा धम्मा वेरमणिया सम्पयुत्ता।
Tattha katamaṃ pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… somanassasahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ…pe… somanassasahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena pāṇātipātā viramantassa, yā tasmiṃ samaye pāṇātipātā ārati virati paṭivirati veramaṇī akiriyā akaraṇaṃ anajjhāpatti velāanatikkamo setughāto – idaṃ vuccati ‘‘pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’. Avasesā dhammā veramaṇiyā sampayuttā.
७०५. तत्थ कतमं पाणातिपाता वेरमणी सिक्खापदं? यस्मिं समये कामावचरं कुसलं चित्तं उप्पन्नं होति उपेक्खासहगतं ञाणविप्पयुत्तं ससङ्खारेन पाणातिपाता विरमन्तस्स, या तस्मिं समये चेतना सञ्चेतना सञ्चेतयितत्तं – इदं वुच्चति ‘‘पाणातिपाता वेरमणी सिक्खापदं’’। अवसेसा धम्मा चेतनाय सम्पयुत्ता।
705. Tattha katamaṃ pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena pāṇātipātā viramantassa, yā tasmiṃ samaye cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – idaṃ vuccati ‘‘pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’. Avasesā dhammā cetanāya sampayuttā.
तत्थ कतमं पाणातिपाता वेरमणी सिक्खापदं? यस्मिं समये कामावचरं कुसलं चित्तं उप्पन्नं होति उपेक्खासहगतं ञाणविप्पयुत्तं ससङ्खारेन पाणातिपाता विरमन्तस्स फस्सो…पे॰… पग्गाहो अविक्खेपो – इदं वुच्चति ‘‘पाणातिपाता वेरमणी सिक्खापदं’’।
Tattha katamaṃ pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena pāṇātipātā viramantassa phasso…pe… paggāho avikkhepo – idaṃ vuccati ‘‘pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’.
७०६. तत्थ कतमं अदिन्नादाना वेरमणी सिक्खापदं…पे॰… कामेसुमिच्छाचारा वेरमणी सिक्खापदं…पे॰… मुसावादा वेरमणी सिक्खापदं…पे॰… सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना वेरमणी सिक्खापदं? यस्मिं समये कामावचरं कुसलं चित्तं उप्पन्नं होति सोमनस्ससहगतं ञाणसम्पयुत्तं सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना विरमन्तस्स, या तस्मिं समये सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना आरति विरति पटिविरति वेरमणी अकिरिया अकरणं अनज्झापत्ति वेलाअनतिक्कमो सेतुघातो – इदं वुच्चति ‘‘सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना वेरमणी सिक्खापदं’’। अवसेसा धम्मा वेरमणिया सम्पयुत्ता।
706. Tattha katamaṃ adinnādānā veramaṇī sikkhāpadaṃ…pe… kāmesumicchācārā veramaṇī sikkhāpadaṃ…pe… musāvādā veramaṇī sikkhāpadaṃ…pe… surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ surāmerayamajjapamādaṭṭhānā viramantassa, yā tasmiṃ samaye surāmerayamajjapamādaṭṭhānā ārati virati paṭivirati veramaṇī akiriyā akaraṇaṃ anajjhāpatti velāanatikkamo setughāto – idaṃ vuccati ‘‘surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’. Avasesā dhammā veramaṇiyā sampayuttā.
तत्थ कतमं सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना वेरमणी सिक्खापदं, यस्मिं समये कामावचरं कुसलं चित्तं उप्पन्नं होति सोमनस्ससहगतं ञाणसम्पयुत्तं सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना विरमन्तस्स, या तस्मिं समये चेतना सञ्चेतना सञ्चेतयितत्तं – इदं वुच्चति ‘‘सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना वेरमणी सिक्खापदं’’। अवसेसा धम्मा चेतनाय सम्पयुत्ता।
Tattha katamaṃ surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ, yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ surāmerayamajjapamādaṭṭhānā viramantassa, yā tasmiṃ samaye cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – idaṃ vuccati ‘‘surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’. Avasesā dhammā cetanāya sampayuttā.
तत्थ कतमं सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना वेरमणी सिक्खापदं? यस्मिं समये कामावचरं कुसलं चित्तं उप्पन्नं होति सोमनस्ससहगतं ञाणसम्पयुत्तं सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना विरमन्तस्स, यो तस्मिं समये फस्सो…पे॰… पग्गाहो अविक्खेपो – इदं वुच्चति ‘‘सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना वेरमणी सिक्खापदं’’।
Tattha katamaṃ surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ surāmerayamajjapamādaṭṭhānā viramantassa, yo tasmiṃ samaye phasso…pe… paggāho avikkhepo – idaṃ vuccati ‘‘surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’.
तत्थ कतमं सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना वेरमणी सिक्खापदं? यस्मिं समये कामावचरं कुसलं चित्तं उप्पन्नं होति सोमनस्ससहगतं ञाणसम्पयुत्तं ससङ्खारेन…पे॰… सोमनस्ससहगतं ञाणविप्पयुत्तं…पे॰… सोमनस्ससहगतं ञाणविप्पयुत्तं ससङ्खारेन…पे॰… उपेक्खासहगतं ञाणसम्पयुत्तं…पे॰… उपेक्खासहगतं ञाणसम्पयुत्तं ससङ्खारेन…पे॰… उपेक्खासहगतं ञाणविप्पयुत्तं…पे॰… उपेक्खासहगतं ञाणविप्पयुत्तं ससङ्खारेन सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना विरमन्तस्स, या तस्मिं समये सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना आरति विरति पटिविरति वेरमणी अकिरिया अकरणं अनज्झापत्ति वेलाअनतिक्कमो सेतुघातो – इदं वुच्चति ‘‘सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना वेरमणी सिक्खापदं’’। अवसेसा धम्मा वेरमणिया सम्पयुत्ता।
Tattha katamaṃ surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… somanassasahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ…pe… somanassasahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena surāmerayamajjapamādaṭṭhānā viramantassa, yā tasmiṃ samaye surāmerayamajjapamādaṭṭhānā ārati virati paṭivirati veramaṇī akiriyā akaraṇaṃ anajjhāpatti velāanatikkamo setughāto – idaṃ vuccati ‘‘surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’. Avasesā dhammā veramaṇiyā sampayuttā.
७०७. तत्थ कतमं सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना वेरमणी सिक्खापदं? यस्मिं समये कामावचरं कुसलं चित्तं उप्पन्नं होति उपेक्खासहगतं ञाणविप्पयुत्तं ससङ्खारेन सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना विरमन्तस्स, या तस्मिं समये चेतना सञ्चेतना सञ्चेतयितत्तं – इदं वुच्चति ‘‘सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना वेरमणी सिक्खापदं’’। अवसेसा धम्मा चेतनाय सम्पयुत्ता।
707. Tattha katamaṃ surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena surāmerayamajjapamādaṭṭhānā viramantassa, yā tasmiṃ samaye cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – idaṃ vuccati ‘‘surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’. Avasesā dhammā cetanāya sampayuttā.
तत्थ कतमं सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना वेरमणी सिक्खापदं? यस्मिं समये कामावचरं कुसलं चित्तं उप्पन्नं होति उपेक्खासहगतं ञाणविप्पयुत्तं ससङ्खारेन सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना विरमन्तस्स , यो तस्मिं समये फस्सो…पे॰… पग्गाहो अविक्खेपो – इदं वुच्चति ‘‘सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना वेरमणी सिक्खापदं’’।
Tattha katamaṃ surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena surāmerayamajjapamādaṭṭhānā viramantassa , yo tasmiṃ samaye phasso…pe… paggāho avikkhepo – idaṃ vuccati ‘‘surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’.
७०८. पञ्च सिक्खापदानि – पाणातिपाता वेरमणी सिक्खापदं, अदिन्नादाना वेरमणी सिक्खापदं, कामेसुमिच्छाचारा वेरमणी सिक्खापदं , मुसावादा वेरमणी सिक्खापदं, सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना वेरमणी सिक्खापदं।
708. Pañca sikkhāpadāni – pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ, adinnādānā veramaṇī sikkhāpadaṃ, kāmesumicchācārā veramaṇī sikkhāpadaṃ , musāvādā veramaṇī sikkhāpadaṃ, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ.
७०९. तत्थ कतमं पाणातिपाता वेरमणी सिक्खापदं? यस्मिं समये कामावचरं कुसलं चित्तं उप्पन्नं होति सोमनस्ससहगतं ञाणसम्पयुत्तं हीनं… मज्झिमं… पणीतं… छन्दाधिपतेय्यं… वीरियाधिपतेय्यं… चित्ताधिपतेय्यं… वीमंसाधिपतेय्यं… छन्दाधिपतेय्यं हीनं… मज्झिमं… पणीतं… वीरियाधिपतेय्यं हीनं… मज्झिमं… पणीतं… चित्ताधिपतेय्यं हीनं… मज्झिमं… पणीतं… वीमंसाधिपतेय्यं हीनं… मज्झिमं… पणीतं पाणातिपाता विरमन्तस्स, या तस्मिं समये पाणातिपाता आरति विरति पटिविरति वेरमणी अकिरिया अकरणं अनज्झापत्ति वेलाअनतिक्कमो सेतुघातो – इदं वुच्चति ‘‘पाणातिपाता वेरमणी सिक्खापदं’’। अवसेसा धम्मा वेरमणिया सम्पयुत्ता।
709. Tattha katamaṃ pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… chandādhipateyyaṃ… vīriyādhipateyyaṃ… cittādhipateyyaṃ… vīmaṃsādhipateyyaṃ… chandādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… vīriyādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… cittādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… vīmaṃsādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ pāṇātipātā viramantassa, yā tasmiṃ samaye pāṇātipātā ārati virati paṭivirati veramaṇī akiriyā akaraṇaṃ anajjhāpatti velāanatikkamo setughāto – idaṃ vuccati ‘‘pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’. Avasesā dhammā veramaṇiyā sampayuttā.
तत्थ कतमं पाणातिपाता वेरमणी सिक्खापदं? यस्मिं समये कामावचरं कुसलं चित्तं उप्पन्नं होति सोमनस्ससहगतं ञाणसम्पयुत्तं हीनं… मज्झिमं… पणीतं… छन्दाधिपतेय्यं… वीरियाधिपतेय्यं… चित्ताधिपतेय्यं… वीमंसाधिपतेय्यं… छन्दाधिपतेय्यं हीनं… मज्झिमं… पणीतं… वीरियाधिपतेय्यं हीनं… मज्झिमं… पणीतं… चित्ताधिपतेय्यं हीनं… मज्झिमं… पणीतं… वीमंसाधिपतेय्यं हीनं… मज्झिमं… पणीतं पाणातिपाता विरमन्तस्स, या तस्मिं समये चेतना सञ्चेतना सञ्चेतयितत्तं – इदं वुच्चति ‘‘पाणातिपाता वेरमणी सिक्खापदं’’। अवसेसा धम्मा चेतनाय सम्पयुत्ता।
Tattha katamaṃ pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… chandādhipateyyaṃ… vīriyādhipateyyaṃ… cittādhipateyyaṃ… vīmaṃsādhipateyyaṃ… chandādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… vīriyādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… cittādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… vīmaṃsādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ pāṇātipātā viramantassa, yā tasmiṃ samaye cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – idaṃ vuccati ‘‘pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’. Avasesā dhammā cetanāya sampayuttā.
तत्थ कतमं पाणातिपाता वेरमणी सिक्खापदं? यस्मिं समये कामावचरं कुसलं चित्तं उप्पन्नं होति सोमनस्ससहगतं ञाणसम्पयुत्तं हीनं… मज्झिमं… पणीतं… छन्दाधिपतेय्यं… वीरियाधिपतेय्यं… चित्ताधिपतेय्यं… वीमंसाधिपतेय्यं… छन्दाधिपतेय्यं हीनं… मज्झिमं… पणीतं… वीरियाधिपतेय्यं हीनं… मज्झिमं… पणीतं… चित्ताधिपतेय्यं हीनं… मज्झिमं… पणीतं… वीमंसाधिपतेय्यं हीनं… मज्झिमं … पणीतं पाणातिपाता विरमन्तस्स, यो तस्मिं समये फस्सो…पे॰… पग्गाहो अविक्खेपो – इदं वुच्चति ‘‘पाणातिपाता वेरमणी सिक्खापदं’’।
Tattha katamaṃ pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… chandādhipateyyaṃ… vīriyādhipateyyaṃ… cittādhipateyyaṃ… vīmaṃsādhipateyyaṃ… chandādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… vīriyādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… cittādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… vīmaṃsādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ … paṇītaṃ pāṇātipātā viramantassa, yo tasmiṃ samaye phasso…pe… paggāho avikkhepo – idaṃ vuccati ‘‘pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’.
तत्थ कतमं पाणातिपाता वेरमणी सिक्खापदं? यस्मिं समये कामावचरं कुसलं चित्तं उप्पन्नं होति सोमनस्ससहगतं ञाणसम्पयुत्तं ससङ्खारेन…पे॰… सोमनस्ससहगतं ञाणविप्पयुत्तं…पे॰… सोमनस्ससहगतं ञाणविप्पयुत्तं ससङ्खारेन…पे॰… उपेक्खासहगतं ञाणसम्पयुत्तं…पे॰… उपेक्खासहगतं ञाणसम्पयुत्तं ससङ्खारेन…पे॰… उपेक्खासहगतं ञाणविप्पयुत्तं…पे॰… उपेक्खासहगतं ञाणविप्पयुत्तं ससङ्खारेन हीनं… मज्झिमं… पणीतं… छन्दाधिपतेय्यं… वीरियाधिपतेय्यं… चित्ताधिपतेय्यं… छन्दाधिपतेय्यं हीनं… मज्झिमं… पणीतं… वीरियाधिपतेय्यं हीनं… मज्झिमं… पणीतं… चित्ताधिपतेय्यं हीनं… मज्झिमं… पणीतं पाणातिपाता विरमन्तस्स, या तस्मिं समये पाणातिपाता आरति विरति पटिविरति वेरमणी अकिरिया अकरणं अनज्झापत्ति वेलाअनतिक्कमो सेतुघातो – इदं वुच्चति ‘‘पाणातिपाता वेरमणी सिक्खापदं’’। अवसेसा धम्मा वेरमणिया सम्पयुत्ता…पे॰… अवसेसा धम्मा चेतनाय सम्पयुत्ता…पे॰… फस्सो…पे॰… पग्गाहो अविक्खेपो – इदं वुच्चति ‘‘पाणातिपाता वेरमणी सिक्खापदं’’।
Tattha katamaṃ pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… somanassasahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ…pe… somanassasahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… chandādhipateyyaṃ… vīriyādhipateyyaṃ… cittādhipateyyaṃ… chandādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… vīriyādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… cittādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ pāṇātipātā viramantassa, yā tasmiṃ samaye pāṇātipātā ārati virati paṭivirati veramaṇī akiriyā akaraṇaṃ anajjhāpatti velāanatikkamo setughāto – idaṃ vuccati ‘‘pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’. Avasesā dhammā veramaṇiyā sampayuttā…pe… avasesā dhammā cetanāya sampayuttā…pe… phasso…pe… paggāho avikkhepo – idaṃ vuccati ‘‘pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’.
७१०. तत्थ कतमं अदिन्नादाना वेरमणी सिक्खापदं…पे॰… कामेसुमिच्छाचारा वेरमणी सिक्खापदं…पे॰… मुसावादा वेरमणी सिक्खापदं…पे॰… सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना वेरमणी सिक्खापदं? यस्मिं समये कामावचरं कुसलं चित्तं उप्पन्नं होति सोमनस्ससहगतं ञाणसम्पयुत्तं हीनं… मज्झिमं… पणीतं… छन्दाधिपतेय्यं… वीरियाधिपतेय्यं … चित्ताधिपतेय्यं… वीमंसाधिपतेय्यं… छन्दाधिपतेय्यं हीनं… मज्झिमं… पणीतं… वीरियाधिपतेय्यं हीनं… मज्झिमं… पणीतं… चित्ताधिपतेय्यं हीनं… मज्झिमं… पणीतं… वीमंसाधिपतेय्यं हीनं… मज्झिमं… पणीतं सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना विरमन्तस्स, या तस्मिं समये सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना आरति विरति पटिविरति वेरमणी अकिरिया अकरणं अनज्झापत्ति वेलाअनतिक्कमो सेतुघातो – इदं वुच्चति ‘‘सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना वेरमणी सिक्खापदं’’। अवसेसा धम्मा वेरमणिया सम्पयुत्ता …पे॰… अवसेसा धम्मा चेतनाय सम्पयुत्ता…पे॰… फस्सो…पे॰… पग्गाहो अविक्खेपो – इदं वुच्चति ‘‘सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना वेरमणी सिक्खापदं’’।
710. Tattha katamaṃ adinnādānā veramaṇī sikkhāpadaṃ…pe… kāmesumicchācārā veramaṇī sikkhāpadaṃ…pe… musāvādā veramaṇī sikkhāpadaṃ…pe… surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… chandādhipateyyaṃ… vīriyādhipateyyaṃ … cittādhipateyyaṃ… vīmaṃsādhipateyyaṃ… chandādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… vīriyādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… cittādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… vīmaṃsādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ surāmerayamajjapamādaṭṭhānā viramantassa, yā tasmiṃ samaye surāmerayamajjapamādaṭṭhānā ārati virati paṭivirati veramaṇī akiriyā akaraṇaṃ anajjhāpatti velāanatikkamo setughāto – idaṃ vuccati ‘‘surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’. Avasesā dhammā veramaṇiyā sampayuttā …pe… avasesā dhammā cetanāya sampayuttā…pe… phasso…pe… paggāho avikkhepo – idaṃ vuccati ‘‘surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’.
७११. तत्थ कतमं सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना वेरमणी सिक्खापदं? यस्मिं समये कामावचरे कुसलं चित्तं उप्पन्नं होति सोमनस्ससहगतं ञाणसम्पयुत्तं ससङ्खारेन…पे॰… सोमनस्ससहगतं ञाणविप्पयुत्तं…पे॰… सोमनस्ससहगतं ञाणविप्पयुत्तं ससङ्खारेन…पे॰… उपेक्खासहगतं ञाणसम्पयुत्तं…पे॰… उपेक्खासहगतं ञाणसम्पयुत्तं ससङ्खारेन…पे॰… उपेक्खासहगतं ञाणविप्पयुत्तं…पे॰… उपेक्खासहगतं ञाणविप्पयुत्तं ससङ्खारेन हीनं… मज्झिमं… पणीतं… छन्दाधिपतेय्यं… वीरियाधिपतेय्यं… चित्ताधिपतेय्यं… छन्दाधिपतेय्यं हीनं… मज्झिमं… पणीतं… वीरियाधिपतेय्यं हीनं… मज्झिमं… पणीतं… चित्ताधिपतेय्यं हीनं… मज्झिमं पणीतं सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना विरमन्तस्स, या तस्मिं समये सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना आरति विरति पटिविरति वेरमणी अकिरिया अकरणं अनज्झापत्ति वेलाअनतिक्कमो सेतुघातो – इदं वुच्चति ‘‘सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना वेरमणी सिक्खापदं’’। अवसेसा धम्मा वेरमणिया सम्पयुत्ता…पे॰… अवसेसा धम्मा चेतनाय सम्पयुत्ता…पे॰… फस्सो…पे॰… पग्गाहो अविक्खेपो – इदं वुच्चति ‘‘सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना वेरमणी सिक्खापदं’’।
711. Tattha katamaṃ surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ? Yasmiṃ samaye kāmāvacare kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… somanassasahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ…pe… somanassasahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… chandādhipateyyaṃ… vīriyādhipateyyaṃ… cittādhipateyyaṃ… chandādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… vīriyādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… cittādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ paṇītaṃ surāmerayamajjapamādaṭṭhānā viramantassa, yā tasmiṃ samaye surāmerayamajjapamādaṭṭhānā ārati virati paṭivirati veramaṇī akiriyā akaraṇaṃ anajjhāpatti velāanatikkamo setughāto – idaṃ vuccati ‘‘surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’. Avasesā dhammā veramaṇiyā sampayuttā…pe… avasesā dhammā cetanāya sampayuttā…pe… phasso…pe… paggāho avikkhepo – idaṃ vuccati ‘‘surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’.
७१२. कतमे धम्मा सिक्खा? यस्मिं समये कामावचरं कुसलं चित्तं उप्पन्नं होति सोमनस्ससहगतं ञाणसम्पयुत्तं रूपारम्मणं वा…पे॰… धम्मारम्मणं वा यं यं वा पनारब्भ, तस्मिं समये फस्सो होति…पे॰… अविक्खेपो होति। इमे धम्मा सिक्खा।
712. Katame dhammā sikkhā? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā…pe… dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti. Ime dhammā sikkhā.
कतमे धम्मा सिक्खा? यस्मिं समये कामावचरं कुसलं चित्तं उप्पन्नं होति सोमनस्ससहगतं ञाणसम्पयुत्तं ससङ्खारेन…पे॰… सोमनस्ससहगतं ञाणविप्पयुत्तं…पे॰… सोमनस्ससहगतं ञाणविप्पयुत्तं ससङ्खारेन…पे॰… उपेक्खासहगतं ञाणसम्पयुत्तं…पे॰… उपेक्खासहगतं ञाणसम्पयुत्तं ससङ्खारेन…पे॰… उपेक्खासहगतं ञाणविप्पयुत्तं…पे॰… उपेक्खासहगतं ञाणविप्पयुत्तं ससङ्खारेन रूपारम्मणं वा…पे॰… धम्मारम्मणं वा यं यं वा पनारब्भ, तस्मिं समये फस्सो होति…पे॰… अविक्खेपो होति। इमे धम्मा सिक्खा।
Katame dhammā sikkhā? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… somanassasahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ…pe… somanassasahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena rūpārammaṇaṃ vā…pe… dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti. Ime dhammā sikkhā.
७१३. कतमे धम्मा सिक्खा? यस्मिं समये रूपूपपत्तिया मग्गं भावेति…पे॰… अरूपूपपत्तिया मग्गं भावेति…पे॰… लोकुत्तरं झानं भावेति निय्यानिकं अपचयगामिं दिट्ठिगतानं पहानाय पठमाय भूमिया पत्तिया विविच्चेव कामेहि…पे॰… पठमं झानं उपसम्पज्ज विहरति दुक्खपटिपदं दन्धाभिञ्ञं, तस्मिं समये फस्सो होति…पे॰… अविक्खेपो होति। इमे धम्मा सिक्खा।
713. Katame dhammā sikkhā? Yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti…pe… arūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti. Ime dhammā sikkhā.
अभिधम्मभाजनीयं।
Abhidhammabhājanīyaṃ.
२. पञ्हापुच्छकं
2. Pañhāpucchakaṃ
७१४. पञ्च सिक्खापदानि – पाणातिपाता वेरमणी सिक्खापदं, अदिन्नादाना वेरमणी सिक्खापदं, कामेसुमिच्छाचारा वेरमणी सिक्खापदं, मुसावादा वेरमणी सिक्खापदं, सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना वेरमणी सिक्खापदं।
714. Pañca sikkhāpadāni – pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ, adinnādānā veramaṇī sikkhāpadaṃ, kāmesumicchācārā veramaṇī sikkhāpadaṃ, musāvādā veramaṇī sikkhāpadaṃ, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ.
७१५. पञ्चन्नं सिक्खापदानं कति कुसला, कति अकुसला, कति अब्याकता…पे॰… कति सरणा, कति अरणा?
715. Pañcannaṃ sikkhāpadānaṃ kati kusalā, kati akusalā, kati abyākatā…pe… kati saraṇā, kati araṇā?
१. तिकं
1. Tikaṃ
७१६. कुसलायेव। सिया सुखाय वेदनाय सम्पयुत्ता, सिया अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्ता, विपाकधम्मधम्मा, अनुपादिन्नुपादानिया, असंकिलिट्ठसंकिलेसिका, सवितक्कसविचारा, सिया पीतिसहगता, सिया सुखसहगता, सिया उपेक्खासहगता।
716. Kusalāyeva. Siyā sukhāya vedanāya sampayuttā, siyā adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttā, vipākadhammadhammā, anupādinnupādāniyā, asaṃkiliṭṭhasaṃkilesikā, savitakkasavicārā, siyā pītisahagatā, siyā sukhasahagatā, siyā upekkhāsahagatā.
नेव दस्सनेन न भावनाय पहातब्बा, नेव दस्सनेन न भावनाय पहातब्बहेतुका, आचयगामिनो , नेवसेक्खनासेक्खा, परित्ता, परित्तारम्मणा, मज्झिमा, अनियता, न वत्तब्बा मग्गारम्मणातिपि, मग्गहेतुकातिपि, मग्गाधिपतिनोतिपि। सिया उप्पन्ना, सिया अनुप्पन्ना , न वत्तब्बा उप्पादिनोति, सिया अतीता, सिया अनागता, सिया पच्चुप्पन्ना, पच्चुप्पन्नारम्मणा, सिया अज्झत्ता, सिया बहिद्धा, सिया अज्झत्तबहिद्धा, बहिद्धारम्मणा, अनिदस्सनअप्पटिघा।
Neva dassanena na bhāvanāya pahātabbā, neva dassanena na bhāvanāya pahātabbahetukā, ācayagāmino , nevasekkhanāsekkhā, parittā, parittārammaṇā, majjhimā, aniyatā, na vattabbā maggārammaṇātipi, maggahetukātipi, maggādhipatinotipi. Siyā uppannā, siyā anuppannā , na vattabbā uppādinoti, siyā atītā, siyā anāgatā, siyā paccuppannā, paccuppannārammaṇā, siyā ajjhattā, siyā bahiddhā, siyā ajjhattabahiddhā, bahiddhārammaṇā, anidassanaappaṭighā.
२. दुकं
2. Dukaṃ
७१७. न हेतू सहेतुका, हेतुसम्पयुत्ता। न वत्तब्बा ‘‘हेतू चेव सहेतुका चा’’ति, सहेतुका चेव न च हेतू, न वत्तब्बा ‘‘हेतू चेव हेतुसम्पयुत्ता चा’’ति, हेतुसम्पयुत्ता चेव न च हेतू, न हेतु सहेतूका, सप्पच्चया, सङ्खता, अनिदस्सना, अप्पटिघा, अरूपा, लोकिया, केनचि विञ्ञेय्या, केनचि न विञ्ञेय्या।
717. Na hetū sahetukā, hetusampayuttā. Na vattabbā ‘‘hetū ceva sahetukā cā’’ti, sahetukā ceva na ca hetū, na vattabbā ‘‘hetū ceva hetusampayuttā cā’’ti, hetusampayuttā ceva na ca hetū, na hetu sahetūkā, sappaccayā, saṅkhatā, anidassanā, appaṭighā, arūpā, lokiyā, kenaci viññeyyā, kenaci na viññeyyā.
नो आसवा, सासवा, आसवविप्पयुत्ता, न वत्तब्बा ‘‘आसवा चेव सासवा चा’’ति, सासवा चेव नो च आसवा, न वत्तब्बा ‘‘आसवा चेव आसवसम्पयुत्ता चा’’तिपि, ‘‘आसवसम्पयुत्ता चेव नो च आसवा’’तिपि। आसवविप्पयुत्ता सासवा, नो संयोजना…पे॰… नो गन्था…पे॰… नो ओघा…पे॰… नो योगा…पे॰… नो नीवरणा…पे॰… नो परामासा…पे॰… सारम्मणा, नो चित्ता, चेतसिका, चित्तसम्पयुत्ता, चित्तसंसट्ठा , चित्तसमुट्ठाना, चित्तसहभुनो, चित्तानुपरिवत्तिनो, चित्तसंसट्ठसमुट्ठाना, चित्तसंसट्ठसमुट्ठानसहभुनो, चित्तसंसट्ठसमुट्ठानानुपरिवत्तिनो , बाहिरा, नो उपादा, अनुपादिन्ना, नो उपादाना…पे॰… नो किलेसा।
No āsavā, sāsavā, āsavavippayuttā, na vattabbā ‘‘āsavā ceva sāsavā cā’’ti, sāsavā ceva no ca āsavā, na vattabbā ‘‘āsavā ceva āsavasampayuttā cā’’tipi, ‘‘āsavasampayuttā ceva no ca āsavā’’tipi. Āsavavippayuttā sāsavā, no saṃyojanā…pe… no ganthā…pe… no oghā…pe… no yogā…pe… no nīvaraṇā…pe… no parāmāsā…pe… sārammaṇā, no cittā, cetasikā, cittasampayuttā, cittasaṃsaṭṭhā , cittasamuṭṭhānā, cittasahabhuno, cittānuparivattino, cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānā, cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānasahabhuno, cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānānuparivattino , bāhirā, no upādā, anupādinnā, no upādānā…pe… no kilesā.
न दस्सनेन पहातब्बा, न भावनायपहातब्बा, न दस्सनेन पहातब्बहेतुका, न भावनाय पहातब्बहेतुका, सवितक्का, सविचारा, सिया सप्पीतिका, सिया अप्पीतिका, सिया पीतिसहगता, सिया न पीतिसहगता, सिया सुखसहगता, सिया न सुखसहगता, सिया उपेक्खासहगता, सिया न उपेक्खासहगता, कामावचरा, न रूपावचरा, न अरूपावचरा, परियापन्ना, अनिय्यानिका, अनियता, सउत्तरा, अरणाति।
Na dassanena pahātabbā, na bhāvanāyapahātabbā, na dassanena pahātabbahetukā, na bhāvanāya pahātabbahetukā, savitakkā, savicārā, siyā sappītikā, siyā appītikā, siyā pītisahagatā, siyā na pītisahagatā, siyā sukhasahagatā, siyā na sukhasahagatā, siyā upekkhāsahagatā, siyā na upekkhāsahagatā, kāmāvacarā, na rūpāvacarā, na arūpāvacarā, pariyāpannā, aniyyānikā, aniyatā, sauttarā, araṇāti.
पञ्हापुच्छकं।
Pañhāpucchakaṃ.
सिक्खापदविभङ्गो निट्ठितो।
Sikkhāpadavibhaṅgo niṭṭhito.
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / अभिधम्मपिटक (अट्ठकथा) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / सम्मोहविनोदनी-अट्ठकथा • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā
१. अभिधम्मभाजनीयवण्णना • 1. Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā
३. पञ्हापुच्छकवण्णना • 3. Pañhāpucchakavaṇṇanā
टीका • Tīkā / अभिधम्मपिटक (टीका) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / विभङ्ग-मूलटीका • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / १४. सिक्खापदविभङ्गो • 14. Sikkhāpadavibhaṅgo
टीका • Tīkā / अभिधम्मपिटक (टीका) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / विभङ्ग-अनुटीका • Vibhaṅga-anuṭīkā / १४. सिक्खापदविभङ्गो • 14. Sikkhāpadavibhaṅgo
