| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಿಭಙ್ಗ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Vibhaṅga-mūlaṭīkā |
೧೪. ಸಿಕ್ಖಾಪದವಿಭಙ್ಗೋ
14. Sikkhāpadavibhaṅgo
೧. ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯವಣ್ಣನಾ
1. Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā
೭೦೩. ಪತಿಟ್ಠಾನಟ್ಠೇನಾತಿ ಸಮ್ಪಯೋಗವಸೇನ ಉಪನಿಸ್ಸಯವಸೇನ ಚ ಓಕಾಸಭಾವೇನ। ಪಿಟ್ಠಪೂವಓದನಕಿಣ್ಣನಾನಾಸಮ್ಭಾರೇ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಮದ್ದಿತ್ವಾ ಕತಾ ಸುರಾ ನಾಮ। ಮಧುಕಾದಿಪುಪ್ಫಪನಸಾದಿಫಲಉಚ್ಛುಮುದ್ದಿಕಾದಿನಾನಾಸಮ್ಭಾರಾನಂ ರಸಾ ಚಿರಪರಿವಾಸಿತಾ ಮೇರಯಂ ನಾಮ, ಆಸವೋತಿ ಅತ್ಥೋ।
703. Patiṭṭhānaṭṭhenāti sampayogavasena upanissayavasena ca okāsabhāvena. Piṭṭhapūvaodanakiṇṇanānāsambhāre pakkhipitvā madditvā katā surā nāma. Madhukādipupphapanasādiphalaucchumuddikādinānāsambhārānaṃ rasā ciraparivāsitā merayaṃ nāma, āsavoti attho.
೭೦೪. ತಂಸಮ್ಪಯುತ್ತತ್ತಾತಿ ವಿರತಿಸಮ್ಪಯುತ್ತತ್ತಾ, ವಿರತಿಚೇತನಾಸಮ್ಪಯುತ್ತತ್ತಾ ವಾ।
704. Taṃsampayuttattāti viratisampayuttattā, viraticetanāsampayuttattā vā.
ಕಮ್ಮಪಥಾ ಏವಾತಿ ಅಸಬ್ಬಸಾಧಾರಣೇಸು ಝಾನಾದಿಕೋಟ್ಠಾಸೇಸು ಕಮ್ಮಪಥಕೋಟ್ಠಾಸಿಕಾ ಏವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸುರಾಪಾನಮ್ಪಿ ‘‘ಸುರಾಪಾನಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಆಸೇವಿತಂ…ಪೇ॰… ನಿರಯಸಂವತ್ತನಿಕ’’ನ್ತಿ (ಅ॰ ನಿ॰ ೮.೪೦) ವಿಸುಂ ಕಮ್ಮಪಥಭಾವೇನ ಆಗತನ್ತಿ ವದನ್ತಿ। ಏವಂ ಸತಿ ಏಕಾದಸ ಕಮ್ಮಪಥಾ ಸಿಯುಂ, ತಸ್ಮಾಸ್ಸ ಯಥಾವುತ್ತೇಸ್ವೇವ ಕಮ್ಮಪಥೇಸು ಉಪಕಾರಕತ್ತಸಭಾಗತ್ತವಸೇನ ಅನುಪವೇಸೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ।
Kammapathā evāti asabbasādhāraṇesu jhānādikoṭṭhāsesu kammapathakoṭṭhāsikā evāti attho. Surāpānampi ‘‘surāpānaṃ, bhikkhave, āsevitaṃ…pe… nirayasaṃvattanika’’nti (a. ni. 8.40) visuṃ kammapathabhāvena āgatanti vadanti. Evaṃ sati ekādasa kammapathā siyuṃ, tasmāssa yathāvuttesveva kammapathesu upakārakattasabhāgattavasena anupaveso daṭṭhabbo.
ಸತ್ತಇತ್ಥಿಪುರಿಸಾರಮ್ಮಣತಾ ತಥಾಗಹಿತಸಙ್ಖಾರಾರಮ್ಮಣತಾಯ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ। ‘‘ಪಞ್ಚ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿ ಹಿ ವುತ್ತಂ। ‘‘ಸಬ್ಬಾಪಿ ಹಿ ಏತಾ ವೀತಿಕ್ಕಮಿತಬ್ಬವತ್ಥುಂ ಆರಮ್ಮಣಂ ಕತ್ವಾ ವೇರಚೇತನಾಹಿ ಏವ ವಿರಮನ್ತೀ’’ತಿ (ವಿಭ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೭೦೪) ಚ ವಕ್ಖತೀತಿ।
Sattaitthipurisārammaṇatā tathāgahitasaṅkhārārammaṇatāya daṭṭhabbā. ‘‘Pañca sikkhāpadā parittārammaṇā’’ti hi vuttaṃ. ‘‘Sabbāpi hi etā vītikkamitabbavatthuṃ ārammaṇaṃ katvā veracetanāhi eva viramantī’’ti (vibha. aṭṭha. 704) ca vakkhatīti.
ಗೋರೂಪಸೀಲಕೋ ಪಕತಿಭದ್ದೋ। ಕಾಕಣಿಕಮತ್ತಸ್ಸ ಅತ್ಥಾಯಾತಿಆದಿ ಲೋಭವಸೇನ ಮುಸಾಕಥನೇ ವುತ್ತಂ। ದೋಸವಸೇನ ಮುಸಾಕಥನೇ ಚ ನಿಟ್ಠಪ್ಪತ್ತೋ ಸಙ್ಘಭೇದೋ ಗಹಿತೋ। ದೋಸವಸೇನ ಪರಸ್ಸ ಬ್ಯಸನತ್ಥಾಯ ಮುಸಾಕಥನೇ ಪನ ತಸ್ಸ ತಸ್ಸ ಗುಣವಸೇನ ಅಪ್ಪಸಾವಜ್ಜಮಹಾಸಾವಜ್ಜತಾ ಯೋಜೇತಬ್ಬಾ, ಮನ್ದಾಧಿಮತ್ತಬ್ಯಸನಿಚ್ಛಾವಸೇನ ಚ। ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಥಾವರವಿಜ್ಜಾಮಯಿದ್ಧಿಮಯಾ ಸಾಹತ್ಥಿಕಾಣತ್ತಿಕೇಸ್ವೇವ ಪವಿಸನ್ತೀತಿ ದ್ವೇ ಏವ ಗಹಿತಾ।
Gorūpasīlako pakatibhaddo. Kākaṇikamattassa atthāyātiādi lobhavasena musākathane vuttaṃ. Dosavasena musākathane ca niṭṭhappatto saṅghabhedo gahito. Dosavasena parassa byasanatthāya musākathane pana tassa tassa guṇavasena appasāvajjamahāsāvajjatā yojetabbā, mandādhimattabyasanicchāvasena ca. Nissaggiyathāvaravijjāmayiddhimayā sāhatthikāṇattikesveva pavisantīti dve eva gahitā.
ಪಞ್ಚಪಿ ಕಮ್ಮಪಥಾ ಏವಾತಿ ಚೇತನಾಸಙ್ಖಾತಂ ಪರಿಯಾಯಸೀಲಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ, ವಿರತಿಸೀಲಂ ಪನ ಮಗ್ಗಕೋಟ್ಠಾಸಿಕನ್ತಿ। ತೇಸಂ ಪನಾತಿ ಸೇಸಸೀಲಾನಂ।
Pañcapi kammapathā evāti cetanāsaṅkhātaṃ pariyāyasīlaṃ sandhāya vuttaṃ, viratisīlaṃ pana maggakoṭṭhāsikanti. Tesaṃ panāti sesasīlānaṃ.
೭೧೨. ‘‘ಕೋಟ್ಠಾಸಭಾವೇನಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ, ‘‘ಪತಿಟ್ಠಾನಭಾವೇನಾ’’ತಿ ಪನ ವತ್ತಬ್ಬಂ। ಏತ್ಥ ಪನ ಸಿಕ್ಖಾಪದವಾರೇ ಪಹೀನಪಞ್ಚಾಭಬ್ಬಟ್ಠಾನಸ್ಸ ಅರಹತೋ ವಿರಮಿತಬ್ಬವೇರಸ್ಸ ಸಬ್ಬಥಾ ಅಭಾವಾ ಕಿರಿಯೇಸು ವಿರತಿಯೋ ನ ಸನ್ತೀತಿ ನ ಉದ್ಧಟಾ, ಸೇಕ್ಖಾನಂ ಪನ ಪಹೀನಪಞ್ಚವೇರತ್ತೇಪಿ ತಂಸಭಾಗತಾಯ ವೇರಭೂತಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ವೇರನಿದಾನಾನಂ ಲೋಭಾದೀನಞ್ಚ ಸಬ್ಭಾವಾ ವಿರತೀನಂ ಉಪ್ಪತ್ತಿ ನ ನ ಭವಿಸ್ಸತಿ। ಅಕುಸಲಸಮುಟ್ಠಿತಾನಿ ಚ ಕಾಯಕಮ್ಮಾದೀನಿ ತೇಸಂ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತಾದೀನಿ ವೇರಾನೇವ, ತೇಹಿ ಚ ತೇಸಂ ವಿರತಿಯೋ ಹೋನ್ತೇವ, ಯತೋ ನಫಲಭೂತಸ್ಸಪಿ ಉಪರಿಮಗ್ಗತ್ತಯಸ್ಸ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕತಾ ಹೋತಿ। ಸಿಕ್ಖಾವಾರೇ ಚ ಅಭಾವೇತಬ್ಬತಾಯ ಫಲಧಮ್ಮಾಪಿ ನ ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಾ, ನಾಪಿ ಸಿಕ್ಖಿತಸಿಕ್ಖಸ್ಸ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಕಿರಿಯಧಮ್ಮಾತಿ ನ ಕೇಚಿ ಅಬ್ಯಾಕತಾ ಸಿಕ್ಖಾತಿ ಉದ್ಧಟಾ।
712. ‘‘Koṭṭhāsabhāvenā’’ti vuttaṃ, ‘‘patiṭṭhānabhāvenā’’ti pana vattabbaṃ. Ettha pana sikkhāpadavāre pahīnapañcābhabbaṭṭhānassa arahato viramitabbaverassa sabbathā abhāvā kiriyesu viratiyo na santīti na uddhaṭā, sekkhānaṃ pana pahīnapañcaverattepi taṃsabhāgatāya verabhūtānaṃ akusalānaṃ veranidānānaṃ lobhādīnañca sabbhāvā viratīnaṃ uppatti na na bhavissati. Akusalasamuṭṭhitāni ca kāyakammādīni tesaṃ kāyaduccaritādīni verāneva, tehi ca tesaṃ viratiyo honteva, yato naphalabhūtassapi uparimaggattayassa aṭṭhaṅgikatā hoti. Sikkhāvāre ca abhāvetabbatāya phaladhammāpi na sikkhitabbā, nāpi sikkhitasikkhassa uppajjamānā kiriyadhammāti na keci abyākatā sikkhāti uddhaṭā.
ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā niṭṭhitā.
೨. ಪಞ್ಹಪುಚ್ಛಕವಣ್ಣನಾ
2. Pañhapucchakavaṇṇanā
೭೧೪. ಸಮ್ಪತ್ತವಿರತಿವಸೇನಾತಿ ಸಮ್ಪತ್ತೇ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನೇ ಆರಮ್ಮಣೇ ಯಥಾವಿರಮಿತಬ್ಬತೋ ವಿರತಿವಸೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
714. Sampattavirativasenāti sampatte paccuppanne ārammaṇe yathāviramitabbato virativasenāti attho.
ಪಞ್ಹಪುಚ್ಛಕವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Pañhapucchakavaṇṇanā niṭṭhitā.
ಸಿಕ್ಖಾಪದವಿಭಙ್ಗವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Sikkhāpadavibhaṅgavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ವಿಭಙ್ಗಪಾಳಿ • Vibhaṅgapāḷi / ೧೪. ಸಿಕ್ಖಾಪದವಿಭಙ್ಗೋ • 14. Sikkhāpadavibhaṅgo
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಮ್ಮೋಹವಿನೋದನೀ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā
೧. ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯವಣ್ಣನಾ • 1. Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā
೩. ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕವಣ್ಣನಾ • 3. Pañhāpucchakavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಭಙ್ಗ-ಅನುಟೀಕಾ • Vibhaṅga-anuṭīkā / ೧೪. ಸಿಕ್ಖಾಪದವಿಭಙ್ಗೋ • 14. Sikkhāpadavibhaṅgo
