Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മിലിന്ദപഞ്ഹപാളി • Milindapañhapāḷi

    ൯. സീലലക്ഖണപഞ്ഹോ

    9. Sīlalakkhaṇapañho

    . രാജാ ആഹ ‘‘ഭന്തേ നാഗസേന, യം പനേതം ബ്രൂസി ‘അഞ്ഞേഹി ച കുസലേഹി ധമ്മേഹീ’തി, കതമേ തേ കുസലാ ധമ്മാ’’തി? ‘‘സീലം, മഹാരാജ, സദ്ധാ വീരിയം സതി സമാധി, ഇമേ തേ കുസലാ ധമ്മാ’’തി. ‘‘കിംലക്ഖണം, ഭന്തേ, സീല’’ന്തി? ‘‘പതിട്ഠാനലക്ഖണം, മഹാരാജ, സീലം സബ്ബേസം കുസലാനം ധമ്മാനം, ഇന്ദ്രിയബലബോജ്ഝങ്ഗമഗ്ഗങ്ഗസതിപട്ഠാനസമ്മപ്പധാനഇദ്ധിപാദഝാനവിമോക്ഖസ- മാധിസമാപത്തീനം സീലം പതിട്ഠം, സീലേ പതിട്ഠിതോ ഖോ, മഹാരാജ, യോഗാവചരോ സീലം നിസ്സായ സീലേ പതിട്ഠായ പഞ്ചിന്ദ്രിയാനി ഭാവേതി സദ്ധിന്ദ്രിയം വീരിയിന്ദ്രിയം സതിന്ദ്രിയം സമാധിന്ദ്രിയം പഞ്ഞിന്ദ്രിയന്തി, സബ്ബേ കുസലാ ധമ്മാ ന പരിഹായന്തീ’’തി. ‘‘ഓപമ്മം കരോഹീ’’തി. ‘‘യഥാ, മഹാരാജ , യേ കേചി ബീജഗാമഭൂതഗാമാ വുഡ്ഢിം വിരൂള്ഹിം വേപുല്ലം ആപജ്ജന്തി, സബ്ബേ തേ പഥവിം നിസ്സായ പഥവിയം പതിട്ഠായ വുഡ്ഢിം വിരൂള്ഹിം വേപുല്ലം ആപജ്ജന്തി. ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, യോഗാവചരോ സീലം നിസ്സായ സീലേ പതിട്ഠായ പഞ്ചിന്ദ്രിയാനി ഭാവേതി സദ്ധിന്ദ്രിയം വീരിയിന്ദ്രിയം സതിന്ദ്രിയം സമാധിന്ദ്രിയം പഞ്ഞിന്ദ്രിയ’’ന്തി.

    9. Rājā āha ‘‘bhante nāgasena, yaṃ panetaṃ brūsi ‘aññehi ca kusalehi dhammehī’ti, katame te kusalā dhammā’’ti? ‘‘Sīlaṃ, mahārāja, saddhā vīriyaṃ sati samādhi, ime te kusalā dhammā’’ti. ‘‘Kiṃlakkhaṇaṃ, bhante, sīla’’nti? ‘‘Patiṭṭhānalakkhaṇaṃ, mahārāja, sīlaṃ sabbesaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ, indriyabalabojjhaṅgamaggaṅgasatipaṭṭhānasammappadhānaiddhipādajhānavimokkhasa- mādhisamāpattīnaṃ sīlaṃ patiṭṭhaṃ, sīle patiṭṭhito kho, mahārāja, yogāvacaro sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya pañcindriyāni bhāveti saddhindriyaṃ vīriyindriyaṃ satindriyaṃ samādhindriyaṃ paññindriyanti, sabbe kusalā dhammā na parihāyantī’’ti. ‘‘Opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja , ye keci bījagāmabhūtagāmā vuḍḍhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjanti, sabbe te pathaviṃ nissāya pathaviyaṃ patiṭṭhāya vuḍḍhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjanti. Evameva kho, mahārāja, yogāvacaro sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya pañcindriyāni bhāveti saddhindriyaṃ vīriyindriyaṃ satindriyaṃ samādhindriyaṃ paññindriya’’nti.

    ‘‘ഭിയ്യോ ഓപമ്മം കരോഹീ’’തി. ‘‘യഥാ, മഹാരാജ, യേ കേചി ബലകരണീയാ കമ്മന്താ കയിരന്തി, സബ്ബേ തേ പഥവിം നിസ്സായ പഥവിയം പതിട്ഠായ കയിരന്തി. ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, യോഗാവചരോ സീലം നിസ്സായ സീലേ പതിട്ഠായ പഞ്ചിന്ദ്രിയാനി ഭാവേതി സദ്ധിന്ദ്രിയം വീരിയിന്ദ്രിയം സതിന്ദ്രിയം സമാധിന്ദ്രിയം പഞ്ഞിന്ദ്രിയ’’ന്തി .

    ‘‘Bhiyyo opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, ye keci balakaraṇīyā kammantā kayiranti, sabbe te pathaviṃ nissāya pathaviyaṃ patiṭṭhāya kayiranti. Evameva kho, mahārāja, yogāvacaro sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya pañcindriyāni bhāveti saddhindriyaṃ vīriyindriyaṃ satindriyaṃ samādhindriyaṃ paññindriya’’nti .

    ‘‘ഭിയ്യോ ഓപമ്മം കരോഹീ’’തി. ‘‘യഥാ, മഹാരാജ, നഗരവഡ്ഢകീ നഗരം മാപേതുകാമോ പഠമം നഗരട്ഠാനം സോധാപേത്വാ ഖാണുകണ്ടകം അപകഡ്ഢാപേത്വാ ഭൂമിം സമം കാരാപേത്വാ തതോ അപരഭാഗേ വീഥിചതുക്കസിങ്ഘാടകാദിപരിച്ഛേദേന വിഭജിത്വാ നഗരം മാപേതി. ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, യോഗാവചരോ സീലം നിസ്സായ സീലേ പതിട്ഠായ പഞ്ചിന്ദ്രിയാനി ഭാവേതി സദ്ധിന്ദ്രിയം വീരിയിന്ദ്രിയം സതിന്ദ്രിയം സമാധിന്ദ്രിയം പഞ്ഞിന്ദ്രിയ’’ന്തി.

    ‘‘Bhiyyo opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, nagaravaḍḍhakī nagaraṃ māpetukāmo paṭhamaṃ nagaraṭṭhānaṃ sodhāpetvā khāṇukaṇṭakaṃ apakaḍḍhāpetvā bhūmiṃ samaṃ kārāpetvā tato aparabhāge vīthicatukkasiṅghāṭakādiparicchedena vibhajitvā nagaraṃ māpeti. Evameva kho, mahārāja, yogāvacaro sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya pañcindriyāni bhāveti saddhindriyaṃ vīriyindriyaṃ satindriyaṃ samādhindriyaṃ paññindriya’’nti.

    ‘‘ഭിയ്യോ ഓപമ്മം കരോഹീ’’തി. ‘‘യഥാ, മഹാരാജ, ലങ്ഘകോ സിപ്പം ദസ്സേതുകാമോ പഥവിം ഖണാപേത്വാ സക്ഖരകഥലം അപകഡ്ഢാപേത്വാ ഭൂമിം സമം കാരാപേത്വാ മുദുകായ ഭൂമിയാ സിപ്പം ദസ്സേതി. ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, യോഗാവചരോ സീലം നിസ്സായ സീലേ പതിട്ഠായ പഞ്ചിന്ദ്രിയാനി ഭാവേതി സദ്ധിന്ദ്രിയം വീരിയിന്ദ്രിയം സതിന്ദ്രിയം സമാധിന്ദ്രിയം പഞ്ഞിന്ദ്രിയന്തി. ഭാസിതമ്പേതം, മഹാരാജ, ഭഗവതാ –

    ‘‘Bhiyyo opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, laṅghako sippaṃ dassetukāmo pathaviṃ khaṇāpetvā sakkharakathalaṃ apakaḍḍhāpetvā bhūmiṃ samaṃ kārāpetvā mudukāya bhūmiyā sippaṃ dasseti. Evameva kho, mahārāja, yogāvacaro sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya pañcindriyāni bhāveti saddhindriyaṃ vīriyindriyaṃ satindriyaṃ samādhindriyaṃ paññindriyanti. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā –

    ‘‘‘സീലേ പതിട്ഠായ നരോ സപഞ്ഞോ, ചിത്തം പഞ്ഞഞ്ച ഭാവയം;

    ‘‘‘Sīle patiṭṭhāya naro sapañño, cittaṃ paññañca bhāvayaṃ;

    ആതാപീ നിപകോ ഭിക്ഖു, സോ ഇമം വിജടയേ ജട’ന്തി 1.

    Ātāpī nipako bhikkhu, so imaṃ vijaṭaye jaṭa’nti 2.

    ‘‘‘അയം പതിട്ഠാ ധരണീവ പാണിനം, ഇദഞ്ച മൂലം കുസലാഭിവുഡ്ഢിയാ;

    ‘‘‘Ayaṃ patiṭṭhā dharaṇīva pāṇinaṃ, idañca mūlaṃ kusalābhivuḍḍhiyā;

    മുഖഞ്ചിദം സബ്ബജിനാനുസാസനേ, യോ സീലക്ഖന്ധോ വരപാതിമോക്ഖിയോ’’’തി.

    Mukhañcidaṃ sabbajinānusāsane, yo sīlakkhandho varapātimokkhiyo’’’ti.

    ‘‘കല്ലോസി, ഭന്തേ നാഗസേനാ’’തി.

    ‘‘Kallosi, bhante nāgasenā’’ti.

    സീലലക്ഖണപഞ്ഹോ നവമോ.

    Sīlalakkhaṇapañho navamo.







    Footnotes:
    1. പസ്സ സം॰ നി॰ ൧.൨൩
    2. passa saṃ. ni. 1.23

    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact