| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पञ्चपकरण-अनुटीका • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
७. सीलंअचेतसिकन्तिकथावण्णना
7. Sīlaṃacetasikantikathāvaṇṇanā
५९०-५९४. ठितेन अविनट्ठेन। उपचयेनाति सीलभूतेन कम्मूपचयेन। ‘‘दानं अचेतसिक’’न्ति कथायं वुत्तनयेनाति यथा ‘‘न वत्तब्बं चेतसिको धम्मो दानन्ति? आमन्ता। दानं अनिट्ठफलन्ति…पे॰… तेन हि चेतसिको धम्मो दान’’न्ति पाळि पवत्ता, एवं तदनुसारेन ‘‘न वत्तब्बं चेतसिकं सीलन्ति? आमन्ता। सीलं अनिट्ठफल’’न्तिआदिना सीलस्स चेतसिकभावसाधकानि सुत्तपदानि च आनेत्वा तदत्थदस्सनवसेन अचेतसिको रूपादिधम्मो आयतिं विपाकं देति। यदि सो सीलं भवेय्य, विना संवरसमादानेन विना विरतिया सीलवा नाम सिया। यस्मा पन समादानचेतना विरति संवरो सीलं, तस्मा ‘‘सीलं इट्ठफलं कन्तफल’’न्तिआदिना योजना कातब्बाति इममत्थं सन्धाय वुत्तं ‘‘वुत्तनयेना’’ति, वुत्तनयानुसारेनाति अत्थो। यस्मा पन पाळियं यथा ‘‘सीलं अचेतसिक’’न्ति कथा आगता, तथा ‘‘दानं अचेतसिक’’न्ति विसुं आगता कथा नत्थि, तस्मा ‘‘सा पन कथा मग्गितब्बा’’ति वुत्तं।
590-594. Ṭhitena avinaṭṭhena. Upacayenāti sīlabhūtena kammūpacayena. ‘‘Dānaṃ acetasika’’nti kathāyaṃ vuttanayenāti yathā ‘‘na vattabbaṃ cetasiko dhammo dānanti? Āmantā. Dānaṃ aniṭṭhaphalanti…pe… tena hi cetasiko dhammo dāna’’nti pāḷi pavattā, evaṃ tadanusārena ‘‘na vattabbaṃ cetasikaṃ sīlanti? Āmantā. Sīlaṃ aniṭṭhaphala’’ntiādinā sīlassa cetasikabhāvasādhakāni suttapadāni ca ānetvā tadatthadassanavasena acetasiko rūpādidhammo āyatiṃ vipākaṃ deti. Yadi so sīlaṃ bhaveyya, vinā saṃvarasamādānena vinā viratiyā sīlavā nāma siyā. Yasmā pana samādānacetanā virati saṃvaro sīlaṃ, tasmā ‘‘sīlaṃ iṭṭhaphalaṃ kantaphala’’ntiādinā yojanā kātabbāti imamatthaṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘vuttanayenā’’ti, vuttanayānusārenāti attho. Yasmā pana pāḷiyaṃ yathā ‘‘sīlaṃ acetasika’’nti kathā āgatā, tathā ‘‘dānaṃ acetasika’’nti visuṃ āgatā kathā natthi, tasmā ‘‘sā pana kathā maggitabbā’’ti vuttaṃ.
सीलंअचेतसिकन्तिकथावण्णना निट्ठिता।
Sīlaṃacetasikantikathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / अभिधम्मपिटक • Abhidhammapiṭaka / कथावत्थुपाळि • Kathāvatthupāḷi / (१०१) ७. सीलं अचेतसिकन्तिकथा • (101) 7. Sīlaṃ acetasikantikathā
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / अभिधम्मपिटक (अट्ठकथा) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / पञ्चपकरण-अट्ठकथा • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ७. सीलं अचेतसिकन्तिकथावण्णना • 7. Sīlaṃ acetasikantikathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / अभिधम्मपिटक (टीका) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / पञ्चपकरण-मूलटीका • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ७. सीलंअचेतसिकन्तिकथावण्णना • 7. Sīlaṃacetasikantikathāvaṇṇanā
