| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya |
3. සීලසුත්‌තං
3. Sīlasuttaṃ
184. ‘‘යෙ තෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛූ සීලසම්‌පන්‌නා සමාධිසම්‌පන්‌නා ඤාණසම්‌පන්‌නා විමුත්‌තිසම්‌පන්‌නා විමුත්‌තිඤාණදස්‌සනසම්‌පන්‌නා, දස්‌සනම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, තෙසං භික්‌ඛූනං බහුකාරං 1 වදාමි; සවනම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, තෙසං භික්‌ඛූනං බහුකාරං වදාමි; උපසඞ්‌කමනම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, තෙසං භික්‌ඛූනං බහුකාරං වදාමි; පයිරුපාසනම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, තෙසං භික්‌ඛූනං බහුකාරං වදාමි; අනුස්‌සතිම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, තෙසං භික්‌ඛූනං බහුකාරං වදාමි; අනුපබ්‌බජ්‌ජම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, තෙසං භික්‌ඛූනං බහුකාරං වදාමි. තං කිස්‌ස හෙතු? තථාරූපානං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛූනං ධම්‌මං සුත්‌වා ද්‌වයෙන වූපකාසෙන වූපකට්‌ඨො 2 විහරති – කායවූපකාසෙන ච චිත්‌තවූපකාසෙන ච. සො තථා වූපකට්‌ඨො විහරන්‌තො තං ධම්‌මං අනුස්‌සරති අනුවිතක්‌කෙති.
184. ‘‘Ye te, bhikkhave, bhikkhū sīlasampannā samādhisampannā ñāṇasampannā vimuttisampannā vimuttiñāṇadassanasampannā, dassanampāhaṃ, bhikkhave, tesaṃ bhikkhūnaṃ bahukāraṃ 3 vadāmi; savanampāhaṃ, bhikkhave, tesaṃ bhikkhūnaṃ bahukāraṃ vadāmi; upasaṅkamanampāhaṃ, bhikkhave, tesaṃ bhikkhūnaṃ bahukāraṃ vadāmi; payirupāsanampāhaṃ, bhikkhave, tesaṃ bhikkhūnaṃ bahukāraṃ vadāmi; anussatimpāhaṃ, bhikkhave, tesaṃ bhikkhūnaṃ bahukāraṃ vadāmi; anupabbajjampāhaṃ, bhikkhave, tesaṃ bhikkhūnaṃ bahukāraṃ vadāmi. Taṃ kissa hetu? Tathārūpānaṃ, bhikkhave, bhikkhūnaṃ dhammaṃ sutvā dvayena vūpakāsena vūpakaṭṭho 4 viharati – kāyavūpakāsena ca cittavūpakāsena ca. So tathā vūpakaṭṭho viharanto taṃ dhammaṃ anussarati anuvitakketi.
‘‘යස්‌මිං සමයෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු තථා වූපකට්‌ඨො විහරන්‌තො තං ධම්‌මං අනුස්‌සරති අනුවිතක්‌කෙති, සතිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො තස්‌මිං සමයෙ භික්‌ඛුනො ආරද්‌ධො හොති; සතිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගං තස්‌මිං සමයෙ භික්‌ඛු භාවෙති; සතිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො තස්‌මිං සමයෙ භික්‌ඛුනො භාවනාපාරිපූරිං ගච්‌ඡති. සො තථා සතො විහරන්‌තො තං ධම්‌මං පඤ්‌ඤාය පවිචිනති පවිචරති පරිවීමංසමාපජ්‌ජති.
‘‘Yasmiṃ samaye, bhikkhave, bhikkhu tathā vūpakaṭṭho viharanto taṃ dhammaṃ anussarati anuvitakketi, satisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno āraddho hoti; satisambojjhaṅgaṃ tasmiṃ samaye bhikkhu bhāveti; satisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno bhāvanāpāripūriṃ gacchati. So tathā sato viharanto taṃ dhammaṃ paññāya pavicinati pavicarati parivīmaṃsamāpajjati.
‘‘යස්‌මිං සමයෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු තථා සතො විහරන්‌තො තං ධම්‌මං පඤ්‌ඤාය පවිචිනති පවිචරති පරිවීමංසමාපජ්‌ජති, ධම්‌මවිචයසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො තස්‌මිං සමයෙ භික්‌ඛුනො ආරද්‌ධො හොති; ධම්‌මවිචයසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගං තස්‌මිං සමයෙ භික්‌ඛු භාවෙති; ධම්‌මවිචයසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො තස්‌මිං සමයෙ භික්‌ඛුනො භාවනාපාරිපූරිං ගච්‌ඡති. තස්‌ස තං ධම්‌මං පඤ්‌ඤාය පවිචිනතො පවිචරතො පරිවීමංසමාපජ්‌ජතො ආරද්‌ධං හොති වීරියං අසල්‌ලීනං.
‘‘Yasmiṃ samaye, bhikkhave, bhikkhu tathā sato viharanto taṃ dhammaṃ paññāya pavicinati pavicarati parivīmaṃsamāpajjati, dhammavicayasambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno āraddho hoti; dhammavicayasambojjhaṅgaṃ tasmiṃ samaye bhikkhu bhāveti; dhammavicayasambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno bhāvanāpāripūriṃ gacchati. Tassa taṃ dhammaṃ paññāya pavicinato pavicarato parivīmaṃsamāpajjato āraddhaṃ hoti vīriyaṃ asallīnaṃ.
‘‘යස්‌මිං සමයෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො තං ධම්‌මං පඤ්‌ඤාය පවිචිනතො පවිචරතො පරිවීමංසමාපජ්‌ජතො ආරද්‌ධං හොති වීරියං අසල්‌ලීනං, වීරියසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො තස්‌මිං සමයෙ භික්‌ඛුනො ආරද්‌ධො හොති; වීරියසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගං තස්‌මිං සමයෙ භික්‌ඛු භාවෙති; වීරියසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො තස්‌මිං සමයෙ භික්‌ඛුනො භාවනාපාරිපූරිං ගච්‌ඡති. ආරද්‌ධවීරියස්‌ස උප්‌පජ්‌ජති පීති නිරාමිසා.
‘‘Yasmiṃ samaye, bhikkhave, bhikkhuno taṃ dhammaṃ paññāya pavicinato pavicarato parivīmaṃsamāpajjato āraddhaṃ hoti vīriyaṃ asallīnaṃ, vīriyasambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno āraddho hoti; vīriyasambojjhaṅgaṃ tasmiṃ samaye bhikkhu bhāveti; vīriyasambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno bhāvanāpāripūriṃ gacchati. Āraddhavīriyassa uppajjati pīti nirāmisā.
‘‘යස්‌මිං සමයෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො ආරද්‌ධවීරියස්‌ස උප්‌පජ්‌ජති පීති නිරාමිසා, පීතිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො තස්‌මිං සමයෙ භික්‌ඛුනො ආරද්‌ධො හොති; පීතිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගං තස්‌මිං සමයෙ භික්‌ඛු භාවෙති; පීතිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො තස්‌මිං සමයෙ භික්‌ඛුනො භාවනාපාරිපූරිං ගච්‌ඡති. පීතිමනස්‌ස කායොපි පස්‌සම්‌භති, චිත්‌තම්‌පි පස්‌සම්‌භති.
‘‘Yasmiṃ samaye, bhikkhave, bhikkhuno āraddhavīriyassa uppajjati pīti nirāmisā, pītisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno āraddho hoti; pītisambojjhaṅgaṃ tasmiṃ samaye bhikkhu bhāveti; pītisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno bhāvanāpāripūriṃ gacchati. Pītimanassa kāyopi passambhati, cittampi passambhati.
‘‘යස්‌මිං සමයෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො පීතිමනස්‌ස කායොපි පස්‌සම්‌භති චිත්‌තම්‌පි පස්‌සම්‌භති, පස්‌සද්‌ධිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො තස්‌මිං සමයෙ භික්‌ඛුනො ආරද්‌ධො හොති; පස්‌සද්‌ධිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගං තස්‌මිං සමයෙ භික්‌ඛු භාවෙති; පස්‌සද්‌ධිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො තස්‌මිං සමයෙ භික්‌ඛුනො භාවනාපාරිපූරිං ගච්‌ඡති. පස්‌සද්‌ධකායස්‌ස සුඛිනො චිත්‌තං සමාධියති.
‘‘Yasmiṃ samaye, bhikkhave, bhikkhuno pītimanassa kāyopi passambhati cittampi passambhati, passaddhisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno āraddho hoti; passaddhisambojjhaṅgaṃ tasmiṃ samaye bhikkhu bhāveti; passaddhisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno bhāvanāpāripūriṃ gacchati. Passaddhakāyassa sukhino cittaṃ samādhiyati.
‘‘යස්‌මිං සමයෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො පස්‌සද්‌ධකායස්‌ස සුඛිනො චිත්‌තං සමාධියති, සමාධිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො තස්‌මිං සමයෙ භික්‌ඛුනො ආරද්‌ධො හොති ; සමාධිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගං තස්‌මිං සමයෙ භික්‌ඛු භාවෙති; සමාධිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො තස්‌මිං සමයෙ භික්‌ඛුනො භාවනාපාරිපූරිං ගච්‌ඡති. සො තථාසමාහිතං චිත්‌තං සාධුකං අජ්‌ඣුපෙක්‌ඛිතා හොති.
‘‘Yasmiṃ samaye, bhikkhave, bhikkhuno passaddhakāyassa sukhino cittaṃ samādhiyati, samādhisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno āraddho hoti ; samādhisambojjhaṅgaṃ tasmiṃ samaye bhikkhu bhāveti; samādhisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno bhāvanāpāripūriṃ gacchati. So tathāsamāhitaṃ cittaṃ sādhukaṃ ajjhupekkhitā hoti.
‘‘යස්‌මිං සමයෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු තථාසමාහිතං චිත්‌තං සාධුකං අජ්‌ඣුපෙක්‌ඛිතා හොති, උපෙක්‌ඛාසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො තස්‌මිං සමයෙ භික්‌ඛුනො ආරද්‌ධො හොති; උපෙක්‌ඛාසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගං තස්‌මිං සමයෙ භික්‌ඛු භාවෙති; උපෙක්‌ඛාසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො තස්‌මිං සමයෙ භික්‌ඛුනො භාවනාපාරිපූරිං ගච්‌ඡති.
‘‘Yasmiṃ samaye, bhikkhave, bhikkhu tathāsamāhitaṃ cittaṃ sādhukaṃ ajjhupekkhitā hoti, upekkhāsambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno āraddho hoti; upekkhāsambojjhaṅgaṃ tasmiṃ samaye bhikkhu bhāveti; upekkhāsambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno bhāvanāpāripūriṃ gacchati.
‘‘එවං භාවිතෙසු ඛො, භික්‌ඛවෙ, සත්‌තසු සම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගෙසු එවං බහුලීකතෙසු සත්‌ත ඵලා සත්‌තානිසංසා පාටිකඞ්‌ඛා. කතමෙ සත්‌ත ඵලා සත්‌තානිසංසා? දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ පටිකච්‌ච අඤ්‌ඤං ආරාධෙති. නො චෙ දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ පටිකච්‌ච අඤ්‌ඤං ආරාධෙති, අථ මරණකාලෙ අඤ්‌ඤං ආරාධෙති. නො චෙ දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ පටිකච්‌ච අඤ්‌ඤං ආරාධෙති, නො චෙ මරණකාලෙ අඤ්‌ඤං ආරාධෙති, අථ පඤ්‌චන්‌නං ඔරම්‌භාගියානං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා අන්‌තරාපරිනිබ්‌බායී හොති. නො චෙ දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ පටිකච්‌ච අඤ්‌ඤං ආරාධෙති, නො චෙ මරණකාලෙ අඤ්‌ඤං ආරාධෙති, නො චෙ පඤ්‌චන්‌නං ඔරම්‌භාගියානං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා අන්‌තරාපරිනිබ්‌බායී හොති, අථ පඤ්‌චන්‌නං ඔරම්‌භාගියානං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා උපහච්‌චපරිනිබ්‌බායී හොති. නො චෙ දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ පටිකච්‌ච අඤ්‌ඤං ආරාධෙති, නො චෙ මරණකාලෙ අඤ්‌ඤං ආරාධෙති, නො චෙ පඤ්‌චන්‌නං ඔරම්‌භාගියානං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා අන්‌තරාපරිනිබ්‌බායී හොති, නො චෙ පඤ්‌චන්‌නං ඔරම්‌භාගියානං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා උපහච්‌චපරිනිබ්‌බායී හොති, අථ පඤ්‌චන්‌නං ඔරම්‌භාගියානං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා අසඞ්‌ඛාරපරිනිබ්‌බායී හොති. නො චෙ දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ පටිකච්‌ච අඤ්‌ඤං ආරාධෙති, නො චෙ මරණකාලෙ අඤ්‌ඤං ආරාධෙති, නො චෙ පඤ්‌චන්‌නං ඔරම්‌භාගියානං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා අන්‌තරාපරිනිබ්‌බායී හොති, නො චෙ පඤ්‌චන්‌නං ඔරම්‌භාගියානං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා උපහච්‌චපරිනිබ්‌බායී හොති, නො චෙ පඤ්‌චන්‌නං ඔරම්‌භාගියානං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා අසඞ්‌ඛාරපරිනිබ්‌බායී හොති, අථ පඤ්‌චන්‌නං ඔරම්‌භාගියානං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා සසඞ්‌ඛාරපරිනිබ්‌බායී හොති. නො චෙ දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ පටිකච්‌ච අඤ්‌ඤං ආරාධෙති, නො චෙ මරණකාලෙ අඤ්‌ඤං ආරාධෙති, නො චෙ පඤ්‌චන්‌නං ඔරම්‌භාගියානං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා අන්‌තරාපරිනිබ්‌බායී හොති , නො චෙ පඤ්‌චන්‌නං ඔරම්‌භාගියානං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා උපහච්‌චපරිනිබ්‌බායී හොති, නො චෙ පඤ්‌චන්‌නං ඔරම්‌භාගියානං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා අසඞ්‌ඛාරපරිනිබ්‌බායී හොති, නො චෙ පඤ්‌චන්‌නං ඔරම්‌භාගියානං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා සසඞ්‌ඛාරපරිනිබ්‌බායී හොති, අථ පඤ්‌චන්‌නං ඔරම්‌භාගියානං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා උද්‌ධංසොතො හොති අකනිට්‌ඨගාමී. එවං භාවිතෙසු ඛො, භික්‌ඛවෙ, සත්‌තසු බොජ්‌ඣඞ්‌ගෙසු එවං බහුලීකතෙසු ඉමෙ සත්‌ත ඵලා සත්‌තානිසංසා පාටිකඞ්‌ඛා’’ති. තතියං.
‘‘Evaṃ bhāvitesu kho, bhikkhave, sattasu sambojjhaṅgesu evaṃ bahulīkatesu satta phalā sattānisaṃsā pāṭikaṅkhā. Katame satta phalā sattānisaṃsā? Diṭṭheva dhamme paṭikacca aññaṃ ārādheti. No ce diṭṭheva dhamme paṭikacca aññaṃ ārādheti, atha maraṇakāle aññaṃ ārādheti. No ce diṭṭheva dhamme paṭikacca aññaṃ ārādheti, no ce maraṇakāle aññaṃ ārādheti, atha pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā antarāparinibbāyī hoti. No ce diṭṭheva dhamme paṭikacca aññaṃ ārādheti, no ce maraṇakāle aññaṃ ārādheti, no ce pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā antarāparinibbāyī hoti, atha pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā upahaccaparinibbāyī hoti. No ce diṭṭheva dhamme paṭikacca aññaṃ ārādheti, no ce maraṇakāle aññaṃ ārādheti, no ce pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā antarāparinibbāyī hoti, no ce pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā upahaccaparinibbāyī hoti, atha pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā asaṅkhāraparinibbāyī hoti. No ce diṭṭheva dhamme paṭikacca aññaṃ ārādheti, no ce maraṇakāle aññaṃ ārādheti, no ce pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā antarāparinibbāyī hoti, no ce pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā upahaccaparinibbāyī hoti, no ce pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā asaṅkhāraparinibbāyī hoti, atha pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā sasaṅkhāraparinibbāyī hoti. No ce diṭṭheva dhamme paṭikacca aññaṃ ārādheti, no ce maraṇakāle aññaṃ ārādheti, no ce pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā antarāparinibbāyī hoti , no ce pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā upahaccaparinibbāyī hoti, no ce pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā asaṅkhāraparinibbāyī hoti, no ce pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā sasaṅkhāraparinibbāyī hoti, atha pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā uddhaṃsoto hoti akaniṭṭhagāmī. Evaṃ bhāvitesu kho, bhikkhave, sattasu bojjhaṅgesu evaṃ bahulīkatesu ime satta phalā sattānisaṃsā pāṭikaṅkhā’’ti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 3. සීලසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Sīlasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 3. සීලසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Sīlasuttavaṇṇanā
