| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya |
๑๐. สีลวนฺตสุตฺตํ
10. Sīlavantasuttaṃ
๑๒๒. เอกํ สมยํ อายสฺมา จ สาริปุโตฺต อายสฺมา จ มหาโกฎฺฐิโก 1 พาราณสิยํ วิหรนฺติ อิสิปตเน มิคทาเยฯ อถ โข อายสฺมา มหาโกฎฺฐิโก สายนฺหสมยํ ปฎิสลฺลานา วุฎฺฐิโต เยนายสฺมา สาริปุโตฺต เตนุปสงฺกมิ…เป.… เอตทโวจ – ‘‘สีลวตาวุโส, สาริปุตฺต, ภิกฺขุนา กตเม ธมฺมา โยนิโส มนสิกาตพฺพา’’ติ? ‘‘สีลวตาวุโส, โกฎฺฐิก, ภิกฺขุนา ปญฺจุปาทานกฺขนฺธา อนิจฺจโต ทุกฺขโต โรคโต คณฺฑโต สลฺลโต อฆโต อาพาธโต ปรโต ปโลกโต สุญฺญโต อนตฺตโต โยนิโส มนสิ กาตพฺพาฯ กตเม ปญฺจ? เสยฺยถิทํ – รูปุปาทานกฺขโนฺธ, เวทนุปาทานกฺขโนฺธ, สญฺญุปาทานกฺขโนฺธ, สงฺขารุปาทานกฺขโนฺธ, วิญฺญาณุปาทานกฺขโนฺธฯ สีลวตาวุโส, โกฎฺฐิก, ภิกฺขุนา อิเม ปญฺจุปาทานกฺขนฺธา อนิจฺจโต ทุกฺขโต โรคโต คณฺฑโต สลฺลโต อฆโต อาพาธโต ปรโต ปโลกโต สุญฺญโต อนตฺตโต โยนิโส มนสิ กาตพฺพาฯ ฐานํ โข ปเนตํ, อาวุโส, วิชฺชติ ยํ สีลวา ภิกฺขุ อิเม ปญฺจุปาทานกฺขเนฺธ อนิจฺจโต…เป.… อนตฺตโต โยนิโส มนสิ กโรโนฺต โสตาปตฺติผลํ สจฺฉิกเรยฺยา’’ติฯ
122. Ekaṃ samayaṃ āyasmā ca sāriputto āyasmā ca mahākoṭṭhiko 2 bārāṇasiyaṃ viharanti isipatane migadāye. Atha kho āyasmā mahākoṭṭhiko sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkami…pe… etadavoca – ‘‘sīlavatāvuso, sāriputta, bhikkhunā katame dhammā yoniso manasikātabbā’’ti? ‘‘Sīlavatāvuso, koṭṭhika, bhikkhunā pañcupādānakkhandhā aniccato dukkhato rogato gaṇḍato sallato aghato ābādhato parato palokato suññato anattato yoniso manasi kātabbā. Katame pañca? Seyyathidaṃ – rūpupādānakkhandho, vedanupādānakkhandho, saññupādānakkhandho, saṅkhārupādānakkhandho, viññāṇupādānakkhandho. Sīlavatāvuso, koṭṭhika, bhikkhunā ime pañcupādānakkhandhā aniccato dukkhato rogato gaṇḍato sallato aghato ābādhato parato palokato suññato anattato yoniso manasi kātabbā. Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati yaṃ sīlavā bhikkhu ime pañcupādānakkhandhe aniccato…pe… anattato yoniso manasi karonto sotāpattiphalaṃ sacchikareyyā’’ti.
‘‘โสตาปเนฺนน ปนาวุโส สาริปุตฺต, ภิกฺขุนา กตเม ธมฺมา โยนิโส มนสิ กาตพฺพา’’ติ? ‘‘โสตาปเนฺนนปิ โข, อาวุโส โกฎฺฐิก, ภิกฺขุนา อิเม ปญฺจุปาทานกฺขนฺธา อนิจฺจโต…เป.… อนตฺตโต โยนิโส มนสิ กาตพฺพาฯ ฐานํ โข ปเนตํ, อาวุโส, วิชฺชติ ยํ โสตาปโนฺน ภิกฺขุ อิเม ปญฺจุปาทานกฺขเนฺธ อนิจฺจโต…เป.… อนตฺตโต โยนิโส มนสิ กโรโนฺต สกทาคามิผลํ สจฺฉิกเรยฺยา’’ติฯ
‘‘Sotāpannena panāvuso sāriputta, bhikkhunā katame dhammā yoniso manasi kātabbā’’ti? ‘‘Sotāpannenapi kho, āvuso koṭṭhika, bhikkhunā ime pañcupādānakkhandhā aniccato…pe… anattato yoniso manasi kātabbā. Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati yaṃ sotāpanno bhikkhu ime pañcupādānakkhandhe aniccato…pe… anattato yoniso manasi karonto sakadāgāmiphalaṃ sacchikareyyā’’ti.
‘‘สกทาคามินา ปนาวุโส สาริปุตฺต, ภิกฺขุนา กตเม ธมฺมา โยนิโส มนสิ กาตพฺพา’’ติ? ‘‘สกทาคามินาปิ โข, อาวุโส โกฎฺฐิก, ภิกฺขุนา อิเม ปญฺจุปาทานกฺขนฺธา อนิจฺจโต…เป.… อนตฺตโต โยนิโส มนสิ กาตพฺพาฯ ฐานํ โข ปเนตํ, อาวุโส, วิชฺชติ ยํ สกทาคามี ภิกฺขุ อิเม ปญฺจุปาทานกฺขเนฺธ อนิจฺจโต…เป.… อนตฺตโต โยนิโส มนสิ กโรโนฺต อนาคามิผลํ สจฺฉิกเรยฺยา’’ติฯ
‘‘Sakadāgāminā panāvuso sāriputta, bhikkhunā katame dhammā yoniso manasi kātabbā’’ti? ‘‘Sakadāgāmināpi kho, āvuso koṭṭhika, bhikkhunā ime pañcupādānakkhandhā aniccato…pe… anattato yoniso manasi kātabbā. Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati yaṃ sakadāgāmī bhikkhu ime pañcupādānakkhandhe aniccato…pe… anattato yoniso manasi karonto anāgāmiphalaṃ sacchikareyyā’’ti.
‘‘อนาคามินา ปนาวุโส สาริปุตฺต, ภิกฺขุนา กตเม ธมฺมา โยนิโส มนสิ กาตพฺพา’’ติ? ‘‘อนาคามินาปิ โข, อาวุโส โกฎฺฐิก, ภิกฺขุนา อิเม ปญฺจุปาทานกฺขนฺธา อนิจฺจโต…เป.… อนตฺตโต โยนิโส มนสิ กาตพฺพาฯ ฐานํ โข ปเนตํ, อาวุโส, วิชฺชติ ยํ อนาคามี ภิกฺขุ อิเม ปญฺจุปาทานกฺขเนฺธ อนิจฺจโต…เป.… อนตฺตโต โยนิโส มนสิ กโรโนฺต อรหตฺตํ สจฺฉิกเรยฺยา’’ติฯ
‘‘Anāgāminā panāvuso sāriputta, bhikkhunā katame dhammā yoniso manasi kātabbā’’ti? ‘‘Anāgāmināpi kho, āvuso koṭṭhika, bhikkhunā ime pañcupādānakkhandhā aniccato…pe… anattato yoniso manasi kātabbā. Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati yaṃ anāgāmī bhikkhu ime pañcupādānakkhandhe aniccato…pe… anattato yoniso manasi karonto arahattaṃ sacchikareyyā’’ti.
‘‘อรหตา ปนาวุโส สาริปุตฺต, กตเม ธมฺมา โยนิโส มนสิ กาตพฺพา’’ติ? ‘‘อรหตาปิ โข, อาวุโส โกฎฺฐิก, อิเม ปญฺจุปาทานกฺขเนฺธ อนิจฺจโต ทุกฺขโต โรคโต คณฺฑโต สลฺลโต อฆโต อาพาธโต ปรโต ปโลกโต สุญฺญโต อนตฺตโต โยนิโส มนสิ กาตพฺพาฯ นตฺถิ, ขฺวาวุโส, อรหโต อุตฺตริ กรณียํ กตสฺส วา ปติจโย ; อปิ จ อิเม ธมฺมา ภาวิตา พหุลีกตา ทิฎฺฐธมฺมสุขวิหารา เจว สํวตฺตนฺติ สติสมฺปชญฺญา จา’’ติฯ ทสมํฯ
‘‘Arahatā panāvuso sāriputta, katame dhammā yoniso manasi kātabbā’’ti? ‘‘Arahatāpi kho, āvuso koṭṭhika, ime pañcupādānakkhandhe aniccato dukkhato rogato gaṇḍato sallato aghato ābādhato parato palokato suññato anattato yoniso manasi kātabbā. Natthi, khvāvuso, arahato uttari karaṇīyaṃ katassa vā paticayo ; api ca ime dhammā bhāvitā bahulīkatā diṭṭhadhammasukhavihārā ceva saṃvattanti satisampajaññā cā’’ti. Dasamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๑๐. สีลวนฺตสุตฺตวณฺณนา • 10. Sīlavantasuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๑๐. สีลวนฺตสุตฺตวณฺณนา • 10. Sīlavantasuttavaṇṇanā
