Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഉദാന-അട്ഠകഥാ • Udāna-aṭṭhakathā |
൯. സിപ്പസുത്തവണ്ണനാ
9. Sippasuttavaṇṇanā
൨൯. നവമേ കോ നു ഖോ, ആവുസോ, സിപ്പം ജാനാതീതി, ആവുസോ, അമ്ഹേസു ഇധ സന്നിപതിതേസു കോ നു ജീവിതനിമിത്തം സിക്ഖിതബ്ബട്ഠേന ‘‘സിപ്പ’’ന്തി ലദ്ധനാമം യംകിഞ്ചി ആജീവം വിജാനാതി? കോ കിം സിപ്പം സിക്ഖീതി കോ ദീഘരത്തം സിപ്പാചരിയകുലം പയിരുപാസിത്വാ ആഗമതോ പയോഗതോ ച ഹത്ഥിസിപ്പാദീസു കിം സിപ്പം സിക്ഖി? കതരം സിപ്പം സിപ്പാനം അഗ്ഗന്തി സബ്ബസിപ്പാനം അഗാരയ്ഹതായ മഹപ്ഫലതായ അകിച്ഛസിദ്ധിയാ ച കതരം സിപ്പം അഗ്ഗം ഉത്തമം? യം നിസ്സായ സുഖേന സക്കാ ജീവിതുന്തി അധിപ്പായോ. തത്ഥേകച്ചേതി തേസു ഭിക്ഖൂസു ഏകച്ചേ ഭിക്ഖൂ. യേ ഹത്ഥാചരിയകുലാ പബ്ബജിതാ തേ. ഏവമാഹംസൂതി തേ ഏവം ഭണിംസു. ഇതോ പരമ്പി ‘‘ഏകച്ചേ’’തി വുത്തട്ഠാനേ ഏസേവ നയോ. ഹത്ഥിസിപ്പന്തി യം ഹത്ഥീനം പരിഗ്ഗണ്ഹനദമനസാരണരോഗതികിച്ഛാദിഭേദം കത്തബ്ബം, തം ഉദ്ദിസ്സ പവത്തം സബ്ബമ്പി സിപ്പം ഇധ ‘‘ഹത്ഥിസിപ്പ’’ന്തി അധിപ്പേതം. അസ്സസിപ്പന്തി ഏത്ഥാപി ഏസേവ നയോ. രഥസിപ്പം പന രഥയോഗ്ഗാനം ദമനസാരണാദിവിധാനവസേന ചേവ രഥസ്സ കരണവസേന ച വേദിതബ്ബം. ധനുസിപ്പന്തി ഇസ്സാസസിപ്പം, യോ ധനുബ്ബേധോതി വുച്ചതി. ഥരുസിപ്പന്തി സേസആവുധസിപ്പം. മുദ്ദാസിപ്പന്തി ഹത്ഥമുദ്ദായ ഗണനസിപ്പം. ഗണനസിപ്പന്തി അച്ഛിദ്ദകഗണനസിപ്പം. സങ്ഖാനസിപ്പന്തി സങ്കലനപടുപ്പാദനാദിവസേന പിണ്ഡഗണനസിപ്പം. തം യസ്സ പഗുണം ഹോതി, സോ രുക്ഖമ്പി ദിസ്വാ ‘‘ഏത്തകാനി ഏത്ഥ പണ്ണാനീ’’തി ഗണിതും ജാനാതി. ലേഖാസിപ്പന്തി നാനാകാരേഹി അക്ഖരലിഖനസിപ്പം, ലിപിഞാണം വാ. കാവേയ്യസിപ്പന്തി അത്തനോ ചിന്താവസേന വാ പരതോ പടിലദ്ധസുതവസേന വാ, ‘‘ഇമസ്സ അയമത്ഥോ, ഏവം നം യോജേസ്സാമീ’’തി ഏവം അത്ഥവസേന വാ, കിഞ്ചിദേവ കബ്ബം ദിസ്വാ, ‘‘തപ്പടിഭാഗം കബ്ബം കരിസ്സാമീ’’തി ഠാനുപ്പത്തികപടിഭാനവസേന വാ ചിന്താകവിആദീനം ചതുന്നം കവീനം കബ്ബകരണസിപ്പം. വുത്തഞ്ഹേതം ഭഗവതാ –
29. Navame ko nu kho, āvuso, sippaṃ jānātīti, āvuso, amhesu idha sannipatitesu ko nu jīvitanimittaṃ sikkhitabbaṭṭhena ‘‘sippa’’nti laddhanāmaṃ yaṃkiñci ājīvaṃ vijānāti? Ko kiṃ sippaṃ sikkhīti ko dīgharattaṃ sippācariyakulaṃ payirupāsitvā āgamato payogato ca hatthisippādīsu kiṃ sippaṃ sikkhi? Kataraṃ sippaṃ sippānaṃ agganti sabbasippānaṃ agārayhatāya mahapphalatāya akicchasiddhiyā ca kataraṃ sippaṃ aggaṃ uttamaṃ? Yaṃ nissāya sukhena sakkā jīvitunti adhippāyo. Tatthekacceti tesu bhikkhūsu ekacce bhikkhū. Ye hatthācariyakulā pabbajitā te. Evamāhaṃsūti te evaṃ bhaṇiṃsu. Ito parampi ‘‘ekacce’’ti vuttaṭṭhāne eseva nayo. Hatthisippanti yaṃ hatthīnaṃ pariggaṇhanadamanasāraṇarogatikicchādibhedaṃ kattabbaṃ, taṃ uddissa pavattaṃ sabbampi sippaṃ idha ‘‘hatthisippa’’nti adhippetaṃ. Assasippanti etthāpi eseva nayo. Rathasippaṃ pana rathayoggānaṃ damanasāraṇādividhānavasena ceva rathassa karaṇavasena ca veditabbaṃ. Dhanusippanti issāsasippaṃ, yo dhanubbedhoti vuccati. Tharusippanti sesaāvudhasippaṃ. Muddāsippanti hatthamuddāya gaṇanasippaṃ. Gaṇanasippanti acchiddakagaṇanasippaṃ. Saṅkhānasippanti saṅkalanapaṭuppādanādivasena piṇḍagaṇanasippaṃ. Taṃ yassa paguṇaṃ hoti, so rukkhampi disvā ‘‘ettakāni ettha paṇṇānī’’ti gaṇituṃ jānāti. Lekhāsippanti nānākārehi akkharalikhanasippaṃ, lipiñāṇaṃ vā. Kāveyyasippanti attano cintāvasena vā parato paṭiladdhasutavasena vā, ‘‘imassa ayamattho, evaṃ naṃ yojessāmī’’ti evaṃ atthavasena vā, kiñcideva kabbaṃ disvā, ‘‘tappaṭibhāgaṃ kabbaṃ karissāmī’’ti ṭhānuppattikapaṭibhānavasena vā cintākaviādīnaṃ catunnaṃ kavīnaṃ kabbakaraṇasippaṃ. Vuttañhetaṃ bhagavatā –
‘‘ചത്താരോമേ, ഭിക്ഖവേ, കവീ – ചിന്താകവി, സുതകവി, അത്ഥകവി, പടിഭാനകവീ’’തി (അ॰ നി॰ ൪.൨൩൧).
‘‘Cattārome, bhikkhave, kavī – cintākavi, sutakavi, atthakavi, paṭibhānakavī’’ti (a. ni. 4.231).
ലോകായതസിപ്പന്തി ‘‘കാകോ സേതോ അട്ഠീനം സേതത്താ, ബലാകാ രത്താ ലോഹിതസ്സ രത്തത്താ’’തി ഏവമാദിനയപ്പവത്തം പരലോകനിബ്ബാനാനം പടിസേധകം വിതണ്ഡസത്ഥസിപ്പം. ഖത്തവിജ്ജാസിപ്പന്തി അബ്ഭേയ്യമാസുരക്ഖാദിനീതിസത്ഥസിപ്പം. ഇമാനി കിര ദ്വാദസ മഹാസിപ്പാനി നാമ. തേനേവാഹ തത്ഥ തത്ഥ ‘‘സിപ്പാനം അഗ്ഗ’’ന്തി.
Lokāyatasippanti ‘‘kāko seto aṭṭhīnaṃ setattā, balākā rattā lohitassa rattattā’’ti evamādinayappavattaṃ paralokanibbānānaṃ paṭisedhakaṃ vitaṇḍasatthasippaṃ. Khattavijjāsippanti abbheyyamāsurakkhādinītisatthasippaṃ. Imāni kira dvādasa mahāsippāni nāma. Tenevāha tattha tattha ‘‘sippānaṃ agga’’nti.
ഏതമത്ഥം വിദിത്വാതി ഏതം സബ്ബസിപ്പായതനാനം ജീവികത്ഥതായ വട്ടദുക്ഖതോ അനിസ്സരണഭാവം , സീലാദീനംയേവ പന സുപരിസുദ്ധാനം നിസ്സരണഭാവം, തം സമങ്ഗിനോയേവ ച ഭിക്ഖുഭാവം സബ്ബാകാരതോ വിദിത്വാ തദത്ഥവിഭാവനം ഇമം ഉദാനം ഉദാനേസി.
Etamatthaṃviditvāti etaṃ sabbasippāyatanānaṃ jīvikatthatāya vaṭṭadukkhato anissaraṇabhāvaṃ , sīlādīnaṃyeva pana suparisuddhānaṃ nissaraṇabhāvaṃ, taṃ samaṅginoyeva ca bhikkhubhāvaṃ sabbākārato viditvā tadatthavibhāvanaṃ imaṃ udānaṃ udānesi.
തത്ഥ അസിപ്പജീവീതി ചതുന്നം തണ്ഹുപ്പാദാനം സമുച്ഛേദവിക്ഖമ്ഭനേന പച്ചയാസായ വിസോസിതത്താ യംകിഞ്ചി സിപ്പം ഉപനിസ്സായ ജീവികം ന കപ്പേതീതി അസിപ്പജീവീ, ഏതേന ആജീവപാരിസുദ്ധിസീലം ദസ്സേതി. ലഹൂതി അപ്പകിച്ചതായ സല്ലഹുകവുത്തിതായ ച ലഹു അബഹുലസമ്ഭാരോ, ഏതേന ചതുപച്ചയസന്തോസസിദ്ധം സുഭരതം ദസ്സേതി. അത്ഥകാമോതി സദേവകസ്സ ലോകസ്സ അത്ഥമേവ കാമേതീതി അത്ഥകാമോ, ഏതേന സത്താനം അനത്ഥപരിവജ്ജനസ്സ പകാസിതത്താ പാതിമോക്ഖസംവരസീലം ദസ്സേതി പാണാതിപാതാദിഅനത്ഥവിരമണപരിദീപനതോ. യതിന്ദ്രിയോതി ചക്ഖാദീനം ഛന്നം ഇന്ദ്രിയാനം അഭിജ്ഝാദ്യപ്പവത്തിതോ സംയമേന യതിന്ദ്രിയോ, ഏതേന ഇന്ദ്രിയസംവരസീലം വുത്തം. സബ്ബധി വിപ്പമുത്തോതി ഏവം സുപരിസുദ്ധസീലോ ചതുപച്ചയസന്തോസേ അവട്ഠിതോ സപ്പച്ചയം നാമരൂപം പരിഗ്ഗഹേത്വാ അനിച്ചാദിവസേന സങ്ഖാരേ സമ്മസന്തോ വിപസ്സനം ഉസ്സുക്കാപേത്വാ തതോ പരം പടിപാടിയാ പവത്തിതേഹി ചതൂഹി അരിയമഗ്ഗേഹി സംയോജനാനം പഹീനത്താ സബ്ബധി സബ്ബത്ഥ ഭവാദീസു വിപ്പമുത്തോ.
Tattha asippajīvīti catunnaṃ taṇhuppādānaṃ samucchedavikkhambhanena paccayāsāya visositattā yaṃkiñci sippaṃ upanissāya jīvikaṃ na kappetīti asippajīvī, etena ājīvapārisuddhisīlaṃ dasseti. Lahūti appakiccatāya sallahukavuttitāya ca lahu abahulasambhāro, etena catupaccayasantosasiddhaṃ subharataṃ dasseti. Atthakāmoti sadevakassa lokassa atthameva kāmetīti atthakāmo, etena sattānaṃ anatthaparivajjanassa pakāsitattā pātimokkhasaṃvarasīlaṃ dasseti pāṇātipātādianatthaviramaṇaparidīpanato. Yatindriyoti cakkhādīnaṃ channaṃ indriyānaṃ abhijjhādyappavattito saṃyamena yatindriyo, etena indriyasaṃvarasīlaṃ vuttaṃ. Sabbadhi vippamuttoti evaṃ suparisuddhasīlo catupaccayasantose avaṭṭhito sappaccayaṃ nāmarūpaṃ pariggahetvā aniccādivasena saṅkhāre sammasanto vipassanaṃ ussukkāpetvā tato paraṃ paṭipāṭiyā pavattitehi catūhi ariyamaggehi saṃyojanānaṃ pahīnattā sabbadhi sabbattha bhavādīsu vippamutto.
അനോകസാരീ അമമോ നിരാസോതി തഥാ സബ്ബധി വിപ്പമുത്തത്താ ഏവ ഓകസങ്ഖാതേസു ഛസുപി ആയതനേസു തണ്ഹാഭിസരണസ്സ അഭാവേന അനോകസാരീ, രൂപാദീസു കത്ഥചി മമങ്കാരാഭാവതോ അമമോ, സബ്ബേന സബ്ബം അനാസീസനതോ നിരാസോ. ഹിത്വാ മാനം ഏകചരോ സ ഭിക്ഖൂതി ഏവംഭൂതോ ച സോ അരഹത്തമഗ്ഗപ്പത്തിസമകാലമേവ അനവസേസം മാനം ഹിത്വാ പജഹിത്വാ ഇമേ ഭിക്ഖൂ വിയ ഗണസങ്ഗണികം അകത്വാ പവിവേകകാമതായ തണ്ഹാസഹായവിരഹേന ച സബ്ബിരിയാപഥേസു ഏകചരോ, സോ സബ്ബസോ ഭിന്നകിലേസത്താ പരമത്ഥതോ ഭിക്ഖു നാമ. ഏത്ഥ ച ‘‘അസിപ്പജീവീ’’തിആദിനാ ലോകിയഗുണാ കഥിതാ, ‘‘സബ്ബധി വിപ്പമുത്തോ’’തിആദിനാ ലോകുത്തരഗുണാ കഥിതാ. തത്ഥ അസിപ്പജീവീതിആദി ‘‘വിഭവേ ഠിതസ്സേവ അയം ധമ്മോ, ന സിപ്പം നിസ്സായ മിച്ഛാജീവേന ജീവികം കപ്പേന്തസ്സ, തസ്മാ സിപ്പേസു സാരഗ്ഗഹണം വിസ്സജ്ജേത്വാ അധിസീലാദീസുയേവ തുമ്ഹേഹി സിക്ഖിതബ്ബ’’ന്തി ദസ്സേതി.
Anokasārīamamo nirāsoti tathā sabbadhi vippamuttattā eva okasaṅkhātesu chasupi āyatanesu taṇhābhisaraṇassa abhāvena anokasārī, rūpādīsu katthaci mamaṅkārābhāvato amamo, sabbena sabbaṃ anāsīsanato nirāso. Hitvā mānaṃ ekacaro sa bhikkhūti evaṃbhūto ca so arahattamaggappattisamakālameva anavasesaṃ mānaṃ hitvā pajahitvā ime bhikkhū viya gaṇasaṅgaṇikaṃ akatvā pavivekakāmatāya taṇhāsahāyavirahena ca sabbiriyāpathesu ekacaro, so sabbaso bhinnakilesattā paramatthato bhikkhu nāma. Ettha ca ‘‘asippajīvī’’tiādinā lokiyaguṇā kathitā, ‘‘sabbadhi vippamutto’’tiādinā lokuttaraguṇā kathitā. Tattha asippajīvītiādi ‘‘vibhave ṭhitasseva ayaṃ dhammo, na sippaṃ nissāya micchājīvena jīvikaṃ kappentassa, tasmā sippesu sāraggahaṇaṃ vissajjetvā adhisīlādīsuyeva tumhehi sikkhitabba’’nti dasseti.
നവമസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Navamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ഉദാനപാളി • Udānapāḷi / ൯. സിപ്പസുത്തം • 9. Sippasuttaṃ