| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / जातकपाळि • Jātakapāḷi |
३८२. सिरिकाळकण्णिजातकं (६-१-७)
382. Sirikāḷakaṇṇijātakaṃ (6-1-7)
४०.
40.
का वा त्वं कस्स वा धीता, कथं जानेमु तं मयं॥
Kā vā tvaṃ kassa vā dhītā, kathaṃ jānemu taṃ mayaṃ.
४१.
41.
महाराजस्सहं धीता, विरूपक्खस्स चण्डिया।
Mahārājassahaṃ dhītā, virūpakkhassa caṇḍiyā;
अहं काळी अलक्खिका, काळकण्णीति मं विदू।
Ahaṃ kāḷī alakkhikā, kāḷakaṇṇīti maṃ vidū;
ओकासं याचितो देहि, वसेमु तव सन्तिके॥
Okāsaṃ yācito dehi, vasemu tava santike.
४२.
42.
किंसीले किंसमाचारे, पुरिसे निविससे तुवं।
Kiṃsīle kiṃsamācāre, purise nivisase tuvaṃ;
४३.
43.
मक्खी पळासी सारम्भी, इस्सुकी मच्छरी सठो।
Makkhī paḷāsī sārambhī, issukī maccharī saṭho;
सो मय्हं पुरिसो कन्तो, लद्धं यस्स विनस्सति॥
So mayhaṃ puriso kanto, laddhaṃ yassa vinassati.
४४.
44.
कोधनो उपनाही च, पिसुणो च विभेदको।
Kodhano upanāhī ca, pisuṇo ca vibhedako;
४५.
45.
अज्ज सुवेति पुरिसो, सदत्थं नावबुज्झति।
Ajja suveti puriso, sadatthaṃ nāvabujjhati;
ओवज्जमानो कुप्पति, सेय्यं सो अतिमञ्ञति॥
Ovajjamāno kuppati, seyyaṃ so atimaññati.
४६.
46.
सो मय्हं पुरिसो कन्तो, तस्मिं होमि अनामया॥
So mayhaṃ puriso kanto, tasmiṃ homi anāmayā.
४७.
47.
अपेहि एत्तो त्वं काळि, नेतं अम्हेसु विज्जति।
Apehi etto tvaṃ kāḷi, netaṃ amhesu vijjati;
अञ्ञं जनपदं गच्छ, निगमे राजधानियो॥
Aññaṃ janapadaṃ gaccha, nigame rājadhāniyo.
४८.
48.
सन्ति लोके अलक्खिका, सङ्घरन्ति बहुं धनं।
Santi loke alakkhikā, saṅgharanti bahuṃ dhanaṃ;
अहं देवो च मे भाता, उभो नं विधमामसे॥
Ahaṃ devo ca me bhātā, ubho naṃ vidhamāmase.
४९.
49.
का नु दिब्बेन वण्णेन, पथब्या सुपतिट्ठिता।
Kā nu dibbena vaṇṇena, pathabyā supatiṭṭhitā;
का वा त्वं कस्स वा धीता, कथं जानेमु तं मयं॥
Kā vā tvaṃ kassa vā dhītā, kathaṃ jānemu taṃ mayaṃ.
५०.
50.
अहं सिरी च लक्खी च, भूरिपञ्ञाति मं विदू।
Ahaṃ sirī ca lakkhī ca, bhūripaññāti maṃ vidū;
ओकासं याचितो देहि, वसेमु तव सन्तिके॥
Okāsaṃ yācito dehi, vasemu tava santike.
५१.
51.
किंसीले किंसमाचारे, पुरिसे निविससे तुवं।
Kiṃsīle kiṃsamācāre, purise nivisase tuvaṃ;
पुट्ठा मे लक्खि अक्खाहि, कथं 13 जानेमु तं मयं॥
Puṭṭhā me lakkhi akkhāhi, kathaṃ 14 jānemu taṃ mayaṃ.
५२.
52.
यो चापि सीते अथवापि उण्हे, वातातपे डंससरीसपे च।
Yo cāpi sīte athavāpi uṇhe, vātātape ḍaṃsasarīsape ca;
खुधं 15 पिपासं अभिभुय्य सब्बं, रत्तिन्तिवं यो सततं नियुत्तो।
Khudhaṃ 16 pipāsaṃ abhibhuyya sabbaṃ, rattintivaṃ yo satataṃ niyutto;
कालागतञ्च न हापेति अत्थं, सो मे मनापो निविसे च तम्हि॥
Kālāgatañca na hāpeti atthaṃ, so me manāpo nivise ca tamhi.
५३.
53.
अक्कोधनो मित्तवा चागवा च, सीलूपपन्नो असठोजुभूतो 17।
Akkodhano mittavā cāgavā ca, sīlūpapanno asaṭhojubhūto 18;
सङ्गाहको सखिलो सण्हवाचो, महत्तपत्तोपि निवातवुत्ति।
Saṅgāhako sakhilo saṇhavāco, mahattapattopi nivātavutti;
तस्मिंहं 19 पोसे विपुला भवामि, ऊमि समुद्दस्स यथापि वण्णं॥
Tasmiṃhaṃ 20 pose vipulā bhavāmi, ūmi samuddassa yathāpi vaṇṇaṃ.
५४.
54.
यो चापि मित्ते अथवा अमित्ते, सेट्ठे सरिक्खे अथ वापि हीने।
Yo cāpi mitte athavā amitte, seṭṭhe sarikkhe atha vāpi hīne;
अत्थं चरन्तं अथवा अनत्थं, आवी रहो सङ्गहमेव वत्ते 21॥
Atthaṃ carantaṃ athavā anatthaṃ, āvī raho saṅgahameva vatte 22.
वाचं न वज्जा फरुसं कदाचि, मतस्स जीवस्स च तस्स होमि॥
Vācaṃ na vajjā pharusaṃ kadāci, matassa jīvassa ca tassa homi.
५५.
55.
एतेसं यो अञ्ञतरं लभित्वा, कन्ता सिरी 23 मज्जति अप्पपञ्ञो।
Etesaṃ yo aññataraṃ labhitvā, kantā sirī 24 majjati appapañño;
तं दित्तरूपं विसमं चरन्तं, करीसठानंव 25 विवज्जयामि॥
Taṃ dittarūpaṃ visamaṃ carantaṃ, karīsaṭhānaṃva 26 vivajjayāmi.
५६.
56.
अत्तना कुरुते लक्खिं, अलक्खिं कुरुतत्तना।
Attanā kurute lakkhiṃ, alakkhiṃ kurutattanā;
न हि लक्खिं अलक्खिं वा, अञ्ञो अञ्ञस्स कारकोति॥
Na hi lakkhiṃ alakkhiṃ vā, añño aññassa kārakoti.
सिरिकाळकण्णिजातकं सत्तमं।
Sirikāḷakaṇṇijātakaṃ sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / जातक-अट्ठकथा • Jātaka-aṭṭhakathā / [३८२] ७. सिरिकाळकण्णिजातकवण्णना • [382] 7. Sirikāḷakaṇṇijātakavaṇṇanā
