| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ชาตกปาฬิ • Jātakapāḷi |
๓๘๒. สิริกาฬกณฺณิชาตกํ (๖-๑-๗)
382. Sirikāḷakaṇṇijātakaṃ (6-1-7)
๔๐.
40.
กา วา ตฺวํ กสฺส วา ธีตา, กถํ ชาเนมุ ตํ มยํฯ
Kā vā tvaṃ kassa vā dhītā, kathaṃ jānemu taṃ mayaṃ.
๔๑.
41.
มหาราชสฺสหํ ธีตา, วิรูปกฺขสฺส จณฺฑิยา;
Mahārājassahaṃ dhītā, virūpakkhassa caṇḍiyā;
อหํ กาฬี อลกฺขิกา, กาฬกณฺณีติ มํ วิทู;
Ahaṃ kāḷī alakkhikā, kāḷakaṇṇīti maṃ vidū;
โอกาสํ ยาจิโต เทหิ, วเสมุ ตว สนฺติเกฯ
Okāsaṃ yācito dehi, vasemu tava santike.
๔๒.
42.
กิํสีเล กิํสมาจาเร, ปุริเส นิวิสเส ตุวํ;
Kiṃsīle kiṃsamācāre, purise nivisase tuvaṃ;
๔๓.
43.
มกฺขี ปฬาสี สารมฺภี, อิสฺสุกี มจฺฉรี สโฐ;
Makkhī paḷāsī sārambhī, issukī maccharī saṭho;
โส มยฺหํ ปุริโส กโนฺต, ลทฺธํ ยสฺส วินสฺสติฯ
So mayhaṃ puriso kanto, laddhaṃ yassa vinassati.
๔๔.
44.
โกธโน อุปนาหี จ, ปิสุโณ จ วิเภทโก;
Kodhano upanāhī ca, pisuṇo ca vibhedako;
๔๕.
45.
อชฺช สุเวติ ปุริโส, สทตฺถํ นาวพุชฺฌติ;
Ajja suveti puriso, sadatthaṃ nāvabujjhati;
โอวชฺชมาโน กุปฺปติ, เสยฺยํ โส อติมญฺญติฯ
Ovajjamāno kuppati, seyyaṃ so atimaññati.
๔๖.
46.
โส มยฺหํ ปุริโส กโนฺต, ตสฺมิํ โหมิ อนามยาฯ
So mayhaṃ puriso kanto, tasmiṃ homi anāmayā.
๔๗.
47.
อเปหิ เอโตฺต ตฺวํ กาฬิ, เนตํ อเมฺหสุ วิชฺชติ;
Apehi etto tvaṃ kāḷi, netaṃ amhesu vijjati;
อญฺญํ ชนปทํ คจฺฉ, นิคเม ราชธานิโยฯ
Aññaṃ janapadaṃ gaccha, nigame rājadhāniyo.
๔๘.
48.
สนฺติ โลเก อลกฺขิกา, สงฺฆรนฺติ พหุํ ธนํ;
Santi loke alakkhikā, saṅgharanti bahuṃ dhanaṃ;
อหํ เทโว จ เม ภาตา, อุโภ นํ วิธมามเสฯ
Ahaṃ devo ca me bhātā, ubho naṃ vidhamāmase.
๔๙.
49.
กา นุ ทิเพฺพน วเณฺณน, ปถพฺยา สุปติฎฺฐิตา;
Kā nu dibbena vaṇṇena, pathabyā supatiṭṭhitā;
กา วา ตฺวํ กสฺส วา ธีตา, กถํ ชาเนมุ ตํ มยํฯ
Kā vā tvaṃ kassa vā dhītā, kathaṃ jānemu taṃ mayaṃ.
๕๐.
50.
อหํ สิรี จ ลกฺขี จ, ภูริปญฺญาติ มํ วิทู;
Ahaṃ sirī ca lakkhī ca, bhūripaññāti maṃ vidū;
โอกาสํ ยาจิโต เทหิ, วเสมุ ตว สนฺติเกฯ
Okāsaṃ yācito dehi, vasemu tava santike.
๕๑.
51.
กิํสีเล กิํสมาจาเร, ปุริเส นิวิสเส ตุวํ;
Kiṃsīle kiṃsamācāre, purise nivisase tuvaṃ;
ปุฎฺฐา เม ลกฺขิ อกฺขาหิ, กถํ 13 ชาเนมุ ตํ มยํฯ
Puṭṭhā me lakkhi akkhāhi, kathaṃ 14 jānemu taṃ mayaṃ.
๕๒.
52.
โย จาปิ สีเต อถวาปิ อุเณฺห, วาตาตเป ฑํสสรีสเป จ;
Yo cāpi sīte athavāpi uṇhe, vātātape ḍaṃsasarīsape ca;
ขุธํ 15 ปิปาสํ อภิภุยฺย สพฺพํ, รตฺตินฺติวํ โย สตตํ นิยุโตฺต;
Khudhaṃ 16 pipāsaṃ abhibhuyya sabbaṃ, rattintivaṃ yo satataṃ niyutto;
กาลาคตญฺจ น หาเปติ อตฺถํ, โส เม มนาโป นิวิเส จ ตมฺหิฯ
Kālāgatañca na hāpeti atthaṃ, so me manāpo nivise ca tamhi.
๕๓.
53.
อโกฺกธโน มิตฺตวา จาควา จ, สีลูปปโนฺน อสโฐชุภูโต 17;
Akkodhano mittavā cāgavā ca, sīlūpapanno asaṭhojubhūto 18;
สงฺคาหโก สขิโล สณฺหวาโจ, มหตฺตปโตฺตปิ นิวาตวุตฺติ;
Saṅgāhako sakhilo saṇhavāco, mahattapattopi nivātavutti;
ตสฺมิํหํ 19 โปเส วิปุลา ภวามิ, อูมิ สมุทฺทสฺส ยถาปิ วณฺณํฯ
Tasmiṃhaṃ 20 pose vipulā bhavāmi, ūmi samuddassa yathāpi vaṇṇaṃ.
๕๔.
54.
โย จาปิ มิเตฺต อถวา อมิเตฺต, เสเฎฺฐ สริเกฺข อถ วาปิ หีเน;
Yo cāpi mitte athavā amitte, seṭṭhe sarikkhe atha vāpi hīne;
อตฺถํ จรนฺตํ อถวา อนตฺถํ, อาวี รโห สงฺคหเมว วเตฺต 21ฯ
Atthaṃ carantaṃ athavā anatthaṃ, āvī raho saṅgahameva vatte 22.
วาจํ น วชฺชา ผรุสํ กทาจิ, มตสฺส ชีวสฺส จ ตสฺส โหมิฯ
Vācaṃ na vajjā pharusaṃ kadāci, matassa jīvassa ca tassa homi.
๕๕.
55.
เอเตสํ โย อญฺญตรํ ลภิตฺวา, กนฺตา สิรี 23 มชฺชติ อปฺปปโญฺญ;
Etesaṃ yo aññataraṃ labhitvā, kantā sirī 24 majjati appapañño;
ตํ ทิตฺตรูปํ วิสมํ จรนฺตํ, กรีสฐานํว 25 วิวชฺชยามิฯ
Taṃ dittarūpaṃ visamaṃ carantaṃ, karīsaṭhānaṃva 26 vivajjayāmi.
๕๖.
56.
อตฺตนา กุรุเต ลกฺขิํ, อลกฺขิํ กุรุตตฺตนา;
Attanā kurute lakkhiṃ, alakkhiṃ kurutattanā;
น หิ ลกฺขิํ อลกฺขิํ วา, อโญฺญ อญฺญสฺส การโกติฯ
Na hi lakkhiṃ alakkhiṃ vā, añño aññassa kārakoti.
สิริกาฬกณฺณิชาตกํ สตฺตมํฯ
Sirikāḷakaṇṇijātakaṃ sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ชาตก-อฎฺฐกถา • Jātaka-aṭṭhakathā / [๓๘๒] ๗. สิริกาฬกณฺณิชาตกวณฺณนา • [382] 7. Sirikāḷakaṇṇijātakavaṇṇanā
