| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தே²ரகா³தா²-அட்ட²கதா² • Theragāthā-aṭṭhakathā |
2. ஸிரிமித்தத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா
2. Sirimittattheragāthāvaṇṇanā
அக்கோத⁴னோதிஆதி³கா ஆயஸ்மதோ ஸிரிமித்தத்தே²ரஸ்ஸ கா³தா². கா உப்பத்தி? அயம்பி புரிமபு³த்³தே⁴ஸு கதாதி⁴காரோ தத்த² தத்த² ப⁴வே விவட்டூபனிஸ்ஸயங் குஸலங் உபசினித்வா இமஸ்மிங் பு³த்³து⁴ப்பாதே³ ராஜக³ஹே மஹத்³த⁴னகுடும்பி³கஸ்ஸ புத்தோ ஹுத்வா நிப்³ப³த்தி, ஸிரிமித்தோதி லத்³த⁴னாமோ. தஸ்ஸ கிர மாதா ஸிரிகு³த்தஸ்ஸ ப⁴கி³னீ. தஸ்ஸ வத்து² த⁴ம்மபத³வண்ணனாயங் (த⁴॰ ப॰ அட்ட²॰ 1.க³ரஹதி³ன்னவத்து²) ஆக³தமேவ. ஸோ ஸிரிகு³த்தஸ்ஸ பா⁴கி³னெய்யோ ஸிரிமித்தோ வயப்பத்தோ ஸத்து² த⁴னபாலத³மனே லத்³த⁴ப்பஸாதோ³ பப்³ப³ஜித்வா விபஸ்ஸனாய கம்மங் கரொந்தோ நசிரஸ்ஸேவ அரஹத்தங் பத்தோ. ஏகதி³வஸங் பாதிமொக்க²ங் உத்³தி³ஸிதுங் ஆஸனங் அபி⁴ருஹித்வா சித்தபீ³ஜனிங் க³ஹெத்வா நிஸின்னோ பி⁴க்கூ²னங் த⁴ம்மங் கதே²ஸி. கதெ²ந்தோ ச உளாரதரே கு³ணே விப⁴ஜித்வா த³ஸ்ஸெந்தோ –
Akkodhanotiādikā āyasmato sirimittattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayaṃ kusalaṃ upacinitvā imasmiṃ buddhuppāde rājagahe mahaddhanakuṭumbikassa putto hutvā nibbatti, sirimittoti laddhanāmo. Tassa kira mātā siriguttassa bhaginī. Tassa vatthu dhammapadavaṇṇanāyaṃ (dha. pa. aṭṭha. 1.garahadinnavatthu) āgatameva. So siriguttassa bhāgineyyo sirimitto vayappatto satthu dhanapāladamane laddhappasādo pabbajitvā vipassanāya kammaṃ karonto nacirasseva arahattaṃ patto. Ekadivasaṃ pātimokkhaṃ uddisituṃ āsanaṃ abhiruhitvā cittabījaniṃ gahetvā nisinno bhikkhūnaṃ dhammaṃ kathesi. Kathento ca uḷāratare guṇe vibhajitvā dassento –
502.
502.
‘‘அக்கோத⁴னோனுபனாஹீ, அமாயோ ரித்தபேஸுணோ;
‘‘Akkodhanonupanāhī, amāyo rittapesuṇo;
ஸ வே தாதி³ஸகோ பி⁴க்கு², ஏவங் பேச்ச ந ஸோசதி.
Sa ve tādisako bhikkhu, evaṃ pecca na socati.
503.
503.
‘‘அக்கோத⁴னோனுபனாஹீ, அமாயோ ரித்தபேஸுணோ;
‘‘Akkodhanonupanāhī, amāyo rittapesuṇo;
கு³த்தத்³வாரோ ஸதா³ பி⁴க்கு², ஏவங் பேச்ச ந ஸோசதி.
Guttadvāro sadā bhikkhu, evaṃ pecca na socati.
504.
504.
‘‘அக்கோத⁴னோனுபனாஹீ, அமாயோ ரித்தபேஸுணோ;
‘‘Akkodhanonupanāhī, amāyo rittapesuṇo;
கல்யாணஸீலோ ஸோ பி⁴க்கு², ஏவங் பேச்ச ந ஸோசதி.
Kalyāṇasīlo so bhikkhu, evaṃ pecca na socati.
505.
505.
‘‘அக்கோத⁴னோனுபனாஹீ, அமாயோ ரித்தபேஸுணோ;
‘‘Akkodhanonupanāhī, amāyo rittapesuṇo;
கல்யாணமித்தோ ஸோ பி⁴க்கு², ஏவங் பேச்ச ந ஸோசதி.
Kalyāṇamitto so bhikkhu, evaṃ pecca na socati.
506.
506.
‘‘அக்கோத⁴னோனுபனாஹீ, அமாயோ ரித்தபேஸுணோ;
‘‘Akkodhanonupanāhī, amāyo rittapesuṇo;
கல்யாணபஞ்ஞோ ஸோ பி⁴க்கு², ஏவங் பேச்ச ந ஸோசதி.
Kalyāṇapañño so bhikkhu, evaṃ pecca na socati.
507.
507.
‘‘யஸ்ஸ ஸத்³தா⁴ ததா²க³தே, அசலா ஸுப்பதிட்டி²தா;
‘‘Yassa saddhā tathāgate, acalā suppatiṭṭhitā;
ஸீலஞ்ச யஸ்ஸ கல்யாணங், அரியகந்தங் பஸங்ஸிதங்.
Sīlañca yassa kalyāṇaṃ, ariyakantaṃ pasaṃsitaṃ.
508.
508.
‘‘ஸங்கே⁴ பஸாதோ³ யஸ்ஸத்தி², உஜுபூ⁴தஞ்ச த³ஸ்ஸனங்;
‘‘Saṅghe pasādo yassatthi, ujubhūtañca dassanaṃ;
அத³லித்³தோ³தி தங் ஆஹு, அமோக⁴ங் தஸ்ஸ ஜீவிதங்.
Adaliddoti taṃ āhu, amoghaṃ tassa jīvitaṃ.
509.
509.
‘‘தஸ்மா ஸத்³த⁴ஞ்ச ஸீலஞ்ச, பஸாத³ங் த⁴ம்மத³ஸ்ஸனங்;
‘‘Tasmā saddhañca sīlañca, pasādaṃ dhammadassanaṃ;
அனுயுஞ்ஜேத² மேதா⁴வீ, ஸரங் பு³த்³தா⁴ன ஸாஸன’’ந்தி. – இமா கா³தா² அபா⁴ஸி;
Anuyuñjetha medhāvī, saraṃ buddhāna sāsana’’nti. – imā gāthā abhāsi;
தத்த² அக்கோத⁴னோதி அகுஜ்ஜ²னஸீலோ. உபட்டி²தே ஹி கோது⁴ப்பத்தினிமித்தே அதி⁴வாஸனக²ந்தியங் ட²த்வா கோபஸ்ஸ அனுப்பாத³கோ. அனுபனாஹீதி ந உபனாஹகோ, பரேஹி கதங் அபராத⁴ங் படிச்ச ‘‘அக்கொச்சி² மங் அவதி⁴ மங், அஜினி மங் அஹாஸி மே’’திஆதி³னா (த⁴॰ ப॰ 3; மஹாவ॰ 464; ம॰ நி॰ 3.237) கோத⁴ஸ்ஸ அனுபனய்ஹனஸீலோ. ஸந்ததோ³ஸபடிச்சா²த³னலக்க²ணாய மாயாய அபா⁴வதோ அமாயோ. பிஸுணவாசாவிரஹிததோ ரித்தபேஸுணோ, ஸ வே தாதி³ஸகோ பி⁴க்கூ²தி ஸோ ததா²ரூபோ ததா²ஜாதிகோ யதா²வுத்தகு³ணஸமன்னாக³தோ பி⁴க்கு² . ஏவங் யதா²வுத்தபடிபத்தியா பேச்ச பரலோகே ந ஸோசதி ஸோகனிமித்தஸ்ஸ அபா⁴வதோ. சக்கு²த்³வாராத³யோ காயத்³வாராத³யோ ச கு³த்தா பிஹிதா ஸங்வுதா ஏதஸ்ஸாதி கு³த்தத்³வாரோ. கல்யாணஸீலோதி ஸுந்த³ரஸீலோ ஸுவிஸுத்³த⁴ஸீலோ. கல்யாணமித்தோதி –
Tattha akkodhanoti akujjhanasīlo. Upaṭṭhite hi kodhuppattinimitte adhivāsanakhantiyaṃ ṭhatvā kopassa anuppādako. Anupanāhīti na upanāhako, parehi kataṃ aparādhaṃ paṭicca ‘‘akkocchi maṃ avadhi maṃ, ajini maṃ ahāsi me’’tiādinā (dha. pa. 3; mahāva. 464; ma. ni. 3.237) kodhassa anupanayhanasīlo. Santadosapaṭicchādanalakkhaṇāya māyāya abhāvato amāyo. Pisuṇavācāvirahitato rittapesuṇo, sa ve tādisako bhikkhūti so tathārūpo tathājātiko yathāvuttaguṇasamannāgato bhikkhu . Evaṃ yathāvuttapaṭipattiyā pecca paraloke na socati sokanimittassa abhāvato. Cakkhudvārādayo kāyadvārādayo ca guttā pihitā saṃvutā etassāti guttadvāro. Kalyāṇasīloti sundarasīlo suvisuddhasīlo. Kalyāṇamittoti –
‘‘பியோ க³ருபா⁴வனியோ, வத்தா ச வசனக்க²மோ;
‘‘Piyo garubhāvaniyo, vattā ca vacanakkhamo;
க³ம்பீ⁴ரஞ்ச கத²ங் கத்தா, நோ சட்டா²னே நியோஜயே’’தி. (அ॰ நி॰ 7.37) –
Gambhīrañca kathaṃ kattā, no caṭṭhāne niyojaye’’ti. (a. ni. 7.37) –
ஏவங் விபா⁴விதலக்க²ணோ கல்யாணமித்தோ ஏதஸ்ஸாதி கல்யாணமித்தோ. கல்யாணபஞ்ஞோதி ஸுந்த³ரபஞ்ஞோ. யதி³பி பஞ்ஞா நாம அஸுந்த³ரா நத்தி², நிய்யானிகாய பன பஞ்ஞாய வஸேன ஏவங் வுத்தங்
Evaṃ vibhāvitalakkhaṇo kalyāṇamitto etassāti kalyāṇamitto. Kalyāṇapaññoti sundarapañño. Yadipi paññā nāma asundarā natthi, niyyānikāya pana paññāya vasena evaṃ vuttaṃ
ஏவமெத்த² கோதா⁴தீ³னங் விக்க²ம்ப⁴னவஸேன ஸமுச்சே²த³வஸேன ச அக்கோத⁴னாதி³முகே²ன, புக்³க³லாதி⁴ட்டா²னாய கா³தா²ய ஸம்மாபடிபத்திங் த³ஸ்ஸெத்வா இதா³னி நிப்ப²த்திதலோகுத்தரஸத்³தா⁴தி³கே உத்³த⁴ரித்வா புக்³க³லாதி⁴ட்டா²னாய ஏவ கா³தா²ய ஸம்மாபடிபத்திங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘யஸ்ஸ ஸத்³தா⁴’’திஆதி³மாஹ. தஸ்ஸத்தோ² – யஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ ததா²க³தே ஸம்மாஸம்பு³த்³தே⁴ ‘‘இதிபி ஸோ ப⁴க³வா’’திஆதி³னயப்பவத்தா மக்³கே³னாக³தஸத்³தா⁴, ததோ ஏவ அசலா அவிகம்பா ஸுட்டு² பதிட்டி²தா. ‘‘அத்தீ²’’தி, பத³ங் ஆனெத்வா ஸம்ப³ந்தி⁴தப்³ப³ங். அரியகந்தந்தி அரியானங் கந்தங் பியாயிதங் ப⁴வந்தரேபி அவிஜஹனதோ. பஸங்ஸிதந்தி பு³த்³தா⁴தீ³ஹி பஸட்ட²ங், வண்ணிதங் தோ²மிதங் அத்தீ²தி யோஜனா. தங் பனேதங் ஸீலங் க³ஹட்ட²ஸீலங் பப்³ப³ஜிதஸீலந்தி து³வித⁴ங். தத்த² க³ஹட்ட²ஸீலங் நாம பஞ்சஸிக்கா²பத³ஸீலங், யங் க³ஹட்டே²ன ரக்கி²துங் ஸக்கா. பப்³ப³ஜிதஸீலங் நாம த³ஸஸிக்கா²பத³ஸீலங் உபாதா³ய ஸப்³ப³ங் சதுபாரிஸுத்³தி⁴ஸீலங், தயித³ங் ஸப்³ப³ம்பி அக²ண்டா³தி³பா⁴வேன அபராமட்ட²தாய ‘‘கல்யாண’’ந்தி வேதி³தப்³ப³ங்.
Evamettha kodhādīnaṃ vikkhambhanavasena samucchedavasena ca akkodhanādimukhena, puggalādhiṭṭhānāya gāthāya sammāpaṭipattiṃ dassetvā idāni nipphattitalokuttarasaddhādike uddharitvā puggalādhiṭṭhānāya eva gāthāya sammāpaṭipattiṃ dassento ‘‘yassa saddhā’’tiādimāha. Tassattho – yassa puggalassa tathāgate sammāsambuddhe ‘‘itipi so bhagavā’’tiādinayappavattā maggenāgatasaddhā, tato eva acalā avikampā suṭṭhu patiṭṭhitā. ‘‘Atthī’’ti, padaṃ ānetvā sambandhitabbaṃ. Ariyakantanti ariyānaṃ kantaṃ piyāyitaṃ bhavantarepi avijahanato. Pasaṃsitanti buddhādīhi pasaṭṭhaṃ, vaṇṇitaṃ thomitaṃ atthīti yojanā. Taṃ panetaṃ sīlaṃ gahaṭṭhasīlaṃ pabbajitasīlanti duvidhaṃ. Tattha gahaṭṭhasīlaṃ nāma pañcasikkhāpadasīlaṃ, yaṃ gahaṭṭhena rakkhituṃ sakkā. Pabbajitasīlaṃ nāma dasasikkhāpadasīlaṃ upādāya sabbaṃ catupārisuddhisīlaṃ, tayidaṃ sabbampi akhaṇḍādibhāvena aparāmaṭṭhatāya ‘‘kalyāṇa’’nti veditabbaṃ.
ஸங்கே⁴ பஸாதோ³ யஸ்ஸத்தீ²தி ‘‘ஸுப்படிபன்னோ ப⁴க³வதோ ஸாவகஸங்கோ⁴’’திஆதி³னா அரியஸங்கே⁴ பஸாதோ³ ஸத்³தா⁴ யஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ அத்தி² அசலோ ஸுப்பதிட்டி²தோதி ஆனெத்வா யோஜேதப்³ப³ங். உஜுபூ⁴தஞ்ச த³ஸ்ஸனந்தி தி³ட்டி²வங்காபா⁴வதோ கிலேஸவங்காபா⁴வதோ ச உஜுபூ⁴தங். அகுடிலங் அஜிம்ஹங் கம்மஸ்ஸகதாத³ஸ்ஸனஞ்சேவ ஸப்பச்சயனாமரூபத³ஸ்ஸனஞ்சாதி து³வித⁴ம்பி த³ஸ்ஸனங் யஸ்ஸ அத்தி² அசலங் ஸுப்பதிட்டி²தந்தி யோஜனா. அத³லித்³தோ³தி தங் ஆஹு ஸத்³தா⁴த⁴னங், ஸீலத⁴னங், ஸுதத⁴னங், சாக³த⁴னங், பஞ்ஞாத⁴னந்தி இமேஸங் ஸுவிஸுத்³தா⁴னங் த⁴னானங் அத்தி²தாய ‘‘அத³லித்³தோ³’’தி தங் தாதி³ஸங் புக்³க³லங் பு³த்³தா⁴த³யோ அரியா ஆஹு. அமோக⁴ங் தஸ்ஸ ஜீவிதங் தஸ்ஸ ததா²ரூபஸ்ஸ ஜீவிதங் தி³ட்ட²த⁴ம்மிகாதி³அத்தா²தி⁴க³மேன அமோக⁴ங் அவஞ்ஜ²ங் ஸப²லமேவாதி ஆஹூதி அத்தோ².
Saṅghe pasādo yassatthīti ‘‘suppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho’’tiādinā ariyasaṅghe pasādo saddhā yassa puggalassa atthi acalo suppatiṭṭhitoti ānetvā yojetabbaṃ. Ujubhūtañca dassananti diṭṭhivaṅkābhāvato kilesavaṅkābhāvato ca ujubhūtaṃ. Akuṭilaṃ ajimhaṃ kammassakatādassanañceva sappaccayanāmarūpadassanañcāti duvidhampi dassanaṃ yassa atthi acalaṃ suppatiṭṭhitanti yojanā. Adaliddoti taṃ āhu saddhādhanaṃ, sīladhanaṃ, sutadhanaṃ, cāgadhanaṃ, paññādhananti imesaṃ suvisuddhānaṃ dhanānaṃ atthitāya ‘‘adaliddo’’ti taṃ tādisaṃ puggalaṃ buddhādayo ariyā āhu. Amoghaṃ tassa jīvitaṃ tassa tathārūpassa jīvitaṃ diṭṭhadhammikādiatthādhigamena amoghaṃ avañjhaṃ saphalamevāti āhūti attho.
தஸ்மாதி , யஸ்மா யதா²வுத்தஸத்³தா⁴தி³கு³ணஸமன்னாக³தோ புக்³க³லோ ‘‘அத³லித்³தோ³ அமோக⁴ஜீவிதோ’’தி வுச்சதி, தஸ்மா அஹம்பி ததா²ரூபோ ப⁴வெய்யந்தி. ஸத்³த⁴ஞ்ச…பே॰… ஸாஸனந்தி ‘‘ஸப்³ப³பாபஸ்ஸ அகரண’’ந்திஆதி³னா (த⁴॰ ப॰ 183; தீ³॰ நி॰ 2.90) வுத்தங் பு³த்³தா⁴னங் ஸாஸனங் அனுஸ்ஸரந்தோ குலபுத்தோ வுத்தப்பபே⁴த³ங் ஸத்³த⁴ஞ்சேவ ஸீலஞ்ச த⁴ம்மத³ஸ்ஸனஹேதுகங் த⁴ம்மே ஸுனிச்ச²யா விமொக்க²பூ⁴தங் பஸாத³ஞ்ச அனுயுஞ்ஜெய்ய வட்³டெ⁴ய்யாதி.
Tasmāti , yasmā yathāvuttasaddhādiguṇasamannāgato puggalo ‘‘adaliddo amoghajīvito’’ti vuccati, tasmā ahampi tathārūpo bhaveyyanti. Saddhañca…pe… sāsananti ‘‘sabbapāpassa akaraṇa’’ntiādinā (dha. pa. 183; dī. ni. 2.90) vuttaṃ buddhānaṃ sāsanaṃ anussaranto kulaputto vuttappabhedaṃ saddhañceva sīlañca dhammadassanahetukaṃ dhamme sunicchayā vimokkhabhūtaṃ pasādañca anuyuñjeyya vaḍḍheyyāti.
ஏவங் தே²ரோ பி⁴க்கூ²னங் த⁴ம்மதே³ஸனாமுகே²ன அத்தனி விஜ்ஜமானே கு³ணே பகாஸெந்தோ அஞ்ஞங் ப்³யாகாஸி.
Evaṃ thero bhikkhūnaṃ dhammadesanāmukhena attani vijjamāne guṇe pakāsento aññaṃ byākāsi.
ஸிரிமித்தத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Sirimittattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / தே²ரகா³தா²பாளி • Theragāthāpāḷi / 2. ஸிரிமித்தத்தே²ரகா³தா² • 2. Sirimittattheragāthā
