| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தே²ரகா³தா²-அட்ட²கதா² • Theragāthā-aṭṭhakathā |
5. பஞ்சமவக்³கோ³
5. Pañcamavaggo
1. ஸிரிவட்³ட⁴த்தே²ரகா³தா²வண்ணனா
1. Sirivaḍḍhattheragāthāvaṇṇanā
விவரமனுபதந்தி விஜ்ஜுதாதி ஆயஸ்மதோ ஸிரிவட்³ட⁴த்தே²ரஸ்ஸ கா³தா². கா உப்பத்தி? ஸோபி புரிமபு³த்³தே⁴ஸு கதாதி⁴காரோ தத்த² தத்த² விவட்டூபனிஸ்ஸயங் குஸலங் உபசினந்தோ இதோ ஏகனவுதே கப்பே விபஸ்ஸிஸ்ஸ ப⁴க³வதோ காலே குலகே³ஹே நிப்³ப³த்தித்வா விஞ்ஞுதங் பத்தோ விபஸ்ஸிங் ப⁴க³வந்தங் பஸ்ஸித்வா கிங்கணிபுப்பே²ஹி பூஜங் கத்வா தேன புஞ்ஞகம்மேன தே³வலோகே நிப்³ப³த்தோ அபராபரங் புஞ்ஞானி கத்வா ஸுக³தீஸுயேவ ஸங்ஸரந்தோ இமஸ்மிங் பு³த்³து⁴ப்பாதே³ ராஜக³ஹே விப⁴வஸம்பன்னஸ்ஸ ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ கே³ஹே நிப்³ப³த்தி, ஸிரிவட்³டோ⁴திஸ்ஸ நாமங் அஹோஸி. ஸோ வயப்பத்தோ பி³ம்பி³ஸாரஸமாக³மே ஸத்த²ரி ஸத்³த⁴ம்மே ச உப்பன்னப்பஸாதோ³ ஹேதுஸம்பன்னதாய பப்³ப³ஜி. பப்³ப³ஜித்வா ச கதபுப்³ப³கிச்சோ வேபா⁴ரபண்ட³வபப்³ப³தானங் அவிதூ³ரே அஞ்ஞதரஸ்மிங் அரஞ்ஞாயதனே பப்³ப³தகு³ஹாயங் கம்மட்டா²னமனுயுத்தோ விஹரதி. தஸ்மிஞ்ச ஸமயே மஹா அகாலமேகோ⁴ உட்ட²ஹி. விஜ்ஜுல்லதா பப்³ப³தவிவரங் பவிஸந்தியோ விய விசரந்தி. தே²ரஸ்ஸ க⁴ம்மபரிளாஹாபி⁴பூ⁴தஸ்ஸ ஸாரக³ப்³பே⁴ஹி மேக⁴வாதேஹி க⁴ம்மபரிளாஹோ வூபஸமி. உதுஸப்பாயலாபே⁴ன சித்தங் ஏகக்³க³ங் அஹோஸி. ஸமாஹிதசித்தோ விபஸ்ஸனங் உஸ்ஸுக்காபெத்வா அரஹத்தங் பாபுணி. தேன வுத்தங் அபதா³னே (அப॰ தே²ர 1.21.10-14) –
Vivaramanupatantivijjutāti āyasmato sirivaḍḍhattherassa gāthā. Kā uppatti? Sopi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha vivaṭṭūpanissayaṃ kusalaṃ upacinanto ito ekanavute kappe vipassissa bhagavato kāle kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto vipassiṃ bhagavantaṃ passitvā kiṅkaṇipupphehi pūjaṃ katvā tena puññakammena devaloke nibbatto aparāparaṃ puññāni katvā sugatīsuyeva saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde rājagahe vibhavasampannassa brāhmaṇassa gehe nibbatti, sirivaḍḍhotissa nāmaṃ ahosi. So vayappatto bimbisārasamāgame satthari saddhamme ca uppannappasādo hetusampannatāya pabbaji. Pabbajitvā ca katapubbakicco vebhārapaṇḍavapabbatānaṃ avidūre aññatarasmiṃ araññāyatane pabbataguhāyaṃ kammaṭṭhānamanuyutto viharati. Tasmiñca samaye mahā akālamegho uṭṭhahi. Vijjullatā pabbatavivaraṃ pavisantiyo viya vicaranti. Therassa ghammapariḷāhābhibhūtassa sāragabbhehi meghavātehi ghammapariḷāho vūpasami. Utusappāyalābhena cittaṃ ekaggaṃ ahosi. Samāhitacitto vipassanaṃ ussukkāpetvā arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 1.21.10-14) –
‘‘கஞ்சனக்³கி⁴யஸங்காஸோ, ஸப்³ப³ஞ்ஞூ லோகனாயகோ;
‘‘Kañcanagghiyasaṅkāso, sabbaññū lokanāyako;
ஓத³கங் த³ஹமொக்³க³ய்ஹ, ஸினாயி அக்³க³புக்³க³லோ.
Odakaṃ dahamoggayha, sināyi aggapuggalo.
‘‘பக்³க³ய்ஹ கிங்கணிங் புப்ப²ங், விபஸ்ஸிஸ்ஸாபி⁴ரோபயிங்;
‘‘Paggayha kiṅkaṇiṃ pupphaṃ, vipassissābhiropayiṃ;
உத³க்³க³சித்தோ ஸுமனோ, த்³விபதி³ந்த³ஸ்ஸ தாதி³னோ.
Udaggacitto sumano, dvipadindassa tādino.
‘‘ஏகனவுதிதோ கப்பே, யங் புப்ப²மபி⁴ரோபயிங்;
‘‘Ekanavutito kappe, yaṃ pupphamabhiropayiṃ;
து³க்³க³திங் நாபி⁴ஜானாமி, பு³த்³த⁴பூஜாயித³ங் ப²லங்.
Duggatiṃ nābhijānāmi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
‘‘ஸத்தவீஸதிகப்பம்ஹி, ராஜா பீ⁴மரதோ² அஹு;
‘‘Sattavīsatikappamhi, rājā bhīmaratho ahu;
ஸத்தரதனஸம்பன்னோ, சக்கவத்தீ மஹப்³ப³லோ.
Sattaratanasampanno, cakkavattī mahabbalo.
‘‘கிலேஸா ஜா²பிதா மய்ஹங்…பே॰… கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸன’’ந்தி.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
அரஹத்தங் பன பத்வா அஞ்ஞாபதே³ஸேன அத்தஸன்னிஸ்ஸயங் உதா³னங் உதா³னெந்தோ ‘‘விவரமனுபதந்தி விஜ்ஜுதா’’தி கா³த²ங் அபா⁴ஸி.
Arahattaṃ pana patvā aññāpadesena attasannissayaṃ udānaṃ udānento ‘‘vivaramanupatanti vijjutā’’ti gāthaṃ abhāsi.
41. தத்த² விவரந்தி அந்தரா வேமஜ்ஜ²ங். அனுபதந்தீதி அனுலக்க²ணே பதந்தி பவத்தந்தி, விஜ்ஜோதந்தீதி அத்தோ². விஜ்ஜோதனமேவ ஹி விஜ்ஜுல்லதானங் பவத்தி நாம. அனு-ஸத்³த³யோகே³ன செத்த² உபயோக³வசனங், யதா² ‘‘ருக்க²மனுவிஜ்ஜோதந்தீ’’தி. விஜ்ஜுதாதி ஸதேரதா. வேபா⁴ரஸ்ஸ ச பண்ட³வஸ்ஸ சாதி வேபா⁴ரபப்³ப³தஸ்ஸ ச பண்ட³வபப்³ப³தஸ்ஸ ச விவரமனுபதந்தீதி யோஜனா. நக³விவரக³தோதி நக³விவரங் பப்³ப³தகு³ஹங் உபக³தோ. ஜா²யதீதி ஆரம்மணூபனிஜ்ஜா²னேன லக்க²ணூபனிஜ்ஜா²னேன ச ஜா²யதி, ஸமத²விபஸ்ஸனங் உஸ்ஸுக்காபெந்தோ பா⁴வேதி. புத்தோ அப்படிமஸ்ஸ தாதி³னோதி ஸீலக்க²ந்தா⁴தி³த⁴ம்மகாயஸம்பத்தியா ரூபகாயஸம்பத்தியா ச அனுபமஸ்ஸ உபமாரஹிதஸ்ஸ இட்டா²னிட்டா²தீ³ஸு தாதி³லக்க²ணஸம்பத்தியா தாதி³னோ பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ப⁴க³வதோ ஓரஸபுத்தோ. புத்தவசனேனேவ செத்த² தே²ரேன ஸத்து² அனுஜாதபா⁴வதீ³பனேன அஞ்ஞா ப்³யாகதாதி வேதி³தப்³ப³ங்.
41. Tattha vivaranti antarā vemajjhaṃ. Anupatantīti anulakkhaṇe patanti pavattanti, vijjotantīti attho. Vijjotanameva hi vijjullatānaṃ pavatti nāma. Anu-saddayogena cettha upayogavacanaṃ, yathā ‘‘rukkhamanuvijjotantī’’ti. Vijjutāti sateratā. Vebhārassa ca paṇḍavassa cāti vebhārapabbatassa ca paṇḍavapabbatassa ca vivaramanupatantīti yojanā. Nagavivaragatoti nagavivaraṃ pabbataguhaṃ upagato. Jhāyatīti ārammaṇūpanijjhānena lakkhaṇūpanijjhānena ca jhāyati, samathavipassanaṃ ussukkāpento bhāveti. Putto appaṭimassa tādinoti sīlakkhandhādidhammakāyasampattiyā rūpakāyasampattiyā ca anupamassa upamārahitassa iṭṭhāniṭṭhādīsu tādilakkhaṇasampattiyā tādino buddhassa bhagavato orasaputto. Puttavacaneneva cettha therena satthu anujātabhāvadīpanena aññā byākatāti veditabbaṃ.
ஸிரிவட்³ட⁴த்தே²ரகா³தா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Sirivaḍḍhattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / தே²ரகா³தா²பாளி • Theragāthāpāḷi / 1. ஸிரிவட்³ட⁴த்தே²ரகா³தா² • 1. Sirivaḍḍhattheragāthā
