Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਥੇਰਗਾਥਾ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Theragāthā-aṭṭhakathā |
੬. ਸੀਤવਨਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾવਣ੍ਣਨਾ
6. Sītavaniyattheragāthāvaṇṇanā
ਯੋ ਸੀਤવਨਨ੍ਤਿ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਮ੍ਭੂਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਗਾਥਾ। ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਇਤੋ ਕਿਰ ਅਟ੍ਠਾਰਸਾਧਿਕਸ੍ਸ ਕਪ੍ਪਸਤਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕੇ ਅਤ੍ਥਦਸ੍ਸੀ ਨਾਮ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਸਦੇવਕਂ ਲੋਕਂ ਸਂਸਾਰਮਹੋਘਤੋ ਤਾਰੇਨ੍ਤੋ ਏਕਦਿવਸਂ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਗਙ੍ਗਾਤੀਰਂ ਉਪਗਚ੍ਛਿ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਅਯਂ ਗਹਪਤਿਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਪਸ੍ਸਿਤ੍વਾ ਪਸਨ੍ਨਮਾਨਸੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ‘‘ਕਿਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਾਰਂ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ। ਭਗવਾ ‘‘ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਅવੋਚ। ਸੋ ਤਾવਦੇવ ਨਾવਾਸਙ੍ਘਾਟਂ ਯੋਜੇਤ੍વਾ ਉਪਨੇਸਿ। ਸਤ੍ਥਾ ਤਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਨ੍ਤੋ ਸਹ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਨਾવਂ ਅਭਿਰੁਹਿ। ਸੋ ਸਯਮ੍ਪਿ ਅਭਿਰੁਯ੍ਹ ਸੁਖੇਨੇવ ਪਰਤੀਰਂ ਸਮ੍ਪਾਪੇਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਞ੍ਚ ਦੁਤਿਯਦਿવਸੇ ਮਹਾਦਾਨਂ ਪવਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਅਨੁਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਨਿવਤ੍ਤਿ। ਸੋ ਤੇਨ ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮੇਨ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸਂਸਰਿਤ੍વਾ ਇਤੋ ਤੇਰਸਾਧਿਕਕਪ੍ਪਸਤਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕੇ ਖਤ੍ਤਿਯਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਰਾਜਾ ਅਹੋਸਿ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ ਧਮ੍ਮਿਕੋ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾ। ਸੋ ਸਤ੍ਤੇ ਸੁਗਤਿਮਗ੍ਗੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍વਾ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਏਕਨવੁਤਿਕਪ੍ਪੇ વਿਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਧੁਤਧਮ੍ਮੇ ਸਮਾਦਾਯ ਸੁਸਾਨੇ વਸਨ੍ਤੋ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਅਕਾਸਿ। ਪੁਨ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਕਾਲੇਪਿ ਤਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਤੀਹਿ ਸਹਾਯੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ વੀਸਤਿવਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਤ੍વਾ ਏਕਂ ਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਰਂ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸਂਸਰਿਤ੍વਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇ ਰਾਜਗਹੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍વਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ। ਤਸ੍ਸ ‘‘ਸਮ੍ਭੂਤੋ’’ਤਿ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ। ਸੋ વਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸਿਪ੍ਪੇਸੁ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਂ ਗਤੋ। ਭੂਮਿਜੋ ਜੇਯ੍ਯਸੇਨੋ ਅਭਿਰਾਧਨੋਤਿ ਤੀਹਿ ਸਹਾਯੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਗવਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਤੋ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍વਾ ਪਟਿਲਦ੍ਧਸਦ੍ਧੋ ਪਬ੍ਬਜਿ। ਯੇ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ –
Yo sītavananti āyasmato sambhūtattherassa gāthā. Kā uppatti? Ito kira aṭṭhārasādhikassa kappasatassa matthake atthadassī nāma sambuddho loke uppajjitvā sadevakaṃ lokaṃ saṃsāramahoghato tārento ekadivasaṃ mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ gaṅgātīraṃ upagacchi. Tasmiṃ kāle ayaṃ gahapatikule nibbatto tattha bhagavantaṃ passitvā pasannamānaso upasaṅkamitvā vanditvā ‘‘kiṃ, bhante, pāraṃ gantukāmatthā’’ti pucchi. Bhagavā ‘‘gamissāmā’’ti avoca. So tāvadeva nāvāsaṅghāṭaṃ yojetvā upanesi. Satthā taṃ anukampanto saha bhikkhusaṅghena nāvaṃ abhiruhi. So sayampi abhiruyha sukheneva paratīraṃ sampāpetvā bhagavantaṃ bhikkhusaṅghañca dutiyadivase mahādānaṃ pavattetvā anugantvā pasannacitto vanditvā nivatti. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaritvā ito terasādhikakappasatassa matthake khattiyakule nibbattitvā rājā ahosi cakkavattī dhammiko dhammarājā. So satte sugatimagge patiṭṭhāpetvā tato cuto ekanavutikappe vipassissa bhagavato sāsane pabbajitvā dhutadhamme samādāya susāne vasanto samaṇadhammaṃ akāsi. Puna kassapassa bhagavato kālepi tassa sāsane tīhi sahāyehi saddhiṃ pabbajitvā vīsativassasahassāni samaṇadhammaṃ katvā ekaṃ buddhantaraṃ devamanussesu saṃsaritvā imasmiṃ buddhuppāde rājagahe brāhmaṇamahāsālassa putto hutvā nibbatti. Tassa ‘‘sambhūto’’ti nāmaṃ akaṃsu. So vayappatto brāhmaṇasippesu nipphattiṃ gato. Bhūmijo jeyyaseno abhirādhanoti tīhi sahāyehi saddhiṃ bhagavato santikaṃ gato dhammadesanaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbaji. Ye sandhāya vuttaṃ –
‘‘ਭੂਮਿਜੋ ਜੇਯ੍ਯਸੇਨੋ ਚ, ਸਮ੍ਭੂਤੋ ਅਭਿਰਾਧਨੋ।
‘‘Bhūmijo jeyyaseno ca, sambhūto abhirādhano;
ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਸੁਂ, ਸਾਸਨੇ વਰਤਾਦਿਨੋ’’ਤਿ॥
Ete dhammaṃ abhiññāsuṃ, sāsane varatādino’’ti.
ਅਥ ਸਮ੍ਭੂਤੋ ਭਗવਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਕਾਯਗਤਾਸਤਿਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਨਿਬਦ੍ਧਂ ਸੀਤવਨੇ વਸਤਿ। ਤੇਨੇવਾਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਸੀਤવਨਿਯੋ’’ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯਿਤ੍ਥ। ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ વੇਸ੍ਸવਣੋ ਮਹਾਰਾਜਾ ਕੇਨਚਿਦੇવ ਕਰਣੀਯੇਨ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਦਕ੍ਖਿਣਦਿਸਾਭਾਗਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਆਕਾਸੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਥੇਰਂ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ વਿਮਾਨਤੋ ਓਰੁਯ੍ਹ ਥੇਰਂ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ, ‘‘ਯਦਾ ਥੇਰੋ ਸਮਾਧਿਤੋ વੁਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਦਾ ਮਮ ਆਗਮਨਂ ਆਰੋਚੇਥ, ਆਰਕ੍ਖਞ੍ਚਸ੍ਸ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ ਦ੍વੇ ਯਕ੍ਖੇ ਆਣਾਪੇਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ। ਤੇ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਮੀਪੇ ਠਤ੍વਾ ਮਨਸਿਕਾਰਂ ਪਟਿਸਂਹਰਿਤ੍વਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਕਾਲੇ ਆਰੋਚੇਸੁਂ। ਤਂ ਸੁਤ੍વਾ ਥੇਰੋ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਮਮ વਚਨੇਨ વੇਸ੍ਸવਣਮਹਾਰਾਜਸ੍ਸ ਕਥੇਥ, ਭਗવਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਾਸਨੇ ਠਿਤਾਨਂ ਸਤਿਆਰਕ੍ਖਾ ਨਾਮ ਠਪਿਤਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਸਾਯੇવ ਮਾਦਿਸੇ ਰਕ੍ਖਤਿ, ਤ੍વਂ ਤਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਹੋਹਿ, ਭਗવਤੋ ਓવਾਦੇ ਠਿਤਾਨਂ ਏਦਿਸਾਯ ਆਰਕ੍ਖਾਯ ਕਰਣੀਯਂ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਤੇ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍વਾ ਤਾવਦੇવ વਿਪਸ੍ਸਨਂ વਡ੍ਢੇਤ੍વਾ વਿਜ੍ਜਾਤ੍ਤਯਂ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸਿ। ਤਤੋ વੇਸ੍ਸવਣੋ ਨਿવਤ੍ਤਮਾਨੋ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਮੀਪਂ ਪਤ੍વਾ ਮੁਖਾਕਾਰਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣੇਨੇવਸ੍ਸ ਕਤਕਿਚ੍ਚਭਾવਂ ਞਤ੍વਾ ਸਾવਤ੍ਥਿਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਭਗવਤੋ ਆਰੋਚੇਤ੍વਾ ਸਤ੍ਥੁ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਥੇਰਂ ਅਭਿਤ੍ਥવਨ੍ਤੋ –
Atha sambhūto bhagavato santike kāyagatāsatikammaṭṭhānaṃ gahetvā nibaddhaṃ sītavane vasati. Tenevāyasmā ‘‘sītavaniyo’’ti paññāyittha. Tena ca samayena vessavaṇo mahārājā kenacideva karaṇīyena jambudīpe dakkhiṇadisābhāgaṃ uddissa ākāsena gacchanto theraṃ abbhokāse nisīditvā kammaṭṭhānaṃ manasikarontaṃ disvā vimānato oruyha theraṃ vanditvā, ‘‘yadā thero samādhito vuṭṭhahissati, tadā mama āgamanaṃ ārocetha, ārakkhañcassa karothā’’ti dve yakkhe āṇāpetvā pakkāmi. Te therassa samīpe ṭhatvā manasikāraṃ paṭisaṃharitvā nisinnakāle ārocesuṃ. Taṃ sutvā thero ‘‘tumhe mama vacanena vessavaṇamahārājassa kathetha, bhagavatā attano sāsane ṭhitānaṃ satiārakkhā nāma ṭhapitā atthi, sāyeva mādise rakkhati, tvaṃ tattha appossukko hohi, bhagavato ovāde ṭhitānaṃ edisāya ārakkhāya karaṇīyaṃ natthī’’ti te vissajjetvā tāvadeva vipassanaṃ vaḍḍhetvā vijjāttayaṃ sacchākāsi. Tato vessavaṇo nivattamāno therassa samīpaṃ patvā mukhākārasallakkhaṇenevassa katakiccabhāvaṃ ñatvā sāvatthiṃ gantvā bhagavato ārocetvā satthu sammukhā theraṃ abhitthavanto –
‘‘ਸਤਿਆਰਕ੍ਖਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਧਿਤਿਮਾ વੀਰਿਯਸਮਾਹਿਤੋ।
‘‘Satiārakkhasampanno, dhitimā vīriyasamāhito;
ਅਨੁਜਾਤੋ ਸਤ੍ਥੁ ਸਮ੍ਭੂਤੋ, ਤੇવਿਜ੍ਜੋ ਮਚ੍ਚੁਪਾਰਗੂ’’ਤਿ॥ –
Anujāto satthu sambhūto, tevijjo maccupāragū’’ti. –
ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਥੇਰਸ੍ਸ ਗੁਣੇ વਣ੍ਣੇਸਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ਅਪਦਾਨੇ (ਅਪ॰ ਥੇਰ ੧.੨੧.੧੫-੨੦) –
Imāya gāthāya therassa guṇe vaṇṇesi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 1.21.15-20) –
‘‘ਅਤ੍ਥਦਸ੍ਸੀ ਤੁ ਭਗવਾ, ਦ੍વਿਪਦਿਨ੍ਦੋ ਨਰਾਸਭੋ।
‘‘Atthadassī tu bhagavā, dvipadindo narāsabho;
ਪੁਰਕ੍ਖਤੋ ਸਾવਕੇਹਿ, ਗਙ੍ਗਾਤੀਰਮੁਪਾਗਮਿ॥
Purakkhato sāvakehi, gaṅgātīramupāgami.
‘‘ਸਮਤਿਤ੍ਤਿ ਕਾਕਪੇਯ੍ਯਾ, ਗਙ੍ਗਾ ਆਸਿ ਦੁਰੁਤ੍ਤਰਾ।
‘‘Samatitti kākapeyyā, gaṅgā āsi duruttarā;
ਉਤ੍ਤਾਰਯਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ, ਬੁਦ੍ਧਞ੍ਚ ਦ੍વਿਪਦੁਤ੍ਤਮਂ॥
Uttārayiṃ bhikkhusaṅghaṃ, buddhañca dvipaduttamaṃ.
‘‘ਅਟ੍ਠਾਰਸੇ ਕਪ੍ਪਸਤੇ, ਯਂ ਕਮ੍ਮਮਕਰਿਂ ਤਦਾ।
‘‘Aṭṭhārase kappasate, yaṃ kammamakariṃ tadā;
ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ ਨਾਭਿਜਾਨਾਮਿ, ਤਰਣਾਯ ਇਦਂ ਫਲਂ॥
Duggatiṃ nābhijānāmi, taraṇāya idaṃ phalaṃ.
‘‘ਤੇਰਸੇਤੋ ਕਪ੍ਪਸਤੇ, ਪਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬੋਭવਾ ਅਹੁਂ।
‘‘Teraseto kappasate, pañca sabbobhavā ahuṃ;
ਸਤ੍ਤਰਤਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ ਮਹਬ੍ਬਲਾ॥
Sattaratanasampannā, cakkavattī mahabbalā.
‘‘ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਚ ਭવੇ ਅਸ੍ਮਿਂ, ਜਾਤੋਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਕੁਲੇ।
‘‘Pacchime ca bhave asmiṃ, jātohaṃ brāhmaṇe kule;
ਸਦ੍ਧਿਂ ਤੀਹਿ ਸਹਾਯੇਹਿ, ਪਬ੍ਬਜਿਂ ਸਤ੍ਥੁ ਸਾਸਨੇ॥
Saddhiṃ tīhi sahāyehi, pabbajiṃ satthu sāsane.
‘‘ਕਿਲੇਸਾ ਝਾਪਿਤਾ ਮਯ੍ਹਂ…ਪੇ॰… ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ॥
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
ਅਥਾਯਸ੍ਮਾ ਸਮ੍ਭੂਤੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਆવੁਸੋ, ਮਮ વਚਨੇਨ ਭਗવਤੋ ਪਾਦੇ ਸਿਰਸਾ વਨ੍ਦਥ, ਏવਞ੍ਚ વਦੇਥਾ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਧਮ੍ਮਾਧਿਕਰਣਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਤ੍ਥੁ ਅવਿਹੇਠਿਤਭਾવਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੋ ਸੀਤવਨ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ। ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਸਮ੍ਭੂਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ ਸਮ੍ਪવੇਦੇਨ੍ਤਾ, ‘‘ਆਯਸ੍ਮਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਮ੍ਭੂਤੋ ਭਗવਤੋ ਪਾਦੇ ਸਿਰਸਾ વਨ੍ਦਤਿ, ਏવਞ੍ਚ વਦਤੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਤਂ ਗਾਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ, ਤਂ ਸੁਤ੍વਾ ਭਗવਾ ‘‘ਪਣ੍ਡਿਤੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਮ੍ਭੂਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਚ੍ਚਪਾਦਿ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਨੁਧਮ੍ਮਂ, ਨ ਚ ਮਂ ਧਮ੍ਮਾਧਿਕਰਣਂ વਿਹੇਠੇਤਿ। વੇਸ੍ਸવਣੇਨ ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਮਯ੍ਹਂ ਆਰੋਚਿਤਾ’’ਤਿ ਆਹ।
Athāyasmā sambhūto bhagavantaṃ dassanāya gacchante bhikkhū disvā ‘‘āvuso, mama vacanena bhagavato pāde sirasā vandatha, evañca vadethā’’ti vatvā dhammādhikaraṇaṃ attano satthu aviheṭhitabhāvaṃ pakāsento ‘‘yo sītavana’’nti gāthamāha. Te bhikkhū bhagavantaṃ upasaṅkamitvā vanditvā sambhūtattherassa sāsanaṃ sampavedentā, ‘‘āyasmā, bhante, sambhūto bhagavato pāde sirasā vandati, evañca vadatī’’ti vatvā taṃ gāthaṃ ārocesuṃ, taṃ sutvā bhagavā ‘‘paṇḍito, bhikkhave, sambhūto bhikkhu paccapādi dhammassānudhammaṃ, na ca maṃ dhammādhikaraṇaṃ viheṭheti. Vessavaṇena tassattho mayhaṃ ārocitā’’ti āha.
੬. ਯਂ ਪਨ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਮ੍ਭੂਤਤ੍ਥੇਰੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯੋ ਸੀਤવਨ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਥਂ ਸਤ੍ਥੁ ਨਿવੇਦੇਸੁਂ। ਤਤ੍ਥ ਸੀਤવਨਨ੍ਤਿ ਏવਂਨਾਮਕਂ ਰਾਜਗਹਸਮੀਪੇ ਮਹਨ੍ਤਂ ਭੇਰવਸੁਸਾਨવਨਂ। ਉਪਗਾਤਿ ਨਿવਾਸਨવਸੇਨ ਉਪਗਚ੍ਛਿ। ਏਤੇਨ ਭਗવਤਾ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨੁਰੂਪਂ ਨਿવਾਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਸਂਸਾਰਭਯਸ੍ਸ ਇਕ੍ਖਨਤੋ ਭਿਨ੍ਨਕਿਲੇਸਤਾਯ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁ। ਏਕੋਤਿ ਅਦੁਤਿਯੋ, ਏਤੇਨ ਕਾਯવਿવੇਕਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਸਨ੍ਤੁਸਿਤੋਤਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ। ਏਤੇਨ ਚਤੁਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਤੋਸਲਕ੍ਖਣਂ ਅਰਿਯવਂਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਸਮਾਹਿਤਤ੍ਤੋਤਿ ਉਪਚਾਰਪ੍ਪਨਾਭੇਦੇਨ ਸਮਾਧਿਨਾ ਸਮਾਹਿਤਚਿਤ੍ਤੋ, ਏਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤવਿવੇਕਭਾવਨਾਮੁਖੇਨ ਭਾવਨਾਰਾਮਂ ਅਰਿਯવਂਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। વਿਜਿਤਾવੀਤਿ ਸਾਸਨੇ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇਨ વਿਜੇਤਬ੍ਬਂ ਕਿਲੇਸਗਣਂ વਿਜਿਤ੍વਾ ਠਿਤੋ, ਏਤੇਨ ਉਪਧਿવਿવੇਕਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਭਯਹੇਤੂਨਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਅਪਗਤਤ੍ਤਾ ਅਪੇਤਲੋਮਹਂਸੋ, ਏਤੇਨ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਫਲਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤੋ। ਕਾਯਗਤਾਸਤਿਨ੍ਤਿ ਕਾਯਾਰਮ੍ਮਣਂ ਸਤਿਂ, ਕਾਯਗਤਾਸਤਿਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਪਰਿਬ੍ਰੂਹਨવਸੇਨ ਅવਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ। ਧਿਤਿਮਾਤਿ ਧੀਰੋ, ਸਮਾਹਿਤਤ੍ਤਂ વਿਜਿਤਾવਿਭਾવਤਂ વਾ ਉਪਾਦਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਮੇਤਂ। ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ વਿવੇਕਸੁਖਾਨੁਪੇਕ੍ਖਾਯ ਏਕੋ ਸੀਤવਨਂ ਉਪਾਗਮਿ, ਉਪਾਗਤੋ ਚ ਲੋਲਭਾવਾਭਾવਤੋ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਧਿਤਿਮਾ ਕਾਯਗਤਾਸਤਿਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਤਥਾਧਿਗਤਂ ਝਾਨਂ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍વਾ ਆਰਦ੍ਧવਿਪਸ੍ਸਨਂ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਾਪੇਤ੍વਾ ਅਧਿਗਤੇਨ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗੇਨ ਸਮਾਹਿਤੋ વਿਜਿਤਾવੀ ਚ ਹੁਤ੍વਾ ਕਤਕਿਚ੍ਚਤਾਯ ਭਯਹੇਤੂਨਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਪਗਤਤ੍ਤਾ ਅਪੇਤਲੋਮਹਂਸੋ ਜਾਤੋਤਿ।
6. Yaṃ pana te bhikkhū sambhūtattherena vuttaṃ ‘‘yo sītavana’’nti gāthaṃ satthu nivedesuṃ. Tattha sītavananti evaṃnāmakaṃ rājagahasamīpe mahantaṃ bheravasusānavanaṃ. Upagāti nivāsanavasena upagacchi. Etena bhagavatā anuññātaṃ pabbajitānurūpaṃ nivāsanaṭṭhānaṃ dasseti. Bhikkhūti saṃsārabhayassa ikkhanato bhinnakilesatāya ca bhikkhu. Ekoti adutiyo, etena kāyavivekaṃ dasseti. Santusitoti santuṭṭho. Etena catupaccayasantosalakkhaṇaṃ ariyavaṃsaṃ dasseti. Samāhitattoti upacārappanābhedena samādhinā samāhitacitto, etena cittavivekabhāvanāmukhena bhāvanārāmaṃ ariyavaṃsaṃ dasseti. Vijitāvīti sāsane sammāpaṭipajjantena vijetabbaṃ kilesagaṇaṃ vijitvā ṭhito, etena upadhivivekaṃ dasseti. Bhayahetūnaṃ kilesānaṃ apagatattā apetalomahaṃso, etena sammāpaṭipattiyā phalaṃ dasseti. Rakkhanti rakkhanto. Kāyagatāsatinti kāyārammaṇaṃ satiṃ, kāyagatāsatikammaṭṭhānaṃ paribrūhanavasena avissajjento. Dhitimāti dhīro, samāhitattaṃ vijitāvibhāvataṃ vā upādāya paṭipattidassanametaṃ. Ayañhettha saṅkhepattho – so bhikkhu vivekasukhānupekkhāya eko sītavanaṃ upāgami, upāgato ca lolabhāvābhāvato santuṭṭho dhitimā kāyagatāsatikammaṭṭhānaṃ bhāvento tathādhigataṃ jhānaṃ pādakaṃ katvā āraddhavipassanaṃ ussukkāpetvā adhigatena aggamaggena samāhito vijitāvī ca hutvā katakiccatāya bhayahetūnaṃ sabbaso apagatattā apetalomahaṃso jātoti.
ਸੀਤવਨਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Sītavaniyattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਥੇਰਗਾਥਾਪਾਲ਼ਿ • Theragāthāpāḷi / ੬. ਸੀਤવਨਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ • 6. Sītavaniyattheragāthā