| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
३. अट्ठसतपरियायवग्गो
3. Aṭṭhasatapariyāyavaggo
१. सीवकसुत्तवण्णना
1. Sīvakasuttavaṇṇanā
२६९. चूळा पन अस्स महती अत्थि सविसेसा, तस्मा ‘‘मोळियसीवको’’ति वुच्चति। छन्नपरिब्बाजकोति कम्बलादिना कोपीनपटिच्छादकपरिब्बाजको। पित्तपच्चयानीति पित्तहेतुकानि । ‘‘तिस्सो वेदना’’ति वत्वा तासं सम्भवं दस्सेतुं ‘‘कथ’’न्तिआदि वुत्तं। कुसलवेदना उप्पज्जति पित्तपच्चया। पित्तभेसज्जं करिस्सामीति भेसज्जसम्भरणत्थञ्चेव तदत्थं आमिसकिञ्जक्खसम्भरणत्थञ्च पाणं हनतीति योजना। मज्झत्तो भेसज्जकरणे उदासीनो।
269. Cūḷā pana assa mahatī atthi savisesā, tasmā ‘‘moḷiyasīvako’’ti vuccati. Channaparibbājakoti kambalādinā kopīnapaṭicchādakaparibbājako. Pittapaccayānīti pittahetukāni . ‘‘Tisso vedanā’’ti vatvā tāsaṃ sambhavaṃ dassetuṃ ‘‘katha’’ntiādi vuttaṃ. Kusalavedanā uppajjati pittapaccayā. Pittabhesajjaṃ karissāmīti bhesajjasambharaṇatthañceva tadatthaṃ āmisakiñjakkhasambharaṇatthañca pāṇaṃ hanatīti yojanā. Majjhatto bhesajjakaraṇe udāsīno.
तस्माति यस्मा पित्तादिपच्चयहेतुकन्ति अत्तनो च लोकस्स च पच्चक्खं अतिधावन्ति ये समणा वा ब्राह्मणा वा, तस्मा तेसं मिच्छा। पित्तादीनं तिण्णम्पि समोधानसन्निपाते जातानि सन्निपातिकानि। पुरिमउतुनो विसदिसो उतुविपरिणामोति आह ‘‘विसभागउतुतो जातानी’’ति । अनुदको थद्धलूखभूमिविभागो जङ्गलदेसो, वुत्तविपरियायेन अनुपदेसो वेदितब्बो। मलयं हिमसीतबहुलो, इतरो उण्हबहुलो।
Tasmāti yasmā pittādipaccayahetukanti attano ca lokassa ca paccakkhaṃ atidhāvanti ye samaṇā vā brāhmaṇā vā, tasmā tesaṃ micchā. Pittādīnaṃ tiṇṇampi samodhānasannipāte jātāni sannipātikāni. Purimautuno visadiso utuvipariṇāmoti āha ‘‘visabhāgaututo jātānī’’ti . Anudako thaddhalūkhabhūmivibhāgo jaṅgaladeso, vuttavipariyāyena anupadeso veditabbo. Malayaṃ himasītabahulo, itaro uṇhabahulo.
अत्तनो पकतिचरियानं विसमं कायस्स परिहरणवसेन, जातानि पन असय्हसहनअदेसअकालचरणादिना वेदितब्बानीति आह ‘‘महाभारवहना’’तिआदि। परस्स उपक्कमतो निब्बत्तानि ओपक्कमिकानीति आह – ‘‘अयं चोरो वा’’तिआदि। केवलन्ति बाहिरपच्चयं अनपेक्खित्वा केवलं तेनेव। तेनाह ‘‘कम्मविपाकतोव जातानी’’ति। सक्का पटिबाहितुं पतीकारेन। लोकवोहारो नाम कथितो पित्तसमुट्ठानादिसमञ्ञाय लोकसिद्धत्ता। कामं सरीरसन्निस्सिता वेदना कम्मनिब्बत्ताव, तस्सा पन पच्चुप्पन्नपच्चयवसेन एवमयं लोकवोहारोति वुत्तञ्चेव गहेत्वा परवादपटिसेधो कतोति दट्ठब्बं।
Attano pakaticariyānaṃ visamaṃ kāyassa pariharaṇavasena, jātāni pana asayhasahanaadesaakālacaraṇādinā veditabbānīti āha ‘‘mahābhāravahanā’’tiādi. Parassa upakkamato nibbattāni opakkamikānīti āha – ‘‘ayaṃ coro vā’’tiādi. Kevalanti bāhirapaccayaṃ anapekkhitvā kevalaṃ teneva. Tenāha ‘‘kammavipākatova jātānī’’ti. Sakkā paṭibāhituṃ patīkārena. Lokavohāro nāma kathito pittasamuṭṭhānādisamaññāya lokasiddhattā. Kāmaṃ sarīrasannissitā vedanā kammanibbattāva, tassā pana paccuppannapaccayavasena evamayaṃ lokavohāroti vuttañceva gahetvā paravādapaṭisedho katoti daṭṭhabbaṃ.
सीवकसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Sīvakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / १. सीवकसुत्तं • 1. Sīvakasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / १. सीवकसुत्तवण्णना • 1. Sīvakasuttavaṇṇanā
