| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
3. අට්‌ඨසතපරියායවග්‌ගො
3. Aṭṭhasatapariyāyavaggo
1. සීවකසුත්‌තවණ්‌ණනා
1. Sīvakasuttavaṇṇanā
269. තතියවග්‌ගස්‌ස පඨමෙ මොළියසීවකොති සීවකොති තස්‌ස නාමං. චූළා පනස්‌ස අත්‌ථි, තස්‌මා මොළියසීවකොති වුච්‌චති. පරිබ්‌බාජකොති ඡන්‌නපරිබ්‌බාජකො. පිත්‌තසමුට්‌ඨානානීති පිත්‌තපච්‌චයානි. වෙදයිතානීති වෙදනා. තත්‌ථ පිත්‌තපච්‌චයා තිස්‌සො වෙදනා උප්‌පජ්‌ජන්‌ති. කථං? එකච්‌චො හි ‘‘පිත්‌තං මෙ කුපිතං දුජ්‌ජානං ඛො පන ජීවිත’’න්‌ති දානං දෙති, සීලං සමාදියති උපොසථකම්‌මං කරොති, එවමස්‌ස කුසලවෙදනා උප්‌පජ්‌ජති. එකච්‌චො ‘‘පිත්‌තභෙසජ්‌ජං කරිස්‌සාමී’’ති පාණං හනති, අදින්‌නං ආදියති, මුසා භණති, දස දුස්‌සීල්‍යකම්‌මානි කරොති, එවමස්‌ස අකුසලවෙදනා උප්‌පජ්‌ජති. එකච්‌චො ‘‘එත්‌තකෙනපි මෙ භෙසජ්‌ජකරණෙන පිත්‌තං න වූපසම්‌මති, අලං යං හොති. තං හොතූ’’ති මජ්‌ඣත්‌තො කායිකවෙදනං අධිවාසෙන්‌තො නිපජ්‌ජති, එවං අස්‌ස අබ්‍යාකතවෙදනා උප්‌පජ්‌ජති.
269. Tatiyavaggassa paṭhame moḷiyasīvakoti sīvakoti tassa nāmaṃ. Cūḷā panassa atthi, tasmā moḷiyasīvakoti vuccati. Paribbājakoti channaparibbājako. Pittasamuṭṭhānānīti pittapaccayāni. Vedayitānīti vedanā. Tattha pittapaccayā tisso vedanā uppajjanti. Kathaṃ? Ekacco hi ‘‘pittaṃ me kupitaṃ dujjānaṃ kho pana jīvita’’nti dānaṃ deti, sīlaṃ samādiyati uposathakammaṃ karoti, evamassa kusalavedanā uppajjati. Ekacco ‘‘pittabhesajjaṃ karissāmī’’ti pāṇaṃ hanati, adinnaṃ ādiyati, musā bhaṇati, dasa dussīlyakammāni karoti, evamassa akusalavedanā uppajjati. Ekacco ‘‘ettakenapi me bhesajjakaraṇena pittaṃ na vūpasammati, alaṃ yaṃ hoti. taṃ hotū’’ti majjhatto kāyikavedanaṃ adhivāsento nipajjati, evaṃ assa abyākatavedanā uppajjati.
සාමම්‌පි ඛො එතන්‌ති තං තං පිත්‌තවිකාරං දිස්‌වා අත්‌තනාපි එතං වෙදිතබ්‌බං. සච්‌චසම්‌මතන්‌ති භූතසම්‌මතං. ලොකොපි හිස්‌ස සරීරෙ සබලවණ්‌ණතාදිපිත්‌තවිකාරං දිස්‌වා ‘‘පිත්‌තමස්‌ස කුපිත’’න්‌ති ජානාති. තස්‌මාති යස්‌මා සාමඤ්‌ච විදිතං ලොකස්‌ස ච සච්‌චසම්‌මතං අතිධාවන්‌ති, තස්‌මා. සෙම්‌හසමුට්‌ඨානාදීසුපි එසෙව නයො. එත්‌ථ පන සන්‌නිපාතිකානීති තිණ්‌ණම්‌පි පිත්‌තාදීනං කොපෙන සමුට්‌ඨිතානි. උතුපරිණාමජානීති විසභාගඋතුතො ජාතානි. ජඞ්‌ගලදෙසවාසීනඤ්‌හි අනුපදෙසෙ වසන්‌තානං විසභාගො උතු උප්‌පජ්‌ජති, අනුපදෙසවාසීනඤ්‌ච ජඞ්‌ගලදෙසෙති එවං මලයසමුද්‌දතීරාදිවසෙනාපි උතුවිසභාගතා උප්‌පජ්‌ජතියෙව. තතො ජාතාති උතුපරිණාමජාතානි නාම.
Sāmampi kho etanti taṃ taṃ pittavikāraṃ disvā attanāpi etaṃ veditabbaṃ. Saccasammatanti bhūtasammataṃ. Lokopi hissa sarīre sabalavaṇṇatādipittavikāraṃ disvā ‘‘pittamassa kupita’’nti jānāti. Tasmāti yasmā sāmañca viditaṃ lokassa ca saccasammataṃ atidhāvanti, tasmā. Semhasamuṭṭhānādīsupi eseva nayo. Ettha pana sannipātikānīti tiṇṇampi pittādīnaṃ kopena samuṭṭhitāni. Utupariṇāmajānīti visabhāgaututo jātāni. Jaṅgaladesavāsīnañhi anupadese vasantānaṃ visabhāgo utu uppajjati, anupadesavāsīnañca jaṅgaladeseti evaṃ malayasamuddatīrādivasenāpi utuvisabhāgatā uppajjatiyeva. Tato jātāti utupariṇāmajātāni nāma.
විසමපරිහාරජානීති මහාභාරවහනසුධාකොට්‌ටනාදිතො වා අවෙලාය චරන්‌තස්‌ස සප්‌පඩංසකූපපාතාදිතො වා විසමපරිහාරතො ජාතානි. ඔපක්‌කමිකානීති ‘‘අයං චොරො වා පාරදාරිකො වා’’ති ගහෙත්‌වා ජණ්‌ණුකකප්‌පරමුග්‌ගරාදීහි නිප්‌පොථනඋපක්‌කමං පච්‌චයං කත්‌වා උප්‌පන්‌නානි. එතං බහි උපක්‌කමං ලභිත්‌වා කොචි වුත්‌තනයෙනෙව කුසලං කරොති, කොචි අකුසලං, කොචි අධිවාසෙන්‌තො නිපජ්‌ජති. කම්‌මවිපාකජානීති කෙවලං කම්‌මවිපාකතො, ජාතානි. තෙසුපි හි උප්‌පන්‌නෙසු වුත්‌තනයෙනෙව කොචි කුසලං කරොති, කොචි අකුසලං, කොචි අධිවාසෙන්‌තො නිපජ්‌ජති. එවං සබ්‌බවාරෙසු තිවිධාව වෙදනා හොන්‌ති.
Visamaparihārajānīti mahābhāravahanasudhākoṭṭanādito vā avelāya carantassa sappaḍaṃsakūpapātādito vā visamaparihārato jātāni. Opakkamikānīti ‘‘ayaṃ coro vā pāradāriko vā’’ti gahetvā jaṇṇukakapparamuggarādīhi nippothanaupakkamaṃ paccayaṃ katvā uppannāni. Etaṃ bahi upakkamaṃ labhitvā koci vuttanayeneva kusalaṃ karoti, koci akusalaṃ, koci adhivāsento nipajjati. Kammavipākajānīti kevalaṃ kammavipākato, jātāni. Tesupi hi uppannesu vuttanayeneva koci kusalaṃ karoti, koci akusalaṃ, koci adhivāsento nipajjati. Evaṃ sabbavāresu tividhāva vedanā honti.
තත්‌ථ පුරිමෙහි සත්‌තහි කාරණෙහි උප්‌පන්‌නා සාරීරිකා වෙදනා සක්‌කා පටිබාහිතුං, කම්‌මවිපාකජානං පන සබ්‌බභෙසජ්‌ජානිපි සබ්‌බපරිත්‌තානිපි නාලං පටිඝාතාය. ඉමස්‌මිං සුත්‌තෙ ලොකවොහාරො නාම කථිතොති.
Tattha purimehi sattahi kāraṇehi uppannā sārīrikā vedanā sakkā paṭibāhituṃ, kammavipākajānaṃ pana sabbabhesajjānipi sabbaparittānipi nālaṃ paṭighātāya. Imasmiṃ sutte lokavohāro nāma kathitoti.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 1. සීවකසුත්‌තං • 1. Sīvakasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 1. සීවකසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Sīvakasuttavaṇṇanā
