| Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / སཾཡུཏྟནིཀཱཡ (ཨཊྛཀཐཱ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
༣. ཨཊྛསཏཔརིཡཱཡཝགྒོ
3. Aṭṭhasatapariyāyavaggo
༡. སཱིཝཀསུཏྟཝཎྞནཱ
1. Sīvakasuttavaṇṇanā
༢༦༩. ཏཏིཡཝགྒསྶ པཋམེ མོལི༹ཡསཱིཝཀོཏི སཱིཝཀོཏི ཏསྶ ནཱམཾ། ཙཱུལཱ༹ པནསྶ ཨཏྠི, ཏསྨཱ མོལི༹ཡསཱིཝཀོཏི ཝུཙྩཏི། པརིབྦཱཛཀོཏི ཚནྣཔརིབྦཱཛཀོ། པིཏྟསམུཊྛཱནཱནཱིཏི པིཏྟཔཙྩཡཱནི། ཝེདཡིཏཱནཱིཏི ཝེདནཱ། ཏཏྠ པིཏྟཔཙྩཡཱ ཏིསྶོ ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫནྟི། ཀཐཾ? ཨེཀཙྩོ ཧི ‘‘པིཏྟཾ མེ ཀུཔིཏཾ དུཛྫཱནཾ ཁོ པན ཛཱིཝིཏ’’ནྟི དཱནཾ དེཏི, སཱིལཾ སམཱདིཡཏི ཨུཔོསཐཀམྨཾ ཀརོཏི, ཨེཝམསྶ ཀུསལཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏི། ཨེཀཙྩོ ‘‘པིཏྟབྷེསཛྫཾ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི པཱཎཾ ཧནཏི, ཨདིནྣཾ ཨཱདིཡཏི, མུསཱ བྷཎཏི, དས དུསྶཱིལྱཀམྨཱནི ཀརོཏི, ཨེཝམསྶ ཨཀུསལཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏི། ཨེཀཙྩོ ‘‘ཨེཏྟཀེནཔི མེ བྷེསཛྫཀརཎེན པིཏྟཾ ན ཝཱུཔསམྨཏི, ཨལཾ ཡཾ ཧོཏི. ཏཾ ཧོཏཱུ’’ཏི མཛ྄ཛྷཏྟོ ཀཱཡིཀཝེདནཾ ཨདྷིཝཱསེནྟོ ནིཔཛྫཏི, ཨེཝཾ ཨསྶ ཨབྱཱཀཏཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏི།
269. Tatiyavaggassa paṭhame moḷiyasīvakoti sīvakoti tassa nāmaṃ. Cūḷā panassa atthi, tasmā moḷiyasīvakoti vuccati. Paribbājakoti channaparibbājako. Pittasamuṭṭhānānīti pittapaccayāni. Vedayitānīti vedanā. Tattha pittapaccayā tisso vedanā uppajjanti. Kathaṃ? Ekacco hi ‘‘pittaṃ me kupitaṃ dujjānaṃ kho pana jīvita’’nti dānaṃ deti, sīlaṃ samādiyati uposathakammaṃ karoti, evamassa kusalavedanā uppajjati. Ekacco ‘‘pittabhesajjaṃ karissāmī’’ti pāṇaṃ hanati, adinnaṃ ādiyati, musā bhaṇati, dasa dussīlyakammāni karoti, evamassa akusalavedanā uppajjati. Ekacco ‘‘ettakenapi me bhesajjakaraṇena pittaṃ na vūpasammati, alaṃ yaṃ hoti. taṃ hotū’’ti majjhatto kāyikavedanaṃ adhivāsento nipajjati, evaṃ assa abyākatavedanā uppajjati.
སཱམམྤི ཁོ ཨེཏནྟི ཏཾ ཏཾ པིཏྟཝིཀཱརཾ དིསྭཱ ཨཏྟནཱཔི ཨེཏཾ ཝེདིཏབྦཾ། སཙྩསམྨཏནྟི བྷཱུཏསམྨཏཾ། ལོཀོཔི ཧིསྶ སརཱིརེ སབལཝཎྞཏཱདིཔིཏྟཝིཀཱརཾ དིསྭཱ ‘‘པིཏྟམསྶ ཀུཔིཏ’’ནྟི ཛཱནཱཏི། ཏསྨཱཏི ཡསྨཱ སཱམཉྩ ཝིདིཏཾ ལོཀསྶ ཙ སཙྩསམྨཏཾ ཨཏིདྷཱཝནྟི, ཏསྨཱ། སེམྷསམུཊྛཱནཱདཱིསུཔི ཨེསེཝ ནཡོ། ཨེཏྠ པན སནྣིཔཱཏིཀཱནཱིཏི ཏིཎྞམྤི པིཏྟཱདཱིནཾ ཀོཔེན སམུཊྛིཏཱནི། ཨུཏུཔརིཎཱམཛཱནཱིཏི ཝིསབྷཱགཨུཏུཏོ ཛཱཏཱནི། ཛངྒལདེསཝཱསཱིནཉྷི ཨནུཔདེསེ ཝསནྟཱནཾ ཝིསབྷཱགོ ཨུཏུ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨནུཔདེསཝཱསཱིནཉྩ ཛངྒལདེསེཏི ཨེཝཾ མལཡསམུདྡཏཱིརཱདིཝསེནཱཔི ཨུཏུཝིསབྷཱགཏཱ ཨུཔྤཛྫཏིཡེཝ། ཏཏོ ཛཱཏཱཏི ཨུཏུཔརིཎཱམཛཱཏཱནི ནཱམ།
Sāmampi kho etanti taṃ taṃ pittavikāraṃ disvā attanāpi etaṃ veditabbaṃ. Saccasammatanti bhūtasammataṃ. Lokopi hissa sarīre sabalavaṇṇatādipittavikāraṃ disvā ‘‘pittamassa kupita’’nti jānāti. Tasmāti yasmā sāmañca viditaṃ lokassa ca saccasammataṃ atidhāvanti, tasmā. Semhasamuṭṭhānādīsupi eseva nayo. Ettha pana sannipātikānīti tiṇṇampi pittādīnaṃ kopena samuṭṭhitāni. Utupariṇāmajānīti visabhāgaututo jātāni. Jaṅgaladesavāsīnañhi anupadese vasantānaṃ visabhāgo utu uppajjati, anupadesavāsīnañca jaṅgaladeseti evaṃ malayasamuddatīrādivasenāpi utuvisabhāgatā uppajjatiyeva. Tato jātāti utupariṇāmajātāni nāma.
ཝིསམཔརིཧཱརཛཱནཱིཏི མཧཱབྷཱརཝཧནསུདྷཱཀོཊྚནཱདིཏོ ཝཱ ཨཝེལཱཡ ཙརནྟསྶ སཔྤཌཾསཀཱུཔཔཱཏཱདིཏོ ཝཱ ཝིསམཔརིཧཱརཏོ ཛཱཏཱནི། ཨོཔཀྐམིཀཱནཱིཏི ‘‘ཨཡཾ ཙོརོ ཝཱ པཱརདཱརིཀོ ཝཱ’’ཏི གཧེཏྭཱ ཛཎྞུཀཀཔྤརམུགྒརཱདཱིཧི ནིཔྤོཐནཨུཔཀྐམཾ པཙྩཡཾ ཀཏྭཱ ཨུཔྤནྣཱནི། ཨེཏཾ བཧི ཨུཔཀྐམཾ ལབྷིཏྭཱ ཀོཙི ཝུཏྟནཡེནེཝ ཀུསལཾ ཀརོཏི, ཀོཙི ཨཀུསལཾ, ཀོཙི ཨདྷིཝཱསེནྟོ ནིཔཛྫཏི། ཀམྨཝིཔཱཀཛཱནཱིཏི ཀེཝལཾ ཀམྨཝིཔཱཀཏོ, ཛཱཏཱནི། ཏེསུཔི ཧི ཨུཔྤནྣེསུ ཝུཏྟནཡེནེཝ ཀོཙི ཀུསལཾ ཀརོཏི, ཀོཙི ཨཀུསལཾ, ཀོཙི ཨདྷིཝཱསེནྟོ ནིཔཛྫཏི། ཨེཝཾ སབྦཝཱརེསུ ཏིཝིདྷཱཝ ཝེདནཱ ཧོནྟི།
Visamaparihārajānīti mahābhāravahanasudhākoṭṭanādito vā avelāya carantassa sappaḍaṃsakūpapātādito vā visamaparihārato jātāni. Opakkamikānīti ‘‘ayaṃ coro vā pāradāriko vā’’ti gahetvā jaṇṇukakapparamuggarādīhi nippothanaupakkamaṃ paccayaṃ katvā uppannāni. Etaṃ bahi upakkamaṃ labhitvā koci vuttanayeneva kusalaṃ karoti, koci akusalaṃ, koci adhivāsento nipajjati. Kammavipākajānīti kevalaṃ kammavipākato, jātāni. Tesupi hi uppannesu vuttanayeneva koci kusalaṃ karoti, koci akusalaṃ, koci adhivāsento nipajjati. Evaṃ sabbavāresu tividhāva vedanā honti.
ཏཏྠ པུརིམེཧི སཏྟཧི ཀཱརཎེཧི ཨུཔྤནྣཱ སཱརཱིརིཀཱ ཝེདནཱ སཀྐཱ པཊིབཱཧིཏུཾ, ཀམྨཝིཔཱཀཛཱནཾ པན སབྦབྷེསཛྫཱནིཔི སབྦཔརིཏྟཱནིཔི ནཱལཾ པཊིགྷཱཏཱཡ། ཨིམསྨིཾ སུཏྟེ ལོཀཝོཧཱརོ ནཱམ ཀཐིཏོཏི།
Tattha purimehi sattahi kāraṇehi uppannā sārīrikā vedanā sakkā paṭibāhituṃ, kammavipākajānaṃ pana sabbabhesajjānipi sabbaparittānipi nālaṃ paṭighātāya. Imasmiṃ sutte lokavohāro nāma kathitoti.
Related texts:
ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / སུཏྟཔིཊཀ • Suttapiṭaka / སཾཡུཏྟནིཀཱཡ • Saṃyuttanikāya / ༡. སཱིཝཀསུཏྟཾ • 1. Sīvakasuttaṃ
ཊཱིཀཱ • Tīkā / སུཏྟཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / སཾཡུཏྟནིཀཱཡ (ཊཱིཀཱ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ༡. སཱིཝཀསུཏྟཝཎྞནཱ • 1. Sīvakasuttavaṇṇanā
