Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / థేరగాథా-అట్ఠకథా • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ౨. సివకత్థేరగాథావణ్ణనా

    2. Sivakattheragāthāvaṇṇanā

    అనిచ్చాని గహకానీతి ఆయస్మతో సివకత్థేరస్స గాథా. కా ఉప్పత్తి? అయమ్పి పురిమబుద్ధేసు కతాధికారో తత్థ తత్థ భవే పుఞ్ఞాని ఉపచినన్తో విపస్సిస్స భగవతో కాలే కులగేహే నిబ్బత్తిత్వా విఞ్ఞుతం పత్తో ఏకదివసం భగవన్తం పిణ్డాయ చరన్తం పస్సిత్వా పసన్నమానసో పత్తం ఆదాయ కుమ్మాసస్స పూరేత్వా అదాసి. సో తేన పుఞ్ఞకమ్మేన దేవమనుస్సేసు సంసరన్తో ఇమస్మిం బుద్ధుప్పాదే రాజగహే బ్రాహ్మణకులే నిబ్బత్తి, సివకోతిస్స నామం అహోసి. సో వయప్పత్తో విజ్జాసిప్పేసు నిప్ఫత్తిం గతో నేక్ఖమ్మజ్ఝాసయతాయ కామే పహాయ పరిబ్బాజకపబ్బజ్జం పబ్బజిత్వా విచరన్తో సత్థారం ఉపసఙ్కమిత్వా ధమ్మం సుత్వా పటిలద్ధసద్ధో పబ్బజిత్వా విపస్సనాయ కమ్మం కరోన్తో నచిరస్సేవ అరహత్తం పాపుణి. తేన వుత్తం అపదానే (అప॰ థేర ౨.౫౬.౧౧౭-౧౨౧) –

    Aniccānigahakānīti āyasmato sivakattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni upacinanto vipassissa bhagavato kāle kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto ekadivasaṃ bhagavantaṃ piṇḍāya carantaṃ passitvā pasannamānaso pattaṃ ādāya kummāsassa pūretvā adāsi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde rājagahe brāhmaṇakule nibbatti, sivakotissa nāmaṃ ahosi. So vayappatto vijjāsippesu nipphattiṃ gato nekkhammajjhāsayatāya kāme pahāya paribbājakapabbajjaṃ pabbajitvā vicaranto satthāraṃ upasaṅkamitvā dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā vipassanāya kammaṃ karonto nacirasseva arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.56.117-121) –

    ‘‘ఏసనాయ చరన్తస్స, విపస్సిస్స మహేసినో;

    ‘‘Esanāya carantassa, vipassissa mahesino;

    రిత్తకం పత్తం దిస్వాన, కుమ్మాసం పూరయిం అహం.

    Rittakaṃ pattaṃ disvāna, kummāsaṃ pūrayiṃ ahaṃ.

    ‘‘ఏకనవుతితో కప్పే, యం భిక్ఖమదదిం తదా;

    ‘‘Ekanavutito kappe, yaṃ bhikkhamadadiṃ tadā;

    దుగ్గతిం నాభిజానామి, కుమ్మాసస్స ఇదం ఫలం.

    Duggatiṃ nābhijānāmi, kummāsassa idaṃ phalaṃ.

    ‘‘కిలేసా ఝాపితా మయ్హం…పే॰… కతం బుద్ధస్స సాసన’’న్తి.

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    అరహత్తం పన పత్వా అఞ్ఞం బ్యాకరోన్తో –

    Arahattaṃ pana patvā aññaṃ byākaronto –

    ౧౮౩.

    183.

    ‘‘అనిచ్చాని గహకాని, తత్థ తత్థ పునప్పునం;

    ‘‘Aniccāni gahakāni, tattha tattha punappunaṃ;

    గహకారం గవేసన్తో, దుక్ఖా జాతి పునప్పునం.

    Gahakāraṃ gavesanto, dukkhā jāti punappunaṃ.

    ౧౮౪.

    184.

    ‘‘గహకారక దిట్ఠోసి, పున గేహం న కాహసి;

    ‘‘Gahakāraka diṭṭhosi, puna gehaṃ na kāhasi;

    సబ్బా తే ఫాసుకా భగ్గా, థూణికా చ విదాలితా;

    Sabbā te phāsukā bhaggā, thūṇikā ca vidālitā;

    విమరియాదికతం చిత్తం, ఇధేవ విధమిస్సతీ’’తి. – గాథాద్వయం అభాసి;

    Vimariyādikataṃ cittaṃ, idheva vidhamissatī’’ti. – gāthādvayaṃ abhāsi;

    తత్థ అనిచ్చాని గహకాని, తత్థ తత్థ పునప్పునన్తి తస్మిం తస్మిం భవే పునప్పునం నిబ్బత్తమానాని గహకాని అత్తభావగేహాని న నిబ్బాని అనవట్ఠితాని ఇత్తరాని పరిత్తకాలాని. గహకారం గవేసన్తోతి ఇమస్స అత్తభావగేహస్స కారకం తణ్హావడ్ఢకిం పరియేసన్తో ఏత్తకం కాలం అనువిచరిన్తి అధిప్పాయో. దుక్ఖా జాతి పునప్పునన్తి ఇదం గహకారకగవేసనస్స కారణవచనం . యస్మా జరాబ్యాధిమరణమిస్సతాయ జాతి నామేసా పునప్పునం ఉపగన్తుం దుక్ఖా, న చ సా తస్మిం అదిట్ఠే నివత్తతి, తస్మా తం గవేసన్తో విచరిన్తి అత్థో.

    Tattha aniccāni gahakāni, tattha tattha punappunanti tasmiṃ tasmiṃ bhave punappunaṃ nibbattamānāni gahakāni attabhāvagehāni na nibbāni anavaṭṭhitāni ittarāni parittakālāni. Gahakāraṃ gavesantoti imassa attabhāvagehassa kārakaṃ taṇhāvaḍḍhakiṃ pariyesanto ettakaṃ kālaṃ anuvicarinti adhippāyo. Dukkhā jāti punappunanti idaṃ gahakārakagavesanassa kāraṇavacanaṃ . Yasmā jarābyādhimaraṇamissatāya jāti nāmesā punappunaṃ upagantuṃ dukkhā, na ca sā tasmiṃ adiṭṭhe nivattati, tasmā taṃ gavesanto vicarinti attho.

    గహకారక దిట్ఠోసీతి ఇదాని పన యేన సో సక్కా దట్ఠుం, తేన అరియమగ్గఞాణచక్ఖునా గహకారక దిట్ఠో అసి. పున గేహన్తి పున ఇమస్మిం సంసారవట్టే అత్తభావసఙ్ఖాతం మమ గేహం న కాహసి న కరిస్ససి. సబ్బా తే ఫాసుకా భగ్గాతి తవ సబ్బా అనవసేసకిలేసఫాసుకా మయా భగ్గా. థూణికా చ విదాలితాతి ఇదాని తయా కాతబ్బస్స అత్తభావగేహస్స అవిజ్జాసఙ్ఖాతా కణ్ణికా చ భిన్నా. విమరియాదికతం చిత్తన్తి మమ చిత్తం విగతన్తం కతం, ఆయతిం అనుప్పత్తిధమ్మతం ఆపాదితం. తతో ఏవ ఇధేవ విధమిస్సతి ఇమస్మింయేవ భవే విద్ధంసిస్సతి, చరిమకచిత్తనిరోధేన నిరుజ్ఝిస్సతీతి అత్థో.

    Gahakārakadiṭṭhosīti idāni pana yena so sakkā daṭṭhuṃ, tena ariyamaggañāṇacakkhunā gahakāraka diṭṭho asi. Puna gehanti puna imasmiṃ saṃsāravaṭṭe attabhāvasaṅkhātaṃ mama gehaṃ na kāhasi na karissasi. Sabbā te phāsukā bhaggāti tava sabbā anavasesakilesaphāsukā mayā bhaggā. Thūṇikā ca vidālitāti idāni tayā kātabbassa attabhāvagehassa avijjāsaṅkhātā kaṇṇikā ca bhinnā. Vimariyādikataṃ cittanti mama cittaṃ vigatantaṃ kataṃ, āyatiṃ anuppattidhammataṃ āpāditaṃ. Tato eva idheva vidhamissati imasmiṃyeva bhave viddhaṃsissati, carimakacittanirodhena nirujjhissatīti attho.

    సివకత్థేరగాథావణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Sivakattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / థేరగాథాపాళి • Theragāthāpāḷi / ౨. సివకత్థేరగాథా • 2. Sivakattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact