| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อปทานปาฬิ • Apadānapāḷi |
๓. สีวลิเตฺถรอปทานํ
3. Sīvalittheraapadānaṃ
๕๔.
54.
‘‘ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน, สพฺพธเมฺมสุ จกฺขุมา;
‘‘Padumuttaro nāma jino, sabbadhammesu cakkhumā;
อิโต สตสหสฺสมฺหิ, กเปฺป อุปฺปชฺชิ นายโกฯ
Ito satasahassamhi, kappe uppajji nāyako.
๕๕.
55.
‘‘สีลํ ตสฺส อสเงฺขยฺยํ, สมาธิ วชิรูปโม;
‘‘Sīlaṃ tassa asaṅkheyyaṃ, samādhi vajirūpamo;
อสเงฺขยฺยํ ญาณวรํ, วิมุตฺติ จ อโนปมาฯ
Asaṅkheyyaṃ ñāṇavaraṃ, vimutti ca anopamā.
๕๖.
56.
‘‘มนุชามรนาคานํ, พฺรหฺมานญฺจ สมาคเม;
‘‘Manujāmaranāgānaṃ, brahmānañca samāgame;
สมณพฺราหฺมณากิเณฺณ, ธมฺมํ เทเสสิ นายโกฯ
Samaṇabrāhmaṇākiṇṇe, dhammaṃ desesi nāyako.
๕๗.
57.
‘‘สสาวกํ มหาลาภิํ, ปุญฺญวนฺตํ ชุตินฺธรํ;
‘‘Sasāvakaṃ mahālābhiṃ, puññavantaṃ jutindharaṃ;
ฐเปสิ เอตทคฺคมฺหิ, ปริสาสุ วิสารโทฯ
Ṭhapesi etadaggamhi, parisāsu visārado.
๕๘.
58.
‘‘ตทาหํ ขตฺติโย อาสิํ, นคเร หํสสวฺหเย;
‘‘Tadāhaṃ khattiyo āsiṃ, nagare haṃsasavhaye;
สุตฺวา ชินสฺส ตํ วากฺยํ, สาวกสฺส คุณํ พหุํฯ
Sutvā jinassa taṃ vākyaṃ, sāvakassa guṇaṃ bahuṃ.
๕๙.
59.
‘‘นิมนฺตยิตฺวา สตฺตาหํ, โภชยิตฺวา สสาวกํ;
‘‘Nimantayitvā sattāhaṃ, bhojayitvā sasāvakaṃ;
มหาทานํ ททิตฺวาน, ตํ ฐานมภิปตฺถยิํฯ
Mahādānaṃ daditvāna, taṃ ṭhānamabhipatthayiṃ.
๖๐.
60.
‘‘ตทา มํ วินตํ ปาเท, ทิสฺวาน ปุริสาสโภ;
‘‘Tadā maṃ vinataṃ pāde, disvāna purisāsabho;
๖๑.
61.
‘‘‘ตโต ชินสฺส วจนํ, โสตุกามา มหาชนา;
‘‘‘Tato jinassa vacanaṃ, sotukāmā mahājanā;
เทวทานวคนฺธพฺพา, พฺรหฺมาโน จ มหิทฺธิกา’ฯ
Devadānavagandhabbā, brahmāno ca mahiddhikā’.
๖๒.
62.
‘‘สมณพฺราหฺมณา เจว, นมสฺสิํสุ กตญฺชลี;
‘‘Samaṇabrāhmaṇā ceva, namassiṃsu katañjalī;
‘นโม เต ปุริสาชญฺญ, นโม เต ปุริสุตฺตมฯ
‘Namo te purisājañña, namo te purisuttama.
๖๓.
63.
โสตุกามา ผลํ ตสฺส, พฺยากโรหิ มหามุเน’ฯ
Sotukāmā phalaṃ tassa, byākarohi mahāmune’.
๖๔.
64.
‘‘ตโต อโวจ ภควา, ‘สุณาถ มม ภาสิตํ;
‘‘Tato avoca bhagavā, ‘suṇātha mama bhāsitaṃ;
๖๕.
65.
อปิ เจ ส มหาโภโค, ฐานํ ปเตฺถติ อุตฺตมํฯ
Api ce sa mahābhogo, ṭhānaṃ pattheti uttamaṃ.
๖๖.
66.
‘‘‘ลาภี วิปุลลาภานํ, ยถา ภิกฺขุ สุทสฺสโน;
‘‘‘Lābhī vipulalābhānaṃ, yathā bhikkhu sudassano;
ตถาหมฺปิ ภเวยฺยนฺติ, ลจฺฉเส ตํ อนาคเตฯ
Tathāhampi bhaveyyanti, lacchase taṃ anāgate.
๖๗.
67.
‘‘‘สตสหสฺสิโต กเปฺป, โอกฺกากกุลสมฺภโว;
‘‘‘Satasahassito kappe, okkākakulasambhavo;
โคตโม นาม โคเตฺตน, สตฺถา โลเก ภวิสฺสติฯ
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
๖๘.
68.
‘‘‘ตสฺส ธเมฺมสุ ทายาโท, โอรโส ธมฺมนิมฺมิโต;
‘‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;
สีวลิ นาม นาเมน, เหสฺสติ สตฺถุ สาวโก’ฯ
Sīvali nāma nāmena, hessati satthu sāvako’.
๖๙.
69.
‘‘เตน กเมฺมน สุกเตน, เจตนาปณิธีหิ จ;
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ, ตาวติํสูปโค อหํฯ
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsūpago ahaṃ.
๗๐.
70.
‘‘เอกนวุติโต กเปฺป, วิปสฺสี โลกนายโก;
‘‘Ekanavutito kappe, vipassī lokanāyako;
อุปฺปชฺชิ จารุทสฺสโน, สพฺพธมฺมวิปสฺสโกฯ
Uppajji cārudassano, sabbadhammavipassako.
๗๑.
71.
‘‘ตทาหํ พนฺธุมติยํ, กุลสฺสญฺญตรสฺส จ;
‘‘Tadāhaṃ bandhumatiyaṃ, kulassaññatarassa ca;
๗๒.
72.
‘‘ตทา อญฺญตโร ปูโค, วิปสฺสิสฺส มเหสิโน;
‘‘Tadā aññataro pūgo, vipassissa mahesino;
ปริเวสํ อการยิ, มหนฺตมติวิสฺสุตํฯ
Parivesaṃ akārayi, mahantamativissutaṃ.
๗๓.
73.
‘‘นิฎฺฐิเต จ มหาทาเน, ททุํ ขชฺชกสญฺหิตํ;
‘‘Niṭṭhite ca mahādāne, daduṃ khajjakasañhitaṃ;
นวํ ทธิํ มธุเญฺจว, วิจินํ เนว อทฺทสุํฯ
Navaṃ dadhiṃ madhuñceva, vicinaṃ neva addasuṃ.
๗๔.
74.
‘‘ตทาหํ ตํ คเหตฺวาน, นวํ ทธิํ มธุมฺปิ จ;
‘‘Tadāhaṃ taṃ gahetvāna, navaṃ dadhiṃ madhumpi ca;
กมฺมสฺสามิฆรํ คจฺฉิํ, ตเมสนฺตา มมทฺทสุํฯ
Kammassāmigharaṃ gacchiṃ, tamesantā mamaddasuṃ.
๗๕.
75.
‘‘สหสฺสมปิ ทตฺวาน, นาลภิํสุ จ ตํ ทฺวยํ;
‘‘Sahassamapi datvāna, nālabhiṃsu ca taṃ dvayaṃ;
ตโตหํ เอวํ จิเนฺตสิํ, ‘เนตํ เหสฺสติ โอรกํฯ
Tatohaṃ evaṃ cintesiṃ, ‘netaṃ hessati orakaṃ.
๗๖.
76.
‘‘‘ยถา อิเม ชนา สเพฺพ, สกฺกโรนฺติ ตถาคตํ;
‘‘‘Yathā ime janā sabbe, sakkaronti tathāgataṃ;
อหมฺปิ การํ กสฺสามิ, สสเงฺฆ โลกนายเก’ฯ
Ahampi kāraṃ kassāmi, sasaṅghe lokanāyake’.
๗๗.
77.
‘‘ตทาหเมวํ จิเนฺตตฺวา, ทธิํ มธุญฺจ เอกโต;
‘‘Tadāhamevaṃ cintetvā, dadhiṃ madhuñca ekato;
มทฺทิตฺวา โลกนาถสฺส, สสงฺฆสฺส อทาสหํฯ
Madditvā lokanāthassa, sasaṅghassa adāsahaṃ.
๗๘.
78.
‘‘เตน กเมฺมน สุกเตน, เจตนาปณิธีหิ จ;
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ, ตาวติํสมคจฺฉหํฯ
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
๗๙.
79.
‘‘ปุนาหํ พาราณสิยํ, ราชา หุตฺวา มหายโส;
‘‘Punāhaṃ bārāṇasiyaṃ, rājā hutvā mahāyaso;
สตฺตุกสฺส ตทา ทุโฎฺฐ, ทฺวารโรธมการยิํฯ
Sattukassa tadā duṭṭho, dvārarodhamakārayiṃ.
๘๐.
80.
‘‘ตทา ตปสฺสิโน รุทฺธา, เอกาหํ รกฺขิตา อหุํ;
‘‘Tadā tapassino ruddhā, ekāhaṃ rakkhitā ahuṃ;
๘๑.
81.
‘‘ปจฺฉิเม จ ภเว ทานิ, ชาโตหํ โกลิเย ปุเร;
‘‘Pacchime ca bhave dāni, jātohaṃ koliye pure;
สุปฺปวาสา จ เม มาตา, มหาลิ ลิจฺฉวี ปิตาฯ
Suppavāsā ca me mātā, mahāli licchavī pitā.
๘๒.
82.
‘‘ขตฺติเย ปุญฺญกเมฺมน, ทฺวารโรธสฺส วาหสา;
‘‘Khattiye puññakammena, dvārarodhassa vāhasā;
สตฺต วสฺสานิ นิวสิํ, มาตุกุจฺฉิมฺหิ ทุกฺขิโตฯ
Satta vassāni nivasiṃ, mātukucchimhi dukkhito.
๘๓.
83.
‘‘สตฺตาหํ ทฺวารมูโฬฺหหํ, มหาทุกฺขสมปฺปิโต;
‘‘Sattāhaṃ dvāramūḷhohaṃ, mahādukkhasamappito;
มาตา เม ฉนฺททาเนน, เอวํ อาสิ สุทุกฺขิตาฯ
Mātā me chandadānena, evaṃ āsi sudukkhitā.
๘๔.
84.
‘‘สุวตฺถิโตหํ นิกฺขโนฺต, พุเทฺธน อนุกมฺปิโต;
‘‘Suvatthitohaṃ nikkhanto, buddhena anukampito;
นิกฺขนฺตทิวเสเยว, ปพฺพชิํ อนคาริยํฯ
Nikkhantadivaseyeva, pabbajiṃ anagāriyaṃ.
๘๕.
85.
‘‘อุปชฺฌา สาริปุโตฺต เม, โมคฺคลฺลาโน มหิทฺธิโก;
‘‘Upajjhā sāriputto me, moggallāno mahiddhiko;
เกเส โอโรปยโนฺต เม, อนุสาสิ มหามติฯ
Kese oropayanto me, anusāsi mahāmati.
๘๖.
86.
‘‘เกเสสุ ฉิชฺชมาเนสุ, อรหตฺตมปาปุณิํ;
‘‘Kesesu chijjamānesu, arahattamapāpuṇiṃ;
เทวา นาคา มนุสฺสา จ, ปจฺจเย อุปเนนฺติ เมฯ
Devā nāgā manussā ca, paccaye upanenti me.
๘๗.
87.
‘‘ปทุมุตฺตรนาถญฺจ, วิปสฺสิญฺจ วินายกํ;
‘‘Padumuttaranāthañca, vipassiñca vināyakaṃ;
ยํ ปูชยิํ ปมุทิโต, ปจฺจเยหิ วิเสสโตฯ
Yaṃ pūjayiṃ pamudito, paccayehi visesato.
๘๘.
88.
‘‘ตโต เตสํ วิเสเสน, กมฺมานํ วิปุลุตฺตมํ;
‘‘Tato tesaṃ visesena, kammānaṃ vipuluttamaṃ;
ลาภํ ลภามิ สพฺพตฺถ, วเน คาเม ชเล ถเลฯ
Lābhaṃ labhāmi sabbattha, vane gāme jale thale.
๘๙.
89.
‘‘เรวตํ ทสฺสนตฺถาย, ยทา ยาติ วินายโก;
‘‘Revataṃ dassanatthāya, yadā yāti vināyako;
ติํสภิกฺขุสหเสฺสหิ, สห โลกคฺคนายโกฯ
Tiṃsabhikkhusahassehi, saha lokagganāyako.
๙๐.
90.
‘‘ตทา เทโวปณีเตหิ, มมตฺถาย มหามติ;
‘‘Tadā devopaṇītehi, mamatthāya mahāmati;
ปจฺจเยหิ มหาวีโร, สสโงฺฆ โลกนายโกฯ
Paccayehi mahāvīro, sasaṅgho lokanāyako.
๙๑.
91.
‘‘อุปฎฺฐิโต มยา พุโทฺธ, คนฺตฺวา เรวตมทฺทส;
‘‘Upaṭṭhito mayā buddho, gantvā revatamaddasa;
ตโต เชตวนํ คนฺตฺวา, เอตทเคฺค ฐเปสิ มํฯ
Tato jetavanaṃ gantvā, etadagge ṭhapesi maṃ.
๙๒.
92.
‘‘‘ลาภีนํ สีวลิ อโคฺค, มม สิเสฺสสุ ภิกฺขโว’;
‘‘‘Lābhīnaṃ sīvali aggo, mama sissesu bhikkhavo’;
สพฺพโลกหิโต สตฺถา, กิตฺตยี ปริสาสุ มํฯ
Sabbalokahito satthā, kittayī parisāsu maṃ.
๙๓.
93.
‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… วิหรามิ อนาสโวฯ
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
๙๔.
94.
‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
๙๕.
95.
‘‘ปฎิสมฺภิทา จตโสฺส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา สีวลิเถโร อิมา คาถาโย
Itthaṃ sudaṃ āyasmā sīvalithero imā gāthāyo
อภาสิตฺถาติฯ
Abhāsitthāti.
สีวลิเตฺถรสฺสาปทานํ ตติยํฯ
Sīvalittherassāpadānaṃ tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / อปทาน-อฎฺฐกถา • Apadāna-aṭṭhakathā / ๓. สีวลิเตฺถรอปทานวณฺณนา • 3. Sīvalittheraapadānavaṇṇanā
