| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / जातकपाळि • Jātakapāḷi |
४९९. सिविजातकं (३)
499. Sivijātakaṃ (3)
५२.
52.
दूरे अपस्सं थेरोव, चक्खुं याचितुमागतो।
Dūre apassaṃ therova, cakkhuṃ yācitumāgato;
एकनेत्ता भविस्साम, चक्खुं मे देहि याचितो॥
Ekanettā bhavissāma, cakkhuṃ me dehi yācito.
५३.
53.
केनानुसिट्ठो इध मागतोसि, वनिब्बक 1 चक्खुपथानि याचितुं।
Kenānusiṭṭho idha māgatosi, vanibbaka 2 cakkhupathāni yācituṃ;
सुदुच्चजं याचसि उत्तमङ्गं, यमाहु नेत्तं पुरिसेन दुच्चजं॥
Suduccajaṃ yācasi uttamaṅgaṃ, yamāhu nettaṃ purisena duccajaṃ.
५४.
54.
यमाहु देवेसु सुजम्पतीति, मघवाति नं आहु मनुस्सलोके।
Yamāhu devesu sujampatīti, maghavāti naṃ āhu manussaloke;
तेनानुसिट्ठो इध मागतोस्मि, वनिब्बको चक्खुपथानि याचितुं॥
Tenānusiṭṭho idha māgatosmi, vanibbako cakkhupathāni yācituṃ.
५५.
55.
ददाहि मे चक्खुपथं अनुत्तरं, यमाहु नेत्तं पुरिसेन दुच्चजं॥
Dadāhi me cakkhupathaṃ anuttaraṃ, yamāhu nettaṃ purisena duccajaṃ.
५६.
56.
ते ते इज्झन्तु सङ्कप्पा, लभ चक्खूनि ब्राह्मण॥
Te te ijjhantu saṅkappā, labha cakkhūni brāhmaṇa.
५७.
57.
एकं ते याचमानस्स, उभयानि ददामहं।
Ekaṃ te yācamānassa, ubhayāni dadāmahaṃ;
स चक्खुमा गच्छ जनस्स पेक्खतो, यदिच्छसे त्वं तदते समिज्झतु॥
Sa cakkhumā gaccha janassa pekkhato, yadicchase tvaṃ tadate samijjhatu.
५८.
58.
धनं देहि महाराज, मुत्ता वेळुरिया बहू॥
Dhanaṃ dehi mahārāja, muttā veḷuriyā bahū.
५९.
59.
युत्ते देव रथे देहि, आजानीये चलङ्कते।
Yutte deva rathe dehi, ājānīye calaṅkate;
नागे देहि महाराज, हेमकप्पनवाससे॥
Nāge dehi mahārāja, hemakappanavāsase.
६०.
60.
६१.
61.
यो वे दस्सन्ति वत्वान, अदाने कुरुते मनो।
Yo ve dassanti vatvāna, adāne kurute mano;
६२.
62.
यो वे दस्सन्ति वत्वान, अदाने कुरुते मनो।
Yo ve dassanti vatvāna, adāne kurute mano;
पापा पापतरो होति, सम्पत्तो यमसाधनं॥
Pāpā pāpataro hoti, sampatto yamasādhanaṃ.
६३.
63.
यञ्हि याचे तञ्हि ददे, यं न याचे न तं ददे।
Yañhi yāce tañhi dade, yaṃ na yāce na taṃ dade;
स्वाहं तमेव दस्सामि, यं मं याचति ब्राह्मणो॥
Svāhaṃ tameva dassāmi, yaṃ maṃ yācati brāhmaṇo.
६४.
64.
आयुं नु वण्णं नु सुखं बलं नु, किं पत्थयानो नु जनिन्द देसि।
Āyuṃ nu vaṇṇaṃ nu sukhaṃ balaṃ nu, kiṃ patthayāno nu janinda desi;
कथञ्हि राजा सिविनं अनुत्तरो, चक्खूनि दज्जा परलोकहेतु॥
Kathañhi rājā sivinaṃ anuttaro, cakkhūni dajjā paralokahetu.
६५.
65.
न वाहमेतं यससा ददामि, न पुत्तमिच्छे न धनं न रट्ठं।
Na vāhametaṃ yasasā dadāmi, na puttamicche na dhanaṃ na raṭṭhaṃ;
सतञ्च धम्मो चरितो पुराणो, इच्चेव दाने रमते मनो मम 17॥
Satañca dhammo carito purāṇo, icceva dāne ramate mano mama 18.
६६.
66.
सखा च मित्तो च ममासि सीविक 19, सुसिक्खितो साधु करोहि मे वचो।
Sakhā ca mitto ca mamāsi sīvika 20, susikkhito sādhu karohi me vaco;
६७.
67.
चोदितो सिविराजेन, सिविको वचनङ्करो।
Codito sivirājena, siviko vacanaṅkaro;
सचक्खु ब्राह्मणो आसि, अन्धो राजा उपाविसि॥
Sacakkhu brāhmaṇo āsi, andho rājā upāvisi.
६८.
68.
ततो सो कतिपाहस्स, उपरूळ्हेसु चक्खुसु।
Tato so katipāhassa, uparūḷhesu cakkhusu;
सूतं आमन्तयी राजा, सिवीनं रट्ठवड्ढनो॥
Sūtaṃ āmantayī rājā, sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhano.
६९.
69.
योजेहि सारथि यानं, युत्तञ्च पटिवेदय।
Yojehi sārathi yānaṃ, yuttañca paṭivedaya;
उय्यानभूमिं गच्छाम, पोक्खरञ्ञो वनानि च॥
Uyyānabhūmiṃ gacchāma, pokkharañño vanāni ca.
७०.
70.
तस्स सक्को पातुरहु, देवराजा सुजम्पति॥
Tassa sakko pāturahu, devarājā sujampati.
७१.
71.
सक्कोहमस्मि देविन्दो, आगतोस्मि तवन्तिके।
Sakkohamasmi devindo, āgatosmi tavantike;
वरं वरस्सु राजीसि, यं किञ्चि मनसिच्छसि॥
Varaṃ varassu rājīsi, yaṃ kiñci manasicchasi.
७२.
72.
पहूतं मे धनं सक्क, बलं कोसो चनप्पको।
Pahūtaṃ me dhanaṃ sakka, balaṃ koso canappako;
अन्धस्स मे सतो दानि, मरणञ्ञेव रुच्चति॥
Andhassa me sato dāni, maraṇaññeva ruccati.
७३.
73.
यानि सच्चानि द्विपदिन्द, तानि भासस्सु खत्तिय।
Yāni saccāni dvipadinda, tāni bhāsassu khattiya;
सच्चं ते भणमानस्स, पुन चक्खु भविस्सति॥
Saccaṃ te bhaṇamānassa, puna cakkhu bhavissati.
७४.
74.
ये मं याचितुमायन्ति, नानागोत्ता वनिब्बका।
Ye maṃ yācitumāyanti, nānāgottā vanibbakā;
योपि मं याचते तत्थ, सोपि मे मनसो पियो।
Yopi maṃ yācate tattha, sopi me manaso piyo;
एतेन सच्चवज्जेन, चक्खु मे उपपज्जथ॥
Etena saccavajjena, cakkhu me upapajjatha.
७५.
75.
यं मं सो याचितुं आगा, देहि चक्खुन्ति ब्राह्मणो।
Yaṃ maṃ so yācituṃ āgā, dehi cakkhunti brāhmaṇo;
७६.
76.
भिय्यो मं आविसी पीति, सोमनस्सञ्चनप्पकं।
Bhiyyo maṃ āvisī pīti, somanassañcanappakaṃ;
एतेन सच्चवज्जेन, दुतियं मे उपपज्जथ॥
Etena saccavajjena, dutiyaṃ me upapajjatha.
७७.
77.
धम्मेन भासिता गाथा, सिवीनं रट्ठवड्ढन।
Dhammena bhāsitā gāthā, sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhana;
एतानि तव नेत्तानि, दिब्बानि पटिदिस्सरे॥
Etāni tava nettāni, dibbāni paṭidissare.
७८.
78.
तिरोकुट्टं तिरोसेलं, समतिग्गय्ह पब्बतं।
Tirokuṭṭaṃ tiroselaṃ, samatiggayha pabbataṃ;
समन्ता योजनसतं, दस्सनं अनुभोन्तु ते॥
Samantā yojanasataṃ, dassanaṃ anubhontu te.
७९.
79.
को नीध वित्तं न ददेय्य याचितो, अपि विसिट्ठं सुपियम्पि अत्तनो।
Ko nīdha vittaṃ na dadeyya yācito, api visiṭṭhaṃ supiyampi attano;
तदिङ्घ सब्बे सिवयो समागता, दिब्बानि नेत्तानि ममज्ज पस्सथ॥
Tadiṅgha sabbe sivayo samāgatā, dibbāni nettāni mamajja passatha.
८०.
80.
तिरोकुट्टं तिरोसेलं, समतिग्गय्ह पब्बतं।
Tirokuṭṭaṃ tiroselaṃ, samatiggayha pabbataṃ;
समन्ता योजनसतं, दस्सनं अनुभोन्ति मे॥
Samantā yojanasataṃ, dassanaṃ anubhonti me.
८१.
81.
न चागमत्ता परमत्थि किञ्चि, मच्चानं इध जीविते।
Na cāgamattā paramatthi kiñci, maccānaṃ idha jīvite;
८२.
82.
एतम्पि दिस्वा सिवयो, देथ दानानि भुञ्जथ।
Etampi disvā sivayo, detha dānāni bhuñjatha;
दत्वा च भुत्वा च यथानुभावं, अनिन्दिता सग्गमुपेथ ठानन्ति॥
Datvā ca bhutvā ca yathānubhāvaṃ, aninditā saggamupetha ṭhānanti.
सिविजातकं ततियं।
Sivijātakaṃ tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / जातक-अट्ठकथा • Jātaka-aṭṭhakathā / [४९९] ३. सिविजातकवण्णना • [499] 3. Sivijātakavaṇṇanā
