Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਬੁਦ੍ਧવਂਸ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā |
੮. ਸੋਭਿਤਬੁਦ੍ਧવਂਸવਣ੍ਣਨਾ
8. Sobhitabuddhavaṃsavaṇṇanā
ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਅਪਰਭਾਗੇ ਤਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇਪਿ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੇ ਸੋਭਿਤੋ ਨਾਮ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਾਧਿਕਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਤ੍વਾ ਤੁਸਿਤਪੁਰੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥ ਯਾવਤਾਯੁਕਂ ਠਤ੍વਾ ਦੇવੇਹਿ ਆਯਾਚਿਤੋ ਤੁਸਿਤਪੁਰਤੋ ਚવਿਤ੍વਾ ਸੁਧਮ੍ਮਨਗਰੇ ਸੁਧਮ੍ਮਰਾਜਸ੍ਸ ਕੁਲੇ ਸੁਧਮ੍ਮਾਯ ਨਾਮ ਦੇવਿਯਾ ਕੁਚ੍ਛਿਸ੍ਮਿਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ। ਸੋ ਦਸਨ੍ਨਂ ਮਾਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਸੁਧਮ੍ਮੁਯ੍ਯਾਨੇ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਤੋ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧવਿਰਾਜਿਤਘਨਮੇਘਪਟਲਤੋ ਪੁਣ੍ਣਚਨ੍ਦੋ વਿਯ ਨਿਕ੍ਖਮਿ। ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਂ ਜਾਤਿਯਞ੍ਚ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਾਨਿ ਪੁਬ੍ਬੇ વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾਨਿ।
Tassa pana aparabhāge tassa sāsanepi antarahite sobhito nāma bodhisatto kappasatasahassādhikāni cattāri asaṅkhyeyyāni pāramiyo pūretvā tusitapure nibbattitvā tattha yāvatāyukaṃ ṭhatvā devehi āyācito tusitapurato cavitvā sudhammanagare sudhammarājassa kule sudhammāya nāma deviyā kucchismiṃ paṭisandhiṃ aggahesi. So dasannaṃ māsānaṃ accayena sudhammuyyāne mātukucchito parisuddhavirājitaghanameghapaṭalato puṇṇacando viya nikkhami. Tassa paṭisandhiyaṃ jātiyañca pāṭihāriyāni pubbe vuttappakārāni.
ਸੋ ਦਸવਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਗਾਰਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਿਤ੍વਾ ਸਤ੍ਤਤ੍ਤਿਂਸਨਾਟਕਿਤ੍ਥਿਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਅਗ੍ਗਾਯ ਅਗ੍ਗਮਹੇਸਿਯਾ ਮਖਿਲਦੇવਿਯਾ ਕੁਚ੍ਛਿਸ੍ਮਿਂ ਸੀਹਕੁਮਾਰੇ ਨਾਮ ਪੁਤ੍ਤੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਿ ਦਿਸ੍વਾ ਸਞ੍ਜਾਤਸਂવੇਗੋ ਪਾਸਾਦੇਯੇવ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥੇવ ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਸਮਾਧਿਂ ਭਾવੇਤ੍વਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਝਾਨਾਨਿ ਪਟਿਲਭਿਤ੍વਾ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਤਤ੍ਥੇવ ਪਧਾਨਚਰਿਯਮਚਰਿ। ਤਤੋ ਮਖਿਲਮਹਾਦੇવਿਯਾ ਦਿਨ੍ਨਂ ਪਰਮਮਧੁਰਂ ਮਧੁਪਾਯਾਸਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਤ੍ਥਾਯ ਚਿਤ੍ਤਮੁਪ੍ਪਾਦੇਸਿ – ‘‘ਅਯਂ ਪਾਸਾਦੋ ਅਲਙ੍ਕਤਪਟਿਯਤ੍ਤੋ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਆਕਾਸੇਨ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖਂ ਮਜ੍ਝੇਕਤ੍વਾ ਪਥવਿਯਂ ਓਤਰਤੁ, ਇਮਾ ਚ ਇਤ੍ਥਿਯੋ ਮਯਿ ਬੋਧਿਮੂਲੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇ ਅવੁਤ੍ਤਾ ਸਯਮੇવ ਪਾਸਾਦਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤੂ’’ਤਿ। ਸਹਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਾ ਪਾਸਾਦੋ ਚ ਸੁਧਮ੍ਮਰਾਜਭવਨਤੋ ਉਪ੍ਪਤਿਤ੍વਾ ਅਸਿਤਞ੍ਜਨਸਙ੍ਕਾਸਮਾਕਾਸਮਬ੍ਭੁਗ੍ਗਞ੍ਛਿ। ਸੋ ਸਮੋਸਰਿਤਸੁਰਭਿਕੁਸੁਮਦਾਮਸਮਲਙ੍ਕਤਪਾਸਾਦਤਲੋ ਸਕਲਮ੍ਪਿ ਗਗਨਤਲਂ ਸਮਲਙ੍ਕੁਰੁਮਾਨੋ વਿਯ ਕਨਕਰਸਧਾਰਾਸਦਿਸਰੁਚਿਰਕਰਨਿਕਰੋ ਦਿવਸਕਰੋ વਿਯ ਚ ਸਰਦਸਮਯਰਜਨਿਕਰੋ વਿਯ ਚ વਿਰੋਚਮਾਨੋ વਿਲਮ੍ਬਮਾਨવਿવਿਧવਿਚਿਤ੍ਤਕਿਙ੍ਕਿਣਿਕਜਾਲੋ ਯਸ੍ਸ ਕਿਰ વਾਤੇਰਿਤਸ੍ਸ ਸੁਕੁਸਲਜਨવਾਦਿਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕਸ੍ਸ ਤੁਰਿਯਸ੍ਸ વਿਯ ਸਦ੍ਦੋ વਗ੍ਗੁ ਚ ਰਜਨੀਯੋ ਚ ਕਮਨੀਯੋ ਚ ਅਹੋਸਿ।
So dasavassasahassāni agāraṃ ajjhāvasitvā sattattiṃsanāṭakitthisahassānaṃ aggāya aggamahesiyā makhiladeviyā kucchismiṃ sīhakumāre nāma putte uppanne cattāri nimittāni disvā sañjātasaṃvego pāsādeyeva pabbajitvā tattheva ānāpānassatisamādhiṃ bhāvetvā cattāri jhānāni paṭilabhitvā sattāhaṃ tattheva padhānacariyamacari. Tato makhilamahādeviyā dinnaṃ paramamadhuraṃ madhupāyāsaṃ paribhuñjitvā abhinikkhamanatthāya cittamuppādesi – ‘‘ayaṃ pāsādo alaṅkatapaṭiyatto mahājanassa passantasseva ākāsena gantvā bodhirukkhaṃ majjhekatvā pathaviyaṃ otaratu, imā ca itthiyo mayi bodhimūle nisinne avuttā sayameva pāsādato nikkhamantū’’ti. Sahacittuppādā pāsādo ca sudhammarājabhavanato uppatitvā asitañjanasaṅkāsamākāsamabbhuggañchi. So samosaritasurabhikusumadāmasamalaṅkatapāsādatalo sakalampi gaganatalaṃ samalaṅkurumāno viya kanakarasadhārāsadisarucirakaranikaro divasakaro viya ca saradasamayarajanikaro viya ca virocamāno vilambamānavividhavicittakiṅkiṇikajālo yassa kira vāteritassa sukusalajanavāditassa pañcaṅgikassa turiyassa viya saddo vaggu ca rajanīyo ca kamanīyo ca ahosi.
ਦੂਰਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸੁਯ੍ਯਮਾਨੇਨ ਮਧੁਰੇਨ ਸਰੇਨ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸੋਤਾਨਿ ਓਦਹਮਾਨੋ ਘਰਚਚ੍ਚਰਚਤੁਕ੍ਕવੀਥਿਆਦੀਸੁ ਠਤ੍વਾ ਪવਤ੍ਤਿਤਕਥਾਸਲ੍ਲਾਪੇਸੁ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਨਾਤਿਨੀਚੇਨ ਨਾਤਿਉਚ੍ਚੇਨ ਤਰੁવਰવਨਮਤ੍ਥਕਾવਿਦੂਰੇਨਾਕਾਸੇਨ ਪਲੋਭਯਮਾਨੋ વਿਯ ਤਰੁવਰਸਾਖਾਨਾਨਾਰਤਨਜੁਤਿવਿਸਰਸਮੁਜ੍ਜਲੇਨ વਣ੍ਣੇਨ ਜਨਨਯਨਾਨਿ ਆਕਡ੍ਢੇਨ੍ਤੋ વਿਯ ਚ ਪੁਞ੍ਞਾਨੁਭਾવਂ ਸਮੁਗ੍ਘੋਸਯਨ੍ਤੋ વਿਯ ਚ ਗਗਨਤਲਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿ। ਤਤ੍ਥ ਨਾਟਕਿਤ੍ਥਿਯੋਪਿ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕਸ੍ਸ વਰਤੁਰਿਯਸ੍ਸ ਮਧੁਰੇਨ ਸਰੇਨ ਉਪਗਾਯਿਂਸੁ ਚੇવ વਿਲਪਿਂਸੁ ਚ। ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਨੀ ਕਿਰਸ੍ਸ ਸੇਨਾਪਿ ਅਲਙ੍ਕਾਰ-ਕਾਯਾਭਰਣ-ਜੁਤਿ-ਸਮੁਦਯ-ਸਮੁਜ੍ਜੋਤਨਾਨਾવਿਰਾਗ-ਸੁਰਭਿਕੁਸੁਮવਸਨਾਭਰਣਸੋਭਿਤਾ ਅਮਰવਰਸੇਨਾ વਿਯ ਪਰਮਰੁਚਿਰਦਸ੍ਸਨਾ ਧਰਣੀ વਿਯ ਗਗਨਤਲੇਨ ਪਾਸਾਦਂ ਪਰਿવਾਰੇਤ੍વਾ ਅਗਮਾਸਿ।
Dūrato paṭṭhāya suyyamānena madhurena sarena sattānaṃ sotāni odahamāno gharacaccaracatukkavīthiādīsu ṭhatvā pavattitakathāsallāpesu manussesu nātinīcena nātiuccena taruvaravanamatthakāvidūrenākāsena palobhayamāno viya taruvarasākhānānāratanajutivisarasamujjalena vaṇṇena jananayanāni ākaḍḍhento viya ca puññānubhāvaṃ samugghosayanto viya ca gaganatalaṃ paṭipajji. Tattha nāṭakitthiyopi pañcaṅgikassa varaturiyassa madhurena sarena upagāyiṃsu ceva vilapiṃsu ca. Caturaṅginī kirassa senāpi alaṅkāra-kāyābharaṇa-juti-samudaya-samujjotanānāvirāga-surabhikusumavasanābharaṇasobhitā amaravarasenā viya paramaruciradassanā dharaṇī viya gaganatalena pāsādaṃ parivāretvā agamāsi.
ਤਤੋ ਪਾਸਾਦੋ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਅਟ੍ਠਾਸੀਤਿਹਤ੍ਥੁਬ੍ਬੇਧਂ ਉਜੁવਿਪੁਲવਟ੍ਟਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਕੁਸੁਮਪਲ੍ਲવਮਕੁਲਸਮਲਙ੍ਕਤਂ ਨਾਗਰੁਕ੍ਖਂ ਮਜ੍ਝੇਕਤ੍વਾ ਓਤਰਿਤ੍વਾ ਭੂਮਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿ। ਨਾਟਕਿਤ੍ਥਿਯੋ ਚ ਕੇਨਚਿ ਅવੁਤ੍ਤਾવ ਤਤੋ ਪਾਸਾਦਤੋ ਓਤਰਿਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ। ਅਨੇਕਗੁਣਸੋਭਿਤੋ ਕਿਰ ਸੋਭਿਤੋਪਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ਮਹਾਜਨਕਤਪਰਿવਾਰੋਯੇવ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਤੀਸੁ ਯਾਮੇਸੁ ਤਿਸ੍ਸੋ વਿਜ੍ਜਾਯੋ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿ। ਮਾਰਬਲਂ ਪਨਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਤਾਬਲੇਨੇવ ਯਥਾਗਤਮਗਮਾਸਿ। ਪਾਸਾਦੋ ਪਨ ਤਤ੍ਥੇવ ਅਟ੍ਠਾਸਿ। ਸੋਭਿਤੋ ਪਨ ਭਗવਤਾ ਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਪਤ੍વਾ – ‘‘ਅਨੇਕਜਾਤਿਸਂਸਾਰਂ…ਪੇ॰… ਤਣ੍ਹਾਨਂ ਖਯਮਜ੍ਝਗਾ’’ਤਿ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਤ੍વਾ ਬੋਧਿਸਮੀਪੇਯੇવ ਸਤ੍ਤਸਤ੍ਤਾਹਂ વੀਤਿਨਾਮੇਤ੍વਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਧਮ੍ਮਜ੍ਝੇਸਨਂ ਪਟਿਜਾਨਿਤ੍વਾ – ‘‘ਕਸ੍ਸ ਨੁ ਖੋ ਪਠਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ વੇਮਾਤਿਕੇ ਕਨਿਟ੍ਠਭਾਤਿਕੇ ਅਸਮਕੁਮਾਰਞ੍ਚ ਸੁਨੇਤ੍ਤਕੁਮਾਰਞ੍ਚ ਦਿਸ੍વਾ – ‘‘ਇਮੇ ਦ੍વੇ ਕੁਮਾਰਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਗਮ੍ਭੀਰਂ ਨਿਪੁਣਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਾ, ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਇਮੇਸਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਆਕਾਸੇਨਾਗਨ੍ਤ੍વਾ ਸੁਧਮ੍ਮੁਯ੍ਯਾਨੇ ਓਤਰਿਤ੍વਾ ਦ੍વੇਪਿ ਕੁਮਾਰੇ ਉਯ੍ਯਾਨਪਾਲੇਨ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍વਾ ਤੇਹਿ ਸਪਰਿવਾਰੇਹਿ ਪਰਿવੁਤੋ ਮਹਾਜਨਮਜ੍ਝੇ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਪવਤ੍ਤੇਸਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ –
Tato pāsādo gantvā aṭṭhāsītihatthubbedhaṃ ujuvipulavaṭṭakkhandhaṃ kusumapallavamakulasamalaṅkataṃ nāgarukkhaṃ majjhekatvā otaritvā bhūmiyaṃ patiṭṭhahi. Nāṭakitthiyo ca kenaci avuttāva tato pāsādato otaritvā pakkamiṃsu. Anekaguṇasobhito kira sobhitopi mahāpuriso mahājanakataparivāroyeva rattiyā tīsu yāmesu tisso vijjāyo uppādesi. Mārabalaṃ panassa dhammatābaleneva yathāgatamagamāsi. Pāsādo pana tattheva aṭṭhāsi. Sobhito pana bhagavatā sambodhiṃ patvā – ‘‘anekajātisaṃsāraṃ…pe… taṇhānaṃ khayamajjhagā’’ti udānaṃ udānetvā bodhisamīpeyeva sattasattāhaṃ vītināmetvā brahmuno dhammajjhesanaṃ paṭijānitvā – ‘‘kassa nu kho paṭhamaṃ dhammaṃ deseyya’’nti buddhacakkhunā olokento attano vemātike kaniṭṭhabhātike asamakumārañca sunettakumārañca disvā – ‘‘ime dve kumārā upanissayasampannā gambhīraṃ nipuṇaṃ dhammaṃ paṭivijjhituṃ samatthā, handāhaṃ imesaṃ dhammaṃ deseyya’’nti ākāsenāgantvā sudhammuyyāne otaritvā dvepi kumāre uyyānapālena pakkosāpetvā tehi saparivārehi parivuto mahājanamajjhe dhammacakkaṃ pavattesi. Tena vuttaṃ –
੧.
1.
‘‘ਰੇવਤਸ੍ਸ ਅਪਰੇਨ, ਸੋਭਿਤੋ ਨਾਮ ਨਾਯਕੋ।
‘‘Revatassa aparena, sobhito nāma nāyako;
ਸਮਾਹਿਤੋ ਸਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ, ਅਸਮੋ ਅਪ੍ਪਟਿਪੁਗ੍ਗਲੋ॥
Samāhito santacitto, asamo appaṭipuggalo.
੨.
2.
‘‘ਸੋ ਜਿਨੋ ਸਕਗੇਹਮ੍ਹਿ, ਮਾਨਸਂ વਿਨਿવਤ੍ਤਯਿ।
‘‘So jino sakagehamhi, mānasaṃ vinivattayi;
ਪਤ੍વਾਨ ਕੇવਲਂ ਬੋਧਿਂ, ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਪવਤ੍ਤਯਿ॥
Patvāna kevalaṃ bodhiṃ, dhammacakkaṃ pavattayi.
੩.
3.
‘‘ਯਾવ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅવੀਚਿਤੋ, ਭવਗ੍ਗਾ ਚਾਪਿ ਉਦ੍ਧਤੋ।
‘‘Yāva heṭṭhā avīcito, bhavaggā cāpi uddhato;
ਏਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇ ਏਕਪਰਿਸਾ, ਅਹੋਸਿ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨੇ॥
Etthantare ekaparisā, ahosi dhammadesane.
੪.
4.
‘‘ਤਾਯ ਪਰਿਸਾਯ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਪવਤ੍ਤਯਿ।
‘‘Tāya parisāya sambuddho, dhammacakkaṃ pavattayi;
ਗਣਨਾਯ ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬੋ, ਪਠਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੂ’’ਤਿ॥
Gaṇanāya na vattabbo, paṭhamābhisamayo ahū’’ti.
ਤਤ੍ਥ ਸਕਗੇਹਮ੍ਹੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭવਨੇਯੇવ, ਅਨ੍ਤੋਪਾਸਾਦਤਲੇਯੇવਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਮਾਨਸਂ વਿਨਿવਤ੍ਤਯੀਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿવਤ੍ਤੇਸਿ, ਸਕਗੇਹੇ ਠਤ੍વਾ ਸਤ੍ਤਦਿવਸਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇਯੇવ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਭਾવਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿਨਿવਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਹੇਟ੍ਠਾਤਿ ਹੇਟ੍ਠਤੋ। ਭવਗ੍ਗਾਤਿ ਅਕਨਿਟ੍ਠਭવਨਤੋ। ਤਾਯ ਪਰਿਸਾਯਾਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਪਰਿਸਾਯ ਮਜ੍ਝੇ। ਗਣਨਾਯ ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬੋਤਿ ਗਣਨਪਥਮਤੀਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਠਮਾਭਿਸਮਯੋਤਿ ਪਠਮੋ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ। ਅਹੂਤਿ ਗਣਨਾਯ ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਪਰਿਸਾ ਅਹੋਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਪਠਮੇ ਅਭਿਸਮਿਂਸੁਯੇવਾ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਤਸ੍ਸ ਪਠਮਧਮ੍ਮਦੇਸਨੇ ਅਭਿਸਮਿਂਸੁ ਯੇ ਜਨਾ, ਤੇ ਗਣਨਾਯ ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
Tattha sakagehamhīti attano bhavaneyeva, antopāsādataleyevāti attho. Mānasaṃ vinivattayīti cittaṃ parivattesi, sakagehe ṭhatvā sattadivasabbhantareyeva puthujjanabhāvato cittaṃ vinivattetvā buddhattaṃ pāpuṇīti attho. Heṭṭhāti heṭṭhato. Bhavaggāti akaniṭṭhabhavanato. Tāya parisāyāti tassā parisāya majjhe. Gaṇanāya na vattabboti gaṇanapathamatītāti attho. Paṭhamābhisamayoti paṭhamo dhammābhisamayo. Ahūti gaṇanāya na vattabbā parisā ahosīti attho. ‘‘Paṭhame abhisamiṃsuyevā’’tipi pāṭho, tassa paṭhamadhammadesane abhisamiṃsu ye janā, te gaṇanāya na vattabbāti attho.
ਅਥਾਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਸੁਦਸ੍ਸਨਨਗਰਦ੍વਾਰੇ ਚਿਤ੍ਤਪਾਟਲਿਯਾ ਮੂਲੇ ਯਮਕਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਕਤ੍વਾ ਨવਕਨਕਮਣਿਮਯਭવਨੇ ਤਾવਤਿਂਸਭવਨੇ ਪਾਰਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕਮੂਲੇ ਪਣ੍ਡੁਕਮ੍ਬਲਸਿਲਾਤਲੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ਅਭਿਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ। ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਨવੁਤਿਕੋਟਿਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ। ਅਯਂ ਦੁਤਿਯੋ ਅਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ –
Athāparena samayena sudassananagaradvāre cittapāṭaliyā mūle yamakapāṭihāriyaṃ katvā navakanakamaṇimayabhavane tāvatiṃsabhavane pāricchattakamūle paṇḍukambalasilātale nisīditvā abhidhammaṃ desesi. Desanāpariyosāne navutikoṭisahassānaṃ dhammābhisamayo ahosi. Ayaṃ dutiyo abhisamayo ahosi. Tena vuttaṃ –
੫.
5.
‘‘ਤਤੋ ਪਰਮ੍ਪਿ ਦੇਸੇਨ੍ਤੇ, ਮਰੂਨਞ੍ਚ ਸਮਾਗਮੇ।
‘‘Tato parampi desente, marūnañca samāgame;
ਨવੁਤਿਕੋਟਿਸਹਸ੍ਸਾਨਂ, ਦੁਤਿਯਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੂ’’ਤਿ॥
Navutikoṭisahassānaṃ, dutiyābhisamayo ahū’’ti.
ਅਥਾਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਸੁਦਸ੍ਸਨਨਗਰੇ ਜਯਸੇਨੋ ਨਾਮ ਰਾਜਕੁਮਾਰੋ ਯੋਜਨਪ੍ਪਮਾਣਂ વਿਹਾਰਂ ਕਾਰੇਤ੍વਾ ਅਸੋਕਸ੍ਸਕਣ੍ਣਚਮ੍ਪਕਨਾਗਪੁਨ੍ਨਾਗવਕੁਲਸੁਰਭਿਚੂਤਪਨਸਾਸਨਸਾਲਕੁਨ੍ਦ- ਸਹਕਾਰਕਰવੀਰਾਦਿਤਰੁવਰਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਆਰਾਮਂ ਰੋਪੇਤ੍વਾ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਨਿਯ੍ਯਾਤੇਸਿ। ਦਾਨਾਨੁਮੋਦਨਂ ਕਤ੍વਾ ਯਾਗਂ વਣ੍ਣੇਤ੍વਾ ਭਗવਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ। ਤਦਾ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ। ਅਯਂ ਤਤਿਯਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ –
Athāparena samayena sudassananagare jayaseno nāma rājakumāro yojanappamāṇaṃ vihāraṃ kāretvā asokassakaṇṇacampakanāgapunnāgavakulasurabhicūtapanasāsanasālakunda- sahakārakaravīrāditaruvaranirantaraṃ ārāmaṃ ropetvā buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa niyyātesi. Dānānumodanaṃ katvā yāgaṃ vaṇṇetvā bhagavā dhammaṃ desesi. Tadā koṭisatasahassasattanikāyassa dhammābhisamayo ahosi. Ayaṃ tatiyābhisamayo ahosi. Tena vuttaṃ –
੬.
6.
‘‘ਪੁਨਾਪਰਂ ਰਾਜਪੁਤ੍ਤੋ, ਜਯਸੇਨੋ ਨਾਮ ਖਤ੍ਤਿਯੋ।
‘‘Punāparaṃ rājaputto, jayaseno nāma khattiyo;
ਆਰਾਮਂ ਰੋਪਯਿਤ੍વਾਨ, ਬੁਦ੍ਧੇ ਨਿਯ੍ਯਾਤਯੀ ਤਦਾ॥
Ārāmaṃ ropayitvāna, buddhe niyyātayī tadā.
੭.
7.
‘‘ਤਸ੍ਸ ਯਾਗਂ ਪਕਿਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ, ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ।
‘‘Tassa yāgaṃ pakittento, dhammaṃ desesi cakkhumā;
ਤਦਾ ਕੋਟਿਸਹਸ੍ਸਾਨਂ, ਤਤਿਯਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੂ’’ਤਿ॥
Tadā koṭisahassānaṃ, tatiyābhisamayo ahū’’ti.
ਪੁਨ ਉਗ੍ਗਤੋ ਨਾਮ ਰਾਜਾ ਸੁਨਨ੍ਦਨਗਰੇ ਸੁਨਨ੍ਦਂ ਨਾਮ વਿਹਾਰਂ ਕਾਰੇਤ੍વਾ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਅਦਾਸਿ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਦਾਨੇ ਏਹਿਭਿਕ੍ਖੁਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਕੋਟਿਸਤਂ ਅਰਹਨ੍ਤਾਨਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ , ਤੇਸਂ ਮਜ੍ਝੇ ਸੋਭਿਤੋ ਭਗવਾ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਉਦ੍ਦਿਸਿ। ਅਯਂ ਪਠਮੋ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ ਅਹੋਸਿ। ਪੁਨ ਮੇਖਲਾਨਗਰੇ ਧਮ੍ਮਗਣੋ ਧਮ੍ਮਗਣਾਰਾਮਂ ਨਾਮ ਪવਰਾਰਾਮਂ ਮਹਾવਿਹਾਰਂ ਕਾਰੇਤ੍વਾ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਦਤ੍વਾ ਸਹ ਸਬ੍ਬਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇਹਿ ਦਾਨਂ ਅਦਾਸਿ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਾਗਮੇ ਏਹਿਭਿਕ੍ਖੁਭਾવੇਨ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਨવੁਤਿਯਾ ਅਰਹਨ੍ਤਕੋਟੀਨਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਉਦ੍ਦਿਸਿ। ਅਯਂ ਦੁਤਿਯੋ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ ਅਹੋਸਿ। ਯਦਾ ਪਨ ਭਗવਾ ਦਸਸਤਨਯਨਪੁਰੇ વਸ੍ਸਂ વਸਿਤ੍વਾ ਪવਾਰਣਾਯ ਸੁਰવਰਪਰਿવੁਤੋ ਓਤਰਿ, ਤਦਾ ਅਸੀਤਿਯਾ ਅਰਹਨ੍ਤਕੋਟੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਕੇ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇ ਪવਾਰੇਸਿ। ਅਯਂ ਤਤਿਯੋ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ ਅਹੋਸਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ –
Puna uggato nāma rājā sunandanagare sunandaṃ nāma vihāraṃ kāretvā buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa adāsi. Tasmiṃ dāne ehibhikkhupabbajjāya pabbajitānaṃ koṭisataṃ arahantānaṃ sannipāto , tesaṃ majjhe sobhito bhagavā pātimokkhaṃ uddisi. Ayaṃ paṭhamo sannipāto ahosi. Puna mekhalānagare dhammagaṇo dhammagaṇārāmaṃ nāma pavarārāmaṃ mahāvihāraṃ kāretvā buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa datvā saha sabbaparikkhārehi dānaṃ adāsi. Tasmiṃ samāgame ehibhikkhubhāvena pabbajitānaṃ navutiyā arahantakoṭīnaṃ sannipāte pātimokkhaṃ uddisi. Ayaṃ dutiyo sannipāto ahosi. Yadā pana bhagavā dasasatanayanapure vassaṃ vasitvā pavāraṇāya suravaraparivuto otari, tadā asītiyā arahantakoṭīhi saddhiṃ caturaṅgike sannipāte pavāresi. Ayaṃ tatiyo sannipāto ahosi. Tena vuttaṃ –
੮.
8.
‘‘ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਾ ਤਯੋ ਆਸੁਂ, ਸੋਭਿਤਸ੍ਸ ਮਹੇਸਿਨੋ।
‘‘Sannipātā tayo āsuṃ, sobhitassa mahesino;
ਖੀਣਾਸવਾਨਂ વਿਮਲਾਨਂ, ਸਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾਨ ਤਾਦਿਨਂ॥
Khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ, santacittāna tādinaṃ.
੯.
9.
‘‘ਉਗ੍ਗਤੋ ਨਾਮ ਸੋ ਰਾਜਾ, ਦਾਨਂ ਦੇਤਿ ਨਰੁਤ੍ਤਮੇ।
‘‘Uggato nāma so rājā, dānaṃ deti naruttame;
ਤਮ੍ਹਿ ਦਾਨੇ ਸਮਾਗਞ੍ਛੁਂ, ਅਰਹਨ੍ਤਾ ਸਤਕੋਟਿਯੋ॥
Tamhi dāne samāgañchuṃ, arahantā satakoṭiyo.
੧੦.
10.
‘‘ਪੁਨਾਪਰਂ ਪੁਰਗਣੋ, ਦੇਤਿ ਦਾਨਂ ਨਰੁਤ੍ਤਮੇ।
‘‘Punāparaṃ puragaṇo, deti dānaṃ naruttame;
ਤਦਾ ਨવੁਤਿਕੋਟੀਨਂ, ਦੁਤਿਯੋ ਆਸਿ ਸਮਾਗਮੋ॥
Tadā navutikoṭīnaṃ, dutiyo āsi samāgamo.
੧੧.
11.
‘‘ਦੇવਲੋਕੇ વਸਿਤ੍વਾਨ, ਯਦਾ ਓਰੋਹਤੀ ਜਿਨੋ।
‘‘Devaloke vasitvāna, yadā orohatī jino;
ਤਦਾ ਅਸੀਤਿਕੋਟੀਨਂ, ਤਤਿਯੋ ਆਸਿ ਸਮਾਗਮੋ’’ਤਿ॥
Tadā asītikoṭīnaṃ, tatiyo āsi samāgamo’’ti.
ਤਦਾ ਕਿਰ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਰਮ੍ਮવਤੀਨਗਰੇ ਉਭਤੋ ਸੁਜਾਤੋ ‘ਸੁਜਾਤੋ’ ਨਾਮ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਹੁਤ੍વਾ ਸੋਭਿਤਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍વਾ ਸਰਣੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਤੇਮਾਸਂ ਮਹਾਦਾਨਮਦਾਸਿ। ਸੋਪਿ ਨਂ ‘‘ਅਨਾਗਤੇ ਗੋਤਮੋ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ –
Tadā kira amhākaṃ bodhisatto rammavatīnagare ubhato sujāto ‘sujāto’ nāma brāhmaṇo hutvā sobhitassa bhagavato dhammadesanaṃ sutvā saraṇesu patiṭṭhāya buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa temāsaṃ mahādānamadāsi. Sopi naṃ ‘‘anāgate gotamo nāma buddho bhavissatī’’ti byākāsi. Tena vuttaṃ –
੧੨.
12.
‘‘ਅਹਂ ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ, ਸੁਜਾਤੋ ਨਾਮ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ।
‘‘Ahaṃ tena samayena, sujāto nāma brāhmaṇo;
ਤਦਾ ਸਸਾવਕਂ ਬੁਦ੍ਧਂ, ਅਨ੍ਨਪਾਨੇਨ ਤਪ੍ਪਯਿਂ॥
Tadā sasāvakaṃ buddhaṃ, annapānena tappayiṃ.
੧੩.
13.
‘‘ਸੋਪਿ ਮਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ, ਸੋਭਿਤੋ ਲੋਕਨਾਯਕੋ।
‘‘Sopi maṃ buddho byākāsi, sobhito lokanāyako;
ਅਪਰਿਮੇਯ੍ਯਿਤੋ ਕਪ੍ਪੇ, ਅਯਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ॥
Aparimeyyito kappe, ayaṃ buddho bhavissati.
੧੪.
14.
‘‘ਪਧਾਨਂ ਪਦਹਿਤ੍વਾਨ…ਪੇ॰… ਹੇਸ੍ਸਾਮ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਇਮਂ॥
‘‘Padhānaṃ padahitvāna…pe… hessāma sammukhā imaṃ.
੧੫.
15.
‘‘ਤਸ੍ਸਾਪਿ વਚਨਂ ਸੁਤ੍વਾ, ਹਟ੍ਠੋ ਸਂવਿਗ੍ਗਮਾਨਸੋ।
‘‘Tassāpi vacanaṃ sutvā, haṭṭho saṃviggamānaso;
ਤਮੇવਤ੍ਥਮਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਉਗ੍ਗਂ ਧਿਤਿਮਕਾਸਹ’’ਨ੍ਤਿ॥
Tamevatthamanuppattiyā, uggaṃ dhitimakāsaha’’nti.
ਤਤ੍ਥ ਤਮੇવਤ੍ਥਮਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਅਤ੍ਥਂ, ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਸੋਭਿਤਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ – ‘‘ਅਨਾਗਤੇ ਅਯਂ ਗੋਤਮੋ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ વਚਨਂ ਸੁਤ੍વਾ ‘‘ਅવਿਤਥવਚਨਾ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧਾ’’ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਿਅਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਉਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਤਿਬ੍ਬਂ ਘੋਰਂ। ਧਿਤਿਨ੍ਤਿ વੀਰਿਯਂ। ਅਕਾਸਹਨ੍ਤਿ ਅਕਾਸਿਂ ਅਹਂ।
Tattha tamevatthamanuppattiyāti tassa buddhattassa anuppattiatthaṃ, tassa pana sobhitabuddhassa – ‘‘anāgate ayaṃ gotamo nāma buddho bhavissatī’’ti vacanaṃ sutvā ‘‘avitathavacanā hi buddhā’’ti buddhattappattiatthanti attho. Ugganti tibbaṃ ghoraṃ. Dhitinti vīriyaṃ. Akāsahanti akāsiṃ ahaṃ.
ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਸੋਭਿਤਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਸੁਧਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਨਗਰਂ ਅਹੋਸਿ, ਪਿਤਾ ਸੁਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ ਰਾਜਾ, ਮਾਤਾ ਸੁਧਮ੍ਮਾ ਨਾਮ ਦੇવੀ, ਅਸਮੋ ਚ ਸੁਨੇਤ੍ਤੋ ਚ ਦ੍વੇ ਅਗ੍ਗਸਾવਕਾ, ਅਨੋਮੋ ਨਾਮੁਪਟ੍ਠਾਕੋ, ਨਕੁਲਾ ਚ ਸੁਜਾਤਾ ਚ ਦ੍વੇ ਅਗ੍ਗਸਾવਿਕਾ, ਨਾਗਰੁਕ੍ਖੋ ਬੋਧਿ, ਅਟ੍ਠਪਣ੍ਣਾਸਹਤ੍ਥੁਬ੍ਬੇਧਂ ਸਰੀਰਂ ਅਹੋਸਿ, ਨવੁਤਿવਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਆਯੁਪ੍ਪਮਾਣਂ, ਮਖਿਲਾ ਨਾਮਸ੍ਸ ਮਹਾਦੇવੀ, ਸੀਹਕੁਮਾਰੋ ਨਾਮ ਅਤ੍ਰਜੋ, ਨਾਟਕਿਤ੍ਥੀਨਂ ਸਤ੍ਤਤ੍ਤਿਂਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਨવવਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਗਾਰਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਿ। ਪਾਸਾਦੇਨ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮਿ। ਜਯਸੇਨੋ ਨਾਮ ਰਾਜਾ ਉਪਟ੍ਠਾਕੋ। ਸੇਤਾਰਾਮੇ ਕਿਰ વਸੀਤਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ –
Tassa pana sobhitassa bhagavato sudhammaṃ nāma nagaraṃ ahosi, pitā sudhammo nāma rājā, mātā sudhammā nāma devī, asamo ca sunetto ca dve aggasāvakā, anomo nāmupaṭṭhāko, nakulā ca sujātā ca dve aggasāvikā, nāgarukkho bodhi, aṭṭhapaṇṇāsahatthubbedhaṃ sarīraṃ ahosi, navutivassasahassāni āyuppamāṇaṃ, makhilā nāmassa mahādevī, sīhakumāro nāma atrajo, nāṭakitthīnaṃ sattattiṃsasahassāni navavassasahassāni agāraṃ ajjhāvasi. Pāsādena abhinikkhami. Jayaseno nāma rājā upaṭṭhāko. Setārāme kira vasīti. Tena vuttaṃ –
੧੬.
16.
‘‘ਸੁਧਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਨਗਰਂ, ਸੁਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ ਖਤ੍ਤਿਯੋ।
‘‘Sudhammaṃ nāma nagaraṃ, sudhammo nāma khattiyo;
ਸੁਧਮ੍ਮਾ ਨਾਮ ਜਨਿਕਾ, ਸੋਭਿਤਸ੍ਸ ਮਹੇਸਿਨੋ॥
Sudhammā nāma janikā, sobhitassa mahesino.
੨੧.
21.
‘‘ਅਸਮੋ ਚ ਸੁਨੇਤ੍ਤੋ ਚ, ਅਹੇਸੁਂ ਅਗ੍ਗਸਾવਕਾ।
‘‘Asamo ca sunetto ca, ahesuṃ aggasāvakā;
ਅਨੋਮੋ ਨਾਮੁਪਟ੍ਠਾਕੋ, ਸੋਭਿਤਸ੍ਸ ਮਹੇਸਿਨੋ॥
Anomo nāmupaṭṭhāko, sobhitassa mahesino.
੨੨.
22.
‘‘ਨਕੁਲਾ ਚ ਸੁਜਾਤਾ ਚ, ਅਹੇਸੁਂ ਅਗ੍ਗਸਾવਿਕਾ।
‘‘Nakulā ca sujātā ca, ahesuṃ aggasāvikā;
ਬੁਜ੍ਝਮਾਨੋ ਚ ਸੋ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਨਾਗਮੂਲੇ ਅਬੁਜ੍ਝਥ॥
Bujjhamāno ca so buddho, nāgamūle abujjhatha.
੨੪.
24.
‘‘ਅਟ੍ਠਪਣ੍ਣਾਸਰਤਨਂ , ਅਚ੍ਚੁਗ੍ਗਤੋ ਮਹਾਮੁਨਿ।
‘‘Aṭṭhapaṇṇāsaratanaṃ , accuggato mahāmuni;
ਓਭਾਸੇਤਿ ਦਿਸਾ ਸਬ੍ਬਾ, ਸਤਰਂਸੀવ ਉਗ੍ਗਤੋ॥
Obhāseti disā sabbā, sataraṃsīva uggato.
੨੫.
25.
‘‘ਤਥਾ ਸੁਫੁਲ੍ਲਂ ਪવਨਂ, ਨਾਨਾਗਨ੍ਧੇਹਿ ਧੂਪਿਤਂ।
‘‘Tathā suphullaṃ pavanaṃ, nānāgandhehi dhūpitaṃ;
ਤਥੇવ ਤਸ੍ਸ ਪਾવਚਨਂ, ਸੀਲਗਨ੍ਧੇਹਿ ਧੂਪਿਤਂ॥
Tatheva tassa pāvacanaṃ, sīlagandhehi dhūpitaṃ.
੨੬.
26.
‘‘ਯਥਾਪਿ ਸਾਗਰੋ ਨਾਮ, ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਅਤਪ੍ਪਿਯੋ।
‘‘Yathāpi sāgaro nāma, dassanena atappiyo;
ਤਥੇવ ਤਸ੍ਸ ਪਾવਚਨਂ, ਸવਨੇਨ ਅਤਪ੍ਪਿਯਂ॥
Tatheva tassa pāvacanaṃ, savanena atappiyaṃ.
੨੭.
27.
‘‘ਨવੁਤਿવਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ , ਆਯੁ વਿਜ੍ਜਤਿ ਤਾવਦੇ।
‘‘Navutivassasahassāni , āyu vijjati tāvade;
ਤਾવਤਾ ਤਿਟ੍ਠਮਾਨੋ ਸੋ, ਤਾਰੇਸਿ ਜਨਤਂ ਬਹੁਂ॥
Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.
੨੮.
28.
‘‘ਓવਾਦਂ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਿਞ੍ਚ, ਦਤ੍વਾਨ ਸੇਸਕੇ ਜਨੇ।
‘‘Ovādaṃ anusiṭṭhiñca, datvāna sesake jane;
ਹੁਤਾਸਨੋવ ਤਾਪੇਤ੍વਾ, ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਸੋ ਸਸਾવਕੋ॥
Hutāsanova tāpetvā, nibbuto so sasāvako.
੨੯.
29.
‘‘ਸੋ ਚ ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਸਮਸਮੋ, ਤੇਪਿ ਸਾવਕਾ ਬਲਪ੍ਪਤ੍ਤਾ।
‘‘So ca buddho asamasamo, tepi sāvakā balappattā;
ਸਬ੍ਬਂ ਤਮਨ੍ਤਰਹਿਤਂ, ਨਨੁ ਰਿਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਾ’’ਤਿ॥
Sabbaṃ tamantarahitaṃ, nanu rittā sabbasaṅkhārā’’ti.
ਤਤ੍ਥ ਸਤਰਂਸੀવਾਤਿਆਦਿਚ੍ਚੋ વਿਯ, ਸਬ੍ਬਾ ਦਿਸਾ ਓਭਾਸੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪવਨਨ੍ਤਿ ਮਹਾવਨਂ। ਧੂਪਿਤਨ੍ਤਿ વਾਸਿਤਂ ਗਨ੍ਧਿਤਂ। ਅਤਪ੍ਪਿਯੋਤਿ ਅਤਿਤ੍ਤਿਕਰੋ, ਅਤਿਤ੍ਤਿਜਨਨੋ વਾ। ਤਾવਦੇਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ, ਤਾવਤਕਂ ਕਾਲਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਾਰੇਸੀਤਿ ਤਾਰਯੀ। ਓવਾਦਨ੍ਤਿ ਸਕਿਂ વਾਦੋ ਓવਾਦੋ ਨਾਮ। ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਿਨ੍ਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ વਚਨਂ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਿ ਨਾਮ। ਸੇਸਕੇ ਜਨੇਤਿ ਸਚ੍ਚਪ੍ਪਟਿવੇਧਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੇਸਜਨਸ੍ਸ, ਸਾਮਿਅਤ੍ਥੇ ਭੁਮ੍ਮવਚਨਂ। ਹੁਤਾਸਨੋવ ਤਾਪੇਤ੍વਾਤਿ ਅਗ੍ਗਿ વਿਯ ਤਪ੍ਪੇਤ੍વਾ। ਅਯਮੇવ વਾ ਪਾਠੋ, ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਯਾ ਭਗવਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸੇਸਗਾਥਾਸੁ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવਾਤਿ।
Tattha sataraṃsīvātiādicco viya, sabbā disā obhāsetīti attho. Pavananti mahāvanaṃ. Dhūpitanti vāsitaṃ gandhitaṃ. Atappiyoti atittikaro, atittijanano vā. Tāvadeti tasmiṃ kāle, tāvatakaṃ kālanti attho. Tāresīti tārayī. Ovādanti sakiṃ vādo ovādo nāma. Anusiṭṭhinti punappunaṃ vacanaṃ anusiṭṭhi nāma. Sesake janeti saccappaṭivedhaṃ appattassa sesajanassa, sāmiatthe bhummavacanaṃ. Hutāsanova tāpetvāti aggi viya tappetvā. Ayameva vā pāṭho, upādānakkhayā bhagavā parinibbutoti attho. Sesagāthāsu sabbattha uttānamevāti.
ਸੋਭਿਤਬੁਦ੍ਧવਂਸવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Sobhitabuddhavaṃsavaṇṇanā niṭṭhitā.
ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ ਛਟ੍ਠੋ ਬੁਦ੍ਧવਂਸੋ।
Niṭṭhito chaṭṭho buddhavaṃso.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਬੁਦ੍ਧવਂਸਪਾਲ਼ਿ • Buddhavaṃsapāḷi / ੮. ਸੋਭਿਤਬੁਦ੍ਧવਂਸੋ • 8. Sobhitabuddhavaṃso