Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தே²ரகா³தா²-அட்ட²கதா² • Theragāthā-aṭṭhakathā |
3. ஸோபி⁴தத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா
3. Sobhitattheragāthāvaṇṇanā
ஸதிமா பஞ்ஞவாதி ஆயஸ்மதோ ஸோபி⁴தத்தே²ரஸ்ஸ கா³தா². கா உப்பத்தி? அயம்பி புரிமபு³த்³தே⁴ஸு கதாதி⁴காரோ தத்த² தத்த² ப⁴வே புஞ்ஞானி உபசினந்தோ பது³முத்தரஸ்ஸ ப⁴க³வதோ காலே ஹங்ஸவதீனக³ரே குலகே³ஹே நிப்³ப³த்தித்வா வயப்பத்தோ ஸத்து² த⁴ம்மதே³ஸனங் ஸுணந்தோ ஸத்தா²ரங் ஏகங் பி⁴க்கு²ங் புப்³பே³னிவாஸஞாணலாபீ⁴னங் பி⁴க்கூ²னங் அக்³க³ட்டா²னே ட²பெந்தங் தி³ஸ்வா ஸயம்பி தங் டா²னந்தரங் உத்³தி³ஸ்ஸ பத்த²னங் கத்வா புஞ்ஞானி கத்வா ஸுக³தீஸுயேவ ஸங்ஸரந்தோ ஸுமேத⁴ஸ்ஸ ப⁴க³வதோ காலே ப்³ராஹ்மணகுலே நிப்³ப³த்தித்வா விஞ்ஞுதங் பத்தோ ப்³ராஹ்மணானங் விஜ்ஜாஸிப்பேஸு நிப்ப²த்திங் க³ந்த்வா நெக்க²ம்மாதி⁴முத்தோ க⁴ராவாஸங் பஹாய தாபஸபப்³ப³ஜ்ஜங் பப்³ப³ஜித்வா ஹிமவந்தஸ்ஸ ஸமீபே அரஞ்ஞாயதனே அஸ்ஸமங் காரெத்வா வனமூலப²லாப²லேன யாபெந்தோ பு³த்³து⁴ப்பாத³ங் ஸுத்வா ஸப்³ப³த்த² ஏகரத்திவாஸேனேவ ப⁴த்³த³வதீனக³ரே ஸத்தா²ரங் உபஸங்கமித்வா பஸன்னமானஸோ ‘‘துவங் ஸத்தா² ச கேது சா’’திஆதீ³ஹி ச²ஹி கா³தா²ஹி அபி⁴த்த²வி , ஸத்தா² சஸ்ஸ பா⁴வினிங் ஸம்பத்திங் பகாஸேஸி. ஸோ தேன புஞ்ஞகம்மேன தே³வமனுஸ்ஸேஸு ஸங்ஸரந்தோ இமஸ்மிங் பு³த்³து⁴ப்பாதே³ ஸாவத்தி²யங் ப்³ராஹ்மணகுலே நிப்³ப³த்தி. ஸோபி⁴தோதிஸ்ஸ நாமங் அகங்ஸு. ஸோ அபரேன ஸமயேன ஸத்து² த⁴ம்மதே³ஸனங் ஸுத்வா படிலத்³த⁴ஸத்³தோ⁴ பப்³ப³ஜித்வா விபஸ்ஸனங் வட்³டெ⁴த்வா ச²ளபி⁴ஞ்ஞோ அஹோஸி. புப்³பே³னிவாஸஞாணே சிண்ணவஸீ ச அஹோஸி. தேன வுத்தங் அபதா³னே (அப॰ தே²ர 2.49.46-74) –
Satimā paññavāti āyasmato sobhitattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni upacinanto padumuttarassa bhagavato kāle haṃsavatīnagare kulagehe nibbattitvā vayappatto satthu dhammadesanaṃ suṇanto satthāraṃ ekaṃ bhikkhuṃ pubbenivāsañāṇalābhīnaṃ bhikkhūnaṃ aggaṭṭhāne ṭhapentaṃ disvā sayampi taṃ ṭhānantaraṃ uddissa patthanaṃ katvā puññāni katvā sugatīsuyeva saṃsaranto sumedhassa bhagavato kāle brāhmaṇakule nibbattitvā viññutaṃ patto brāhmaṇānaṃ vijjāsippesu nipphattiṃ gantvā nekkhammādhimutto gharāvāsaṃ pahāya tāpasapabbajjaṃ pabbajitvā himavantassa samīpe araññāyatane assamaṃ kāretvā vanamūlaphalāphalena yāpento buddhuppādaṃ sutvā sabbattha ekarattivāseneva bhaddavatīnagare satthāraṃ upasaṅkamitvā pasannamānaso ‘‘tuvaṃ satthā ca ketu cā’’tiādīhi chahi gāthāhi abhitthavi , satthā cassa bhāviniṃ sampattiṃ pakāsesi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde sāvatthiyaṃ brāhmaṇakule nibbatti. Sobhitotissa nāmaṃ akaṃsu. So aparena samayena satthu dhammadesanaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā chaḷabhiñño ahosi. Pubbenivāsañāṇe ciṇṇavasī ca ahosi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.49.46-74) –
‘‘த³க்கி²ணே ஹிமவந்தஸ்ஸ, ஸுகதோ அஸ்ஸமோ மம;
‘‘Dakkhiṇe himavantassa, sukato assamo mama;
உத்தமத்த²ங் க³வேஸந்தோ, வஸாமி விபினே ததா³.
Uttamatthaṃ gavesanto, vasāmi vipine tadā.
‘‘லாபா⁴லாபே⁴ன ஸந்துட்டோ², மூலேன ச ப²லேன ச;
‘‘Lābhālābhena santuṭṭho, mūlena ca phalena ca;
அன்வேஸந்தோ ஆசரியங், வஸாமி ஏககோ அஹங்.
Anvesanto ācariyaṃ, vasāmi ekako ahaṃ.
‘‘ஸுமேதோ⁴ நாம ஸம்பு³த்³தோ⁴, லோகே உப்பஜ்ஜி தாவதே³;
‘‘Sumedho nāma sambuddho, loke uppajji tāvade;
சதுஸச்சங் பகாஸேதி, உத்³த⁴ரந்தோ மஹாஜனங்.
Catusaccaṃ pakāseti, uddharanto mahājanaṃ.
‘‘நாஹங் ஸுணோமி ஸம்பு³த்³த⁴ங், நபி மே கோசி ஸங்ஸதி;
‘‘Nāhaṃ suṇomi sambuddhaṃ, napi me koci saṃsati;
அட்ட²வஸ்ஸே அதிக்கந்தே, அஸ்ஸோஸிங் லோகனாயகங்.
Aṭṭhavasse atikkante, assosiṃ lokanāyakaṃ.
‘‘அக்³கி³தா³ருங் நீஹரித்வா, ஸம்மஜ்ஜித்வான அஸ்ஸமங்;
‘‘Aggidāruṃ nīharitvā, sammajjitvāna assamaṃ;
கா²ரிபா⁴ரங் க³ஹெத்வான, நிக்க²மிங் விபினா அஹங்.
Khāribhāraṃ gahetvāna, nikkhamiṃ vipinā ahaṃ.
‘‘ஏகரத்திங் வஸந்தோஹங், கா³மேஸு நிக³மேஸு ச;
‘‘Ekarattiṃ vasantohaṃ, gāmesu nigamesu ca;
அனுபுப்³பே³ன சந்த³வதிங், ததா³ஹங் உபஸங்கமிங்.
Anupubbena candavatiṃ, tadāhaṃ upasaṅkamiṃ.
‘‘ப⁴க³வா தம்ஹி ஸமயே, ஸுமேதோ⁴ லோகனாயகோ;
‘‘Bhagavā tamhi samaye, sumedho lokanāyako;
உத்³த⁴ரந்தோ ப³ஹூ ஸத்தே, தே³ஸேதி அமதங் பத³ங்.
Uddharanto bahū satte, deseti amataṃ padaṃ.
‘‘ஜனகாயமதிக்கம்ம, வந்தி³த்வா ஜினஸாக³ரங்;
‘‘Janakāyamatikkamma, vanditvā jinasāgaraṃ;
ஏகங்ஸங் அஜினங் கத்வா, ஸந்த²விங் லோகனாயகங்.
Ekaṃsaṃ ajinaṃ katvā, santhaviṃ lokanāyakaṃ.
‘‘துவங் ஸத்தா² ச கேது ச, த⁴ஜோ யூபோ ச பாணினங்;
‘‘Tuvaṃ satthā ca ketu ca, dhajo yūpo ca pāṇinaṃ;
பராயனோ பதிட்டா² ச, தீ³போ ச த்³விபது³த்தமோ.
Parāyano patiṭṭhā ca, dīpo ca dvipaduttamo.
‘‘நேபுஞ்ஞோ த³ஸ்ஸனே வீரோ, தாரேஸி ஜனதங் துவங்;
‘‘Nepuñño dassane vīro, tāresi janataṃ tuvaṃ;
நத்த²ஞ்ஞோ தாரகோ லோகே, தவுத்தரிதரோ முனே.
Natthañño tārako loke, tavuttaritaro mune.
‘‘ஸக்கா தே²வே குஸக்³கே³ன, பமேதுங் ஸாக³ருத்தமே;
‘‘Sakkā theve kusaggena, pametuṃ sāgaruttame;
ந த்வேவ தவ ஸப்³ப³ஞ்ஞு, ஞாணங் ஸக்கா பமேதவே.
Na tveva tava sabbaññu, ñāṇaṃ sakkā pametave.
‘‘துலத³ண்டே³ ட²பெத்வான, மஹிங் ஸக்கா த⁴ரேதவே;
‘‘Tuladaṇḍe ṭhapetvāna, mahiṃ sakkā dharetave;
நத்வேவ தவ பஞ்ஞாய, பமாணமத்தி² சக்கு²ம.
Natveva tava paññāya, pamāṇamatthi cakkhuma.
‘‘ஆகாஸோ மினிதுங் ஸக்கா, ரஜ்ஜுயா அங்கு³லேன வா;
‘‘Ākāso minituṃ sakkā, rajjuyā aṅgulena vā;
நத்வேவ தவ ஸப்³ப³ஞ்ஞு, ஸீலங் ஸக்கா பமேதவே.
Natveva tava sabbaññu, sīlaṃ sakkā pametave.
‘‘மஹாஸமுத்³தே³ உத³கங், ஆகாஸோ ச வஸுந்த⁴ரா;
‘‘Mahāsamudde udakaṃ, ākāso ca vasundharā;
பரிமெய்யானி ஏதானி, அப்பமெய்யோஸி சக்கு²ம.
Parimeyyāni etāni, appameyyosi cakkhuma.
‘‘ச²ஹி கா³தா²ஹி ஸப்³ப³ஞ்ஞுங், கித்தயித்வா மஹாயஸங்;
‘‘Chahi gāthāhi sabbaññuṃ, kittayitvā mahāyasaṃ;
அஞ்ஜலிங் பக்³க³ஹெத்வான, துண்ஹீ அட்டா²ஸஹங் ததா³.
Añjaliṃ paggahetvāna, tuṇhī aṭṭhāsahaṃ tadā.
‘‘யங் வத³ந்தி ஸுமேதோ⁴தி, பூ⁴ரிபஞ்ஞங் ஸுமேத⁴ஸங்;
‘‘Yaṃ vadanti sumedhoti, bhūripaññaṃ sumedhasaṃ;
பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ நிஸீதி³த்வா, இமா கா³தா² அபா⁴ஸத².
Bhikkhusaṅghe nisīditvā, imā gāthā abhāsatha.
‘‘யோ மே ஞாணங் பகித்தேஸி, விப்பஸன்னேன சேதஸா;
‘‘Yo me ñāṇaṃ pakittesi, vippasannena cetasā;
தமஹங் கித்தயிஸ்ஸாமி, ஸுணாத² மம பா⁴ஸதோ.
Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.
‘‘ஸத்தஸத்ததி கப்பானி, தே³வலோகே ரமிஸ்ஸதி;
‘‘Sattasattati kappāni, devaloke ramissati;
ஸஹஸ்ஸக்க²த்துங் தே³விந்தோ³, தே³வரஜ்ஜங் கரிஸ்ஸதி.
Sahassakkhattuṃ devindo, devarajjaṃ karissati.
‘‘அனேகஸதக்க²த்துஞ்ச, சக்கவத்தீ ப⁴விஸ்ஸதி;
‘‘Anekasatakkhattuñca, cakkavattī bhavissati;
பதே³ஸரஜ்ஜங் விபுலங், க³ணனாதோ அஸங்கி²யங்.
Padesarajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ.
‘‘தே³வபூ⁴தோ மனுஸ்ஸோ வா, புஞ்ஞகம்மஸமாஹிதோ;
‘‘Devabhūto manusso vā, puññakammasamāhito;
அனூனமனஸங்கப்போ, திக்க²பஞ்ஞோ ப⁴விஸ்ஸதி.
Anūnamanasaṅkappo, tikkhapañño bhavissati.
‘‘திங்ஸகப்பஸஹஸ்ஸம்ஹி, ஓக்காககுலஸம்ப⁴வோ;
‘‘Tiṃsakappasahassamhi, okkākakulasambhavo;
கோ³தமோ நாம கொ³த்தேன, ஸத்தா² லோகே ப⁴விஸ்ஸதி.
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
‘‘அகா³ரா அபி⁴னிக்க²ம்ம, பப்³ப³ஜிஸ்ஸதிகிஞ்சனோ;
‘‘Agārā abhinikkhamma, pabbajissatikiñcano;
ஜாதியா ஸத்தவஸ்ஸேன, அரஹத்தங் பு²ஸிஸ்ஸதி.
Jātiyā sattavassena, arahattaṃ phusissati.
‘‘யதோ ஸராமி அத்தானங், யதோ பத்தொஸ்மி ஸாஸனங்;
‘‘Yato sarāmi attānaṃ, yato pattosmi sāsanaṃ;
எத்த²ந்தரே ந ஜானாமி, சேதனங் அமனோரமங்.
Etthantare na jānāmi, cetanaṃ amanoramaṃ.
‘‘ஸங்ஸரித்வா ப⁴வே ஸப்³பே³, ஸம்பத்தானுப⁴விங் அஹங்;
‘‘Saṃsaritvā bhave sabbe, sampattānubhaviṃ ahaṃ;
போ⁴கே³ மே ஊனதா நத்தி², ப²லங் ஞாணஸ்ஸ தோ²மனே.
Bhoge me ūnatā natthi, phalaṃ ñāṇassa thomane.
‘‘தியக்³கீ³ நிப்³பு³தா மய்ஹங், ப⁴வா ஸப்³பே³ ஸமூஹதா;
‘‘Tiyaggī nibbutā mayhaṃ, bhavā sabbe samūhatā;
ஸப்³பா³ஸவா பரிக்கீ²ணா, நத்தி² தா³னி புனப்³ப⁴வோ.
Sabbāsavā parikkhīṇā, natthi dāni punabbhavo.
‘‘திங்ஸகப்பஸஹஸ்ஸம்ஹி, யங் ஞாணமத²விங் அஹங்;
‘‘Tiṃsakappasahassamhi, yaṃ ñāṇamathaviṃ ahaṃ;
து³க்³க³திங் நாபி⁴ஜானாமி, ப²லங் ஞாணஸ்ஸ தோ²மனே.
Duggatiṃ nābhijānāmi, phalaṃ ñāṇassa thomane.
‘‘கிலேஸா ஜா²பிதா மய்ஹங்…பே॰… கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸன’’ந்தி.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
ஸோ அரஹத்தங் பன பத்வா அத்தனோ புப்³பே³னிவாஸங் அனுபடிபாடியா அனுஸ்ஸரந்தோ யாவ அஸஞ்ஞப⁴வே அசித்தகபடிஸந்தி⁴, தாவ அத்³த³ஸ. ததோ பஞ்ச கப்பஸதானி சித்தப்பவத்திங் அதி³ஸ்வா அவஸானேவ தி³ஸ்வா ‘‘கிமேத’’ந்தி ஆவஜ்ஜெந்தோ நயவஸேன ‘‘அஸஞ்ஞப⁴வோ ப⁴விஸ்ஸதீ’’தி நிட்ட²ங் அக³மாஸி. தேனாஹ ப⁴க³வா – ‘‘அத்தி², பி⁴க்க²வே, அஸஞ்ஞஸத்தா நாம தீ³கா⁴யுகா தே³வா, ததோ சுதோ ஸோபி⁴தோ இதூ⁴பபன்னோ, ஸோ ஏதங் ப⁴வங் ஜானாதி, ஸோபி⁴தோ அனுஸ்ஸரதீ’’தி (பாரா॰ 232 அத்த²தோ ஸமானங்). ஏவங் நயவஸேன அனுஸ்ஸரந்தஸ்ஸ அனுஸ்ஸரணகோஸல்லங் தி³ஸ்வா ஸத்தா² தே²ரங் புப்³பே³னிவாஸங் அனுஸ்ஸரந்தானங் அக்³க³ட்டா²னே ட²பேஸி. ததோ ஏவ சாயங் ஆயஸ்மா ஸவிஸேஸங் அத்தனோ புப்³பே³னிவாஸானுஸ்ஸதிஞாணங் தஸ்ஸ ச பச்சயபூ⁴தங் படிபத்திங் பச்சவெக்கி²த்வா ஸோமனஸ்ஸஜாதோ தத³த்த²தீ³பனங் உதா³னங் உதா³னெந்தோ –
So arahattaṃ pana patvā attano pubbenivāsaṃ anupaṭipāṭiyā anussaranto yāva asaññabhave acittakapaṭisandhi, tāva addasa. Tato pañca kappasatāni cittappavattiṃ adisvā avasāneva disvā ‘‘kimeta’’nti āvajjento nayavasena ‘‘asaññabhavo bhavissatī’’ti niṭṭhaṃ agamāsi. Tenāha bhagavā – ‘‘atthi, bhikkhave, asaññasattā nāma dīghāyukā devā, tato cuto sobhito idhūpapanno, so etaṃ bhavaṃ jānāti, sobhito anussaratī’’ti (pārā. 232 atthato samānaṃ). Evaṃ nayavasena anussarantassa anussaraṇakosallaṃ disvā satthā theraṃ pubbenivāsaṃ anussarantānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapesi. Tato eva cāyaṃ āyasmā savisesaṃ attano pubbenivāsānussatiñāṇaṃ tassa ca paccayabhūtaṃ paṭipattiṃ paccavekkhitvā somanassajāto tadatthadīpanaṃ udānaṃ udānento –
165.
165.
‘‘ஸதிமா பஞ்ஞவா பி⁴க்கு², ஆரத்³த⁴ப³லவீரியோ;
‘‘Satimā paññavā bhikkhu, āraddhabalavīriyo;
பஞ்ச கப்பஸதானாஹங், ஏகரத்திங் அனுஸ்ஸரிங்.
Pañca kappasatānāhaṃ, ekarattiṃ anussariṃ.
166.
166.
‘‘சத்தாரோ ஸதிபட்டா²னே, ஸத்த அட்ட² ச பா⁴வயங்;
‘‘Cattāro satipaṭṭhāne, satta aṭṭha ca bhāvayaṃ;
பஞ்ச கப்பஸதானாஹங், ஏகரத்திங் அனுஸ்ஸரி’’ந்தி. – கா³தா²த்³வயங் அபா⁴ஸி;
Pañca kappasatānāhaṃ, ekarattiṃ anussari’’nti. – gāthādvayaṃ abhāsi;
தத்த² ஸதிமாதி ஸயங் ஸமுதா³க³மனஸம்பன்னாய ஸதிபட்டா²னபா⁴வனாபாரிபூரியா ஸதிவேபுல்லப்பத்தியா ச ஸதிமா. பஞ்ஞவாதி ச²ளபி⁴ஞ்ஞாபாரிபூரியா பஞ்ஞாவேபுல்லப்பத்தியா ச பஞ்ஞவா. பி⁴ன்னகிலேஸதாய பி⁴க்கு². ஸத்³தா⁴தி³ப³லானஞ்சேவ சதுப்³பி³த⁴ஸம்மப்பதா⁴னவீரியஸ்ஸ ச ஸங்ஸித்³தி⁴பாரிபூரியா ஆரத்³த⁴ப³லவீரியோ. ஸத்³தா⁴தீ³னஞ்ஹெத்த² ப³லக்³க³ஹணேன க³ஹணங் ஸதிபி ஸதிஆதீ³னங் ப³லபா⁴வே, யதா² ‘‘கோ³ப³லிப³த்³தா⁴ புஞ்ஞஞாணஸம்பா⁴ரா’’தி. பஞ்ச கப்பஸதானாஹங், ஏகரத்திங் அனுஸ்ஸரிந்தி ஏகரத்திங் விய அனுஸ்ஸரிங். விய-ஸத்³தோ³ ஹி இத⁴ லுத்தனித்³தி³ட்டோ², ஏதேன புப்³பே³னிவாஸானுஸ்ஸதிஞாணே அத்தனோ ஞாணவஸீபா⁴வங் தீ³பேதி.
Tattha satimāti sayaṃ samudāgamanasampannāya satipaṭṭhānabhāvanāpāripūriyā sativepullappattiyā ca satimā. Paññavāti chaḷabhiññāpāripūriyā paññāvepullappattiyā ca paññavā. Bhinnakilesatāya bhikkhu. Saddhādibalānañceva catubbidhasammappadhānavīriyassa ca saṃsiddhipāripūriyā āraddhabalavīriyo. Saddhādīnañhettha balaggahaṇena gahaṇaṃ satipi satiādīnaṃ balabhāve, yathā ‘‘gobalibaddhā puññañāṇasambhārā’’ti. Pañca kappasatānāhaṃ, ekarattiṃ anussarinti ekarattiṃ viya anussariṃ. Viya-saddo hi idha luttaniddiṭṭho, etena pubbenivāsānussatiñāṇe attano ñāṇavasībhāvaṃ dīpeti.
இதா³னி யாய படிபத்தியா அத்தனோ ஸதிமந்தாதி³பா⁴வோ ஸாதிஸயங் புப்³பே³னிவாஸஞாணஞ்ச ஸித்³த⁴ங், தங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘சத்தாரோ’’திஆதி³னா து³தியங் கா³த²மாஹ. தத்த² சத்தாரோ ஸதிபட்டா²னேதி காயானுபஸ்ஸனாதி³கே அத்தனோ விஸயபே⁴தே³ன சதுப்³பி³தே⁴ லோகியலோகுத்தரமிஸ்ஸகே ஸதிஸங்கா²தே ஸதிபட்டா²னே. ஸத்தாதி ஸத்த பொ³ஜ்ஜ²ங்கே³. அட்டா²தி அட்ட² மக்³க³ங்கா³னி. ஸதிபட்டா²னேஸு ஹி ஸுப்பதிட்டி²தசித்தஸ்ஸ ஸத்த பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³ பா⁴வனாபாரிபூரிங் க³தா ஏவ ஹொந்தி, ததா² அரியோ அட்ட²ங்கி³கோ மக்³கோ³. தேனாஹ த⁴ம்மஸேனாபதி – ‘‘சதூஸு ஸதிபட்டா²னேஸு ஸுப்பதிட்டி²தசித்தா ஸத்த பொ³ஜ்ஜ²ங்கே³ யதா²பூ⁴தங் பா⁴வெத்வா’’திஆதீ³ஹி (தீ³॰ நி॰ 3.143) ஸத்தகொட்டா²ஸிகேஸு ஸத்ததிங்ஸாய போ³தி⁴பக்கி²யத⁴ம்மேஸு ஏகஸ்மிங் கொட்டா²ஸே பா⁴வனாபாரிபூரிங் க³ச்ச²ந்தே இதரே அக³ச்ச²ந்தா நாம நத்தீ²தி. பா⁴வயந்தி பா⁴வனாஹேது. ஸேஸங் வுத்தனயமேவ.
Idāni yāya paṭipattiyā attano satimantādibhāvo sātisayaṃ pubbenivāsañāṇañca siddhaṃ, taṃ dassetuṃ ‘‘cattāro’’tiādinā dutiyaṃ gāthamāha. Tattha cattāro satipaṭṭhāneti kāyānupassanādike attano visayabhedena catubbidhe lokiyalokuttaramissake satisaṅkhāte satipaṭṭhāne. Sattāti satta bojjhaṅge. Aṭṭhāti aṭṭha maggaṅgāni. Satipaṭṭhānesu hi suppatiṭṭhitacittassa satta bojjhaṅgā bhāvanāpāripūriṃ gatā eva honti, tathā ariyo aṭṭhaṅgiko maggo. Tenāha dhammasenāpati – ‘‘catūsu satipaṭṭhānesu suppatiṭṭhitacittā satta bojjhaṅge yathābhūtaṃ bhāvetvā’’tiādīhi (dī. ni. 3.143) sattakoṭṭhāsikesu sattatiṃsāya bodhipakkhiyadhammesu ekasmiṃ koṭṭhāse bhāvanāpāripūriṃ gacchante itare agacchantā nāma natthīti. Bhāvayanti bhāvanāhetu. Sesaṃ vuttanayameva.
ஸோபி⁴தத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Sobhitattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / தே²ரகா³தா²பாளி • Theragāthāpāḷi / 3. ஸோபி⁴தத்தே²ரகா³தா² • 3. Sobhitattheragāthā