| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā |
੨. ਸੋਲ਼ਸਞਾਣਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ
2. Soḷasañāṇaniddesavaṇṇanā
੧੫੩. ਸੋਲ਼ਸਹਿ ਆਕਾਰੇਹੀਤਿ ਉਭਯਪਕ੍ਖવਸੇਨ વੁਤ੍ਤੇਹਿ ਸੋਲ਼ਸਹਿ ਞਾਣਕੋਟ੍ਠਾਸੇਹਿ। ਉਦੁਚਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮੁਦੁਚਿਤਨ੍ਤਿ ਉਪਚਾਰਭੂਮਿਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਦ੍ਧਂ ਉਚਿਤਂ, ਸਮ੍ਮਾ ਉਦ੍ਧਂ ਉਚਿਤਂ, ਉਪਰੂਪਰਿ ਕਤਪਰਿਚਯਂ ਸਮ੍ਮਾ ਉਪਰੂਪਰਿ ਕਤਪਰਿਚਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਉਦੁਜਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮੁਦੁਜਿਤਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ। ਉਪਰਿਭਾવਾਯ ਜਿਤਂ, ਉਪਰਿਭਾવਕਰੇਹਿ વਾ ਞਾਣੇਹਿ ਜਿਤਂ ਉਦੁਜਿਤਂ। ਸਮੁਦੁਜਿਤਨ੍ਤਿ ਸਮਾ ਉਪਰਿਭਾવਾਯ, ਉਪਰਿਭਾવਕਰੇਹਿ વਾ ਞਾਣੇਹਿ ਜਿਤਂ। ਸਮਾਤਿ ਚੇਤ੍ਥ વਿਸਮਭਾવਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ। ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਾਠੇ ਉ, ਦੁ-ਇਤਿ ਦ੍વੇ ਦ੍વੇ ਉਪਸਗ੍ਗਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਉਰੂਜਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮਾਰੂਜਿਤਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ। ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਜਿਤਤ੍ਥੋਯੇવ। ਉਰੂ ਅਰੂਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਮੇવਾਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। વੀਣੋਪਮਟ੍ਠਕਥਾਯ ਤਜ੍ਜਿਤਂ ਸੁਤਜ੍ਜਿਤਨ੍ਤਿ ਚ ਅਤ੍ਥੋ વੁਤ੍ਤੋ, ਸੋ ਇਧ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ। ਏਕਤ੍ਤੇ ਸਨ੍ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਉਪਚਾਰਭੂਮਿਯਂ ਤਾવ ਨਾਨਾਰਮ੍ਮਣવਿਕ੍ਖੇਪਾਭਾવੇਨ ਏਕਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ। ਨਿਯ੍ਯਾਨਾવਰਣਟ੍ਠੇਨ ਨੀવਰਣਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਰਤਿਪਿ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਅਕੁਸਲਾ ਆવਰਣਟ੍ਠੇਨ ਨੀવਰਣਾਤਿ વੁਤ੍ਤਾ। ਨਿਯ੍ਯਾਨਾવਰਣਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਨਿਯ੍ਯਾਨਾਨਂ ਆਗਮਨਮਗ੍ਗਪਿਦਹਨਟ੍ਠੇਨ। ਨਿਯ੍ਯਾਨવਾਰਣਟ੍ਠੇਨਾਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਨਿਯ੍ਯਾਨਾਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਂ ਅਰਿਯਾਨਂ ਨਿਯ੍ਯਾਨਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨਂ ਅਰਿਯਾਨਂ ਨਿਯ੍ਯਾਨਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਹੇਤੁਤ੍ਤਾ ਫਲੂਪਚਾਰੇਨ ਅਰਿਯਾਨਂ ਨਿਯ੍ਯਾਨਂ। ਤੇਨ ਚ ਹੇਤੁਭੂਤੇਨ ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਅਰਿਯਾ ਨਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਨਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਨਿਯ੍ਯਾਨਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਇਧ ਉਪਚਾਰਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਚ ਆਲੋਕਸਞ੍ਞਾਯ ਸਬ੍ਬਕੁਸਲਧਮ੍ਮਾਨਞ੍ਚ ਅਭਾવਾ ਤਂ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ। ਨਿવੁਤਤ੍ਤਾਤਿ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਤ੍ਤਾ। ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤੀਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ।
153.Soḷasahiākārehīti ubhayapakkhavasena vuttehi soḷasahi ñāṇakoṭṭhāsehi. Uducitaṃ cittaṃ samuducitanti upacārabhūmiyaṃ cittaṃ uddhaṃ ucitaṃ, sammā uddhaṃ ucitaṃ, uparūpari kataparicayaṃ sammā uparūpari kataparicayanti attho. Udujitaṃ cittaṃ samudujitantipi pāṭho. Uparibhāvāya jitaṃ, uparibhāvakarehi vā ñāṇehi jitaṃ udujitaṃ. Samudujitanti samā uparibhāvāya, uparibhāvakarehi vā ñāṇehi jitaṃ. Samāti cettha visamabhāvapaṭikkhepo. Imasmiṃ pāṭhe u, du-iti dve dve upasaggā honti. Urūjitaṃ cittaṃ sammārūjitantipi pāṭho. Etthāpi jitatthoyeva. Urū arūti idaṃ pana nipātamattamevāti vadanti. Vīṇopamaṭṭhakathāya tajjitaṃ sutajjitanti ca attho vutto, so idha na yujjati. Ekatte santiṭṭhatīti upacārabhūmiyaṃ tāva nānārammaṇavikkhepābhāvena ekatte patiṭṭhāti. Niyyānāvaraṇaṭṭhena nīvaraṇāti ettha aratipi sabbepi akusalā āvaraṇaṭṭhena nīvaraṇāti vuttā. Niyyānāvaraṇaṭṭhenāti niyyānānaṃ āgamanamaggapidahanaṭṭhena. Niyyānavāraṇaṭṭhenātipi pāṭho, niyyānānaṃ paṭikkhepanaṭṭhenāti attho. Nekkhammaṃ ariyānaṃ niyyānanti maggaṭṭhānaṃ ariyānaṃ niyyānasaṅkhātassa ariyamaggassa hetuttā phalūpacārena ariyānaṃ niyyānaṃ. Tena ca hetubhūtena maggakkhaṇe ariyā niyyanti nigacchanti. Keci pana ‘‘niyyānanti maggo’’ti vadanti. Idha upacārassa adhippetattā maggakkhaṇe ca ālokasaññāya sabbakusaladhammānañca abhāvā taṃ na yujjati. Nivutattāti paṭicchannattā. Nappajānātīti puggalavasena vuttaṃ.
વਿਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਉਪਚਾਰਭੂਮਿਯਂਯੇવ। ਖਣਿਕਸਮੋਧਾਨਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇ ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਤੋ ਖਣੋ ਏਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਖਣਿਕਾ, ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ, ਖਣਿਕਾਨਂ ਸਮੋਧਾਨੋ ਸਮਾਗਮੋ ਪਬਨ੍ਧੋ ਖਣਿਕਸਮੋਧਾਨੋ। ਤਸ੍ਮਾ ਖਣਿਕਸਮੋਧਾਨਾ, ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ ਖਣਿਕਪ੍ਪਬਨ੍ਧવਸੇਨ ਖਣਿਕਪਰਮ੍ਪਰਾવਸੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਨ ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣવਸੇਨਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।
Visuddhacittassāti upacārabhūmiyaṃyeva. Khaṇikasamodhānāti cittakkhaṇe cittakkhaṇe uppajjanato khaṇo etesaṃ atthīti khaṇikā, upakkilesā, khaṇikānaṃ samodhāno samāgamo pabandho khaṇikasamodhāno. Tasmā khaṇikasamodhānā, uppajjamānā upakkilesā khaṇikappabandhavasena khaṇikaparamparāvasena uppajjanti, na ekacittakkhaṇavasenāti vuttaṃ hoti.
ਸੋਲ਼ਸਞਾਣਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Soḷasañāṇaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Paṭisambhidāmaggapāḷi / ੨. ਸੋਲ਼ਸਞਾਣਨਿਦ੍ਦੇਸੋ • 2. Soḷasañāṇaniddeso
