| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပဋိသမ္ဘိဒာမဂ္ဂပာဠိ • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
၁. သောဠသပညာနိဒ္ဒေသော
1. Soḷasapaññāniddeso
၄. ပညာပဋိလာဘာယ သံဝတ္တန္တီတိ ကတမော ပညာပဋိလာဘော? စတုန္နံ မဂ္ဂဉာဏာနံ, စတုန္နံ ဖလဉာဏာနံ, စတုန္နံ ပဋိသမ္ဘိဒာဉာဏာနံ, ဆန္နံ အဘိညာဉာဏာနံ, တေသတ္တတီနံ ဉာဏာနံ, သတ္တသတ္တတီနံ ဉာဏာနံ လာဘော ပဋိလာဘော ပတ္တိ သမ္ပတ္တိ ဖသ္သနာ 1 သစ္ဆိကိရိယာ ဥပသမ္ပဒာ။ ပညာပဋိလာဘာယ သံဝတ္တန္တီတိ – အယံ ပညာ ပဋိလာဘော။
4.Paññāpaṭilābhāya saṃvattantīti katamo paññāpaṭilābho? Catunnaṃ maggañāṇānaṃ, catunnaṃ phalañāṇānaṃ, catunnaṃ paṭisambhidāñāṇānaṃ, channaṃ abhiññāñāṇānaṃ, tesattatīnaṃ ñāṇānaṃ, sattasattatīnaṃ ñāṇānaṃ lābho paṭilābho patti sampatti phassanā 2 sacchikiriyā upasampadā. Paññāpaṭilābhāya saṃvattantīti – ayaṃ paññā paṭilābho.
ပညာဗုဒ္ဓိယာ သံဝတ္တန္တီတိ ကတမာ ပညာဗုဒ္ဓိ? သတ္တန္နဉ္စ သေက္ခာနံ ပုထုဇ္ဇနကလ္ယာဏကသ္သ စ ပညာ ဝဍ္ဎတိ, အရဟတော ပညာ ဝဍ္ဎတိ။ ဝဍ္ဎိတဝဍ္ဎနာ ပညာဗုဒ္ဓိယာ သံဝတ္တန္တီတိ – အယံ ပညာဗုဒ္ဓိ။
Paññābuddhiyāsaṃvattantīti katamā paññābuddhi? Sattannañca sekkhānaṃ puthujjanakalyāṇakassa ca paññā vaḍḍhati, arahato paññā vaḍḍhati. Vaḍḍhitavaḍḍhanā paññābuddhiyā saṃvattantīti – ayaṃ paññābuddhi.
ပညာဝေပုလ္လာယ သံဝတ္တန္တီတိ ကတမံ ပညာဝေပုလ္လံ? သတ္တန္နံ သေက္ခာနံ ပုထုဇ္ဇနကလ္ယာဏကသ္သ စ ပညာဝေပုလ္လံ ဂစ္ဆတိ။ အရဟတော ပညာ ဝေပုလ္လဂတာ ပညာဝေပုလ္လာယ သံဝတ္တန္တီတိ – ဣဒံ ပညာဝေပုလ္လံ။
Paññāvepullāya saṃvattantīti katamaṃ paññāvepullaṃ? Sattannaṃ sekkhānaṃ puthujjanakalyāṇakassa ca paññāvepullaṃ gacchati. Arahato paññā vepullagatā paññāvepullāya saṃvattantīti – idaṃ paññāvepullaṃ.
မဟာပညတာယ သံဝတ္တန္တီတိ ကတမာ မဟာပညာ? မဟန္တေ အတ္ထေ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – မဟာပညာ။ မဟန္တေ ဓမ္မေ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – မဟာပညာ။ မဟန္တာ နိရုတ္တိယော ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – မဟာပညာ။ မဟန္တာနိ ပဋိဘာနာနိ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – မဟာပညာ။ မဟန္တေ သီလက္ခန္ဓေ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – မဟာပညာ။ မဟန္တေ သမာဓိက္ခန္ဓေ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – မဟာပညာ။ မဟန္တေ ပညာက္ခန္ဓေ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – မဟာပညာ။ မဟန္တေ ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓေ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – မဟာပညာ ။ မဟန္တေ ဝိမုတ္တိဉာဏဒသ္သနက္ခန္ဓေ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – မဟာပညာ။ မဟန္တာနိ ဌာနာဋ္ဌာနာနိ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – မဟာပညာ။ မဟန္တာ ဝိဟာရသမာပတ္တိယော ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – မဟာပညာ။ မဟန္တာနိ အရိယသစ္စာနိ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – မဟာပညာ။ မဟန္တေ သတိပဋ္ဌာနေ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – မဟာပညာ။ မဟန္တေ သမ္မပ္ပဓာနေ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – မဟာပညာ။ မဟန္တေ ဣဒ္ဓိပာဒေ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – မဟာပညာ။ မဟန္တာနိ ဣန္ဒ္ရိယာနိ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – မဟာပညာ။ မဟန္တာနိ ဗလာနိ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – မဟာပညာ။ မဟန္တေ ဗောဇ္ဈင္ဂေ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – မဟာပညာ။ မဟန္တံ အရိယမဂ္ဂံ 3 ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – မဟာပညာ။ မဟန္တာနိ သာမညဖလာနိ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – မဟာပညာ။ မဟန္တာ အဘိညာယော 4 ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – မဟာပညာ။ မဟန္တံ ပရမတ္ထံ နိဗ္ဗာနံ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – မဟာပညာ။ မဟာပညတာယ သံဝတ္တန္တီတိ – အယံ မဟာပညာ။
Mahāpaññatāya saṃvattantīti katamā mahāpaññā? Mahante atthe pariggaṇhātīti – mahāpaññā. Mahante dhamme pariggaṇhātīti – mahāpaññā. Mahantā niruttiyo pariggaṇhātīti – mahāpaññā. Mahantāni paṭibhānāni pariggaṇhātīti – mahāpaññā. Mahante sīlakkhandhe pariggaṇhātīti – mahāpaññā. Mahante samādhikkhandhe pariggaṇhātīti – mahāpaññā. Mahante paññākkhandhe pariggaṇhātīti – mahāpaññā. Mahante vimuttikkhandhe pariggaṇhātīti – mahāpaññā . Mahante vimuttiñāṇadassanakkhandhe pariggaṇhātīti – mahāpaññā. Mahantāni ṭhānāṭṭhānāni pariggaṇhātīti – mahāpaññā. Mahantā vihārasamāpattiyo pariggaṇhātīti – mahāpaññā. Mahantāni ariyasaccāni pariggaṇhātīti – mahāpaññā. Mahante satipaṭṭhāne pariggaṇhātīti – mahāpaññā. Mahante sammappadhāne pariggaṇhātīti – mahāpaññā. Mahante iddhipāde pariggaṇhātīti – mahāpaññā. Mahantāni indriyāni pariggaṇhātīti – mahāpaññā. Mahantāni balāni pariggaṇhātīti – mahāpaññā. Mahante bojjhaṅge pariggaṇhātīti – mahāpaññā. Mahantaṃ ariyamaggaṃ 5 pariggaṇhātīti – mahāpaññā. Mahantāni sāmaññaphalāni pariggaṇhātīti – mahāpaññā. Mahantā abhiññāyo 6 pariggaṇhātīti – mahāpaññā. Mahantaṃ paramatthaṃ nibbānaṃ pariggaṇhātīti – mahāpaññā. Mahāpaññatāya saṃvattantīti – ayaṃ mahāpaññā.
ပုထုပညတာယ သံဝတ္တန္တီတိ ကတမာ ပုထုပညာ? ပုထုနာနာခန္ဓေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ပုထုပညာ။ ပုထုနာနာဓာတူသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ပုထုပညာ။ ပုထုနာနာအာယတနေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ပုထုပညာ။ ပုထုနာနာပဋိစ္စသမုပ္ပာဒေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ပုထုပညာ။ ပုထုနာနာသုညတမနုပလဗ္ဘေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ပုထုပညာ။ ပုထုနာနာအတ္ထေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ပုထုပညာ။ ပုထုနာနာဓမ္မေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ပုထုပညာ။ ပုထုနာနာနိရုတ္တီသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ပုထုပညာ။ ပုထုနာနာပဋိဘာနေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ပုထုပညာ။ ပုထုနာနာသီလက္ခန္ဓေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ပုထုပညာ။ ပုထုနာနာသမာဓိက္ခန္ဓေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ပုထုပညာ။ ပုထုနာနာပညာက္ခန္ဓေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ပုထုပညာ။ ပုထုနာနာဝိမုတ္တိက္ခန္ဓေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ပုထုပညာ။ ပုထုနာနာဝိမုတ္တိဉာဏဒသ္သနက္ခန္ဓေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ပုထုပညာ။ ပုထုနာနာဌာနာဋ္ဌာနေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ပုထုပညာ။ ပုထုနာနာဝိဟာရသမာပတ္တီသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ပုထုပညာ။ ပုထုနာနာအရိယသစ္စေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ပုထုပညာ။ ပုထုနာနာသတိပဋ္ဌာနေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ပုထုပညာ။ ပုထုနာနာသမ္မပ္ပဓာနေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ပုထုပညာ။ ပုထုနာနာဣဒ္ဓိပာဒေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ပုထုပညာ။ ပုထုနာနာဣန္ဒ္ရိယေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ပုထုပညာ။ ပုထုနာနာဗလေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ပုထုပညာ။ ပုထုနာနာဗောဇ္ဈင္ဂေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ပုထုပညာ။ ပုထုနာနာအရိယမဂ္ဂေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ပုထုပညာ။ ပုထုနာနာသာမညဖလေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ပုထုပညာ။ ပုထုနာနာအဘိညာသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ပုထုပညာ။ ပုထုဇ္ဇနသာဓာရဏေ ဓမ္မေ အတိက္ကမ္မ 7 ပရမတ္ထေ နိဗ္ဗာနေ ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ပုထုပညာ။ ပုထုပညတာယ သံဝတ္တန္တီတိ – အယံ ပုထုပညာ။
Puthupaññatāya saṃvattantīti katamā puthupaññā? Puthunānākhandhesu ñāṇaṃ pavattatīti – puthupaññā. Puthunānādhātūsu ñāṇaṃ pavattatīti – puthupaññā. Puthunānāāyatanesu ñāṇaṃ pavattatīti – puthupaññā. Puthunānāpaṭiccasamuppādesu ñāṇaṃ pavattatīti – puthupaññā. Puthunānāsuññatamanupalabbhesu ñāṇaṃ pavattatīti – puthupaññā. Puthunānāatthesu ñāṇaṃ pavattatīti – puthupaññā. Puthunānādhammesu ñāṇaṃ pavattatīti – puthupaññā. Puthunānāniruttīsu ñāṇaṃ pavattatīti – puthupaññā. Puthunānāpaṭibhānesu ñāṇaṃ pavattatīti – puthupaññā. Puthunānāsīlakkhandhesu ñāṇaṃ pavattatīti – puthupaññā. Puthunānāsamādhikkhandhesu ñāṇaṃ pavattatīti – puthupaññā. Puthunānāpaññākkhandhesu ñāṇaṃ pavattatīti – puthupaññā. Puthunānāvimuttikkhandhesu ñāṇaṃ pavattatīti – puthupaññā. Puthunānāvimuttiñāṇadassanakkhandhesu ñāṇaṃ pavattatīti – puthupaññā. Puthunānāṭhānāṭṭhānesu ñāṇaṃ pavattatīti – puthupaññā. Puthunānāvihārasamāpattīsu ñāṇaṃ pavattatīti – puthupaññā. Puthunānāariyasaccesu ñāṇaṃ pavattatīti – puthupaññā. Puthunānāsatipaṭṭhānesu ñāṇaṃ pavattatīti – puthupaññā. Puthunānāsammappadhānesu ñāṇaṃ pavattatīti – puthupaññā. Puthunānāiddhipādesu ñāṇaṃ pavattatīti – puthupaññā. Puthunānāindriyesu ñāṇaṃ pavattatīti – puthupaññā. Puthunānābalesu ñāṇaṃ pavattatīti – puthupaññā. Puthunānābojjhaṅgesu ñāṇaṃ pavattatīti – puthupaññā. Puthunānāariyamaggesu ñāṇaṃ pavattatīti – puthupaññā. Puthunānāsāmaññaphalesu ñāṇaṃ pavattatīti – puthupaññā. Puthunānāabhiññāsu ñāṇaṃ pavattatīti – puthupaññā. Puthujjanasādhāraṇe dhamme atikkamma 8 paramatthe nibbāne ñāṇaṃ pavattatīti – puthupaññā. Puthupaññatāya saṃvattantīti – ayaṃ puthupaññā.
ဝိပုလပညတာယ သံဝတ္တန္တီတိ ကတမာ ဝိပုလပညာ? ဝိပုလေ အတ္ထေ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – ဝိပုလပညာ။ ဝိပုလေ ဓမ္မေ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – ဝိပုလပညာ။ ဝိပုလာ နိရုတ္တိယော ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – ဝိပုလပညာ။ ဝိပုလာနိ ပဋိဘာနာနိ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – ဝိပုလပညာ။ ဝိပုလေ သီလက္ခန္ဓေ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – ဝိပုလပညာ။ ဝိပုလေ သမာဓိက္ခန္ဓေ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – ဝိပုလပညာ။ ဝိပုလေ ပညာက္ခန္ဓေ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – ဝိပုလပညာ။ ဝိပုလေ ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓေ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – ဝိပုလပညာ။ ဝိပုလေ ဝိမုတ္တိဉာဏဒသ္သနက္ခန္ဓေ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – ဝိပုလပညာ။ ဝိပုလာနိ ဌာနာဋ္ဌာနာနိ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – ဝိပုလပညာ။ ဝိပုလာ ဝိဟာရသမာပတ္တိယော ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – ဝိပုလပညာ။ ဝိပုလာနိ အရိယသစ္စာနိ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – ဝိပုလပညာ။ ဝိပုလေ သတိပဋ္ဌာနေ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – ဝိပုလပညာ။ ဝိပုလေ သမ္မပ္ပဓာနေ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – ဝိပုလပညာ။ ဝိပုလေ ဣဒ္ဓိပာဒေ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – ဝိပုလပညာ။ ဝိပုလာနိ ဣန္ဒ္ရိယာနိ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – ဝိပုလပညာ။ ဝိပုလာနိ ဗလာနိ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – ဝိပုလပညာ။ ဝိပုလေ ဗောဇ္ဈင္ဂေ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – ဝိပုလပညာ။ ဝိပုလေ အရိယမဂ္ဂေ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – ဝိပုလပညာ။ ဝိပုလာနိ သာမညဖလာနိ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – ဝိပုလပညာ။ ဝိပုလာ အဘိညာယော ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – ဝိပုလပညာ။ ဝိပုလံ ပရမတ္ထံ နိဗ္ဗာနံ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ – ဝိပုလပညာ။ ဝိပုလပညတာယ သံဝတ္တန္တီတိ – အယံ ဝိပုလပညာ။
Vipulapaññatāyasaṃvattantīti katamā vipulapaññā? Vipule atthe pariggaṇhātīti – vipulapaññā. Vipule dhamme pariggaṇhātīti – vipulapaññā. Vipulā niruttiyo pariggaṇhātīti – vipulapaññā. Vipulāni paṭibhānāni pariggaṇhātīti – vipulapaññā. Vipule sīlakkhandhe pariggaṇhātīti – vipulapaññā. Vipule samādhikkhandhe pariggaṇhātīti – vipulapaññā. Vipule paññākkhandhe pariggaṇhātīti – vipulapaññā. Vipule vimuttikkhandhe pariggaṇhātīti – vipulapaññā. Vipule vimuttiñāṇadassanakkhandhe pariggaṇhātīti – vipulapaññā. Vipulāni ṭhānāṭṭhānāni pariggaṇhātīti – vipulapaññā. Vipulā vihārasamāpattiyo pariggaṇhātīti – vipulapaññā. Vipulāni ariyasaccāni pariggaṇhātīti – vipulapaññā. Vipule satipaṭṭhāne pariggaṇhātīti – vipulapaññā. Vipule sammappadhāne pariggaṇhātīti – vipulapaññā. Vipule iddhipāde pariggaṇhātīti – vipulapaññā. Vipulāni indriyāni pariggaṇhātīti – vipulapaññā. Vipulāni balāni pariggaṇhātīti – vipulapaññā. Vipule bojjhaṅge pariggaṇhātīti – vipulapaññā. Vipule ariyamagge pariggaṇhātīti – vipulapaññā. Vipulāni sāmaññaphalāni pariggaṇhātīti – vipulapaññā. Vipulā abhiññāyo pariggaṇhātīti – vipulapaññā. Vipulaṃ paramatthaṃ nibbānaṃ pariggaṇhātīti – vipulapaññā. Vipulapaññatāya saṃvattantīti – ayaṃ vipulapaññā.
ဂမ္ဘီရပညတာယ သံဝတ္တန္တီတိ ကတမာ ဂမ္ဘီရပညာ? ဂမ္ဘီရေသု ခန္ဓေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ဂမ္ဘီရပညာ။ ဂမ္ဘီရာသု ဓာတူသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ဂမ္ဘီရပညာ။ ဂမ္ဘီရေသု အာယတနေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ဂမ္ဘီရပညာ။ ဂမ္ဘီရေသု ပဋိစ္စသမုပ္ပာဒေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ဂမ္ဘီရပညာ။ ဂမ္ဘီရေသု သုညတမနုပလဗ္ဘေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ဂမ္ဘီရပညာ။ ဂမ္ဘီရေသု အတ္ထေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ဂမ္ဘီရပညာ။ ဂမ္ဘီရေသု ဓမ္မေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ဂမ္ဘီရပညာ။ ဂမ္ဘီရာသု နိရုတ္တီသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ဂမ္ဘီရပညာ။ ဂမ္ဘီရေသု ပဋိဘာနေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ဂမ္ဘီရပညာ။ ဂမ္ဘီရေသု သီလက္ခန္ဓေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ဂမ္ဘီရပညာ။ ဂမ္ဘီရေသု သမာဓိက္ခန္ဓေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ဂမ္ဘီရပညာ ။ ဂမ္ဘီရေသု ပညာက္ခန္ဓေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ဂမ္ဘီရပညာ။ ဂမ္ဘီရေသု ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ဂမ္ဘီရပညာ။ ဂမ္ဘီရေသု ဝိမုတ္တိဉာဏဒသ္သနက္ခန္ဓေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ဂမ္ဘီရပညာ။ ဂမ္ဘီရေသု ဌာနာဋ္ဌာနေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ဂမ္ဘီရပညာ။ ဂမ္ဘီရာသု ဝိဟာရသမာပတ္တီသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ဂမ္ဘီရပညာ။ ဂမ္ဘီရေသု အရိယသစ္စေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ဂမ္ဘီရပညာ။ ဂမ္ဘီရေသု သတိပဋ္ဌာနေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ဂမ္ဘီရပညာ။ ဂမ္ဘီရေသု သမ္မပ္ပဓာနေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ဂမ္ဘီရပညာ။ ဂမ္ဘီရေသု ဣဒ္ဓိပာဒေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ဂမ္ဘီရပညာ။ ဂမ္ဘီရေသု ဣန္ဒ္ရိယေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ဂမ္ဘီရပညာ။ ဂမ္ဘီရေသု ဗလေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ဂမ္ဘီရပညာ။ ဂမ္ဘီရေသု ဗောဇ္ဈင္ဂေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ဂမ္ဘီရပညာ။ ဂမ္ဘီရေသု အရိယမဂ္ဂေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ဂမ္ဘီရပညာ။ ဂမ္ဘီရေသု သာမညဖလေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ဂမ္ဘီရပညာ။ ဂမ္ဘီရာသု အဘိညာသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ဂမ္ဘီရပညာ။ ဂမ္ဘီရေ ပရမတ္ထေ နိဗ္ဗာနေ ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ – ဂမ္ဘီရပညာ။ ဂမ္ဘီရပညတာယ သံဝတ္တန္တီတိ – အယံ ဂမ္ဘီရပညာ။
Gambhīrapaññatāya saṃvattantīti katamā gambhīrapaññā? Gambhīresu khandhesu ñāṇaṃ pavattatīti – gambhīrapaññā. Gambhīrāsu dhātūsu ñāṇaṃ pavattatīti – gambhīrapaññā. Gambhīresu āyatanesu ñāṇaṃ pavattatīti – gambhīrapaññā. Gambhīresu paṭiccasamuppādesu ñāṇaṃ pavattatīti – gambhīrapaññā. Gambhīresu suññatamanupalabbhesu ñāṇaṃ pavattatīti – gambhīrapaññā. Gambhīresu atthesu ñāṇaṃ pavattatīti – gambhīrapaññā. Gambhīresu dhammesu ñāṇaṃ pavattatīti – gambhīrapaññā. Gambhīrāsu niruttīsu ñāṇaṃ pavattatīti – gambhīrapaññā. Gambhīresu paṭibhānesu ñāṇaṃ pavattatīti – gambhīrapaññā. Gambhīresu sīlakkhandhesu ñāṇaṃ pavattatīti – gambhīrapaññā. Gambhīresu samādhikkhandhesu ñāṇaṃ pavattatīti – gambhīrapaññā . Gambhīresu paññākkhandhesu ñāṇaṃ pavattatīti – gambhīrapaññā. Gambhīresu vimuttikkhandhesu ñāṇaṃ pavattatīti – gambhīrapaññā. Gambhīresu vimuttiñāṇadassanakkhandhesu ñāṇaṃ pavattatīti – gambhīrapaññā. Gambhīresu ṭhānāṭṭhānesu ñāṇaṃ pavattatīti – gambhīrapaññā. Gambhīrāsu vihārasamāpattīsu ñāṇaṃ pavattatīti – gambhīrapaññā. Gambhīresu ariyasaccesu ñāṇaṃ pavattatīti – gambhīrapaññā. Gambhīresu satipaṭṭhānesu ñāṇaṃ pavattatīti – gambhīrapaññā. Gambhīresu sammappadhānesu ñāṇaṃ pavattatīti – gambhīrapaññā. Gambhīresu iddhipādesu ñāṇaṃ pavattatīti – gambhīrapaññā. Gambhīresu indriyesu ñāṇaṃ pavattatīti – gambhīrapaññā. Gambhīresu balesu ñāṇaṃ pavattatīti – gambhīrapaññā. Gambhīresu bojjhaṅgesu ñāṇaṃ pavattatīti – gambhīrapaññā. Gambhīresu ariyamaggesu ñāṇaṃ pavattatīti – gambhīrapaññā. Gambhīresu sāmaññaphalesu ñāṇaṃ pavattatīti – gambhīrapaññā. Gambhīrāsu abhiññāsu ñāṇaṃ pavattatīti – gambhīrapaññā. Gambhīre paramatthe nibbāne ñāṇaṃ pavattatīti – gambhīrapaññā. Gambhīrapaññatāya saṃvattantīti – ayaṃ gambhīrapaññā.
အသာမန္တပညတာယ သံဝတ္တန္တီတိ ကတမာ အသာမန္တပညာ? ယသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ အတ္ထဝဝတ္ထာနတော အတ္ထပဋိသမ္ဘိဒာ အဓိဂတာ ဟောတိ သစ္ဆိကတာ ဖသ္သိတာ ပညာယ, ဓမ္မဝဝတ္ထာနတော ဓမ္မပဋိသမ္ဘိဒာ အဓိဂတာ ဟောတိ သစ္ဆိကတာ ဖသ္သိတာ ပညာယ, နိရုတ္တိဝဝတ္ထာနတော နိရုတ္တိပဋိသမ္ဘိဒာ အဓိဂတာ ဟောတိ သစ္ဆိကတာ ဖသ္သိတာ ပညာယ, ပဋိဘာနဝဝတ္ထာနတော ပဋိဘာနပဋိသမ္ဘိဒာ အဓိဂတာ ဟောတိ သစ္ဆိကတာ ဖသ္သိတာ ပညာယ, တသ္သ အတ္ထေ စ ဓမ္မေ စ နိရုတ္တိယာ စ ပဋိဘာနေ စ န အညော ကောစိ သက္ကောတိ အဘိသမ္ဘဝိတုံ။ အနဘိသမ္ဘဝနီယော စ သော အညေဟီတိ – အသာမန္တပညော။
Asāmantapaññatāya saṃvattantīti katamā asāmantapaññā? Yassa puggalassa atthavavatthānato atthapaṭisambhidā adhigatā hoti sacchikatā phassitā paññāya, dhammavavatthānato dhammapaṭisambhidā adhigatā hoti sacchikatā phassitā paññāya, niruttivavatthānato niruttipaṭisambhidā adhigatā hoti sacchikatā phassitā paññāya, paṭibhānavavatthānato paṭibhānapaṭisambhidā adhigatā hoti sacchikatā phassitā paññāya, tassa atthe ca dhamme ca niruttiyā ca paṭibhāne ca na añño koci sakkoti abhisambhavituṃ. Anabhisambhavanīyo ca so aññehīti – asāmantapañño.
ပုထုဇ္ဇနကလ္ယာဏကသ္သ ပညာ အဋ္ဌမကသ္သ ပညာယ ဒူရေ ဝိဒူရေ သုဝိဒူရေ န သန္တိကေ န သာမန္တာ။ ပုထုဇ္ဇနကလ္ယာဏကံ ဥပာဒာယ အဋ္ဌမကော အသာမန္တပညော။ အဋ္ဌမကသ္သ ပညာ သောတာပန္နသ္သ ပညာယ ဒူရေ ဝိဒူရေ သုဝိဒူရေ န သန္တိကေ န သာမန္တာ။ အဋ္ဌမကံ ဥပာဒာယ သောတာပန္နော အသာမန္တပညော။ သောတာပန္နသ္သ ပညာ သကဒာဂာမိသ္သ ပညာယ ဒူရေ ဝိဒူရေ သုဝိဒူရေ န သန္တိကေ န သာမန္တာ။ သောတာပန္နံ ဥပာဒာယ သကဒာဂာမိ အသာမန္တပညော။ သကဒာဂာမိသ္သ ပညာ အနာဂာမိသ္သ ပညာယ ဒူရေ ဝိဒူရေ သုဝိဒူရေ န သန္တိကေ န သာမန္တာ။ သကဒာဂာမိံ ဥပာဒာယ အနာဂာမီ အသာမန္တပညော။ အနာဂာမိသ္သ ပညာ အရဟတော ပညာယ ဒူရေ ဝိဒူရေ သုဝိဒူရေ န သန္တိကေ န သာမန္တာ။ အနာဂာမိံ ဥပာဒာယ အရဟာ အသာမန္တပညော။ အရဟတော ပညာ ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓသ္သ 9 ပညာယ ဒူရေ ဝိဒူရေ သုဝိဒူရေ န သန္တိကေ န သာမန္တာ။ အရဟန္တံ ဥပာဒာယ ပစ္စေကဗုဒ္ဓော အသာမန္တပညော။ ပစ္စေကဗုဒ္ဓဉ္စ သဒေဝကဉ္စ လောကံ ဥပာဒာယ တထာဂတော အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော အဂ္ဂော အသာမန္တပညော။
Puthujjanakalyāṇakassa paññā aṭṭhamakassa paññāya dūre vidūre suvidūre na santike na sāmantā. Puthujjanakalyāṇakaṃ upādāya aṭṭhamako asāmantapañño. Aṭṭhamakassa paññā sotāpannassa paññāya dūre vidūre suvidūre na santike na sāmantā. Aṭṭhamakaṃ upādāya sotāpanno asāmantapañño. Sotāpannassa paññā sakadāgāmissa paññāya dūre vidūre suvidūre na santike na sāmantā. Sotāpannaṃ upādāya sakadāgāmi asāmantapañño. Sakadāgāmissa paññā anāgāmissa paññāya dūre vidūre suvidūre na santike na sāmantā. Sakadāgāmiṃ upādāya anāgāmī asāmantapañño. Anāgāmissa paññā arahato paññāya dūre vidūre suvidūre na santike na sāmantā. Anāgāmiṃ upādāya arahā asāmantapañño. Arahato paññā paccekasambuddhassa 10 paññāya dūre vidūre suvidūre na santike na sāmantā. Arahantaṃ upādāya paccekabuddho asāmantapañño. Paccekabuddhañca sadevakañca lokaṃ upādāya tathāgato arahaṃ sammāsambuddho aggo asāmantapañño.
၅. ပညာပဘေဒကုသလော ပဘိန္နဉာဏော အဓိဂတပ္ပဋိသမ္ဘိဒော စတုဝေသာရဇ္ဇပ္ပတ္တော ဒသဗလဓာရီ ပုရိသာသဘော ပုရိသသီဟော ပုရိသနာဂော ပုရိသာဇညော ပုရိသဓောရယ္ဟော အနန္တဉာဏော အနန္တတေဇော အနန္တယသော အဍ္ဎော မဟဒ္ဓနော ဓနဝာ နေတာ ဝိနေတာ အနုနေတာ ပညာပေတာ နိဇ္ဈာပေတာ ပေက္ခေတာ ပသာဒေတာ။ သော ဟိ ဘဂဝာ အနုပ္ပန္နသ္သ မဂ္ဂသ္သ ဥပ္ပာဒေတာ, အသဉ္ဇာတသ္သ မဂ္ဂသ္သ သဉ္ဇနေတာ 11, အနက္ခာတသ္သ မဂ္ဂသ္သ အက္ခာတာ, မဂ္ဂညူ မဂ္ဂဝိဒူ မဂ္ဂကောဝိဒော မဂ္ဂာနုဂာမီ 12 စ ပနသ္သ ဧတရဟိ သာဝကာ ဝိဟရန္တိ ပစ္ဆာ သမန္နာဂတာ။
5. Paññāpabhedakusalo pabhinnañāṇo adhigatappaṭisambhido catuvesārajjappatto dasabaladhārī purisāsabho purisasīho purisanāgo purisājañño purisadhorayho anantañāṇo anantatejo anantayaso aḍḍho mahaddhano dhanavā netā vinetā anunetā paññāpetā nijjhāpetā pekkhetā pasādetā. So hi bhagavā anuppannassa maggassa uppādetā, asañjātassa maggassa sañjanetā 13, anakkhātassa maggassa akkhātā, maggaññū maggavidū maggakovido maggānugāmī 14 ca panassa etarahi sāvakā viharanti pacchā samannāgatā.
သော ဟိ ဘဂဝာ ဇာနံ ဇာနာတိ, ပသ္သံ ပသ္သတိ, စက္ခုဘူတော ဉာဏဘူတော ဓမ္မဘူတော ဗ္ရဟ္မဘူတော ဝတ္တာ ပဝတ္တာ အတ္ထသ္သ နိန္နေတာ အမတသ္သ ဒာတာ ဓမ္မသ္သာမီ တထာဂတော။ နတ္ထိ တသ္သ ဘဂဝတော အညာတံ အဒိဋ္ဌံ အဝိဒိတံ အသစ္ဆိကတံ အဖသ္သိတံ ပညာယ။ အတီတံ အနာဂတံ ပစ္စုပ္ပန္နံ 15 ဥပာဒာယ သဗ္ဗေ ဓမ္မာ သဗ္ဗာကာရေန ဗုဒ္ဓသ္သ ဘဂဝတော ဉာဏမုခေ အာပာထံ အာဂစ္ဆန္တိ။ ယံ ကိဉ္စိ နေယ္ယံ နာမ အတ္ထိ တံ သဗ္ဗံ ဇာနိတဗ္ဗံ 16။ အတ္တတ္ထော ဝာ ပရတ္ထော ဝာ ဥဘယတ္ထော ဝာ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကော ဝာ အတ္ထော သမ္ပရာယိကော ဝာ အတ္ထော ဥတ္တာနော ဝာ အတ္ထော ဂမ္ဘီရော ဝာ အတ္ထော ဂူဠ္ဟော ဝာ အတ္ထော ပဋိစ္ဆန္နော ဝာ အတ္ထော နေယ္ယော ဝာ အတ္ထော နီတော ဝာ အတ္ထော အနဝဇ္ဇော ဝာ အတ္ထော နိက္ကိလေသော ဝာ အတ္ထော ဝောဒာနော ဝာ အတ္ထော ပရမတ္ထော ဝာ အတ္ထော, သဗ္ဗံ တံ အန္တောဗုဒ္ဓဉာဏေ ပရိဝတ္တတိ။
So hi bhagavā jānaṃ jānāti, passaṃ passati, cakkhubhūto ñāṇabhūto dhammabhūto brahmabhūto vattā pavattā atthassa ninnetā amatassa dātā dhammassāmī tathāgato. Natthi tassa bhagavato aññātaṃ adiṭṭhaṃ aviditaṃ asacchikataṃ aphassitaṃ paññāya. Atītaṃ anāgataṃ paccuppannaṃ 17 upādāya sabbe dhammā sabbākārena buddhassa bhagavato ñāṇamukhe āpāthaṃ āgacchanti. Yaṃ kiñci neyyaṃ nāma atthi taṃ sabbaṃ jānitabbaṃ 18. Attattho vā parattho vā ubhayattho vā diṭṭhadhammiko vā attho samparāyiko vā attho uttāno vā attho gambhīro vā attho gūḷho vā attho paṭicchanno vā attho neyyo vā attho nīto vā attho anavajjo vā attho nikkileso vā attho vodāno vā attho paramattho vā attho, sabbaṃ taṃ antobuddhañāṇe parivattati.
သဗ္ဗံ ကာယကမ္မံ ဗုဒ္ဓသ္သ ဘဂဝတော ဉာဏာနုပရိဝတ္တိ ။ သဗ္ဗံ ဝစီကမ္မံ ဗုဒ္ဓသ္သ ဘဂဝတော ဉာဏာနုပရိဝတ္တိ။ သဗ္ဗံ မနောကမ္မံ ဗုဒ္ဓသ္သ ဘဂဝတော ဉာဏာနုပရိဝတ္တိ။ အတီတေ ဗုဒ္ဓသ္သ ဘဂဝတော အပ္ပဋိဟတံ ဉာဏံ။ အနာဂတေ ဗုဒ္ဓသ္သ ဘဂဝတော အပ္ပဋိဟတံ ဉာဏံ။ ပစ္စုပ္ပန္နေ ဗုဒ္ဓသ္သ ဘဂဝတော အပ္ပဋိဟတံ ဉာဏံ။ ယာဝတကံ နေယ္ယံ တာဝတကံ ဉာဏံ, ယာဝတကံ ဉာဏံ တာဝတကံ နေယ္ယံ။ နေယ္ယပရိယန္တိကံ ဉာဏံ, ဉာဏပရိယန္တိကံ နေယ္ယံ။ နေယ္ယံ အတိက္ကမိတ္ဝာ ဉာဏံ နပ္ပဝတ္တတိ။ ဉာဏံ အတိက္ကမိတ္ဝာ နေယ္ယပထော နတ္ထိ။ အညမညပရိယန္တဋ္ဌာယိနော တေ ဓမ္မာ။ ယထာ ဒ္ဝိန္နံ သမုဂ္ဂပဋလာနံ သမ္မာ ဖုသိတာနံ 19 ဟေဋ္ဌိမံ သမုဂ္ဂပဋလံ ဥပရိမံ နာတိဝတ္တတိ, ဥပရိမံ သမုဂ္ဂပဋလံ ဟေဋ္ဌိမံ နာတိဝတ္တတိ, အညမညပရိယန္တဋ္ဌာယိနော; ဧဝမေဝ ဗုဒ္ဓသ္သ ဘဂဝတော နေယ္ယဉ္စ ဉာဏဉ္စ အညမညပရိယန္တဋ္ဌာယိနော။ ယာဝတကံ နေယ္ယံ တာဝတကံ ဉာဏံ, ယာဝတကံ ဉာဏံ တာဝတကံ နေယ္ယံ။ နေယ္ယပရိယန္တိကံ ဉာဏံ, ဉာဏပရိယန္တိကံ နေယ္ယံ။ နေယ္ယံ အတိက္ကမိတ္ဝာ ဉာဏံ နပ္ပဝတ္တတိ။ ဉာဏံ အတိက္ကမိတ္ဝာ နေယ္ယပထော နတ္ထိ။ အညမညပရိယန္တဋ္ဌာယိနော တေ ဓမ္မာ။ သဗ္ဗဓမ္မေသု ဗုဒ္ဓသ္သ ဘဂဝတော ဉာဏံ ပဝတ္တတိ။
Sabbaṃ kāyakammaṃ buddhassa bhagavato ñāṇānuparivatti . Sabbaṃ vacīkammaṃ buddhassa bhagavato ñāṇānuparivatti. Sabbaṃ manokammaṃ buddhassa bhagavato ñāṇānuparivatti. Atīte buddhassa bhagavato appaṭihataṃ ñāṇaṃ. Anāgate buddhassa bhagavato appaṭihataṃ ñāṇaṃ. Paccuppanne buddhassa bhagavato appaṭihataṃ ñāṇaṃ. Yāvatakaṃ neyyaṃ tāvatakaṃ ñāṇaṃ, yāvatakaṃ ñāṇaṃ tāvatakaṃ neyyaṃ. Neyyapariyantikaṃ ñāṇaṃ, ñāṇapariyantikaṃ neyyaṃ. Neyyaṃ atikkamitvā ñāṇaṃ nappavattati. Ñāṇaṃ atikkamitvā neyyapatho natthi. Aññamaññapariyantaṭṭhāyino te dhammā. Yathā dvinnaṃ samuggapaṭalānaṃ sammā phusitānaṃ 20 heṭṭhimaṃ samuggapaṭalaṃ uparimaṃ nātivattati, uparimaṃ samuggapaṭalaṃ heṭṭhimaṃ nātivattati, aññamaññapariyantaṭṭhāyino; evameva buddhassa bhagavato neyyañca ñāṇañca aññamaññapariyantaṭṭhāyino. Yāvatakaṃ neyyaṃ tāvatakaṃ ñāṇaṃ, yāvatakaṃ ñāṇaṃ tāvatakaṃ neyyaṃ. Neyyapariyantikaṃ ñāṇaṃ, ñāṇapariyantikaṃ neyyaṃ. Neyyaṃ atikkamitvā ñāṇaṃ nappavattati. Ñāṇaṃ atikkamitvā neyyapatho natthi. Aññamaññapariyantaṭṭhāyino te dhammā. Sabbadhammesu buddhassa bhagavato ñāṇaṃ pavattati.
သဗ္ဗေ ဓမ္မာ ဗုဒ္ဓသ္သ ဘဂဝတော အာဝဇ္ဇနပ္ပဋိဗဒ္ဓာ အာကင္ခပ္ပဋိဗဒ္ဓာ မနသိကာရပ္ပဋိဗဒ္ဓာ စိတ္တုပ္ပာဒပ္ပဋိဗဒ္ဓာ။ သဗ္ဗသတ္တေသု ဗုဒ္ဓသ္သ ဘဂဝတော ဉာဏံ ပဝတ္တတိ။ သဗ္ဗေသံ သတ္တာနံ ဗုဒ္ဓော အာသယံ ဇာနာတိ, အနုသယံ ဇာနာတိ, စရိတံ 21 ဇာနာတိ, အဓိမုတ္တိံ ဇာနာတိ ။ အပ္ပရဇက္ခေ မဟာရဇက္ခေ တိက္ခိန္ဒ္ရိယေ မုဒိန္ဒ္ရိယေ သ္ဝာကာရေ ဒ္ဝာကာရေ သုဝိညာပယေ ဒုဝိညာပယေ ဘဗ္ဗာဘဗ္ဗေ သတ္တေ ပဇာနာတိ။ သဒေဝကော လောကော သမာရကော သဗ္ရဟ္မကော သသ္သမဏဗ္ရာဟ္မဏီ ပဇာ သဒေဝမနုသ္သာ အန္တောဗုဒ္ဓဉာဏေ ပရိဝတ္တတိ။
Sabbe dhammā buddhassa bhagavato āvajjanappaṭibaddhā ākaṅkhappaṭibaddhā manasikārappaṭibaddhā cittuppādappaṭibaddhā. Sabbasattesu buddhassa bhagavato ñāṇaṃ pavattati. Sabbesaṃ sattānaṃ buddho āsayaṃ jānāti, anusayaṃ jānāti, caritaṃ 22 jānāti, adhimuttiṃ jānāti . Apparajakkhe mahārajakkhe tikkhindriye mudindriye svākāre dvākāre suviññāpaye duviññāpaye bhabbābhabbe satte pajānāti. Sadevako loko samārako sabrahmako sassamaṇabrāhmaṇī pajā sadevamanussā antobuddhañāṇe parivattati.
ယထာ ယေ ကေစိ မစ္ဆကစ္ဆပာ, အန္တမသော တိမိတိမိင္ဂလံ ဥပာဒာယ, အန္တောမဟာသမုဒ္ဒေ ပရိဝတ္တန္တိ, ဧဝမေဝံ သဒေဝကော လောကော သမာရကော သဗ္ရဟ္မကော သသ္သမဏဗ္ရာဟ္မဏီ ပဇာ သဒေဝမနုသ္သာ အန္တောဗုဒ္ဓဉာဏေ ပရိဝတ္တတိ။ ယထာ ယေ ကေစိ ပက္ခိနော, အန္တမသော ဂရုဠံ ဝေနတေယ္ယံ ဥပာဒာယ, အာကာသသ္သ ပဒေသေ ပရိဝတ္တန္တိ; ဧဝမေဝ ယေပိ တေ သာရိပုတ္တသမာ ပညာယ တေပိ ဗုဒ္ဓဉာဏသ္သ ပဒေသေ ပရိဝတ္တန္တိ။ ဗုဒ္ဓဉာဏံ ဒေဝမနုသ္သာနံ ပညံ ဖရိတ္ဝာ အတိဃံသိတ္ဝာ တိဋ္ဌတိ။ ယေပိ တေ ခတ္တိယပဏ္ဍိတာ ဗ္ရာဟ္မဏပဏ္ဍိတာ ဂဟပတိပဏ္ဍိတာ သမဏပဏ္ဍိတာ နိပုဏာ ကတပရပ္ပဝာဒာ ဝာလဝေဓိရူပာ ဝောဘိန္ဒန္တာ 23 မညေ စရန္တိ ပညာဂတေန ဒိဋ္ဌိဂတာနိ, တေ ပဉ္ဟံ အဘိသင္ခရိတ္ဝာ အဘိသင္ခရိတ္ဝာ တထာဂတံ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ပုစ္ဆန္တိ ဂူဠ္ဟာနိ စ ပဋိစ္ဆန္နာနိ စ, ကထိတာ ဝိသဇ္ဇိတာ စ တေ ပဉ္ဟာ ဘဂဝတာ ဟောန္တိ နိဒ္ဒိဋ္ဌကာရဏာ 24။ ဥပက္ခိတ္တကာ စ တေ ဘဂဝတော သမ္ပဇ္ဇန္တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ တတ္ထ အတိရောစတိ ယဒိဒံ ပညာယာတိ။ အဂ္ဂော အသာမန္တပညော, အသာမန္တပညတာယ သံဝတ္တန္တီတိ – အယံ အသာမန္တပညာ။
Yathā ye keci macchakacchapā, antamaso timitimiṅgalaṃ upādāya, antomahāsamudde parivattanti, evamevaṃ sadevako loko samārako sabrahmako sassamaṇabrāhmaṇī pajā sadevamanussā antobuddhañāṇe parivattati. Yathā ye keci pakkhino, antamaso garuḷaṃ venateyyaṃ upādāya, ākāsassa padese parivattanti; evameva yepi te sāriputtasamā paññāya tepi buddhañāṇassa padese parivattanti. Buddhañāṇaṃ devamanussānaṃ paññaṃ pharitvā atighaṃsitvā tiṭṭhati. Yepi te khattiyapaṇḍitā brāhmaṇapaṇḍitā gahapatipaṇḍitā samaṇapaṇḍitā nipuṇā kataparappavādā vālavedhirūpā vobhindantā 25 maññe caranti paññāgatena diṭṭhigatāni, te pañhaṃ abhisaṅkharitvā abhisaṅkharitvā tathāgataṃ upasaṅkamitvā pucchanti gūḷhāni ca paṭicchannāni ca, kathitā visajjitā ca te pañhā bhagavatā honti niddiṭṭhakāraṇā 26. Upakkhittakā ca te bhagavato sampajjanti. Atha kho bhagavā tattha atirocati yadidaṃ paññāyāti. Aggo asāmantapañño, asāmantapaññatāya saṃvattantīti – ayaṃ asāmantapaññā.
၆. ဘူရိပညတာယ သံဝတ္တန္တီတိ ကတမာ ဘူရိပညာ? ရာဂံ အဘိဘုယ္ယတီတိ – ဘူရိပညာ။ အဘိဘဝိတာတိ – ဘူရိပညာ။ ဒောသံ အဘိဘုယ္ယတီတိ – ဘူရိပညာ။ အဘိဘဝိတာတိ – ဘူရိပညာ။ မောဟံ အဘိဘုယ္ယတီတိ – ဘူရိပညာ။ အဘိဘဝိတာတိ – ဘူရိပညာ။ ကောဓံ။ပေ.။ ဥပနာဟံ ။ မက္ခံ။ ပဠာသံ။ ဣသ္သံ။ မစ္ဆရိယံ။ မာယံ။ သာဌေယ္ယံ။ ထမ္ဘံ။ သာရမ္ဘံ။ မာနံ။ အတိမာနံ။ မဒံ။ ပမာဒံ။ သဗ္ဗေ ကိလေသေ။ သဗ္ဗေ ဒုစ္စရိတေ။ သဗ္ဗေ အဘိသင္ခာရေ။ပေ.။ သဗ္ဗေ ဘဝဂာမိကမ္မေ အဘိဘုယ္ယတီတိ – ဘူရိပညာ။ အဘိဘဝိတာတိ – ဘူရိပညာ။ ရာဂော အရိ။ တံ အရိံ မဒ္ဒနိပညာတိ – ဘူရိပညာ။ ဒောသော အရိ။ တံ အရိံ မဒ္ဒနိပညာတိ – ဘူရိပညာ။ မောဟော အရိ။ တံ အရိံ မဒ္ဒနိပညာတိ – ဘူရိပညာ။ ကောဓော။ပေ.။ ဥပနာဟော။ မက္ခော။ ပဠာသော။ ဣသ္သာ။ မစ္ဆရိယံ။ မာယာ။ သာဌေယ္ယံ။ ထမ္ဘော။ သာရမ္ဘော။ မာနော။ အတိမာနော။ မဒော။ ပမာဒော။ သဗ္ဗေ ကိလေသာ။ သဗ္ဗေ ဒုစ္စရိတာ။ သဗ္ဗေ အဘိသင္ခာရာ။ပေ.။ သဗ္ဗေ ဘဝဂာမိကမ္မာ အရိ။ တံ အရိံ မဒ္ဒနိပညာတိ – ဘူရိပညာ။ ဘူရိ ဝုစ္စတိ ပထဝီ 27။ တာယ ပထဝိသမာယ ဝိတ္ထတာယ ဝိပုလာယ ပညာယ သမန္နာဂတောတိ – ဘူရိပညာ။ အပိ စ, ပညာယ မေတံ အဓိဝစနံ။ ဘူရိ မေဓာ ပရိဏာယိကာတိ – ဘူရိပညာ။ ဘူရိပညတာယ သံဝတ္တန္တီတိ – အယံ ဘူရိပညာ။
6.Bhūripaññatāyasaṃvattantīti katamā bhūripaññā? Rāgaṃ abhibhuyyatīti – bhūripaññā. Abhibhavitāti – bhūripaññā. Dosaṃ abhibhuyyatīti – bhūripaññā. Abhibhavitāti – bhūripaññā. Mohaṃ abhibhuyyatīti – bhūripaññā. Abhibhavitāti – bhūripaññā. Kodhaṃ…pe… upanāhaṃ … makkhaṃ… paḷāsaṃ… issaṃ… macchariyaṃ… māyaṃ… sāṭheyyaṃ… thambhaṃ… sārambhaṃ… mānaṃ… atimānaṃ… madaṃ… pamādaṃ… sabbe kilese… sabbe duccarite… sabbe abhisaṅkhāre…pe… sabbe bhavagāmikamme abhibhuyyatīti – bhūripaññā. Abhibhavitāti – bhūripaññā. Rāgo ari. Taṃ ariṃ maddanipaññāti – bhūripaññā. Doso ari. Taṃ ariṃ maddanipaññāti – bhūripaññā. Moho ari. Taṃ ariṃ maddanipaññāti – bhūripaññā. Kodho…pe… upanāho… makkho… paḷāso… issā… macchariyaṃ… māyā… sāṭheyyaṃ… thambho… sārambho… māno… atimāno… mado… pamādo… sabbe kilesā… sabbe duccaritā… sabbe abhisaṅkhārā…pe… sabbe bhavagāmikammā ari. Taṃ ariṃ maddanipaññāti – bhūripaññā. Bhūri vuccati pathavī 28. Tāya pathavisamāya vitthatāya vipulāya paññāya samannāgatoti – bhūripaññā. Api ca, paññāya metaṃ adhivacanaṃ. Bhūri medhā pariṇāyikāti – bhūripaññā. Bhūripaññatāya saṃvattantīti – ayaṃ bhūripaññā.
ပညာဗာဟုလ္လာယ သံဝတ္တန္တီတိ ကတမံ ပညာဗာဟုလ္လံ? ဣဓေကစ္စော ပညာဂရုကော ဟောတိ ပညာစရိတော ပညာသယော ပညာဓိမုတ္တော ပညာဓဇော ပညာကေတု ပညာဓိပတေယ္ယော ဝိစယဗဟုလော ပဝိစယဗဟုလော ဩက္ခာယနဗဟုလော သမောက္ခာယနဗဟုလော 29 သမ္ပေက္ခာယနဓမ္မော ဝိဘူတဝိဟာရီ တစ္စရိတော တဂ္ဂရုကော တဗ္ဗဟုလော တန္နိန္နော တပ္ပောဏော တပ္ပဗ္ဘာရော တဒဓိမုတ္တော တဒဓိပတေယ္ယော။ ယထာ ဂဏဂရုကော ဝုစ္စတိ ‘‘ဂဏဗာဟုလိကော’’တိ, စီဝရဂရုကော ဝုစ္စတိ ‘‘စီဝရဗာဟုလိကော’’တိ, ပတ္တဂရုကော ဝုစ္စတိ ‘‘ပတ္တဗာဟုလိကော’’တိ, သေနာသနဂရုကော ဝုစ္စတိ ‘‘သေနာသနဗာဟုလိကော’’တိ; ဧဝမေဝံ ဣဓေကစ္စော ပညာ ဂရုကော ဟောတိ ပညာစရိတော ပညာသယော ပညာဓိမုတ္တော ပညာဓဇော ပညာကေတု ပညာဓိပတေယ္ယော ဝိစယဗဟုလော ပဝိစယဗဟုလော ဩက္ခာယနဗဟုလော သမောက္ခာယနဗဟုလော သမ္ပေက္ခာယနဓမ္မော ဝိဘူတဝိဟာရီ တစ္စရိတော တဂ္ဂရုကော တဗ္ဗဟုလော တန္နိန္နော တပ္ပောဏော တပ္ပဗ္ဘာရော တဒဓိမုတ္တော တဒဓိပတေယ္ယော။ ပညာဗာဟုလ္လာယ သံဝတ္တန္တီတိ – ဣဒံ ပညာဗာဟုလ္လံ။
Paññābāhullāyasaṃvattantīti katamaṃ paññābāhullaṃ? Idhekacco paññāgaruko hoti paññācarito paññāsayo paññādhimutto paññādhajo paññāketu paññādhipateyyo vicayabahulo pavicayabahulo okkhāyanabahulo samokkhāyanabahulo 30 sampekkhāyanadhammo vibhūtavihārī taccarito taggaruko tabbahulo tanninno tappoṇo tappabbhāro tadadhimutto tadadhipateyyo. Yathā gaṇagaruko vuccati ‘‘gaṇabāhuliko’’ti, cīvaragaruko vuccati ‘‘cīvarabāhuliko’’ti, pattagaruko vuccati ‘‘pattabāhuliko’’ti, senāsanagaruko vuccati ‘‘senāsanabāhuliko’’ti; evamevaṃ idhekacco paññā garuko hoti paññācarito paññāsayo paññādhimutto paññādhajo paññāketu paññādhipateyyo vicayabahulo pavicayabahulo okkhāyanabahulo samokkhāyanabahulo sampekkhāyanadhammo vibhūtavihārī taccarito taggaruko tabbahulo tanninno tappoṇo tappabbhāro tadadhimutto tadadhipateyyo. Paññābāhullāya saṃvattantīti – idaṃ paññābāhullaṃ.
သီဃပညတာယ သံဝတ္တန္တီတိ ကတမာ သီဃပညာ? သီဃံ သီဃံ သီလာနိ ပရိပူရေတီတိ – သီဃပညာ။ သီဃံ သီဃံ ဣန္ဒ္ရိယသံဝရံ ပရိပူရေတီတိ – သီဃပညာ။ သီဃံ သီဃံ ဘောဇနေ မတ္တညုတံ ပရိပူရေတီတိ – သီဃပညာ။ သီဃံ သီဃံ ဇာဂရိယာနုယောဂံ ပရိပူရေတီတိ – သီဃပညာ။ သီဃံ သီဃံ သီလက္ခန္ဓံ ပရိပူရေတီတိ – သီဃပညာ။ သီဃံ သီဃံ သမာဓိက္ခန္ဓံ ပရိပူရေတီတိ – သီဃပညာ။ သီဃံ သီဃံ ပညာက္ခန္ဓံ ပရိပူရေတီတိ – သီဃပညာ ။ သီဃံ သီဃံ ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓံ ပရိပူရေတီတိ – သီဃပညာ။ သီဃံ သီဃံ ဝိမုတ္တိဉာဏဒသ္သနက္ခန္ဓံ ပရိပူရေတီတိ – သီဃပညာ။ သီဃံ သီဃံ ဌာနာဋ္ဌာနာနိ ပဋိဝိဇ္ဈတီတိ – သီဃပညာ။ သီဃံ သီဃံ ဝိဟာရသမာပတ္တိယော ပရိပူရေတီတိ – သီဃပညာ။ သီဃံ သီဃံ အရိယသစ္စာနိ ပဋိဝိဇ္ဈတီတိ – သီဃပညာ။ သီဃံ သီဃံ သတိပဋ္ဌာနေ ဘာဝေတီတိ – သီဃပညာ။ သီဃံ သီဃံ သမ္မပ္ပဓာနေ ဘာဝေတီတိ – သီဃပညာ။ သီဃံ သီဃံ ဣဒ္ဓိပာဒေ ဘာဝေတီတိ – သီဃပညာ။ သီဃံ သီဃံ ဣန္ဒ္ရိယာနိ ဘာဝေတီတိ – သီဃပညာ။ သီဃံ သီဃံ ဗလာနိ ဘာဝေတီတိ – သီဃပညာ။ သီဃံ သီဃံ ဗောဇ္ဈင္ဂေ ဘာဝေတီတိ – သီဃပညာ။ သီဃံ သီဃံ အရိယမဂ္ဂံ ဘာဝေတီတိ – သီဃပညာ။ သီဃံ သီဃံ သာမညဖလာနိ သစ္ဆိကရောတီတိ – သီဃပညာ။ သီဃံ သီဃံ အဘိညာယော ပဋိဝိဇ္ဈတီတိ – သီဃပညာ။ သီဃံ သီဃံ ပရမတ္ထံ နိဗ္ဗာနံ သစ္ဆိကရောတီတိ – သီဃပညာ။ သီဃပညတာယ သံဝတ္တန္တီတိ – အယံ သီဃပညာ။
Sīghapaññatāya saṃvattantīti katamā sīghapaññā? Sīghaṃ sīghaṃ sīlāni paripūretīti – sīghapaññā. Sīghaṃ sīghaṃ indriyasaṃvaraṃ paripūretīti – sīghapaññā. Sīghaṃ sīghaṃ bhojane mattaññutaṃ paripūretīti – sīghapaññā. Sīghaṃ sīghaṃ jāgariyānuyogaṃ paripūretīti – sīghapaññā. Sīghaṃ sīghaṃ sīlakkhandhaṃ paripūretīti – sīghapaññā. Sīghaṃ sīghaṃ samādhikkhandhaṃ paripūretīti – sīghapaññā. Sīghaṃ sīghaṃ paññākkhandhaṃ paripūretīti – sīghapaññā . Sīghaṃ sīghaṃ vimuttikkhandhaṃ paripūretīti – sīghapaññā. Sīghaṃ sīghaṃ vimuttiñāṇadassanakkhandhaṃ paripūretīti – sīghapaññā. Sīghaṃ sīghaṃ ṭhānāṭṭhānāni paṭivijjhatīti – sīghapaññā. Sīghaṃ sīghaṃ vihārasamāpattiyo paripūretīti – sīghapaññā. Sīghaṃ sīghaṃ ariyasaccāni paṭivijjhatīti – sīghapaññā. Sīghaṃ sīghaṃ satipaṭṭhāne bhāvetīti – sīghapaññā. Sīghaṃ sīghaṃ sammappadhāne bhāvetīti – sīghapaññā. Sīghaṃ sīghaṃ iddhipāde bhāvetīti – sīghapaññā. Sīghaṃ sīghaṃ indriyāni bhāvetīti – sīghapaññā. Sīghaṃ sīghaṃ balāni bhāvetīti – sīghapaññā. Sīghaṃ sīghaṃ bojjhaṅge bhāvetīti – sīghapaññā. Sīghaṃ sīghaṃ ariyamaggaṃ bhāvetīti – sīghapaññā. Sīghaṃ sīghaṃ sāmaññaphalāni sacchikarotīti – sīghapaññā. Sīghaṃ sīghaṃ abhiññāyo paṭivijjhatīti – sīghapaññā. Sīghaṃ sīghaṃ paramatthaṃ nibbānaṃ sacchikarotīti – sīghapaññā. Sīghapaññatāya saṃvattantīti – ayaṃ sīghapaññā.
လဟုပညတာယ သံဝတ္တန္တီတိ ကတမာ လဟုပညာ? လဟုံ လဟုံ သီလာနိ ပရိပူရေတီတိ – လဟုပညာ။ လဟုံ လဟုံ ဣန္ဒ္ရိယသံဝရံ ပရိပူရေတီတိ – လဟုပညာ။ လဟုံ လဟုံ ဘောဇနေ မတ္တညုတံ ပရိပူရေတီတိ – လဟုပညာ။ လဟုံ လဟုံ ဇာဂရိယာနုယောဂံ ပရိပူရေတီတိ – လဟုပညာ။ လဟုံ လဟုံ သီလက္ခန္ဓံ ။ပေ.။ သမာဓိက္ခန္ဓံ ။ ပညာက္ခန္ဓံ။ ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓံ။ ဝိမုတ္တိဉာဏဒသ္သနက္ခန္ဓံ ပရိပူရေတီတိ – လဟုပညာ။ လဟုံ လဟုံ ဌာနာဋ္ဌာနာနိ ပဋိဝိဇ္ဈတီတိ – လဟုပညာ။ လဟုံ လဟုံ ဝိဟာရသမာပတ္တိယော ပရိပူရေတီတိ – လဟုပညာ။ လဟုံ လဟုံ အရိယသစ္စာနိ ပဋိဝိဇ္ဈတီတိ – လဟုပညာ။ လဟုံ လဟုံ သတိပဋ္ဌာနေ ဘာဝေတီတိ – လဟုပညာ။ လဟုံ လဟုံ သမ္မပ္ပဓာနေ ဘာဝေတီတိ – လဟုပညာ။ လဟုံ လဟုံ ဣဒ္ဓိပာဒေ ဘာဝေတီတိ – လဟုပညာ။ လဟုံ လဟုံ ဣန္ဒ္ရိယာနိ ဘာဝေတီတိ – လဟုပညာ။ လဟုံ လဟုံ ဗလာနိ ဘာဝေတီတိ – လဟုပညာ။ လဟုံ လဟုံ ဗောဇ္ဈင္ဂေ ဘာဝေတီတိ – လဟုပညာ။ လဟုံ လဟုံ အရိယမဂ္ဂံ ဘာဝေတီတိ – လဟုပညာ။ လဟုံ လဟုံ သာမညဖလာနိ သစ္ဆိကရောတီတိ – လဟုပညာ။ လဟုံ လဟုံ အဘိညာယော ပဋိဝိဇ္ဈတီတိ – လဟုပညာ။ လဟုံ လဟုံ ပရမတ္ထံ နိဗ္ဗာနံ သစ္ဆိကရောတီတိ – လဟုပညာ။ လဟုပညတာယ သံဝတ္တန္တီတိ – အယံ လဟုပညာ။
Lahupaññatāya saṃvattantīti katamā lahupaññā? Lahuṃ lahuṃ sīlāni paripūretīti – lahupaññā. Lahuṃ lahuṃ indriyasaṃvaraṃ paripūretīti – lahupaññā. Lahuṃ lahuṃ bhojane mattaññutaṃ paripūretīti – lahupaññā. Lahuṃ lahuṃ jāgariyānuyogaṃ paripūretīti – lahupaññā. Lahuṃ lahuṃ sīlakkhandhaṃ …pe… samādhikkhandhaṃ … paññākkhandhaṃ… vimuttikkhandhaṃ… vimuttiñāṇadassanakkhandhaṃ paripūretīti – lahupaññā. Lahuṃ lahuṃ ṭhānāṭṭhānāni paṭivijjhatīti – lahupaññā. Lahuṃ lahuṃ vihārasamāpattiyo paripūretīti – lahupaññā. Lahuṃ lahuṃ ariyasaccāni paṭivijjhatīti – lahupaññā. Lahuṃ lahuṃ satipaṭṭhāne bhāvetīti – lahupaññā. Lahuṃ lahuṃ sammappadhāne bhāvetīti – lahupaññā. Lahuṃ lahuṃ iddhipāde bhāvetīti – lahupaññā. Lahuṃ lahuṃ indriyāni bhāvetīti – lahupaññā. Lahuṃ lahuṃ balāni bhāvetīti – lahupaññā. Lahuṃ lahuṃ bojjhaṅge bhāvetīti – lahupaññā. Lahuṃ lahuṃ ariyamaggaṃ bhāvetīti – lahupaññā. Lahuṃ lahuṃ sāmaññaphalāni sacchikarotīti – lahupaññā. Lahuṃ lahuṃ abhiññāyo paṭivijjhatīti – lahupaññā. Lahuṃ lahuṃ paramatthaṃ nibbānaṃ sacchikarotīti – lahupaññā. Lahupaññatāya saṃvattantīti – ayaṃ lahupaññā.
ဟာသပညတာယ သံဝတ္တန္တီတိ ကတမာ ဟာသပညာ? ဣဓေကစ္စော ဟာသဗဟုလော ဝေဒဗဟုလော တုဋ္ဌိဗဟုလော ပာမောဇ္ဇဗဟုလော သီလာနိ ပရိပူရေတီတိ – ဟာသပညာ။ ဟာသဗဟုလော ဝေဒဗဟုလော တုဋ္ဌိဗဟုလော ပာမောဇ္ဇဗဟုလော ဣန္ဒ္ရိယသံဝရံ ပရိပူရေတီတိ – ဟာသပညာ။ ဟာသဗဟုလော ဝေဒဗဟုလော တုဋ္ဌိဗဟုလော ပာမောဇ္ဇဗဟုလော ဘောဇနေ မတ္တညုတံ ပရိပူရေတီတိ – ဟာသပညာ။ ဟာသဗဟုလော ဝေဒဗဟုလော တုဋ္ဌိဗဟုလော ပာမောဇ္ဇဗဟုလော ဇာဂရိယာနုယောဂံ ပရိပူရေတီတိ – ဟာသပညာ။ ဟာသဗဟုလော ဝေဒဗဟုလော တုဋ္ဌိဗဟုလော ပာမောဇ္ဇဗဟုလော သီလက္ခန္ဓံ။ပေ.။ သမာဓိက္ခန္ဓံ။ ပညာက္ခန္ဓံ။ ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓံ။ ဝိမုတ္တိဉာဏဒသ္သနက္ခန္ဓံ ပရိပူရေတီတိ။ပေ.။ ဌာနာဋ္ဌာနာနိ ပဋိဝိဇ္ဈတီတိ။ ဝိဟာရသမာပတ္တိယော ပရိပူရေတီတိ ။ အရိယသစ္စာနိ ပဋိဝိဇ္ဈတီတိ။ သတိပဋ္ဌာနေ ဘာဝေတီတိ။ သမ္မပ္ပဓာနေ ဘာဝေတီတိ။ ဣဒ္ဓိပာဒေ ဘာဝေတီတိ။ ဣန္ဒ္ရိယာနိ ဘာဝေတီတိ။ ဗလာနိ ဘာဝေတီတိ။ ဗောဇ္ဈင္ဂေ ဘာဝေတီတိ ။ အရိယမဂ္ဂံ ဘာဝေတီတိ။ပေ.။ သာမညဖလာနိ သစ္ဆိကရောတီတိ – ဟာသပညာ။ ဟာသဗဟုလော ဝေဒဗဟုလော တုဋ္ဌိဗဟုလော ပာမောဇ္ဇဗဟုလော အဘိညာယော ပဋိဝိဇ္ဈတီတိ – ဟာသပညာ။ ဟာသဗဟုလော ဝေဒဗဟုလော တုဋ္ဌိဗဟုလော ပာမောဇ္ဇဗဟုလော ပရမတ္ထံ နိဗ္ဗာနံ သစ္ဆိကရောတီတိ – ဟာသပညာ။ ဟာသပညတာယ သံဝတ္တန္တီတိ – အယံ ဟာသပညာ။
Hāsapaññatāya saṃvattantīti katamā hāsapaññā? Idhekacco hāsabahulo vedabahulo tuṭṭhibahulo pāmojjabahulo sīlāni paripūretīti – hāsapaññā. Hāsabahulo vedabahulo tuṭṭhibahulo pāmojjabahulo indriyasaṃvaraṃ paripūretīti – hāsapaññā. Hāsabahulo vedabahulo tuṭṭhibahulo pāmojjabahulo bhojane mattaññutaṃ paripūretīti – hāsapaññā. Hāsabahulo vedabahulo tuṭṭhibahulo pāmojjabahulo jāgariyānuyogaṃ paripūretīti – hāsapaññā. Hāsabahulo vedabahulo tuṭṭhibahulo pāmojjabahulo sīlakkhandhaṃ…pe… samādhikkhandhaṃ… paññākkhandhaṃ… vimuttikkhandhaṃ… vimuttiñāṇadassanakkhandhaṃ paripūretīti…pe… ṭhānāṭṭhānāni paṭivijjhatīti… vihārasamāpattiyo paripūretīti … ariyasaccāni paṭivijjhatīti… satipaṭṭhāne bhāvetīti… sammappadhāne bhāvetīti… iddhipāde bhāvetīti… indriyāni bhāvetīti… balāni bhāvetīti… bojjhaṅge bhāvetīti … ariyamaggaṃ bhāvetīti…pe… sāmaññaphalāni sacchikarotīti – hāsapaññā. Hāsabahulo vedabahulo tuṭṭhibahulo pāmojjabahulo abhiññāyo paṭivijjhatīti – hāsapaññā. Hāsabahulo vedabahulo tuṭṭhibahulo pāmojjabahulo paramatthaṃ nibbānaṃ sacchikarotīti – hāsapaññā. Hāsapaññatāya saṃvattantīti – ayaṃ hāsapaññā.
၇. ဇဝနပညတာယ သံဝတ္တန္တီတိ ကတမာ ဇဝနပညာ? ယံ ကိဉ္စိ ရူပံ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ အဇ္ဈတ္တံ ဝာ ဗဟိဒ္ဓာ ဝာ ဩဠာရိကံ ဝာ သုခုမံ ဝာ ဟီနံ ဝာ ပဏီတံ ဝာ ယံ ဒူရေ သန္တိကေ ဝာ, သဗ္ဗံ ရူပံ အနိစ္စတော ခိပ္ပံ ဇဝတီတိ – ဇဝနပညာ။ ဒုက္ခတော ခိပ္ပံ ဇဝတီတိ – ဇဝနပညာ။ အနတ္တတော ခိပ္ပံ ဇဝတီတိ – ဇဝနပညာ။ ယာ ကာစိ ဝေဒနာ။ပေ.။ ယာ ကာစိ သညာ။ ယေ ကေစိ သင္ခာရာ။ ယံ ကိဉ္စိ ဝိညာဏံ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ အဇ္ဈတ္တံ ဝာ ဗဟိဒ္ဓာ ဝာ ဩဠာရိကံ ဝာ သုခုမံ ဝာ ဟီနံ ဝာ ပဏီတံ ဝာ ယံ ဒူရေ သန္တိကေ ဝာ, သဗ္ဗံ ဝိညာဏံ အနိစ္စတော ခိပ္ပံ ဇဝတီတိ – ဇဝနပညာ။ ဒုက္ခတော ခိပ္ပံ ဇဝတီတိ – ဇဝနပညာ။ အနတ္တတော ခိပ္ပံ ဇဝတီတိ – ဇဝနပညာ။ စက္ခု။ပေ.။ ဇရာမရဏံ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ အနိစ္စတော ခိပ္ပံ ဇဝတီတိ – ဇဝနပညာ။ ဒုက္ခတော ခိပ္ပံ ဇဝတီတိ – ဇဝနပညာ ။ အနတ္တတော ခိပ္ပံ ဇဝတီတိ – ဇဝနပညာ။
7.Javanapaññatāya saṃvattantīti katamā javanapaññā? Yaṃ kiñci rūpaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā yaṃ dūre santike vā, sabbaṃ rūpaṃ aniccato khippaṃ javatīti – javanapaññā. Dukkhato khippaṃ javatīti – javanapaññā. Anattato khippaṃ javatīti – javanapaññā. Yā kāci vedanā…pe… yā kāci saññā… ye keci saṅkhārā… yaṃ kiñci viññāṇaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā yaṃ dūre santike vā, sabbaṃ viññāṇaṃ aniccato khippaṃ javatīti – javanapaññā. Dukkhato khippaṃ javatīti – javanapaññā. Anattato khippaṃ javatīti – javanapaññā. Cakkhu…pe… jarāmaraṇaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ aniccato khippaṃ javatīti – javanapaññā. Dukkhato khippaṃ javatīti – javanapaññā . Anattato khippaṃ javatīti – javanapaññā.
ရူပံ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ အနိစ္စံ ခယဋ္ဌေန ဒုက္ခံ ဘယဋ္ဌေန အနတ္တာ အသာရကဋ္ဌေနာတိ တုလယိတ္ဝာ တီရယိတ္ဝာ ဝိဘာဝယိတ္ဝာ ဝိဘူတံ ကတ္ဝာ ရူပနိရောဓေ နိဗ္ဗာနေ ခိပ္ပံ ဇဝတီတိ – ဇဝနပညာ။ ဝေဒနာ။ပေ.။ သညာ။ သင္ခာရာ။ ဝိညာဏံ။ စက္ခု။ပေ.။ ဇရာမရဏံ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ အနိစ္စံ ခယဋ္ဌေန ဒုက္ခံ ဘယဋ္ဌေန အနတ္တာ အသာရကဋ္ဌေနာတိ တုလယိတ္ဝာ တီရယိတ္ဝာ ဝိဘာဝယိတ္ဝာ ဝိဘူတံ ကတ္ဝာ ဇရာမရဏနိရောဓေ 31 နိဗ္ဗာနေ ခိပ္ပံ ဇဝတီတိ – ဇဝနပညာ။
Rūpaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ aniccaṃ khayaṭṭhena dukkhaṃ bhayaṭṭhena anattā asārakaṭṭhenāti tulayitvā tīrayitvā vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvā rūpanirodhe nibbāne khippaṃ javatīti – javanapaññā. Vedanā…pe… saññā… saṅkhārā… viññāṇaṃ… cakkhu…pe… jarāmaraṇaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ aniccaṃ khayaṭṭhena dukkhaṃ bhayaṭṭhena anattā asārakaṭṭhenāti tulayitvā tīrayitvā vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvā jarāmaraṇanirodhe 32 nibbāne khippaṃ javatīti – javanapaññā.
ရူပံ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ အနိစ္စံ သင္ခတံ ပဋိစ္စသမုပ္ပန္နံ ခယဓမ္မံ ဝယဓမ္မံ ဝိရာဂဓမ္မံ နိရောဓဓမ္မန္တိ တုလယိတ္ဝာ တီရယိတ္ဝာ ဝိဘာဝယိတ္ဝာ ဝိဘူတံ ကတ္ဝာ ရူပနိရောဓေ နိဗ္ဗာနေ ခိပ္ပံ ဇဝတီတိ – ဇဝနပညာ။ ဝေဒနာ။ပေ.။ သညာ။ သင္ခာရာ။ ဝိညာဏံ။ စက္ခု။ပေ.။ ဇရာမရဏံ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ အနိစ္စံ သင္ခတံ ပဋိစ္စသမုပ္ပန္နံ ခယဓမ္မံ ဝယဓမ္မံ ဝိရာဂဓမ္မံ နိရောဓဓမ္မန္တိ တုလယိတ္ဝာ တီရယိတ္ဝာ ဝိဘာဝယိတ္ဝာ ဝိဘူတံ ကတ္ဝာ ဇရာမရဏနိရောဓေ နိဗ္ဗာနေ ခိပ္ပံ ဇဝတီတိ – ဇဝနပညာ။ ဇဝနပညတာယ သံဝတ္တန္တီတိ – အယံ ဇဝနပညာ။
Rūpaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ aniccaṃ saṅkhataṃ paṭiccasamuppannaṃ khayadhammaṃ vayadhammaṃ virāgadhammaṃ nirodhadhammanti tulayitvā tīrayitvā vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvā rūpanirodhe nibbāne khippaṃ javatīti – javanapaññā. Vedanā…pe… saññā… saṅkhārā… viññāṇaṃ… cakkhu…pe… jarāmaraṇaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ aniccaṃ saṅkhataṃ paṭiccasamuppannaṃ khayadhammaṃ vayadhammaṃ virāgadhammaṃ nirodhadhammanti tulayitvā tīrayitvā vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvā jarāmaraṇanirodhe nibbāne khippaṃ javatīti – javanapaññā. Javanapaññatāya saṃvattantīti – ayaṃ javanapaññā.
တိက္ခပညတာယ သံဝတ္တန္တီတိ ကတမာ တိက္ခပညာ? ခိပ္ပံ ကိလေသေ ဆိန္ဒတီတိ – တိက္ခပညာ။ ဥပ္ပန္နံ ကာမဝိတက္ကံ နာဓိဝာသေတိ ပဇဟတိ ဝိနောဒေတိ ဗ္ယန္တီကရောတိ 33 အနဘာဝံ ဂမေတီတိ – တိက္ခပညာ။ ဥပ္ပန္နံ ဗ္ယာပာဒဝိတက္ကံ နာဓိဝာသေတိ ပဇဟတိ ဝိနောဒေတိ ဗ္ယန္တီကရောတိ အနဘာဝံ ဂမေတီတိ – တိက္ခပညာ။ ဥပ္ပန္နံ ဝိဟိံသာဝိတက္ကံ နာဓိဝာသေတိ။ပေ.။ ဥပ္ပန္နုပ္ပန္နေ ပာပကေ အကုသလေ ဓမ္မေ နာဓိဝာသေတိ ပဇဟတိ ဝိနောဒေတိ ဗ္ယန္တီကရောတိ အနဘာဝံ ဂမေတီတိ – တိက္ခပညာ။ ဥပ္ပန္နံ ရာဂံ နာဓိဝာသေတိ ပဇဟတိ ဝိနောဒေတိ ဗ္ယန္တီကရောတိ အနဘာဝံ ဂမေတီတိ – တိက္ခပညာ။ ဥပ္ပန္နံ ဒောသံ။ပေ.။ ဥပ္ပန္နံ မောဟံ ။ ဥပ္ပန္နံ ကောဓံ။ ဥပ္ပန္နံ ဥပနာဟံ။ မက္ခံ။ ပဠာသံ။ ဣသ္သံ။ မစ္ဆရိယံ။ မာယံ။ သာဌေယ္ယံ။ ထမ္ဘံ။ သာရမ္ဘံ။ မာနံ။ အတိမာနံ။ မဒံ။ ပမာဒံ။ သဗ္ဗေ ကိလေသေ။ သဗ္ဗေ ဒုစ္စရိတေ။ သဗ္ဗေ အဘိသင္ခာရေ။ပေ.။ သဗ္ဗေ ဘဝဂာမိကမ္မေ နာဓိဝာသေတိ ပဇဟတိ ဝိနောဒေတိ ဗ္ယန္တီကရောတိ အနဘာဝံ ဂမေတီတိ – တိက္ခပညာ။ ဧကသ္မိံ အာသနေ စတ္တာရော စ အရိယမဂ္ဂာ စတ္တာရိ စ သာမညဖလာနိ စတသ္သော ပဋိသမ္ဘိဒာယော ဆ အဘိညာယော အဓိဂတာ ဟောန္တိ သစ္ဆိကတာ ဖသ္သိတာ ပညာယာတိ – တိက္ခပညာ။ တိက္ခပညတာယ သံဝတ္တန္တီတိ – အယံ တိက္ခပညာ။
Tikkhapaññatāya saṃvattantīti katamā tikkhapaññā? Khippaṃ kilese chindatīti – tikkhapaññā. Uppannaṃ kāmavitakkaṃ nādhivāseti pajahati vinodeti byantīkaroti 34 anabhāvaṃ gametīti – tikkhapaññā. Uppannaṃ byāpādavitakkaṃ nādhivāseti pajahati vinodeti byantīkaroti anabhāvaṃ gametīti – tikkhapaññā. Uppannaṃ vihiṃsāvitakkaṃ nādhivāseti…pe… uppannuppanne pāpake akusale dhamme nādhivāseti pajahati vinodeti byantīkaroti anabhāvaṃ gametīti – tikkhapaññā. Uppannaṃ rāgaṃ nādhivāseti pajahati vinodeti byantīkaroti anabhāvaṃ gametīti – tikkhapaññā. Uppannaṃ dosaṃ…pe… uppannaṃ mohaṃ … uppannaṃ kodhaṃ… uppannaṃ upanāhaṃ… makkhaṃ… paḷāsaṃ… issaṃ… macchariyaṃ… māyaṃ… sāṭheyyaṃ… thambhaṃ… sārambhaṃ… mānaṃ… atimānaṃ… madaṃ… pamādaṃ… sabbe kilese… sabbe duccarite… sabbe abhisaṅkhāre…pe… sabbe bhavagāmikamme nādhivāseti pajahati vinodeti byantīkaroti anabhāvaṃ gametīti – tikkhapaññā. Ekasmiṃ āsane cattāro ca ariyamaggā cattāri ca sāmaññaphalāni catasso paṭisambhidāyo cha abhiññāyo adhigatā honti sacchikatā phassitā paññāyāti – tikkhapaññā. Tikkhapaññatāya saṃvattantīti – ayaṃ tikkhapaññā.
နိဗ္ဗေဓိကပညတာယ သံဝတ္တန္တီတိ ကတမာ နိဗ္ဗေဓိကပညာ? ဣဓေကစ္စော သဗ္ဗသင္ခာရေသု ဥဗ္ဗေဂဗဟုလော ဟောတိ ဥတ္တာသဗဟုလော ဥက္ကဏ္ဌနဗဟုလော အရတိဗဟုလော အနဘိရတိဗဟုလော။ ဗဟိမုခော န ရမတိ သဗ္ဗသင္ခာရေသု။ အနိဗ္ဗိဒ္ဓပုဗ္ဗံ အပ္ပဒာလိတပုဗ္ဗံ လောဘက္ခန္ဓံ နိဗ္ဗိဇ္ဈတိ ပဒာလေတီတိ – နိဗ္ဗေဓိကပညာ။ အနိဗ္ဗိဒ္ဓပုဗ္ဗံ အပ္ပဒာလိတပုဗ္ဗံ ဒောသက္ခန္ဓံ နိဗ္ဗိဇ္ဈတိ ပဒာလေတီတိ – နိဗ္ဗေဓိကပညာ။ အနိဗ္ဗိဒ္ဓပုဗ္ဗံ အပ္ပဒာလိတပုဗ္ဗံ မောဟက္ခန္ဓံ နိဗ္ဗိဇ္ဈတိ ပဒာလေတီတိ – နိဗ္ဗေဓိကပညာ ။ အနိဗ္ဗိဒ္ဓပုဗ္ဗံ အပ္ပဒာလိတပုဗ္ဗံ ကောဓံ။ပေ.။ ဥပနာဟံ။ မက္ခံ။ ပဠာသံ။ ဣသ္သံ။ မစ္ဆရိယံ။ မာယံ။ သာဌေယ္ယံ။ ထမ္ဘံ။ သာရမ္ဘံ။ မာနံ။ အတိမာနံ။ မဒံ။ ပမာဒံ။ သဗ္ဗေ ကိလေသေ။ သဗ္ဗေ ဒုစ္စရိတေ။ သဗ္ဗေ အဘိသင္ခာရေ။ပေ.။ သဗ္ဗေ ဘဝဂာမိကမ္မေ နိဗ္ဗိဇ္ဈတိ ပဒာလေတီတိ – နိဗ္ဗေဓိကပညာ။ နိဗ္ဗေဓိကပညတာယ သံဝတ္တန္တီတိ – အယံ နိဗ္ဗေဓိကပညာ။
Nibbedhikapaññatāya saṃvattantīti katamā nibbedhikapaññā? Idhekacco sabbasaṅkhāresu ubbegabahulo hoti uttāsabahulo ukkaṇṭhanabahulo aratibahulo anabhiratibahulo. Bahimukho na ramati sabbasaṅkhāresu. Anibbiddhapubbaṃ appadālitapubbaṃ lobhakkhandhaṃ nibbijjhati padāletīti – nibbedhikapaññā. Anibbiddhapubbaṃ appadālitapubbaṃ dosakkhandhaṃ nibbijjhati padāletīti – nibbedhikapaññā. Anibbiddhapubbaṃ appadālitapubbaṃ mohakkhandhaṃ nibbijjhati padāletīti – nibbedhikapaññā . Anibbiddhapubbaṃ appadālitapubbaṃ kodhaṃ…pe… upanāhaṃ… makkhaṃ… paḷāsaṃ… issaṃ… macchariyaṃ… māyaṃ… sāṭheyyaṃ… thambhaṃ… sārambhaṃ… mānaṃ… atimānaṃ… madaṃ… pamādaṃ… sabbe kilese… sabbe duccarite… sabbe abhisaṅkhāre…pe… sabbe bhavagāmikamme nibbijjhati padāletīti – nibbedhikapaññā. Nibbedhikapaññatāya saṃvattantīti – ayaṃ nibbedhikapaññā.
ဣမာ သောဠသ ပညာယော။ ဣမာဟိ သောဠသဟိ ပညာဟိ သမန္နာဂတော ပုဂ္ဂလော ပဋိသမ္ဘိဒပ္ပတ္တော။
Imā soḷasa paññāyo. Imāhi soḷasahi paññāhi samannāgato puggalo paṭisambhidappatto.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ပဋိသမ္ဘိဒာမဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ၁. သောဠသပညာနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ • 1. Soḷasapaññāniddesavaṇṇanā
