| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஜாதக-அட்ட²கதா² • Jātaka-aṭṭhakathā |
7. பீ³ரணத²ம்ப⁴வக்³கோ³
7. Bīraṇathambhavaggo
[211] 1. ஸோமத³த்தஜாதகவண்ணனா
[211] 1. Somadattajātakavaṇṇanā
அகாஸி யொக்³க³ந்தி இத³ங் ஸத்தா² ஜேதவனே விஹரந்தோ லாளுதா³யித்தே²ரங் ஆரப்³ப⁴ கதே²ஸி. ஸோ ஹி த்³வின்னங் திண்ணங் ஜனானங் அந்தரே ஏகவசனம்பி ஸம்பாதெ³த்வா கதே²ஸுங் ந ஸக்கோதி, ஸாரஜ்ஜப³ஹுலோ ‘‘அஞ்ஞங் கதெ²ஸ்ஸாமீ’’தி அஞ்ஞமேவ கதே²ஸி. தஸ்ஸ தங் பவத்திங் பி⁴க்கூ² த⁴ம்மஸபா⁴யங் கதெ²ந்தா நிஸீதி³ங்ஸு. ஸத்தா² ஆக³ந்த்வா ‘‘காய நுத்த² , பி⁴க்க²வே, ஏதரஹி கதா²ய ஸன்னிஸின்னா’’தி புச்சி²த்வா ‘‘இமாய நாமா’’தி வுத்தே ‘‘ந, பி⁴க்க²வே, லாளுதா³யீ இதா³னேவ ஸாரஜ்ஜப³ஹுலோ, புப்³பே³பி ஸாரஜ்ஜப³ஹுலோயேவா’’தி வத்வா அதீதங் ஆஹரி.
Akāsiyogganti idaṃ satthā jetavane viharanto lāḷudāyittheraṃ ārabbha kathesi. So hi dvinnaṃ tiṇṇaṃ janānaṃ antare ekavacanampi sampādetvā kathesuṃ na sakkoti, sārajjabahulo ‘‘aññaṃ kathessāmī’’ti aññameva kathesi. Tassa taṃ pavattiṃ bhikkhū dhammasabhāyaṃ kathentā nisīdiṃsu. Satthā āgantvā ‘‘kāya nuttha , bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā’’ti pucchitvā ‘‘imāya nāmā’’ti vutte ‘‘na, bhikkhave, lāḷudāyī idāneva sārajjabahulo, pubbepi sārajjabahuloyevā’’ti vatvā atītaṃ āhari.
அதீதே பா³ராணஸியங் ப்³ரஹ்மத³த்தே ரஜ்ஜங் காரெந்தே போ³தி⁴ஸத்தோ காஸிரட்டே² அஞ்ஞதரஸ்மிங் ப்³ராஹ்மணகுலே நிப்³ப³த்தித்வா வயப்பத்தோ தக்கஸிலாயங் ஸிப்பங் உக்³க³ண்ஹித்வா புன கே³ஹங் ஆக³ந்த்வா மாதாபிதூனங் து³க்³க³தபா⁴வங் ஞத்வா ‘‘பரிஹீனகுலதோ ஸெட்டி²குலங் பதிட்ட²பெஸ்ஸாமீ’’தி மாதாபிதரோ ஆபுச்சி²த்வா பா³ராணஸிங் க³ந்த்வா ராஜானங் உபட்டா²ஸி. ஸோ ரஞ்ஞா பியோ அஹோஸி மனாபோ. அத²ஸ்ஸ பிதுனோ ‘‘த்³வீஹியேவ கோ³ணேஹி கஸிங் கத்வா ஜீவிகங் கப்பெந்தஸ்ஸ ஏகோ கோ³ணோ மதோ. ஸோ போ³தி⁴ஸத்தங் உபஸங்கமித்வா ‘‘தாத, ஏகோ கோ³ணோ மதோ, கஸிகம்மங் ந பவத்ததி, ராஜானங் ஏகங் கோ³ணங் யாசாஹீ’’தி ஆஹ. ‘‘தாத, நசிரஸ்ஸேவ மே ராஜா தி³ட்டோ², இதா³னேவ கோ³ணங் யாசிதுங் ந யுத்தங், தும்ஹே யாசதா²’’தி. ‘‘தாத, த்வங் மய்ஹங் ஸாரஜ்ஜப³ஹுலபா⁴வங் ந ஜானாஸி, அஹஞ்ஹி த்³வின்னங் திண்ணங் ஸம்முகே² கத²ங் ஸம்பாதே³துங் ந ஸக்கோமி. ஸசே அஹங் ரஞ்ஞோ ஸந்திகங் கோ³ணங் யாசிதுங் க³மிஸ்ஸாமி, இமம்பி த³த்வா ஆக³மிஸ்ஸாமீ’’தி. ‘‘தாத, யங் ஹோதி, தங் ஹோது, ந ஸக்கா மயா ராஜானங் யாசிதுங், அபிச கோ² பனாஹங் தும்ஹே யொக்³க³ங் காரெஸ்ஸாமீ’’தி. ‘‘தேன ஹி ஸாது⁴ மங் யொக்³க³ங் காரேஹீ’’தி.
Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto kāsiraṭṭhe aññatarasmiṃ brāhmaṇakule nibbattitvā vayappatto takkasilāyaṃ sippaṃ uggaṇhitvā puna gehaṃ āgantvā mātāpitūnaṃ duggatabhāvaṃ ñatvā ‘‘parihīnakulato seṭṭhikulaṃ patiṭṭhapessāmī’’ti mātāpitaro āpucchitvā bārāṇasiṃ gantvā rājānaṃ upaṭṭhāsi. So raññā piyo ahosi manāpo. Athassa pituno ‘‘dvīhiyeva goṇehi kasiṃ katvā jīvikaṃ kappentassa eko goṇo mato. So bodhisattaṃ upasaṅkamitvā ‘‘tāta, eko goṇo mato, kasikammaṃ na pavattati, rājānaṃ ekaṃ goṇaṃ yācāhī’’ti āha. ‘‘Tāta, nacirasseva me rājā diṭṭho, idāneva goṇaṃ yācituṃ na yuttaṃ, tumhe yācathā’’ti. ‘‘Tāta, tvaṃ mayhaṃ sārajjabahulabhāvaṃ na jānāsi, ahañhi dvinnaṃ tiṇṇaṃ sammukhe kathaṃ sampādetuṃ na sakkomi. Sace ahaṃ rañño santikaṃ goṇaṃ yācituṃ gamissāmi, imampi datvā āgamissāmī’’ti. ‘‘Tāta, yaṃ hoti, taṃ hotu, na sakkā mayā rājānaṃ yācituṃ, apica kho panāhaṃ tumhe yoggaṃ kāressāmī’’ti. ‘‘Tena hi sādhu maṃ yoggaṃ kārehī’’ti.
போ³தி⁴ஸத்தோ பிதரங் ஆதா³ய பீ³ரணத்த²ம்ப⁴கஸுஸானங் க³ந்த்வா தத்த² தத்த² திணகலாபே ப³ந்தி⁴த்வா ‘‘அயங் ராஜா, அயங் உபராஜா, அயங் ஸேனாபதீ’’தி நாமானி கத்வா படிபாடியா பிது த³ஸ்ஸெத்வா ‘‘தாத, த்வங் ரஞ்ஞோ ஸந்திகங் க³ந்த்வா ‘ஜயது, மஹாராஜா’தி ஏவங் இமங் கா³த²ங் வத்வா கோ³ணங் யாசெய்யாஸீ’’தி கா³த²ங் உக்³க³ண்ஹாபேஸி –
Bodhisatto pitaraṃ ādāya bīraṇatthambhakasusānaṃ gantvā tattha tattha tiṇakalāpe bandhitvā ‘‘ayaṃ rājā, ayaṃ uparājā, ayaṃ senāpatī’’ti nāmāni katvā paṭipāṭiyā pitu dassetvā ‘‘tāta, tvaṃ rañño santikaṃ gantvā ‘jayatu, mahārājā’ti evaṃ imaṃ gāthaṃ vatvā goṇaṃ yāceyyāsī’’ti gāthaṃ uggaṇhāpesi –
‘‘த்³வே மே கோ³ணா மஹாராஜ, யேஹி கெ²த்தங் கஸாமஸே;
‘‘Dve me goṇā mahārāja, yehi khettaṃ kasāmase;
தேஸு ஏகோ மதோ தே³வ, து³தியங் தே³ஹி க²த்தியா’’தி.
Tesu eko mato deva, dutiyaṃ dehi khattiyā’’ti.
ப்³ராஹ்மணோ ஏகேன ஸங்வச்ச²ரேன இமங் கா³த²ங் பகு³ணங் கத்வா போ³தி⁴ஸத்தங் ஆஹ – ‘‘தாத, ஸோமத³த்த, கா³தா² மே பகு³ணா ஜாதா, இதா³னி அஹங் யஸ்ஸ கஸ்ஸசி ஸந்திகே வத்துங் ஸக்கோமி, மங் ரஞ்ஞோ ஸந்திகங் நேஹீ’’தி. ஸோ ‘‘ஸாது⁴, தாதா’’தி ததா²ரூபங் பண்ணாகாரங் கா³ஹாபெத்வா பிதரங் ரஞ்ஞோ ஸந்திகங் நேஸி. ப்³ராஹ்மணோ ‘‘ஜயது, மஹாராஜா’’தி வத்வா பண்ணாகாரங் அதா³ஸி. ராஜா ‘‘அயங் தே ஸோமத³த்த ப்³ராஹ்மணோ கிங் ஹோதீ’’தி ஆஹ. ‘‘பிதா மே, மஹாராஜா’’தி. ‘‘கேனட்டே²னாக³தோ’’தி? தஸ்மிங் க²ணே ப்³ராஹ்மணோ கோ³ணயாசனத்தா²ய கா³த²ங் வத³ந்தோ –
Brāhmaṇo ekena saṃvaccharena imaṃ gāthaṃ paguṇaṃ katvā bodhisattaṃ āha – ‘‘tāta, somadatta, gāthā me paguṇā jātā, idāni ahaṃ yassa kassaci santike vattuṃ sakkomi, maṃ rañño santikaṃ nehī’’ti. So ‘‘sādhu, tātā’’ti tathārūpaṃ paṇṇākāraṃ gāhāpetvā pitaraṃ rañño santikaṃ nesi. Brāhmaṇo ‘‘jayatu, mahārājā’’ti vatvā paṇṇākāraṃ adāsi. Rājā ‘‘ayaṃ te somadatta brāhmaṇo kiṃ hotī’’ti āha. ‘‘Pitā me, mahārājā’’ti. ‘‘Kenaṭṭhenāgato’’ti? Tasmiṃ khaṇe brāhmaṇo goṇayācanatthāya gāthaṃ vadanto –
‘‘த்³வே மே கோ³ணா மஹாராஜ, யேஹி கெ²த்தங் கஸாமஸே;
‘‘Dve me goṇā mahārāja, yehi khettaṃ kasāmase;
தேஸு ஏகோ மதோ தே³வ, து³தியங் க³ண்ஹ க²த்தியா’’தி. – ஆஹ;
Tesu eko mato deva, dutiyaṃ gaṇha khattiyā’’ti. – āha;
ராஜா ப்³ராஹ்மணேன விரஜ்ஜி²த்வா கதி²தபா⁴வங் ஞத்வா ஸிதங் கத்வா ‘‘ஸோமத³த்த, தும்ஹாகங் கே³ஹே ப³ஹூ மஞ்ஞே கோ³ணா’’தி ஆஹ. ‘‘தும்ஹேஹி தி³ன்னா ப⁴விஸ்ஸந்தி, மஹாராஜா’’தி. ராஜா போ³தி⁴ஸத்தஸ்ஸ துஸ்ஸித்வா ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ ஸோளஸ கோ³ணே அலங்காரப⁴ண்ட³கே நிவாஸனகா³மஞ்சஸ்ஸ ப்³ரஹ்மதெ³ய்யங் த³த்வா மஹந்தேன யஸேன ப்³ராஹ்மணங் உய்யோஜேஸி. ப்³ராஹ்மணோ ஸப்³ப³ஸேதஸிந்த⁴வயுத்தங் ரத²ங் அபி⁴ருய்ஹ மஹந்தேன பரிவாரேன கா³மங் அக³மாஸி. போ³தி⁴ஸத்தோ பிதரா ஸத்³தி⁴ங் ரதே² நிஸீதி³த்வா க³ச்ச²ந்தோ ‘‘தாத, அஹங் தும்ஹே ஸகலஸங்வச்ச²ரங் யொக்³க³ங் காரேஸிங், ஸன்னிட்டா²னகாலே பன தும்ஹாகங் கோ³ணங் ரஞ்ஞோ அத³த்தா²’’தி வத்வா பட²மங் கா³த²மாஹ –
Rājā brāhmaṇena virajjhitvā kathitabhāvaṃ ñatvā sitaṃ katvā ‘‘somadatta, tumhākaṃ gehe bahū maññe goṇā’’ti āha. ‘‘Tumhehi dinnā bhavissanti, mahārājā’’ti. Rājā bodhisattassa tussitvā brāhmaṇassa soḷasa goṇe alaṅkārabhaṇḍake nivāsanagāmañcassa brahmadeyyaṃ datvā mahantena yasena brāhmaṇaṃ uyyojesi. Brāhmaṇo sabbasetasindhavayuttaṃ rathaṃ abhiruyha mahantena parivārena gāmaṃ agamāsi. Bodhisatto pitarā saddhiṃ rathe nisīditvā gacchanto ‘‘tāta, ahaṃ tumhe sakalasaṃvaccharaṃ yoggaṃ kāresiṃ, sanniṭṭhānakāle pana tumhākaṃ goṇaṃ rañño adatthā’’ti vatvā paṭhamaṃ gāthamāha –
121.
121.
‘‘அகாஸி யொக்³க³ங் து⁴வமப்பமத்தோ, ஸங்வச்ச²ரங் பீ³ரணத²ம்ப⁴கஸ்மிங்;
‘‘Akāsi yoggaṃ dhuvamappamatto, saṃvaccharaṃ bīraṇathambhakasmiṃ;
ப்³யாகாஸி ஸஞ்ஞங் பரிஸங் விக³ய்ஹ, ந நிய்யமோ தாயதி அப்பபஞ்ஞ’’ந்தி.
Byākāsi saññaṃ parisaṃ vigayha, na niyyamo tāyati appapañña’’nti.
தத்த² அகாஸி யொக்³க³ங் து⁴வமப்பமத்தோ, ஸங்வச்ச²ரங் பீ³ரணத²ம்ப⁴கஸ்மிந்தி, தாத, த்வங் நிச்சங் அப்பமத்தோ பீ³ரணத்த²ம்ப⁴மயே ஸுஸானே யொக்³க³ங் அகாஸி . ப்³யாகாஸி ஸஞ்ஞங் பரிஸங் விக³ய்ஹாதி அத² ச பன பரிஸங் விகா³ஹித்வா தங் ஸஞ்ஞங் விஅகாஸி விகாரங் ஆபாதே³ஸி, பரிவத்தேஸீதி அத்தோ². ந நிய்யமோ தாயதி அப்பபஞ்ஞந்தி அப்பஹஞ்ஞங் நாம புக்³க³லங் நிய்யமோ யொக்³கா³சிண்ணங் சரணங் ந தாயதி ந ரக்க²தீதி.
Tattha akāsi yoggaṃ dhuvamappamatto, saṃvaccharaṃ bīraṇathambhakasminti, tāta, tvaṃ niccaṃ appamatto bīraṇatthambhamaye susāne yoggaṃ akāsi . Byākāsi saññaṃ parisaṃ vigayhāti atha ca pana parisaṃ vigāhitvā taṃ saññaṃ viakāsi vikāraṃ āpādesi, parivattesīti attho. Na niyyamo tāyati appapaññanti appahaññaṃ nāma puggalaṃ niyyamo yoggāciṇṇaṃ caraṇaṃ na tāyati na rakkhatīti.
அத²ஸ்ஸ வசனங் ஸுத்வா ப்³ராஹ்மணோ து³தியங் கா³த²மாஹ –
Athassa vacanaṃ sutvā brāhmaṇo dutiyaṃ gāthamāha –
122.
122.
‘‘த்³வயங் யாசனகோ தாத, ஸோமத³த்த நிக³ச்ச²தி;
‘‘Dvayaṃ yācanako tāta, somadatta nigacchati;
அலாப⁴ங் த⁴னலாப⁴ங் வா, ஏவங்த⁴ம்மா ஹி யாசனா’’தி.
Alābhaṃ dhanalābhaṃ vā, evaṃdhammā hi yācanā’’ti.
தத்த² ஏவங்த⁴ம்மா ஹி யாசனாதி யாசனா ஹி ஏவங்ஸபா⁴வாதி.
Tattha evaṃdhammā hi yācanāti yācanā hi evaṃsabhāvāti.
ஸத்தா² ‘‘ந, பி⁴க்க²வே, லாளுதா³யீ இதா³னேவ ஸாரஜ்ஜப³ஹுலோ, புப்³பே³பி ஸாரஜ்ஜப³ஹுலோயேவா’’தி வத்வா இமங் த⁴ம்மதே³ஸனங் ஆஹரித்வா ஜாதகங் ஸமோதா⁴னேஸி – ‘‘ததா³ ராஜா ஆனந்தோ³, ஸோமத³த்தஸ்ஸ பிதா லாளுதா³யீ அஹோஸி, ஸோமத³த்தோ பன அஹமேவ அஹோஸி’’ந்தி.
Satthā ‘‘na, bhikkhave, lāḷudāyī idāneva sārajjabahulo, pubbepi sārajjabahuloyevā’’ti vatvā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā rājā ānando, somadattassa pitā lāḷudāyī ahosi, somadatto pana ahameva ahosi’’nti.
ஸோமத³த்தஜாதகவண்ணனா பட²மா.
Somadattajātakavaṇṇanā paṭhamā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / ஜாதகபாளி • Jātakapāḷi / 211. ஸோமத³த்தஜாதகங் • 211. Somadattajātakaṃ
