Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ជាតកបាឡិ • Jātakapāḷi |
៥០៥. សោមនស្សជាតកំ (៩)
505. Somanassajātakaṃ (9)
២១១.
211.
កោ តំ ហិំសតិ ហេឋេតិ, កិំ 1 ទុម្មនោ សោចសិ អប្បតីតោ;
Ko taṃ hiṃsati heṭheti, kiṃ 2 dummano socasi appatīto;
កស្សជ្ជ មាតាបិតរោ រុទន្តុ, ក្វជ្ជ សេតុ 3 និហតោ បថព្យា។
Kassajja mātāpitaro rudantu, kvajja setu 4 nihato pathabyā.
២១២.
212.
តុដ្ឋោស្មិ ទេវ តវ ទស្សនេន, ចិរស្សំ បស្សាមិ តំ ភូមិបាល;
Tuṭṭhosmi deva tava dassanena, cirassaṃ passāmi taṃ bhūmipāla;
អហិំសកោ រេណុមនុប្បវិស្ស, បុត្តេន តេ ហេឋយិតោស្មិ 5 ទេវ។
Ahiṃsako reṇumanuppavissa, puttena te heṭhayitosmi 6 deva.
២១៣.
213.
ហន្ត្វាន តំ សោមនស្សំ កុមារំ, ឆេត្វាន សីសំ វរមាហរន្តុ។
Hantvāna taṃ somanassaṃ kumāraṃ, chetvāna sīsaṃ varamāharantu.
២១៤.
214.
បេសិតា រាជិនោ ទូតា, កុមារំ ឯតទព្រវុំ;
Pesitā rājino dūtā, kumāraṃ etadabravuṃ;
ឥស្សរេន វិតិណ្ណោសិ, វធំ បត្តោសិ ខត្តិយ។
Issarena vitiṇṇosi, vadhaṃ pattosi khattiya.
២១៥.
215.
ស រាជបុត្តោ បរិទេវយន្តោ, ទសង្គុលិំ អញ្ជលិំ បគ្គហេត្វា;
Sa rājaputto paridevayanto, dasaṅguliṃ añjaliṃ paggahetvā;
អហម្បិ ឥច្ឆាមិ ជនិន្ទ ទដ្ឋុំ, ជីវំ មំ នេត្វា 11 បដិទស្សយេថ។
Ahampi icchāmi janinda daṭṭhuṃ, jīvaṃ maṃ netvā 12 paṭidassayetha.
២១៦.
216.
តស្ស តំ វចនំ សុត្វា, រញ្ញោ បុត្តំ អទស្សយុំ;
Tassa taṃ vacanaṃ sutvā, rañño puttaṃ adassayuṃ;
បុត្តោ ច បិតរំ ទិស្វា, ទូរតោវជ្ឈភាសថ។
Putto ca pitaraṃ disvā, dūratovajjhabhāsatha.
២១៧.
217.
អាគច្ឆុំ 13 ទោវារិកា ខគ្គពន្ធា, កាសាវិយា ហន្តុ មមំ ជនិន្ទ;
Āgacchuṃ 14 dovārikā khaggabandhā, kāsāviyā hantu mamaṃ janinda;
អក្ខាហិ មេ បុច្ឆិតោ ឯតមត្ថំ, អបរាធោ កោ និធ មមជ្ជ អត្ថិ។
Akkhāhi me pucchito etamatthaṃ, aparādho ko nidha mamajja atthi.
២១៨.
218.
សាយញ្ច បាតោ ឧទកំ សជាតិ, អគ្គិំ សទា បារិចរតប្បមត្តោ;
Sāyañca pāto udakaṃ sajāti, aggiṃ sadā pāricaratappamatto;
តំ តាទិសំ សំយតំ ព្រហ្មចារិំ, កស្មា តុវំ ព្រូសិ គហប្បតីតិ។
Taṃ tādisaṃ saṃyataṃ brahmacāriṃ, kasmā tuvaṃ brūsi gahappatīti.
២១៩.
219.
តាលា ច មូលា ច ផលា ច ទេវ, បរិគ្គហា វិវិធា សន្តិមស្ស;
Tālā ca mūlā ca phalā ca deva, pariggahā vividhā santimassa;
២២០.
220.
សច្ចំ ខោ ឯតំ វទសិ កុមារ, បរិគ្គហា វិវិធា សន្តិមស្ស;
Saccaṃ kho etaṃ vadasi kumāra, pariggahā vividhā santimassa;
តេ រក្ខតិ គោបយតប្បមត្តោ, ស 19 ព្រាហ្មណោ គហបតិ តេន ហោតិ។
Te rakkhati gopayatappamatto, sa 20 brāhmaṇo gahapati tena hoti.
២២១.
221.
សុណន្តុ មយ្ហំ បរិសា សមាគតា, សនេគមា ជានបទា ច សព្ពេ;
Suṇantu mayhaṃ parisā samāgatā, sanegamā jānapadā ca sabbe;
ពាលាយំ ពាលស្ស វចោ និសម្ម, អហេតុនា ឃាតយតេ មំ 21 ជនិន្ទោ។
Bālāyaṃ bālassa vaco nisamma, ahetunā ghātayate maṃ 22 janindo.
២២២.
222.
ទឡ្ហស្មិ មូលេ វិសដេ វិរូឡ្ហេ, ទុន្និក្កយោ វេឡុ បសាខជាតោ;
Daḷhasmi mūle visaṭe virūḷhe, dunnikkayo veḷu pasākhajāto;
វន្ទាមិ បាទានិ តវ 23 ជនិន្ទ, អនុជាន មំ បព្ពជិស្សាមិ ទេវ។
Vandāmi pādāni tava 24 janinda, anujāna maṃ pabbajissāmi deva.
២២៣.
223.
ភុញ្ជស្សុ ភោគេ វិបុលេ កុមារ, សព្ពញ្ច តេ ឥស្សរិយំ ទទាមិ;
Bhuñjassu bhoge vipule kumāra, sabbañca te issariyaṃ dadāmi;
អជ្ជេវ ត្វំ កុរូនំ ហោហិ រាជា, មា បព្ពជី បព្ពជ្ជា ហិ ទុក្ខា។
Ajjeva tvaṃ kurūnaṃ hohi rājā, mā pabbajī pabbajjā hi dukkhā.
២២៤.
224.
កិន្នូធ ទេវ តវមត្ថិ ភោគា, បុព្ពេវហំ 25 ទេវលោកេ រមិស្សំ;
Kinnūdha deva tavamatthi bhogā, pubbevahaṃ 26 devaloke ramissaṃ;
រូបេហិ សទ្ទេហិ អថោ រសេហិ, គន្ធេហិ ផស្សេហិ មនោរមេហិ។
Rūpehi saddehi atho rasehi, gandhehi phassehi manoramehi.
២២៥.
225.
តុវញ្ច 33 ពាលំ បរនេយ្យំ វិទិត្វា, ន តាទិសេ រាជកុលេ វសេយ្យំ។
Tuvañca 34 bālaṃ paraneyyaṃ viditvā, na tādise rājakule vaseyyaṃ.
២២៦.
226.
សចាហំ ពាលោ បរនេយ្យោ អស្មិ, ឯកាបរាធំ 35 ខម បុត្ត មយ្ហំ;
Sacāhaṃ bālo paraneyyo asmi, ekāparādhaṃ 36 khama putta mayhaṃ;
បុនបិ ចេ ឯទិសកំ ភវេយ្យ, យថាមតិំ សោមនស្ស ករោហិ។
Punapi ce edisakaṃ bhaveyya, yathāmatiṃ somanassa karohi.
២២៧.
227.
អនិសម្ម កតំ កម្មំ, អនវត្ថាយ ចិន្តិតំ;
Anisamma kataṃ kammaṃ, anavatthāya cintitaṃ;
ភេសជ្ជស្សេវ វេភង្គោ, វិបាកោ ហោតិ បាបកោ។
Bhesajjasseva vebhaṅgo, vipāko hoti pāpako.
២២៨.
228.
និសម្ម ច កតំ កម្មំ, សម្មាវត្ថាយ ចិន្តិតំ;
Nisamma ca kataṃ kammaṃ, sammāvatthāya cintitaṃ;
ភេសជ្ជស្សេវ សម្បត្តិ, វិបាកោ ហោតិ ភទ្រកោ។
Bhesajjasseva sampatti, vipāko hoti bhadrako.
២២៩.
229.
អលសោ គិហី កាមភោគី ន សាធុ, អសញ្ញតោ បព្ពជិតោ ន សាធុ;
Alaso gihī kāmabhogī na sādhu, asaññato pabbajito na sādhu;
រាជា ន សាធុ អនិសម្មការី, យោ បណ្ឌិតោ កោធនោ តំ ន សាធុ។
Rājā na sādhu anisammakārī, yo paṇḍito kodhano taṃ na sādhu.
២៣០.
230.
និសម្ម ខត្តិយោ កយិរា, នានិសម្ម ទិសម្បតិ;
Nisamma khattiyo kayirā, nānisamma disampati;
និសម្មការិនោ រាជ, យសោ កិត្តិ ច វឌ្ឍតិ។
Nisammakārino rāja, yaso kitti ca vaḍḍhati.
២៣១.
231.
និសម្ម ទណ្ឌំ បណយេយ្យ ឥស្សរោ, វេគា កតំ តប្បតិ ភូមិបាល;
Nisamma daṇḍaṃ paṇayeyya issaro, vegā kataṃ tappati bhūmipāla;
សម្មាបណីធី ច នរស្ស អត្ថា, អនានុតប្បា តេ ភវន្តិ បច្ឆា។
Sammāpaṇīdhī ca narassa atthā, anānutappā te bhavanti pacchā.
២៣២.
232.
អនានុតប្បានិ ហិ យេ ករោន្តិ, វិភជ្ជ កម្មាយតនានិ លោកេ;
Anānutappāni hi ye karonti, vibhajja kammāyatanāni loke;
វិញ្ញុប្បសត្ថានិ សុខុទ្រយានិ, ភវន្តិ ពុទ្ធានុមតានិ 37 តានិ។
Viññuppasatthāni sukhudrayāni, bhavanti buddhānumatāni 38 tāni.
២៣៣.
233.
អាគច្ឆុំ ទោវារិកា ខគ្គពន្ធា, កាសាវិយា ហន្តុ មមំ ជនិន្ទ;
Āgacchuṃ dovārikā khaggabandhā, kāsāviyā hantu mamaṃ janinda;
មាតុញ្ច 39 អង្កស្មិមហំ និសិន្នោ, អាកឌ្ឍិតោ សហសា តេហិ ទេវ។
Mātuñca 40 aṅkasmimahaṃ nisinno, ākaḍḍhito sahasā tehi deva.
២៣៤.
234.
កដុកញ្ហិ សម្ពាធំ សុកិច្ឆំ 41 បត្តោ, មធុរម្បិ យំ ជីវិតំ លទ្ធ រាជ;
Kaṭukañhi sambādhaṃ sukicchaṃ 42 patto, madhurampi yaṃ jīvitaṃ laddha rāja;
កិច្ឆេនហំ អជ្ជ វធា បមុត្តោ, បព្ពជ្ជមេវាភិមនោហមស្មិ។
Kicchenahaṃ ajja vadhā pamutto, pabbajjamevābhimanohamasmi.
២៣៥.
235.
បុត្តោ តវាយំ តរុណោ សុធម្មេ, អនុកម្បកោ សោមនស្សោ កុមារោ;
Putto tavāyaṃ taruṇo sudhamme, anukampako somanasso kumāro;
២៣៦.
236.
រមស្សុ ភិក្ខាចរិយាយ បុត្ត, និសម្ម ធម្មេសុ បរិព្ពជស្សុ;
Ramassu bhikkhācariyāya putta, nisamma dhammesu paribbajassu;
សព្ពេសុ ភូតេសុ និធាយ ទណ្ឌំ, អនិន្ទិតោ ព្រហ្មមុបេហិ ឋានំ។
Sabbesu bhūtesu nidhāya daṇḍaṃ, anindito brahmamupehi ṭhānaṃ.
២៣៧.
237.
អច្ឆេរ 47 រូបំ វត យាទិសញ្ច, ទុក្ខិតំ មំ ទុក្ខាបយសេ សុធម្មេ;
Acchera 48 rūpaṃ vata yādisañca, dukkhitaṃ maṃ dukkhāpayase sudhamme;
យាចស្សុ បុត្តំ ឥតិ វុច្ចមានា, ភិយ្យោវ ឧស្សាហយសេ កុមារំ។
Yācassu puttaṃ iti vuccamānā, bhiyyova ussāhayase kumāraṃ.
២៣៨.
238.
យេ វិប្បមុត្តា អនវជ្ជភោគិនោ 49, បរិនិព្ពុតា លោកមិមំ ចរន្តិ;
Ye vippamuttā anavajjabhogino 50, parinibbutā lokamimaṃ caranti;
តមរិយមគ្គំ បដិបជ្ជមានំ, ន ឧស្សហេ វារយិតុំ កុមារំ។
Tamariyamaggaṃ paṭipajjamānaṃ, na ussahe vārayituṃ kumāraṃ.
២៣៩.
239.
អទ្ធា ហវេ សេវិតព្ពា សបញ្ញា, ពហុស្សុតា យេ ពហុឋានចិន្តិនោ;
Addhā have sevitabbā sapaññā, bahussutā ye bahuṭhānacintino;
យេសាយំ សុត្វាន សុភាសិតានិ, អប្បោស្សុក្កា វីតសោកា សុធម្មាតិ។
Yesāyaṃ sutvāna subhāsitāni, appossukkā vītasokā sudhammāti.
សោមនស្សជាតកំ នវមំ។
Somanassajātakaṃ navamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ខុទ្ទកនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ជាតក-អដ្ឋកថា • Jātaka-aṭṭhakathā / [៥០៥] ៩. សោមនស្សជាតកវណ្ណនា • [505] 9. Somanassajātakavaṇṇanā