| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā |
๕. จมฺมกฺขนฺธโก
5. Cammakkhandhako
โสณโกฬิวิสกถาทิวณฺณนา
Soṇakoḷivisakathādivaṇṇanā
๒๔๒. จมฺมกฺขนฺธเก อุณฺณปาวารณนฺติ อุภโต โลมานิ อุฎฺฐาเปตฺวา กตํ อุณฺณมยํ ปาวารณํ, อุภโต กปฺปาสปิจุํ อุฎฺฐาเปตฺวา วีตปาวาโรปิ อตฺถิ, ตโต นิวตฺตนตฺถํ ‘‘อุณฺณปาวารณ’’นฺติ วุตฺตํฯ
242. Cammakkhandhake uṇṇapāvāraṇanti ubhato lomāni uṭṭhāpetvā kataṃ uṇṇamayaṃ pāvāraṇaṃ, ubhato kappāsapicuṃ uṭṭhāpetvā vītapāvāropi atthi, tato nivattanatthaṃ ‘‘uṇṇapāvāraṇa’’nti vuttaṃ.
อฑฺฒจนฺทปาสาเณติ โสปานมูเล อุปฑฺฒํ อโนฺต ปเวเสตฺวา ฐปิเต อฑฺฒปาสาเณฯ ปาฬิยํ วิหารปจฺฉายายนฺติ วิหารปจฺจเนฺต ฉายาย, วิหารสฺส วฑฺฒมานจฺฉายายนฺติปิ วทนฺติฯ
Aḍḍhacandapāsāṇeti sopānamūle upaḍḍhaṃ anto pavesetvā ṭhapite aḍḍhapāsāṇe. Pāḷiyaṃ vihārapacchāyāyanti vihārapaccante chāyāya, vihārassa vaḍḍhamānacchāyāyantipi vadanti.
๒๔๓. โภคาติ อุปโยคเตฺถ ปจฺจตฺตวจนํฯ อจฺจายตาติ อติอายตา ขรมุจฺฉนาฯ สรวตีติ มธุรสรสํยุตฺตาฯ อติสิถิลา มนฺทมุจฺฉนาฯ วีริยสมถนฺติ วีริยสมฺปยุตฺตสมถํฯ ตตฺถ จ นิมิตฺตํ คณฺหาหีติ ตสฺมิญฺจ สมภาเว สติ ยํ อาทาเส มุขนิมิตฺตํ วิย นิมิตฺตํ อุปฺปชฺชติ, ตํ สมถนิมิตฺตํ, วิปสฺสนานิมิตฺตํ, มคฺคนิมิตฺตํ, ผลนิมิตฺตญฺจ คณฺหาหิ นิพฺพเตฺตหีติ, เอวมสฺส อรหตฺตปริโยสานํ กมฺมฎฺฐานํ กถิตํฯ
243.Bhogāti upayogatthe paccattavacanaṃ. Accāyatāti atiāyatā kharamucchanā. Saravatīti madhurasarasaṃyuttā. Atisithilā mandamucchanā. Vīriyasamathanti vīriyasampayuttasamathaṃ. Tattha ca nimittaṃ gaṇhāhīti tasmiñca samabhāve sati yaṃ ādāse mukhanimittaṃ viya nimittaṃ uppajjati, taṃ samathanimittaṃ, vipassanānimittaṃ, magganimittaṃ, phalanimittañca gaṇhāhi nibbattehīti, evamassa arahattapariyosānaṃ kammaṭṭhānaṃ kathitaṃ.
๒๔๔. ฉฐานานีติ ฉ การณานิฯ อธิมุโตฺตติ ปฎิวิชฺฌิตฺวา ฐิโตฯ เนกฺขมฺมาธิมุโตฺตติอาทิ สพฺพํ อรหตฺตวเสน วุตฺตํฯ อรหตฺตญฺหิ สพฺพกิเลเสหิ นิกฺขนฺตตฺตา เนกฺขมฺมํ, เตเหว จ ปวิวิตฺตตฺตา ปวิเวโก, พฺยาปชฺชาภาวโต อพฺยาปชฺชํ, อุปาทานสฺส ขยเนฺต อุปฺปนฺนตฺตา อุปาทานกฺขโย, ตณฺหกฺขยเนฺต อุปฺปนฺนตฺตา ตณฺหกฺขโย, สโมฺมหาภาวโต อสโมฺมโหติ จ วุจฺจติฯ
244.Chaṭhānānīti cha kāraṇāni. Adhimuttoti paṭivijjhitvā ṭhito. Nekkhammādhimuttotiādi sabbaṃ arahattavasena vuttaṃ. Arahattañhi sabbakilesehi nikkhantattā nekkhammaṃ, teheva ca pavivittattā paviveko, byāpajjābhāvato abyāpajjaṃ, upādānassa khayante uppannattā upādānakkhayo, taṇhakkhayante uppannattā taṇhakkhayo, sammohābhāvato asammohoti ca vuccati.
เกวลํ สทฺธามตฺตกนฺติ เกวลํ ปฎิเวธปญฺญาย อสมฺมิสฺสํ สทฺธามตฺตกํฯ ปฎิจยนฺติ ปุนปฺปุนํ กรเณน วฑฺฒิํฯ วีตราคตฺตาติ มคฺคปฎิเวเธน ราคสฺส วิคตตฺตา เอว เนกฺขมฺมสงฺขาตํ อรหตฺตํ ปฎิวิชฺฌิตฺวา สจฺฉิกตฺวา ฐิโต โหติฯ เสสปเทสุปิ เอเสว นโยฯ ปวิเวกาธิมุโตฺตติ ‘‘ปวิเวเก อธิมุโตฺต อห’’นฺติ เอวํ อรหตฺตํ พฺยากโรตีติ อโตฺถฯ
Kevalaṃ saddhāmattakanti kevalaṃ paṭivedhapaññāya asammissaṃ saddhāmattakaṃ. Paṭicayanti punappunaṃ karaṇena vaḍḍhiṃ. Vītarāgattāti maggapaṭivedhena rāgassa vigatattā eva nekkhammasaṅkhātaṃ arahattaṃ paṭivijjhitvā sacchikatvā ṭhito hoti. Sesapadesupi eseva nayo. Pavivekādhimuttoti ‘‘paviveke adhimutto aha’’nti evaṃ arahattaṃ byākarotīti attho.
สีลพฺพตปรามาสนฺติ สีลญฺจ วตญฺจ ปรามสิตฺวา คหิตคฺคหณมตฺตํฯ สารโต ปจฺจาคจฺฉโนฺตติ สารภาเวน ชานโนฺตฯ อพฺยาปชฺชาธิมุโตฺตติ อพฺยาปชฺชํ อรหตฺตํ พฺยากโรติฯ
Sīlabbataparāmāsanti sīlañca vatañca parāmasitvā gahitaggahaṇamattaṃ. Sārato paccāgacchantoti sārabhāvena jānanto. Abyāpajjādhimuttoti abyāpajjaṃ arahattaṃ byākaroti.
อมิสฺสีกตนฺติ อมิสฺสกตํฯ กิเลสา หิ อารมฺมเณน สทฺธิํ จิตฺตํ มิสฺสํ กโรนฺติ, เตสํ อภาวา อมิสฺสีกตํฯ ภุสา วาตวุฎฺฐีติ พลววาตกฺขโนฺธฯ
Amissīkatanti amissakataṃ. Kilesā hi ārammaṇena saddhiṃ cittaṃ missaṃ karonti, tesaṃ abhāvā amissīkataṃ. Bhusā vātavuṭṭhīti balavavātakkhandho.
อุปาทานกฺขยสฺส จาติ อุปโยคเตฺถ สามิวจนํฯ ทิสฺวา อายตนุปฺปาทนฺติ จกฺขาทิอายตนานํ อุปฺปาทญฺจ วยญฺจ ทิสฺวาฯ จิตฺตํ วิมุจฺจตีติ อิมาย วิปสฺสนาปฎิปตฺติยา ผลสมาปตฺติวเสน จิตฺตํ วิมุจฺจติฯ
Upādānakkhayassa cāti upayogatthe sāmivacanaṃ. Disvā āyatanuppādanti cakkhādiāyatanānaṃ uppādañca vayañca disvā. Cittaṃ vimuccatīti imāya vipassanāpaṭipattiyā phalasamāpattivasena cittaṃ vimuccati.
โสณโกฬิวิสกถาทิวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Soṇakoḷivisakathādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวคฺคปาฬิ • Mahāvaggapāḷi / ๑๔๗. โสณโกฬิวิสวตฺถุ • 147. Soṇakoḷivisavatthu
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / มหาวคฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvagga-aṭṭhakathā
โสณโกฬิวิสวตฺถุกถา • Soṇakoḷivisavatthukathā
โสณสฺส ปพฺพชฺชากถา • Soṇassa pabbajjākathā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā
โสณโกฬิวิสวตฺถุกถาวณฺณนา • Soṇakoḷivisavatthukathāvaṇṇanā
โสณสฺส ปพฺพชฺชากถาวณฺณนา • Soṇassa pabbajjākathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā
โสณโกฬิวิสวตฺถุกถาวณฺณนา • Soṇakoḷivisavatthukathāvaṇṇanā
โสณสฺสปพฺพชฺชากถาวณฺณนา • Soṇassapabbajjākathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / ๑๔๗. โสณโกฬิวิสวตฺถุกถา • 147. Soṇakoḷivisavatthukathā
