| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අපදාන-අට්‌ඨකථා • Apadāna-aṭṭhakathā |
2. සොණකොළිවිසත්‌ථෙරඅපදානවණ්‌ණනා
2. Soṇakoḷivisattheraapadānavaṇṇanā
අනොමදස්‌සිස්‌ස මුනිනොතිආදිකං ආයස්‌මතො කොළිවිසත්‌ථෙරස්‌ස අපදානං. අයම්‌පි පුරිමබුද්‌ධෙසු කතාධිකාරො තත්‌ථ තත්‌ථ භවෙ විවට්‌ටූපනිස්‌සයානි පුඤ්‌ඤානි උපචිනන්‌තො අනොමදස්‌සිස්‌ස භගවතො කාලෙ එකස්‌මිං කුලගෙහෙ නිබ්‌බත්‌තො වයප්‌පත්‌තො පුත්‌තදාරෙහි වඩ්‌ඪිතො විභවසම්‌පන්‌නො භගවතො චඞ්‌කමනත්‌ථාය සොභනං චඞ්‌කමං කාරෙත්‌වා සුධාපරිකම්‌මං කාරෙත්‌වා ආදාසතලමිව සමං විජ්‌ජොතමානං කත්‌වා දීපධූපපුප්‌ඵාදීහි සජ්‌ජෙත්‌වා භගවතො නිය්‍යාදෙත්‌වා බුද්‌ධප්‌පමුඛං භික්‌ඛුසඞ්‌ඝං පණීතෙනාහාරෙන පූජෙසි. සො එවං යාවජීවං පුඤ්‌ඤානි කත්‌වා තතො චවිත්‌වා දෙවලොකෙ නිබ්‌බත්‌තො. තත්‌ථ පාළියා වුත්‌තනයෙන දිබ්‌බසම්‌පත්‌තිං අනුභවිත්‌වා අන්‌තරා ඔක්‌කාකකුලප්‌පසුතොති තං සබ්‌බං පාළියා වුත්‌තානුසාරෙන වෙදිතබ්‌බං. පච්‌ඡිමභවෙ පන කොලියරාජවංසෙ ජාතො වයප්‌පත්‌තො කොටිඅග්‌ඝනකස්‌ස කණ්‌ණපිළන්‌ධනස්‌ස ධාරිතත්‌තා කොටිකණ්‌ණොති, කුටිකණ්‌ණොති ච පාකටො අහොසි. සො භගවති පසන්‌නො ධම්‌මං සුත්‌වා පටිලද්‌ධසද්‌ධො පබ්‌බජිත්‌වා විපස්‌සනං වඩ්‌ඪෙත්‌වා නචිරස්‌සෙව අරහත්‌තං පාපුණි.
Anomadassissamuninotiādikaṃ āyasmato koḷivisattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto anomadassissa bhagavato kāle ekasmiṃ kulagehe nibbatto vayappatto puttadārehi vaḍḍhito vibhavasampanno bhagavato caṅkamanatthāya sobhanaṃ caṅkamaṃ kāretvā sudhāparikammaṃ kāretvā ādāsatalamiva samaṃ vijjotamānaṃ katvā dīpadhūpapupphādīhi sajjetvā bhagavato niyyādetvā buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ paṇītenāhārena pūjesi. So evaṃ yāvajīvaṃ puññāni katvā tato cavitvā devaloke nibbatto. Tattha pāḷiyā vuttanayena dibbasampattiṃ anubhavitvā antarā okkākakulappasutoti taṃ sabbaṃ pāḷiyā vuttānusārena veditabbaṃ. Pacchimabhave pana koliyarājavaṃse jāto vayappatto koṭiagghanakassa kaṇṇapiḷandhanassa dhāritattā koṭikaṇṇoti, kuṭikaṇṇoti ca pākaṭo ahosi. So bhagavati pasanno dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā nacirasseva arahattaṃ pāpuṇi.
25. සො අරහා හුත්‌වා අත්‌තනො පුබ්‌බකම්‌මං සරිත්‌වා සොමනස්‌සජාතො පුබ්‌බචරිතාපදානං පකාසෙන්‌තො අනොමදස්‌සිස්‌ස මුනිනොතිආදිමාහ. තත්‌ථ අනොමදස්‌සිස්‌සාති අනොමං අලාමකං සුන්‌දරං දස්‌සනං ද්‌වත්‌තිංසමහාපුරිසලක්‌ඛණපටිමණ්‌ඩිතත්‌තා බ්‍යාමප්‌පභාමණ්‌ඩලොපසොභිතත්‌තා ආරොහපරිණාහෙන සමන්‌නාගතත්‌තා ච දස්‌සනීයං සරීරං යස්‌ස භගවතො සො අනොමදස්‌සී, තස්‌ස අනොමදස්‌සිස්‌ස මුනිනොති අත්‌ථො. තාදිනොති ඉට්‌ඨානිට්‌ඨෙසු අකම්‌පියසභාවස්‌ස. සුධාය ලෙපනං කත්‌වාති සුධාය අවලිත්‌තං කත්‌වා දීපධූපපුප්‌ඵධජපටාකාදීහි ච අලඞ්‌කතං චඞ්‌කමං කාරයිං අකාසින්‌ති අත්‌ථො. සෙසගාථානං අත්‌ථො පාළියා අනුසාරෙන සුවිඤ්‌ඤෙය්‍යොව.
25. So arahā hutvā attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento anomadassissa muninotiādimāha. Tattha anomadassissāti anomaṃ alāmakaṃ sundaraṃ dassanaṃ dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇapaṭimaṇḍitattā byāmappabhāmaṇḍalopasobhitattā ārohapariṇāhena samannāgatattā ca dassanīyaṃ sarīraṃ yassa bhagavato so anomadassī, tassa anomadassissa muninoti attho. Tādinoti iṭṭhāniṭṭhesu akampiyasabhāvassa. Sudhāya lepanaṃ katvāti sudhāya avalittaṃ katvā dīpadhūpapupphadhajapaṭākādīhi ca alaṅkataṃ caṅkamaṃ kārayiṃ akāsinti attho. Sesagāthānaṃ attho pāḷiyā anusārena suviññeyyova.
35. පරිවාරසම්‌පත්‌තිධනසම්‌පත්‌තිසඞ්‌ඛාතං යසං ධාරෙතීති යසොධරො, සබ්‌බෙ එතෙ සත්‌තසත්‌තතිචක්‌කවත්‌තිරාජානො යසොධරනාමෙන එකනාමකාති සම්‌බන්‌ධො.
35. Parivārasampattidhanasampattisaṅkhātaṃ yasaṃ dhāretīti yasodharo, sabbe ete sattasattaticakkavattirājāno yasodharanāmena ekanāmakāti sambandho.
52. අඞ්‌ගීරසොති අඞ්‌ගතො සරීරතො නිග්‌ගතා රස්‌මි යස්‌ස සො අඞ්‌ගීරසො, ඡන්‌දදොසමොහභයාගතීහි වා පාපාචාරවසෙන වා චතුරාපායං න ගච්‌ඡතීති නාගො, මහන්‌තො පූජිතො ච සො නාගො චෙති මහානාගො. සෙසං උත්‌තානත්‌ථමෙවාති.
52.Aṅgīrasoti aṅgato sarīrato niggatā rasmi yassa so aṅgīraso, chandadosamohabhayāgatīhi vā pāpācāravasena vā caturāpāyaṃ na gacchatīti nāgo, mahanto pūjito ca so nāgo ceti mahānāgo. Sesaṃ uttānatthamevāti.
කොළිවිසත්‌ථෙරඅපදානවණ්‌ණනා සමත්‌තා.
Koḷivisattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්‌දකනිකාය • Khuddakanikāya / අපදානපාළි • Apadānapāḷi / 2. සොණකොළිවිසත්‌ථෙරඅපදානං • 2. Soṇakoḷivisattheraapadānaṃ
