Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මහාවග්‌ගපාළි • Mahāvaggapāḷi

    5. චම්‌මක්‌ඛන්‌ධකො

    5. Cammakkhandhako

    147. සොණකොළිවිසවත්‌ථු

    147. Soṇakoḷivisavatthu

    242. තෙන සමයෙන බුද්‌ධො භගවා රාජගහෙ විහරති ගිජ්‌ඣකූටෙ පබ්‌බතෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන රාජා මාගධො සෙනියො බිම්‌බිසාරො අසීතියා ගාමසහස්‌සෙසු ඉස්‌සරියාධිපච්‌චං රජ්‌ජං කාරෙති. තෙන ඛො පන සමයෙන චම්‌පායං සොණො නාම කොළිවිසො 1 සෙට්‌ඨිපුත්‌තො සුඛුමාලො හොති. තස්‌ස පාදතලෙසු ලොමානි ජාතානි හොන්‌ති. අථ ඛො රාජා මාගධො සෙනියො බිම්‌බිසාරො තානි අසීති ගාමිකසහස්‌සානි සන්‌නිපාතාපෙත්‌වා කෙනචිදෙව කරණීයෙන සොණස්‌ස කොළිවිසස්‌ස සන්‌තිකෙ දූතං පාහෙසි – ආගච්‌ඡතු සොණො, ඉච්‌ඡාමි සොණස්‌ස ආගතන්‌ති. අථ ඛො සොණස්‌ස කොළිවිසස්‌ස මාතාපිතරො සොණං කොළිවිසං එතදවොචුං – ‘‘රාජා තෙ, තාත සොණ, පාදෙ දක්‌ඛිතුකාමො. මා ඛො ත්‌වං, තාත සොණ, යෙන රාජා තෙන පාදෙ අභිප්‌පසාරෙය්‍යාසි. රඤ්‌ඤො පුරතො පල්‌ලඞ්‌කෙන නිසීද. නිසින්‌නස්‌ස තෙ රාජා පාදෙ දක්‌ඛිස්‌සතී’’ති. අථ ඛො සොණං කොළිවිසං සිවිකාය ආනෙසුං. අථ ඛො සොණො කොළිවිසො යෙන රාජා මාගධො සෙනියො බිම්‌බිසාරො තෙනුපසඞ්‌කමි, උපසඞ්‌කමිත්‌වා රාජානං මාගධං සෙනියං බිම්‌බිසාරං අභිවාදෙත්‌වා රඤ්‌ඤො පුරතො පල්‌ලඞ්‌කෙන නිසීදි. අද්‌දසා ඛො රාජා මාගධො සෙනියො බිම්‌බිසාරො සොණස්‌ස කොළිවිසස්‌ස පාදතලෙසු ලොමානි ජාතානි. අථ ඛො රාජා මාගධො සෙනියො බිම්‌බිසාරො තානි අසීති ගාමිකසහස්‌සානි දිට්‌ඨධම්‌මිකෙ අත්‌ථෙ අනුසාසිත්‌වා උය්‍යොජෙසි – ‘‘තුම්‌හෙ ඛ්‌වත්‌ථ, භණෙ, මයා දිට්‌ඨධම්‌මිකෙ අත්‌ථෙ අනුසාසිතා; ගච්‌ඡථ, තං භගවන්‌තං පයිරුපාසථ; සො නො භගවා සම්‌පරායිකෙ අත්‌ථෙ අනුසාසිස්‌සතී’’ති.

    242. Tena samayena buddho bhagavā rājagahe viharati gijjhakūṭe pabbate. Tena kho pana samayena rājā māgadho seniyo bimbisāro asītiyā gāmasahassesu issariyādhipaccaṃ rajjaṃ kāreti. Tena kho pana samayena campāyaṃ soṇo nāma koḷiviso 2 seṭṭhiputto sukhumālo hoti. Tassa pādatalesu lomāni jātāni honti. Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro tāni asīti gāmikasahassāni sannipātāpetvā kenacideva karaṇīyena soṇassa koḷivisassa santike dūtaṃ pāhesi – āgacchatu soṇo, icchāmi soṇassa āgatanti. Atha kho soṇassa koḷivisassa mātāpitaro soṇaṃ koḷivisaṃ etadavocuṃ – ‘‘rājā te, tāta soṇa, pāde dakkhitukāmo. Mā kho tvaṃ, tāta soṇa, yena rājā tena pāde abhippasāreyyāsi. Rañño purato pallaṅkena nisīda. Nisinnassa te rājā pāde dakkhissatī’’ti. Atha kho soṇaṃ koḷivisaṃ sivikāya ānesuṃ. Atha kho soṇo koḷiviso yena rājā māgadho seniyo bimbisāro tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā rājānaṃ māgadhaṃ seniyaṃ bimbisāraṃ abhivādetvā rañño purato pallaṅkena nisīdi. Addasā kho rājā māgadho seniyo bimbisāro soṇassa koḷivisassa pādatalesu lomāni jātāni. Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro tāni asīti gāmikasahassāni diṭṭhadhammike atthe anusāsitvā uyyojesi – ‘‘tumhe khvattha, bhaṇe, mayā diṭṭhadhammike atthe anusāsitā; gacchatha, taṃ bhagavantaṃ payirupāsatha; so no bhagavā samparāyike atthe anusāsissatī’’ti.

    අථ ඛො තානි අසීති ගාමිකසහස්‌සානි යෙන ගිජ්‌ඣකූටො පබ්‌බතො තෙනුපසඞ්‌කමිංසු. තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්‌මා සාගතො භගවතො උපට්‌ඨාකො හොති. අථ ඛො තානි අසීති ගාමිකසහස්‌සානි යෙනායස්‌මා සාගතො තෙනුපසඞ්‌කමිංසු, උපසඞ්‌කමිත්‌වා ආයස්‌මන්‌තං සාගතං එතදවොචුං – ‘‘ඉමානි, භන්‌තෙ, අසීති ගාමිකසහස්‌සානි ඉධූපසඞ්‌කන්‌තානි භගවන්‌තං දස්‌සනාය; සාධු මයං, භන්‌තෙ, ලභෙය්‍යාම භගවන්‌තං දස්‌සනායා’’ති. ‘‘තෙන හි තුම්‌හෙ ආයස්‌මන්‌තො මුහුත්‌තං ඉධෙව තාව හොථ, යාවාහං භගවන්‌තං පටිවෙදෙමී’’ති. අථ ඛො ආයස්‌මා සාගතො තෙසං අසීතියා ගාමිකසහස්‌සානං පුරතො පෙක්‌ඛමානානං පාටිකාය නිමුජ්‌ජිත්‌වා භගවතො පුරතො උම්‌මුජ්‌ජිත්‌වා භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘ඉමානි, භන්‌තෙ, අසීති ගාමිකසහස්‌සානි ඉධූපසඞ්‌කන්‌තානි භගවන්‌තං දස්‌සනාය; යස්‌ස දානි, භන්‌තෙ, භගවා කාලං මඤ්‌ඤතී’’ති. ‘‘තෙන හි ත්‌වං, සාගත, විහාරපච්‌ඡායායං ආසනං පඤ්‌ඤපෙහී’’ති. ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’ති ඛො ආයස්‌මා සාගතො භගවතො පටිස්‌සුණිත්‌වා පීඨං ගහෙත්‌වා භගවතො පුරතො නිමුජ්‌ජිත්‌වා තෙසං අසීතියා ගාමිකසහස්‌සානං පුරතො පෙක්‌ඛමානානං පාටිකාය උම්‌මුජ්‌ජිත්‌වා විහාරපච්‌ඡායායං ආසනං පඤ්‌ඤපෙති. අථ ඛො භගවා විහාරා නික්‌ඛමිත්‌වා විහාරපච්‌ඡායායං පඤ්‌ඤත්‌තෙ ආසනෙ නිසීදි. අථ ඛො තානි අසීති ගාමිකසහස්‌සානි යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමිංසු, උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදිංසු. අථ ඛො තානි අසීති ගාමිකසහස්‌සානි ආයස්‌මන්‌තංයෙව සාගතං සමන්‌නාහරන්‌ති, නො තථා භගවන්‌තං. අථ ඛො භගවා තෙසං අසීතියා ගාමිකසහස්‌සානං චෙතසා චෙතොපරිවිතක්‌කමඤ්‌ඤාය ආයස්‌මන්‌තං සාගතං ආමන්‌තෙසි – ‘‘තෙන හි ත්‌වං, සාගත, භිය්‍යොසොමත්‌තාය උත්‌තරිමනුස්‌සධම්‌මං ඉද්‌ධිපාටිහාරියං දස්‌සෙහී’’ති. ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’ති ඛො ආයස්‌මා සාගතො භගවතො පටිස්‌සුණිත්‌වා වෙහාසං අබ්‌භුග්‌ගන්‌ත්‌වා ආකාසෙ අන්‌තලික්‌ඛෙ චඞ්‌කමතිපි, තිට්‌ඨතිපි, නිසීදතිපි, සෙය්‍යම්‌පි කප්‌පෙති, ධූමායතිපි 3 පජ්‌ජලතිපි, අන්‌තරධායතිපි. අථ ඛො ආයස්‌මා සාගතො ආකාසෙ අන්‌තලික්‌ඛෙ අනෙකවිහිතං උත්‌තරිමනුස්‌සධම්‌මං ඉද්‌ධිපාටිහාරියං දස්‌සෙත්‌වා භගවතො පාදෙසු සිරසා නිපතිත්‌වා භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘සත්‌ථා මෙ, භන්‌තෙ, භගවා; සාවකොහමස්‌මි. සත්‌ථා මෙ, භන්‌තෙ, භගවා; සාවකොහමස්‌මී’’ති. අථ ඛො තානි අසීති ගාමිකසහස්‌සානි ‘‘අච්‌ඡරියං වත භො! අබ්‌භුතං වත භො! සාවකොපි නාම එවං මහිද්‌ධිකො භවිස්‌සති, එවං මහානුභාවො, අහො නූන සත්‌ථා’’ති භගවන්‌තංයෙව සමන්‌නාහරන්‌ති, නො තථා ආයස්‌මන්‌තං සාගතං.

    Atha kho tāni asīti gāmikasahassāni yena gijjhakūṭo pabbato tenupasaṅkamiṃsu. Tena kho pana samayena āyasmā sāgato bhagavato upaṭṭhāko hoti. Atha kho tāni asīti gāmikasahassāni yenāyasmā sāgato tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ sāgataṃ etadavocuṃ – ‘‘imāni, bhante, asīti gāmikasahassāni idhūpasaṅkantāni bhagavantaṃ dassanāya; sādhu mayaṃ, bhante, labheyyāma bhagavantaṃ dassanāyā’’ti. ‘‘Tena hi tumhe āyasmanto muhuttaṃ idheva tāva hotha, yāvāhaṃ bhagavantaṃ paṭivedemī’’ti. Atha kho āyasmā sāgato tesaṃ asītiyā gāmikasahassānaṃ purato pekkhamānānaṃ pāṭikāya nimujjitvā bhagavato purato ummujjitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘imāni, bhante, asīti gāmikasahassāni idhūpasaṅkantāni bhagavantaṃ dassanāya; yassa dāni, bhante, bhagavā kālaṃ maññatī’’ti. ‘‘Tena hi tvaṃ, sāgata, vihārapacchāyāyaṃ āsanaṃ paññapehī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā sāgato bhagavato paṭissuṇitvā pīṭhaṃ gahetvā bhagavato purato nimujjitvā tesaṃ asītiyā gāmikasahassānaṃ purato pekkhamānānaṃ pāṭikāya ummujjitvā vihārapacchāyāyaṃ āsanaṃ paññapeti. Atha kho bhagavā vihārā nikkhamitvā vihārapacchāyāyaṃ paññatte āsane nisīdi. Atha kho tāni asīti gāmikasahassāni yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Atha kho tāni asīti gāmikasahassāni āyasmantaṃyeva sāgataṃ samannāharanti, no tathā bhagavantaṃ. Atha kho bhagavā tesaṃ asītiyā gāmikasahassānaṃ cetasā cetoparivitakkamaññāya āyasmantaṃ sāgataṃ āmantesi – ‘‘tena hi tvaṃ, sāgata, bhiyyosomattāya uttarimanussadhammaṃ iddhipāṭihāriyaṃ dassehī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā sāgato bhagavato paṭissuṇitvā vehāsaṃ abbhuggantvā ākāse antalikkhe caṅkamatipi, tiṭṭhatipi, nisīdatipi, seyyampi kappeti, dhūmāyatipi 4 pajjalatipi, antaradhāyatipi. Atha kho āyasmā sāgato ākāse antalikkhe anekavihitaṃ uttarimanussadhammaṃ iddhipāṭihāriyaṃ dassetvā bhagavato pādesu sirasā nipatitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘satthā me, bhante, bhagavā; sāvakohamasmi. Satthā me, bhante, bhagavā; sāvakohamasmī’’ti. Atha kho tāni asīti gāmikasahassāni ‘‘acchariyaṃ vata bho! Abbhutaṃ vata bho! Sāvakopi nāma evaṃ mahiddhiko bhavissati, evaṃ mahānubhāvo, aho nūna satthā’’ti bhagavantaṃyeva samannāharanti, no tathā āyasmantaṃ sāgataṃ.

    අථ ඛො භගවා තෙසං අසීතියා ගාමිකසහස්‌සානං චෙතසා චෙතොපරිවිතක්‌කමඤ්‌ඤාය අනුපුබ්‌බිං කථං කථෙසි, සෙය්‍යථිදං – දානකථං සීලකථං සග්‌ගකථං , කාමානං ආදීනවං ඔකාරං සංකිලෙසං, නෙක්‌ඛම්‌මෙ ආනිසංසං පකාසෙසි. යදා තෙ භගවා අඤ්‌ඤාසි කල්‌ලචිත්‌තෙ, මුදුචිත්‌තෙ, විනීවරණචිත්‌තෙ, උදග්‌ගචිත්‌තෙ, පසන්‌නචිත්‌තෙ, අථ යා බුද්‌ධානං සාමුක්‌කංසිකා ධම්‌මදෙසනා, තං පකාසෙසි – දුක්‌ඛං, සමුදයං, නිරොධං, මග්‌ගං. සෙය්‍යථාපි නාම සුද්‌ධං වත්‌ථං අපගතකාළකං සම්‌මදෙව රජනං පටිග්‌ගණ්‌හෙය්‍ය, එවමෙවං තෙසං අසීතියා ගාමිකසහස්‌සානං තස්‌මිංයෙව ආසනෙ විරජං වීතමලං ධම්‌මචක්‌ඛුං උදපාදි – ‘‘යංකිඤ්‌චි සමුදයධම්‌මං, සබ්‌බං තං නිරොධධම්‌ම’’න්‌ති. තෙ දිට්‌ඨධම්‌මා පත්‌තධම්‌මා විදිතධම්‌මා පරියොගාළ්‌හධම්‌මා තිණ්‌ණවිචිකිච්‌ඡා විගතකථංකථා වෙසාරජ්‌ජප්‌පත්‌තා අපරප්‌පච්‌චයා සත්‌ථුසාසනෙ භගවන්‌තං එතදවොචුං – ‘‘අභික්‌කන්‌තං, භන්‌තෙ, අභික්‌කන්‌තං, භන්‌තෙ. සෙය්‍යථාපි, භන්‌තෙ, නික්‌කුජ්‌ජිතං වා උක්‌කුජ්‌ජෙය්‍ය, පටිච්‌ඡන්‌නං වා විවරෙය්‍ය, මූළ්‌හස්‌ස වා මග්‌ගං ආචික්‌ඛෙය්‍ය, අන්‌ධකාරෙ වා තෙලපජ්‌ජොතං ධාරෙය්‍ය – ‘‘චක්‌ඛුමන්‌තො රූපානි දක්‌ඛන්‌තී’’ති, එවමෙවං භගවතා අනෙකපරියායෙන ධම්‌මො පකාසිතො. එතෙ මයං, භන්‌තෙ, භගවන්‌තං සරණං ගච්‌ඡාම. ධම්‌මඤ්‌ච, භික්‌ඛුසඞ්‌ඝඤ්‌ච. උපාසකෙ නො භගවා ධාරෙතු අජ්‌ජතග්‌ගෙ පාණුපෙතෙ සරණං ගතෙ’’ති.

    Atha kho bhagavā tesaṃ asītiyā gāmikasahassānaṃ cetasā cetoparivitakkamaññāya anupubbiṃ kathaṃ kathesi, seyyathidaṃ – dānakathaṃ sīlakathaṃ saggakathaṃ , kāmānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṃkilesaṃ, nekkhamme ānisaṃsaṃ pakāsesi. Yadā te bhagavā aññāsi kallacitte, muducitte, vinīvaraṇacitte, udaggacitte, pasannacitte, atha yā buddhānaṃ sāmukkaṃsikā dhammadesanā, taṃ pakāsesi – dukkhaṃ, samudayaṃ, nirodhaṃ, maggaṃ. Seyyathāpi nāma suddhaṃ vatthaṃ apagatakāḷakaṃ sammadeva rajanaṃ paṭiggaṇheyya, evamevaṃ tesaṃ asītiyā gāmikasahassānaṃ tasmiṃyeva āsane virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi – ‘‘yaṃkiñci samudayadhammaṃ, sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’’nti. Te diṭṭhadhammā pattadhammā viditadhammā pariyogāḷhadhammā tiṇṇavicikicchā vigatakathaṃkathā vesārajjappattā aparappaccayā satthusāsane bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘abhikkantaṃ, bhante, abhikkantaṃ, bhante. Seyyathāpi, bhante, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – ‘‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’’ti, evamevaṃ bhagavatā anekapariyāyena dhammo pakāsito. Ete mayaṃ, bhante, bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāma. Dhammañca, bhikkhusaṅghañca. Upāsake no bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupete saraṇaṃ gate’’ti.

    සොණස්‌ස පබ්‌බජ්‌ජා

    Soṇassa pabbajjā

    243. අථ ඛො සොණස්‌ස කොළිවිසස්‌ස එතදහොසි ‘‘යථා යථා ඛො අහං භගවතා ධම්‌මං දෙසිතං ආජානාමි, නයිදං සුකරං අගාරං අජ්‌ඣාවසතා එකන්‌තපරිපුණ්‌ණං එකන්‌තපරිසුද්‌ධං සඞ්‌ඛලිඛිතං බ්‍රහ්‌මචරියං චරිතුං; යංනූනාහං කෙසමස්‌සුං ඔහාරෙත්‌වා කාසායානි වත්‌ථානි අච්‌ඡාදෙත්‌වා අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජෙය්‍ය’’න්‌ති. අථ ඛො තානි අසීති ගාමිකසහස්‌සානි භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දිත්‌වා අනුමොදිත්‌වා උට්‌ඨායාසනා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා පදක්‌ඛිණං කත්‌වා පක්‌කමිසුං. අථ ඛො සොණො කොළිවිසො අචිරපක්‌කන්‌තෙසු තෙසු අසීතියා ගාමිකසහස්‌සෙසු යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි, උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො සොණො කොළිවිසො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘යථා යථාහං, භන්‌තෙ, භගවතා ධම්‌මං දෙසිතං ආජානාමි, නයිදං සුකරං අගාරං අජ්‌ඣාවසතා එකන්‌තපරිපුණ්‌ණං එකන්‌තපරිසුද්‌ධං සඞ්‌ඛලිඛිතං බ්‍රහ්‌මචරියං චරිතුං. ඉච්‌ඡාමහං, භන්‌තෙ, කෙසමස්‌සුං ඔහාරෙත්‌වා කාසායානි වත්‌ථානි අච්‌ඡාදෙත්‌වා අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිතුං. පබ්‌බාජෙතු මං, භන්‌තෙ, භගවා’’ති. අලත්‌ථ ඛො සොණො කොළිවිසො භගවතො සන්‌තිකෙ පබ්‌බජ්‌ජං, අලත්‌ථ උපසම්‌පදං. අචිරුපසම්‌පන්‌නො ච පනායස්‌මා සොණො සීතවනෙ විහරති. තස්‌ස අච්‌චාරද්‌ධවීරියස්‌ස චඞ්‌කමතො පාදා භිජ්‌ජිංසු. චඞ්‌කමො ලොහිතෙන ඵුටො හොති, සෙය්‍යථාපි ගවාඝාතනං. 5 අථ ඛො ආයස්‌මතො සොණස්‌ස රහොගතස්‌ස පටිසල්‌ලීනස්‌ස එවං චෙතසො පරිවිතක්‌කො උදපාදි – ‘‘යෙ ඛො කෙචි භගවතො සාවකා ආරද්‌ධවීරියා විහරන්‌ති, අහං තෙසං අඤ්‌ඤතරො. අථ ච පන මෙ නානුපාදාය ආසවෙහි චිත්‌තං විමුච්‌චති. සංවිජ්‌ජන්‌ති ඛො පන මෙ කුලෙ භොගා; සක්‌කා භොගෙ ච භුඤ්‌ජිතුං, පුඤ්‌ඤානි ච කාතුං. යංනූනාහං හීනායාවත්‌තිත්‌වා භොගෙ ච භුඤ්‌ජෙය්‍යං, පුඤ්‌ඤානි ච කරෙය්‍ය’’න්‌ති. අථ ඛො භගවා ආයස්‌මතො සොණස්‌ස චෙතසා චෙතොපරිවිතක්‌කමඤ්‌ඤාය – සෙය්‍යථාපි නාම බලවා පුරිසො සමිඤ්‌ජිතං වා බාහං පසාරෙය්‍ය, පසාරිතං වා බාහං සමිඤ්‌ජෙය්‍ය එවමෙව – ගිජ්‌ඣකූටෙ පබ්‌බතෙ අන්‌තරහිතො සීතවනෙ පාතුරහොසි. අථ ඛො භගවා සම්‌බහුලෙහි භික්‌ඛූහි සද්‌ධිං සෙනාසනචාරිකං ආහිණ්‌ඩන්‌තො යෙනායස්‌මතො සොණස්‌ස චඞ්‌කමො තෙනුපසඞ්‌කමි. අද්‌දසා ඛො භගවා ආයස්‌මතො සොණස්‌ස චඞ්‌කමං ලොහිතෙන ඵුටං, දිස්‌වාන භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි – ‘‘කස්‌ස න්‌වායං, භික්‌ඛවෙ, චඞ්‌කමො ලොහිතෙන ඵුටො, සෙය්‍යථාපි ගවාඝාතන’’න්‌ති? ‘‘ආයස්‌මතො, භන්‌තෙ, සොණස්‌ස අච්‌චාරද්‌ධවීරියස්‌ස චඞ්‌කමතො පාදා භිජ්‌ජිංසු. තස්‌සායං චඞ්‌කමො ලොහිතෙන ඵුටො, සෙය්‍යථාපි ගවාඝාතන’’න්‌ති.

    243. Atha kho soṇassa koḷivisassa etadahosi ‘‘yathā yathā kho ahaṃ bhagavatā dhammaṃ desitaṃ ājānāmi, nayidaṃ sukaraṃ agāraṃ ajjhāvasatā ekantaparipuṇṇaṃ ekantaparisuddhaṃ saṅkhalikhitaṃ brahmacariyaṃ carituṃ; yaṃnūnāhaṃ kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyya’’nti. Atha kho tāni asīti gāmikasahassāni bhagavato bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkamisuṃ. Atha kho soṇo koḷiviso acirapakkantesu tesu asītiyā gāmikasahassesu yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho soṇo koḷiviso bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘yathā yathāhaṃ, bhante, bhagavatā dhammaṃ desitaṃ ājānāmi, nayidaṃ sukaraṃ agāraṃ ajjhāvasatā ekantaparipuṇṇaṃ ekantaparisuddhaṃ saṅkhalikhitaṃ brahmacariyaṃ carituṃ. Icchāmahaṃ, bhante, kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajituṃ. Pabbājetu maṃ, bhante, bhagavā’’ti. Alattha kho soṇo koḷiviso bhagavato santike pabbajjaṃ, alattha upasampadaṃ. Acirupasampanno ca panāyasmā soṇo sītavane viharati. Tassa accāraddhavīriyassa caṅkamato pādā bhijjiṃsu. Caṅkamo lohitena phuṭo hoti, seyyathāpi gavāghātanaṃ. 6 Atha kho āyasmato soṇassa rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘ye kho keci bhagavato sāvakā āraddhavīriyā viharanti, ahaṃ tesaṃ aññataro. Atha ca pana me nānupādāya āsavehi cittaṃ vimuccati. Saṃvijjanti kho pana me kule bhogā; sakkā bhoge ca bhuñjituṃ, puññāni ca kātuṃ. Yaṃnūnāhaṃ hīnāyāvattitvā bhoge ca bhuñjeyyaṃ, puññāni ca kareyya’’nti. Atha kho bhagavā āyasmato soṇassa cetasā cetoparivitakkamaññāya – seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya evameva – gijjhakūṭe pabbate antarahito sītavane pāturahosi. Atha kho bhagavā sambahulehi bhikkhūhi saddhiṃ senāsanacārikaṃ āhiṇḍanto yenāyasmato soṇassa caṅkamo tenupasaṅkami. Addasā kho bhagavā āyasmato soṇassa caṅkamaṃ lohitena phuṭaṃ, disvāna bhikkhū āmantesi – ‘‘kassa nvāyaṃ, bhikkhave, caṅkamo lohitena phuṭo, seyyathāpi gavāghātana’’nti? ‘‘Āyasmato, bhante, soṇassa accāraddhavīriyassa caṅkamato pādā bhijjiṃsu. Tassāyaṃ caṅkamo lohitena phuṭo, seyyathāpi gavāghātana’’nti.

    අථ ඛො භගවා යෙනායස්‌මතො සොණස්‌ස විහාරො තෙනුපසඞ්‌කමි, උපසඞ්‌කමිත්‌වා පඤ්‌ඤත්‌තෙ ආසනෙ නිසීදි. ආයස්‌මාපි ඛො සොණො භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නං ඛො ආයස්‌මන්‌තං සොණං භගවා එතදවොච – ‘‘නනු තෙ, සොණ, රහොගතස්‌ස පටිසල්‌ලීනස්‌ස එවං චෙතසො පරිවිතක්‌කො උදපාදි – ‘යෙ ඛො කෙචි භගවතො සාවකා ආරද්‌ධවීරියා විහරන්‌ති, අහං තෙසං අඤ්‌ඤතරො. අථ ච පන මෙ නානුපාදාය ආසවෙහි චිත්‌තං විමුච්‌චති. සංවිජ්‌ජන්‌ති ඛො පන මෙ කුලෙ භොගා; සක්‌කා භොගෙ ච භුඤ්‌ජිතුං, පුඤ්‌ඤානි ච කාතුං. යංනූනාහං හීනායාවත්‌තිත්‌වා භොගෙ ච භුඤ්‌ජෙය්‍යං, පුඤ්‌ඤානි ච කරෙය්‍ය’’’න්‌ති? ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’ති . ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, සොණ, කුසලො ත්‌වං පුබ්‌බෙ අගාරිකභූතො වීණාය තන්‌තිස්‌සරෙ’’ති? ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’ති. ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, සොණ, යදා තෙ වීණාය තන්‌තියො අච්‌චායතා හොන්‌ති, අපි නු තෙ වීණා තස්‌මිං සමයෙ සරවතී වා හොති, කම්‌මඤ්‌ඤා වා’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්‌තෙ’’ති. ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, සොණ, යදා තෙ වීණාය තන්‌තියො අතිසිථිලා හොන්‌ති, අපි නු තෙ වීණා තස්‌මිං සමයෙ සරවතී වා හොති, කම්‌මඤ්‌ඤා වා’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්‌තෙ’’ති. ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, සොණ, යදා තෙ වීණාය තන්‌තියො නෙව අච්‌චායතා හොන්‌ති නාතිසිථිලා, සමෙ ගුණෙ පතිට්‌ඨිතා, අපි නු තෙ වීණා තස්‌මිං සමයෙ සරවතී වා හොති, කම්‌මඤ්‌ඤා වා’’ති? ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’ති. ‘‘එවමෙව ඛො, සොණ, අච්‌චාරද්‌ධවීරියං උද්‌ධච්‌චාය සංවත්‌තති , අතිලීනවීරියං කොසජ්‌ජාය සංවත්‌තති. තස්‌මාතිහ ත්‌වං, සොණ, වීරියසමතං අධිට්‌ඨහ, ඉන්‌ද්‍රියානඤ්‌ච සමතං පටිවිජ්‌ඣ, තත්‌ථ ච නිමිත්‌තං ගණ්‌හාහී’’ති. ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’ති ඛො ආයස්‌මා සොණො භගවතො පච්‌චස්‌සොසි. අථ ඛො භගවා ආයස්‌මන්‌තං සොණං ඉමිනා ඔවාදෙන ඔවදිත්‌වා – සෙය්‍යථාපි නාම බලවා පුරිසො සම්‌මිඤ්‌ජිතං වා බාහං පසාරෙය්‍ය, පසාරිතං වා බාහං සමිඤ්‌ජෙය්‍ය එවමෙව – සීතවනෙ ආයස්‌මතො සොණස්‌ස සම්‌මුඛෙ අන්‌තරහිතො ගිජ්‌ඣකූටෙ පබ්‌බතෙ පාතුරහොසි. අථ ඛො ආයස්‌මා සොණො අපරෙන සමයෙන වීරියසමතං අධිට්‌ඨාසි, ඉන්‌ද්‍රියානඤ්‌ච සමතං පටිවිජ්‌ඣි, තත්‌ථ ච නිමිත්‌තං අග්‌ගහෙසි. අථ ඛො ආයස්‌මා සොණො, එකො වූපකට්‌ඨො අප්‌පමත්‌තො ආතාපී පහිතත්‌තො විහරන්‌තො, න චිරස්‌සෙව – යස්‌සත්‌ථාය කුලපුත්‌තා සම්‌මදෙව අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජන්‌ති – තදනුත්‌තරං බ්‍රහ්‌මචරියපරියොසානං දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා උපසම්‌පජ්‌ජ විහාසි. ‘ඛීණා ජාති, වුසිතං බ්‍රහ්‌මචරියං, කතං කරණීයං, නාපරං ඉත්‌ථත්‌තායා’ති අභිඤ්‌ඤාසි. අඤ්‌ඤතරො ච පනායස්‌මා සොණො අරහතං අහොසි.

    Atha kho bhagavā yenāyasmato soṇassa vihāro tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Āyasmāpi kho soṇo bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ soṇaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘nanu te, soṇa, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘ye kho keci bhagavato sāvakā āraddhavīriyā viharanti, ahaṃ tesaṃ aññataro. Atha ca pana me nānupādāya āsavehi cittaṃ vimuccati. Saṃvijjanti kho pana me kule bhogā; sakkā bhoge ca bhuñjituṃ, puññāni ca kātuṃ. Yaṃnūnāhaṃ hīnāyāvattitvā bhoge ca bhuñjeyyaṃ, puññāni ca kareyya’’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’ti . ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, soṇa, kusalo tvaṃ pubbe agārikabhūto vīṇāya tantissare’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’ti. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, soṇa, yadā te vīṇāya tantiyo accāyatā honti, api nu te vīṇā tasmiṃ samaye saravatī vā hoti, kammaññā vā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’ti. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, soṇa, yadā te vīṇāya tantiyo atisithilā honti, api nu te vīṇā tasmiṃ samaye saravatī vā hoti, kammaññā vā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’ti. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, soṇa, yadā te vīṇāya tantiyo neva accāyatā honti nātisithilā, same guṇe patiṭṭhitā, api nu te vīṇā tasmiṃ samaye saravatī vā hoti, kammaññā vā’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’ti. ‘‘Evameva kho, soṇa, accāraddhavīriyaṃ uddhaccāya saṃvattati , atilīnavīriyaṃ kosajjāya saṃvattati. Tasmātiha tvaṃ, soṇa, vīriyasamataṃ adhiṭṭhaha, indriyānañca samataṃ paṭivijjha, tattha ca nimittaṃ gaṇhāhī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā soṇo bhagavato paccassosi. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ soṇaṃ iminā ovādena ovaditvā – seyyathāpi nāma balavā puriso sammiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya evameva – sītavane āyasmato soṇassa sammukhe antarahito gijjhakūṭe pabbate pāturahosi. Atha kho āyasmā soṇo aparena samayena vīriyasamataṃ adhiṭṭhāsi, indriyānañca samataṃ paṭivijjhi, tattha ca nimittaṃ aggahesi. Atha kho āyasmā soṇo, eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto viharanto, na cirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti – tadanuttaraṃ brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsi. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti abhiññāsi. Aññataro ca panāyasmā soṇo arahataṃ ahosi.

    244. අථ ඛො ආයස්‌මතො සොණස්‌ස අරහත්‌තප්‌පත්‌තස්‌ස එතදහොසි – ‘‘යංනූනාහං භගවතො සන්‌තිකෙ අඤ්‌ඤං බ්‍යාකරෙය්‍ය’’න්‌ති. අථ ඛො ආයස්‌මා සොණො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි, උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො ආයස්‌මා සොණො භගවන්‌තං එතදවොච – යො සො, භන්‌තෙ, භික්‌ඛු අරහං ඛීණාසවො වුසිතවා කතකරණීයො ඔහිතභාරො අනුප්‌පත්‌තසදත්‌ථො පරික්‌ඛීණභවසඤ්‌ඤොජනො සම්‌මදඤ්‌ඤා විමුත්‌තො, සො ඡට්‌ඨානානි අධිමුත්‌තො හොති – නෙක්‌ඛම්‌මාධිමුත්‌තො හොති, පවිවෙකාධිමුත්‌තො හොති, අබ්‍යාපජ්‌ජාධිමුත්‌තො හොති, උපාදානක්‌ඛයාධිමුත්‌තො හොති, තණ්‌හක්‌ඛයාධිමුත්‌තො හොති , අසම්‌මොහාධිමුත්‌තො හොති.

    244. Atha kho āyasmato soṇassa arahattappattassa etadahosi – ‘‘yaṃnūnāhaṃ bhagavato santike aññaṃ byākareyya’’nti. Atha kho āyasmā soṇo yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā soṇo bhagavantaṃ etadavoca – yo so, bhante, bhikkhu arahaṃ khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaññojano sammadaññā vimutto, so chaṭṭhānāni adhimutto hoti – nekkhammādhimutto hoti, pavivekādhimutto hoti, abyāpajjādhimutto hoti, upādānakkhayādhimutto hoti, taṇhakkhayādhimutto hoti , asammohādhimutto hoti.

    ‘‘සියා ඛො පන, භන්‌තෙ, ඉධෙකච්‌චස්‌ස ආයස්‌මතො එවමස්‌ස – ‘කෙවලං සද්‌ධාමත්‌තකං නූන අයමායස්‌මා නිස්‌සාය නෙක්‌ඛම්‌මාධිමුත්‌තො’ති, න ඛො පනෙතං, භන්‌තෙ, එවං දට්‌ඨබ්‌බං. ඛීණාසවො, භන්‌තෙ, භික්‌ඛු, වුසිතවා, කතකරණීයො, කරණීයමත්‌තානං අසමනුපස්‌සන්‌තො කතස්‌ස වා පටිචයං ඛයා රාගස්‌ස වීතරාගත්‌තා නෙක්‌ඛම්‌මාධිමුත්‌තො හොති, ඛයා දොසස්‌ස වීතදොසත්‌තා නෙක්‌ඛම්‌මාධිමුත්‌තො හොති, ඛයා මොහස්‌ස වීතමොහත්‌තා නෙක්‌ඛම්‌මාධිමුත්‌තො හොති.

    ‘‘Siyā kho pana, bhante, idhekaccassa āyasmato evamassa – ‘kevalaṃ saddhāmattakaṃ nūna ayamāyasmā nissāya nekkhammādhimutto’ti, na kho panetaṃ, bhante, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Khīṇāsavo, bhante, bhikkhu, vusitavā, katakaraṇīyo, karaṇīyamattānaṃ asamanupassanto katassa vā paṭicayaṃ khayā rāgassa vītarāgattā nekkhammādhimutto hoti, khayā dosassa vītadosattā nekkhammādhimutto hoti, khayā mohassa vītamohattā nekkhammādhimutto hoti.

    ‘‘සියා ඛො පන, භන්‌තෙ, ඉධෙකච්‌චස්‌ස ආයස්‌මතො එවමස්‌ස – ‘ලාභසක්‌කාරසිලොකං නූන අයමායස්‌මා නිකාමයමානො පවිවෙකාධිමුත්‌තො’ති. න ඛො පනෙතං, භන්‌තෙ, එවං දට්‌ඨබ්‌බං. ඛීණාසවො, භන්‌තෙ, භික්‌ඛු, වුසිතවා, කතකරණීයො, කරණීයමත්‌තානං 7 අසමනුපස්‌සන්‌තො කතස්‌ස වා පටිචයං, ඛයා රාගස්‌ස වීතරාගත්‌තා පවිවෙකාධිමුත්‌තො හොති, ඛයා දොසස්‌ස වීතදොසත්‌තා පවිවෙකාධිමුත්‌තො හොති, ඛයා මොහස්‌ස වීතමොහත්‌තා පවිවෙකාධිමුත්‌තො හොති.

    ‘‘Siyā kho pana, bhante, idhekaccassa āyasmato evamassa – ‘lābhasakkārasilokaṃ nūna ayamāyasmā nikāmayamāno pavivekādhimutto’ti. Na kho panetaṃ, bhante, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Khīṇāsavo, bhante, bhikkhu, vusitavā, katakaraṇīyo, karaṇīyamattānaṃ 8 asamanupassanto katassa vā paṭicayaṃ, khayā rāgassa vītarāgattā pavivekādhimutto hoti, khayā dosassa vītadosattā pavivekādhimutto hoti, khayā mohassa vītamohattā pavivekādhimutto hoti.

    ‘‘සියා ඛො පන, භන්‌තෙ, ඉධෙකච්‌චස්‌ස ආයස්‌මතො එවමස්‌ස – ‘සීලබ්‌බතපරාමාසං නූන අයමායස්‌මා සාරතො පච්‌චාගච්‌ඡන්‌තො අබ්‍යාපජ්‌ජාධිමුත්‌තො’ති. න ඛො පනෙතං, භන්‌තෙ, එවං දට්‌ඨබ්‌බං. ඛීණාසවො, භන්‌තෙ, භික්‌ඛු, වුසිතවා, කතකරණීයො, කරණීයමත්‌තානං අසමනුපස්‌සන්‌තො කතස්‌ස වා පටිචයං, ඛයා රාගස්‌ස වීතරාගත්‌තා අබ්‍යාපජ්‌ජාධිමුත්‌තො හොති, ඛයා දොසස්‌ස වීතදොසත්‌තා අබ්‍යාපජ්‌ජාධිමුත්‌තො හොති, ඛයා මොහස්‌ස වීතමොහත්‌තා අබ්‍යාපජ්‌ජාධිමුත්‌තො හොති.

    ‘‘Siyā kho pana, bhante, idhekaccassa āyasmato evamassa – ‘sīlabbataparāmāsaṃ nūna ayamāyasmā sārato paccāgacchanto abyāpajjādhimutto’ti. Na kho panetaṃ, bhante, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Khīṇāsavo, bhante, bhikkhu, vusitavā, katakaraṇīyo, karaṇīyamattānaṃ asamanupassanto katassa vā paṭicayaṃ, khayā rāgassa vītarāgattā abyāpajjādhimutto hoti, khayā dosassa vītadosattā abyāpajjādhimutto hoti, khayā mohassa vītamohattā abyāpajjādhimutto hoti.

    ‘‘ඛයා රාගස්‌ස වීතරාගත්‌තා උපාදානක්‌ඛයාධිමුත්‌තො හොති, ඛයා දොසස්‌ස වීතදොසත්‌තා උපාදානක්‌ඛයාධිමුත්‌තො හොති, ඛයා මොහස්‌ස වීතමොහත්‌තා උපාදානක්‌ඛයාධිමුත්‌තො හොති.

    ‘‘Khayā rāgassa vītarāgattā upādānakkhayādhimutto hoti, khayā dosassa vītadosattā upādānakkhayādhimutto hoti, khayā mohassa vītamohattā upādānakkhayādhimutto hoti.

    ‘‘ඛයා රාගස්‌ස වීතරාගත්‌තා තණ්‌හක්‌ඛයාධිමුත්‌තො හොති, ඛයා දොසස්‌ස වීතදොසත්‌තා තණ්‌හක්‌ඛයාධිමුත්‌තො හොති, ඛයා මොහස්‌ස වීතමොහත්‌තා තණ්‌හක්‌ඛයාධිමුත්‌තො හොති.

    ‘‘Khayā rāgassa vītarāgattā taṇhakkhayādhimutto hoti, khayā dosassa vītadosattā taṇhakkhayādhimutto hoti, khayā mohassa vītamohattā taṇhakkhayādhimutto hoti.

    ‘‘ඛයා රාගස්‌ස වීතරාගත්‌තා අසම්‌මොහාධිමුත්‌තො හොති, ඛයා දොසස්‌ස වීතදොසත්‌තා අසම්‌මොහාධිමුත්‌තො හොති, ඛයා මොහස්‌ස වීතමොහත්‌තා අසම්‌මොහාධිමුත්‌තො හොති.

    ‘‘Khayā rāgassa vītarāgattā asammohādhimutto hoti, khayā dosassa vītadosattā asammohādhimutto hoti, khayā mohassa vītamohattā asammohādhimutto hoti.

    ‘‘එවං සම්‌මා විමුත්‌තචිත්‌තස්‌ස, භන්‌තෙ, භික්‌ඛුනො භුසා චෙපි චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤෙය්‍යා රූපා චක්‌ඛුස්‌ස ආපාථං ආගච්‌ඡන්‌ති, නෙවස්‌ස චිත්‌තං පරියාදියන්‌ති. අමිස්‌සීකතමෙවස්‌ස චිත්‌තං හොති, ඨිතං, ආනෙඤ්‌ජප්‌පත්‌තං, වයඤ්‌චස්‌සානුපස්‌සති. භුසා චෙපි සොතවිඤ්‌ඤෙය්‍යා සද්‌දා…පෙ.… ඝානවිඤ්‌ඤෙය්‍යා ගන්‌ධා… ජිව්‌හාවිඤ්‌ඤෙය්‍යා රසා… කායවිඤ්‌ඤෙය්‍යා ඵොට්‌ඨබ්‌බා… මනොවිඤ්‌ඤෙය්‍යා ධම්‌මා මනස්‌ස ආපාථං ආගච්‌ඡන්‌ති, නෙවස්‌ස චිත්‌තං පරියාදියන්‌ති; අමිස්‌සීකතමෙවස්‌ස චිත්‌තං හොති, ඨිතං, ආනෙඤ්‌ජප්‌පත්‌තං, වයඤ්‌චස්‌සානුපස්‌සති. සෙය්‍යථාපි, භන්‌තෙ, සෙලො පබ්‌බතො අච්‌ඡිද්‌දො අසුසිරො එකග්‌ඝනො, පුරත්‌ථිමාය චෙපි දිසාය ආගච්‌ඡෙය්‍ය භුසා වාතවුට්‌ඨි, නෙව නං සඞ්‌කම්‌පෙය්‍ය න සම්‌පකම්‌පෙය්‍ය න සම්‌පවෙධෙය්‍ය; පච්‌ඡිමාය චෙපි දිසාය ආගච්‌ඡෙය්‍ය භුසා වාතවුට්‌ඨි…පෙ.… උත්‌තරාය චෙපි දිසාය…පෙ.… දක්‌ඛිණාය චෙපි දිසාය ආගච්‌ඡෙය්‍ය භුසා වාතවුට්‌ඨි, නෙව නං සඞ්‌කම්‌පෙය්‍ය න සම්‌පකම්‌පෙය්‍ය න සම්‌පවෙධෙය්‍ය, එවමෙව ඛො, භන්‌තෙ, එවං සම්‌මා විමුත්‌තචිත්‌තස්‌ස භික්‌ඛුනො භුසා චෙපි චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤෙය්‍යා රූපා චක්‌ඛුස්‌ස ආපාථං ආගච්‌ඡන්‌ති, නෙවස්‌ස චිත්‌තං පරියාදියන්‌ති; අමිස්‌සීකතමෙවස්‌ස චිත්‌තං හොති, ඨිතං, ආනෙඤ්‌ජප්‌පත්‌තං, වයඤ්‌චස්‌සානුපස්‌සති. භුසා චෙපි සොතවිඤ්‌ඤෙය්‍යා සද්‌දා…පෙ.… ඝානවිඤ්‌ඤෙය්‍යා ගන්‌ධා… ජිව්‌හාවිඤ්‌ඤෙය්‍යා රසා… කායවිඤ්‌ඤෙය්‍යා ඵොට්‌ඨබ්‌බා… මනොවිඤ්‌ඤෙය්‍යා ධම්‌මා මනස්‌ස ආපාථං ආගච්‌ඡන්‌ති, නෙවස්‌ස චිත්‌තං පරියාදියන්‌ති; අමිස්‌සීකතමෙවස්‌ස චිත්‌තං හොති, ඨිතං, ආනෙඤ්‌ජප්‌පත්‌තං, වයඤ්‌චස්‌සානුපස්‌සතී’’ති.

    ‘‘Evaṃ sammā vimuttacittassa, bhante, bhikkhuno bhusā cepi cakkhuviññeyyā rūpā cakkhussa āpāthaṃ āgacchanti, nevassa cittaṃ pariyādiyanti. Amissīkatamevassa cittaṃ hoti, ṭhitaṃ, āneñjappattaṃ, vayañcassānupassati. Bhusā cepi sotaviññeyyā saddā…pe… ghānaviññeyyā gandhā… jivhāviññeyyā rasā… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā… manoviññeyyā dhammā manassa āpāthaṃ āgacchanti, nevassa cittaṃ pariyādiyanti; amissīkatamevassa cittaṃ hoti, ṭhitaṃ, āneñjappattaṃ, vayañcassānupassati. Seyyathāpi, bhante, selo pabbato acchiddo asusiro ekagghano, puratthimāya cepi disāya āgaccheyya bhusā vātavuṭṭhi, neva naṃ saṅkampeyya na sampakampeyya na sampavedheyya; pacchimāya cepi disāya āgaccheyya bhusā vātavuṭṭhi…pe… uttarāya cepi disāya…pe… dakkhiṇāya cepi disāya āgaccheyya bhusā vātavuṭṭhi, neva naṃ saṅkampeyya na sampakampeyya na sampavedheyya, evameva kho, bhante, evaṃ sammā vimuttacittassa bhikkhuno bhusā cepi cakkhuviññeyyā rūpā cakkhussa āpāthaṃ āgacchanti, nevassa cittaṃ pariyādiyanti; amissīkatamevassa cittaṃ hoti, ṭhitaṃ, āneñjappattaṃ, vayañcassānupassati. Bhusā cepi sotaviññeyyā saddā…pe… ghānaviññeyyā gandhā… jivhāviññeyyā rasā… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā… manoviññeyyā dhammā manassa āpāthaṃ āgacchanti, nevassa cittaṃ pariyādiyanti; amissīkatamevassa cittaṃ hoti, ṭhitaṃ, āneñjappattaṃ, vayañcassānupassatī’’ti.

    නෙක්‌ඛම්‌මං අධිමුත්‌තස්‌ස, පවිවෙකඤ්‌ච චෙතසො;

    Nekkhammaṃ adhimuttassa, pavivekañca cetaso;

    අබ්‍යාපජ්‌ජාධිමුත්‌තස්‌ස, උපාදානක්‌ඛයස්‌ස ච.

    Abyāpajjādhimuttassa, upādānakkhayassa ca.

    තණ්‌හක්‌ඛයාධිමුත්‌තස්‌ස , අසම්‌මොහඤ්‌ච චෙතසො;

    Taṇhakkhayādhimuttassa , asammohañca cetaso;

    දිස්‌වා ආයතනුප්‌පාදං, සම්‌මා චිත්‌තං විමුච්‌චති.

    Disvā āyatanuppādaṃ, sammā cittaṃ vimuccati.

    තස්‌ස සම්‌මාවිමුත්‌තස්‌ස, සන්‌තචිත්‌තස්‌ස භික්‌ඛුනො;

    Tassa sammāvimuttassa, santacittassa bhikkhuno;

    කතස්‌ස පටිචයො නත්‌ථි, කරණීයං න විජ්‌ජති.

    Katassa paṭicayo natthi, karaṇīyaṃ na vijjati.

    සෙලො යථා එකග්‌ඝනො, වාතෙන න සමීරති;

    Selo yathā ekagghano, vātena na samīrati;

    එවං රූපා රසා සද්‌දා, ගන්‌ධා ඵස්‌සා ච කෙවලා.

    Evaṃ rūpā rasā saddā, gandhā phassā ca kevalā.

    ඉට්‌ඨා ධම්‌මා අනිට්‌ඨා ච, න පවෙධෙන්‌ති තාදිනො;

    Iṭṭhā dhammā aniṭṭhā ca, na pavedhenti tādino;

    ඨිතං චිත්‌තං විප්‌පමුත්‌තං, වයඤ්‌චස්‌සානුපස්‌සතීති.

    Ṭhitaṃ cittaṃ vippamuttaṃ, vayañcassānupassatīti.

    සොණකොළිවිසවත්‌ථු නිට්‌ඨිතං.

    Soṇakoḷivisavatthu niṭṭhitaṃ.







    Footnotes:
    1. කොළිවීසො (සී.)
    2. koḷivīso (sī.)
    3. ධූපායතිපි (සී.), පධූපායතිපි (ස්‍යා.)
    4. dhūpāyatipi (sī.), padhūpāyatipi (syā.)
    5. ඉතො පරං යාව ඉමස්‌ස වත්‌ථුස්‌ස අවසානං තාව පාඨො අ. නි. 6.55 ආදයො
    6. ito paraṃ yāva imassa vatthussa avasānaṃ tāva pāṭho a. ni. 6.55 ādayo
    7. කරණීයං අත්‌තනො (අඞ්‌ගුත්‌තරපාළියං)
    8. karaṇīyaṃ attano (aṅguttarapāḷiyaṃ)



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvagga-aṭṭhakathā
    සොණකොළිවිසවත්‌ථුකථා • Soṇakoḷivisavatthukathā
    සොණස්‌ස පබ්‌බජ්‌ජාකථා • Soṇassa pabbajjākathā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā
    සොණකොළිවිසවත්‌ථුකථාවණ්‌ණනා • Soṇakoḷivisavatthukathāvaṇṇanā
    සොණස්‌ස පබ්‌බජ්‌ජාකථාවණ්‌ණනා • Soṇassa pabbajjākathāvaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā
    සොණකොළිවිසවත්‌ථුකථාවණ්‌ණනා • Soṇakoḷivisavatthukathāvaṇṇanā
    සොණස්‌සපබ්‌බජ්‌ජාකථාවණ්‌ණනා • Soṇassapabbajjākathāvaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / සොණකොළිවිසකථාදිවණ්‌ණනා • Soṇakoḷivisakathādivaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 147. සොණකොළිවිසවත්‌ථුකථා • 147. Soṇakoḷivisavatthukathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact