Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ชาตกปาฬิ • Jātakapāḷi

    ๕๓๒. โสณนนฺทชาตกํ (๒)

    532. Soṇanandajātakaṃ (2)

    ๙๒.

    92.

    ‘‘เทวตา นุสิ คนฺธโพฺพ, อทุ 1 สโกฺก ปุรินฺทโท;

    ‘‘Devatā nusi gandhabbo, adu 2 sakko purindado;

    มนุสฺสภูโต อิทฺธิมา, กถํ ชาเนมุ ตํ มยํ’’ฯ

    Manussabhūto iddhimā, kathaṃ jānemu taṃ mayaṃ’’.

    ๙๓.

    93.

    ‘‘นาปิ เทโว น คนฺธโพฺพ, นาปิ สโกฺก ปุรินฺทโท;

    ‘‘Nāpi devo na gandhabbo, nāpi sakko purindado;

    มนุสฺสภูโต อิทฺธิมา, เอวํ ชานาหิ ภารธ’’ 3

    Manussabhūto iddhimā, evaṃ jānāhi bhāradha’’ 4.

    ๙๔.

    94.

    ‘‘กตรูปมิทํ โภโต 5, เวยฺยาวจฺจํ อนปฺปกํ;

    ‘‘Katarūpamidaṃ bhoto 6, veyyāvaccaṃ anappakaṃ;

    เทวมฺหิ วสฺสมานมฺหิ, อโนวสฺสํ ภวํ อกาฯ

    Devamhi vassamānamhi, anovassaṃ bhavaṃ akā.

    ๙๕.

    95.

    ‘‘ตโต วาตาตเป โฆเร, สีตจฺฉายํ ภวํ อกา;

    ‘‘Tato vātātape ghore, sītacchāyaṃ bhavaṃ akā;

    ตโต อมิตฺตมเชฺฌสุ 7, สรตาณํ ภวํ อกาฯ

    Tato amittamajjhesu 8, saratāṇaṃ bhavaṃ akā.

    ๙๖.

    96.

    ‘‘ตโต ผีตานิ รฎฺฐานิ, วสิโน เต ภวํ อกา;

    ‘‘Tato phītāni raṭṭhāni, vasino te bhavaṃ akā;

    ตโต เอกสตํ ขเตฺย, อนุยเนฺต 9 ภวํ อกาฯ

    Tato ekasataṃ khatye, anuyante 10 bhavaṃ akā.

    ๙๗.

    97.

    ‘‘ปตีตาสฺสุ มยํ โภโต, วท ตํ 11 ภญฺช 12 มิจฺฉสิ;

    ‘‘Patītāssu mayaṃ bhoto, vada taṃ 13 bhañja 14 micchasi;

    หตฺถิยานํ อสฺสรถํ, นาริโย จ อลงฺกตา;

    Hatthiyānaṃ assarathaṃ, nāriyo ca alaṅkatā;

    นิเวสนานิ รมฺมานิ, มยํ โภโต ททามเสฯ

    Nivesanāni rammāni, mayaṃ bhoto dadāmase.

    ๙๘.

    98.

    ‘‘อถ วเงฺค 15 วา มคเธ, มยํ โภโต ททามเส;

    ‘‘Atha vaṅge 16 vā magadhe, mayaṃ bhoto dadāmase;

    อถ วา อสฺสกาวนฺตี 17, สุมนา ทมฺม เต มยํฯ

    Atha vā assakāvantī 18, sumanā damma te mayaṃ.

    ๙๙.

    99.

    ‘‘อุปฑฺฒํ วาปิ รชฺชสฺส, มยํ โภโต ททามเส;

    ‘‘Upaḍḍhaṃ vāpi rajjassa, mayaṃ bhoto dadāmase;

    สเจ เต อโตฺถ รเชฺชน, อนุสาส ยทิจฺฉสิ’’ฯ

    Sace te attho rajjena, anusāsa yadicchasi’’.

    ๑๐๐.

    100.

    ‘‘น เม อโตฺถปิ รเชฺชน, นคเรน ธเนน วา;

    ‘‘Na me atthopi rajjena, nagarena dhanena vā;

    อโถปิ ชนปเทน, อโตฺถ มยฺหํ น วิชฺชติฯ

    Athopi janapadena, attho mayhaṃ na vijjati.

    ๑๐๑.

    101.

    ‘‘โภโตว รเฎฺฐ วิชิเต, อรเญฺญ อตฺถิ อสฺสโม;

    ‘‘Bhotova raṭṭhe vijite, araññe atthi assamo;

    ปิตา มยฺหํ ชเนตฺตี จ, อุโภ สมฺมนฺติ อสฺสเมฯ

    Pitā mayhaṃ janettī ca, ubho sammanti assame.

    ๑๐๒.

    102.

    ‘‘เตสาหํ 19 ปุพฺพาจริเยสุ, ปุญฺญํ น ลภามิ กาตเว;

    ‘‘Tesāhaṃ 20 pubbācariyesu, puññaṃ na labhāmi kātave;

    ภวนฺตํ อชฺฌาวรํ กตฺวา, โสณํ 21 ยาเจมุ สํวรํ’’ฯ

    Bhavantaṃ ajjhāvaraṃ katvā, soṇaṃ 22 yācemu saṃvaraṃ’’.

    ๑๐๓.

    103.

    ‘‘กโรมิ เต ตํ วจนํ, ยํ มํ ภณสิ พฺราหฺมณ;

    ‘‘Karomi te taṃ vacanaṃ, yaṃ maṃ bhaṇasi brāhmaṇa;

    เอตญฺจ โข โน อกฺขาหิ, กีวโนฺต โหนฺตุ ยาจกา’’ฯ

    Etañca kho no akkhāhi, kīvanto hontu yācakā’’.

    ๑๐๔.

    104.

    ‘‘ปโรสตํ ชานปทา, มหาสาลา จ พฺราหฺมณา;

    ‘‘Parosataṃ jānapadā, mahāsālā ca brāhmaṇā;

    อิเม จ ขตฺติยา สเพฺพ, อภิชาตา ยสสฺสิโน;

    Ime ca khattiyā sabbe, abhijātā yasassino;

    ภวญฺจ ราชา มโนโช, อลํ เหสฺสนฺติ ยาจกา’’ฯ

    Bhavañca rājā manojo, alaṃ hessanti yācakā’’.

    ๑๐๕.

    105.

    ‘‘หตฺถี อเสฺส จ โยเชนฺตุ, รถํ สนฺนยฺห สารถิ 23;

    ‘‘Hatthī asse ca yojentu, rathaṃ sannayha sārathi 24;

    อาพนฺธนานิ คณฺหาถ, ปาทาสุสฺสารยทฺธเช 25;

    Ābandhanāni gaṇhātha, pādāsussārayaddhaje 26;

    อสฺสมํ ตํ คมิสฺสามิ, ยตฺถ สมฺมติ โกสิโย’’ฯ

    Assamaṃ taṃ gamissāmi, yattha sammati kosiyo’’.

    ๑๐๖.

    106.

    ‘‘ตโต จ ราชา ปายาสิ, เสนาย จตุรงฺคินี;

    ‘‘Tato ca rājā pāyāsi, senāya caturaṅginī;

    อคมา อสฺสมํ รมฺมํ, ยตฺถ สมฺมติ โกสิโย’’ฯ

    Agamā assamaṃ rammaṃ, yattha sammati kosiyo’’.

    ๑๐๗.

    107.

    ‘‘กสฺส กาทมฺพโย 27 กาโช, เวหาสํ จตุรงฺคุลํ;

    ‘‘Kassa kādambayo 28 kājo, vehāsaṃ caturaṅgulaṃ;

    อํสํ อสมฺผุสํ เอติ, อุทหาราย 29 คจฺฉโต’’ฯ

    Aṃsaṃ asamphusaṃ eti, udahārāya 30 gacchato’’.

    ๑๐๘.

    108.

    ‘‘อหํ โสโณ มหาราช, ตาปโส สหิตพฺพโต 31;

    ‘‘Ahaṃ soṇo mahārāja, tāpaso sahitabbato 32;

    ภรามิ มาตาปิตโร, รตฺตินฺทิวมตนฺทิโตฯ

    Bharāmi mātāpitaro, rattindivamatandito.

    ๑๐๙.

    109.

    ‘‘วเน ผลญฺจ มูลญฺจ, อาหริตฺวา ทิสมฺปติ;

    ‘‘Vane phalañca mūlañca, āharitvā disampati;

    โปเสมิ มาตาปิตโร, ปุเพฺพ กตมนุสฺสรํ’’ฯ

    Posemi mātāpitaro, pubbe katamanussaraṃ’’.

    ๑๑๐.

    110.

    ‘‘อิจฺฉาม อสฺสมํ คนฺตุํ, ยตฺถ สมฺมติ โกสิโย;

    ‘‘Icchāma assamaṃ gantuṃ, yattha sammati kosiyo;

    มคฺคํ โน โสณ อกฺขาหิ, เยน คเจฺฉมุ 33 อสฺสมํ’’ฯ

    Maggaṃ no soṇa akkhāhi, yena gacchemu 34 assamaṃ’’.

    ๑๑๑.

    111.

    ‘‘อยํ เอกปที ราช, เยเนตํ 35 เมฆสนฺนิภํ;

    ‘‘Ayaṃ ekapadī rāja, yenetaṃ 36 meghasannibhaṃ;

    โกวิฬาเรหิ สญฺฉนฺนํ, เอตฺถ สมฺมติ โกสิโย’’ฯ

    Koviḷārehi sañchannaṃ, ettha sammati kosiyo’’.

    ๑๑๒.

    112.

    ‘‘อิทํ วตฺวาน ปกฺกามิ, ตรมาโน มหาอิสิ;

    ‘‘Idaṃ vatvāna pakkāmi, taramāno mahāisi;

    เวหาเส อนฺตลิกฺขสฺมิํ, อนุสาสิตฺวาน ขตฺติเยฯ

    Vehāse antalikkhasmiṃ, anusāsitvāna khattiye.

    ๑๑๓.

    113.

    ‘‘อสฺสมํ ปริมชฺชิตฺวา, ปญฺญเปตฺวาน 37 อาสนํ;

    ‘‘Assamaṃ parimajjitvā, paññapetvāna 38 āsanaṃ;

    ปณฺณสาลํ ปวิสิตฺวา, ปิตรํ ปฎิโพธยิฯ

    Paṇṇasālaṃ pavisitvā, pitaraṃ paṭibodhayi.

    ๑๑๔.

    114.

    ‘‘อิเม อายนฺติ ราชาโน, อภิชาตา ยสสฺสิโน;

    ‘‘Ime āyanti rājāno, abhijātā yasassino;

    อสฺสมา นิกฺขมิตฺวาน, นิสีท ตฺวํ 39 มหาอิเสฯ

    Assamā nikkhamitvāna, nisīda tvaṃ 40 mahāise.

    ๑๑๕.

    115.

    ‘‘ตสฺส ตํ วจนํ สุตฺวา, ตรมาโน มหาอิสิ;

    ‘‘Tassa taṃ vacanaṃ sutvā, taramāno mahāisi;

    อสฺสมา นิกฺขมิตฺวาน, สทฺวารมฺหิ อุปาวิสิ’’ฯ

    Assamā nikkhamitvāna, sadvāramhi upāvisi’’.

    ๑๑๖.

    116.

    ‘‘ตญฺจ ทิสฺวาน อายนฺตํ, ชลนฺตํริว เตชสา;

    ‘‘Tañca disvāna āyantaṃ, jalantaṃriva tejasā;

    ขตฺยสงฺฆปริพฺยูฬฺหํ, โกสิโย เอตทพฺรวิฯ

    Khatyasaṅghaparibyūḷhaṃ, kosiyo etadabravi.

    ๑๑๗.

    117.

    ‘‘กสฺส เภรี มุทิงฺคา จ 41, สงฺขา ปณวทินฺทิมา 42;

    ‘‘Kassa bherī mudiṅgā ca 43, saṅkhā paṇavadindimā 44;

    ปุรโต ปฎิปนฺนานิ, หาสยนฺตา รเถสภํฯ

    Purato paṭipannāni, hāsayantā rathesabhaṃ.

    ๑๑๘.

    118.

    ‘‘กสฺส กญฺจนปเฎฺฎน, ปุถุนา วิชฺชุวณฺณินา;

    ‘‘Kassa kañcanapaṭṭena, puthunā vijjuvaṇṇinā;

    ยุวา กลาปสนฺนโทฺธ, โก เอติ สิริยา ชลํฯ

    Yuvā kalāpasannaddho, ko eti siriyā jalaṃ.

    ๑๑๙.

    119.

    ‘‘อุกฺกามุขปหฎฺฐํว, ขทิรงฺคารสนฺนิภํ;

    ‘‘Ukkāmukhapahaṭṭhaṃva, khadiraṅgārasannibhaṃ;

    มุขญฺจ รุจิรา ภาติ, โก เอติ สิริยา ชลํฯ

    Mukhañca rucirā bhāti, ko eti siriyā jalaṃ.

    ๑๒๐.

    120.

    ‘‘กสฺส ปคฺคหิตํ ฉตฺตํ, สสลากํ มโนรมํ;

    ‘‘Kassa paggahitaṃ chattaṃ, sasalākaṃ manoramaṃ;

    อาทิจฺจรํสาวรณํ, โก เอติ สิริยา ชลํฯ

    Ādiccaraṃsāvaraṇaṃ, ko eti siriyā jalaṃ.

    ๑๒๑.

    121.

    ‘‘กสฺส องฺคํ ปริคฺคยฺห, วาฬพีชนิมุตฺตมํ;

    ‘‘Kassa aṅgaṃ pariggayha, vāḷabījanimuttamaṃ;

    จรนฺติ วรปุญฺญสฺส 45, หตฺถิกฺขเนฺธน อายโตฯ

    Caranti varapuññassa 46, hatthikkhandhena āyato.

    ๑๒๒.

    122.

    ‘‘กสฺส เสตานิ ฉตฺตานิ, อาชานียา จ วมฺมิตา;

    ‘‘Kassa setāni chattāni, ājānīyā ca vammitā;

    สมนฺตา ปริกิเรนฺติ 47, โก เอติ สิริยา ชลํฯ

    Samantā parikirenti 48, ko eti siriyā jalaṃ.

    ๑๒๓.

    123.

    ‘‘กสฺส เอกสตํ ขตฺยา, อนุยนฺตา 49 ยสสฺสิโน;

    ‘‘Kassa ekasataṃ khatyā, anuyantā 50 yasassino;

    สมนฺตานุปริยนฺติ, โก เอติ สิริยา ชลํฯ

    Samantānupariyanti, ko eti siriyā jalaṃ.

    ๑๒๔.

    124.

    ‘‘หตฺถิ อสฺสรถ ปตฺติ 51, เสนา จ จตุรงฺคินี;

    ‘‘Hatthi assaratha patti 52, senā ca caturaṅginī;

    สมนฺตานุปริยนฺติ 53, โก เอติ สิริยา ชลํฯ

    Samantānupariyanti 54, ko eti siriyā jalaṃ.

    ๑๒๕.

    125.

    ‘‘กเสฺสสา มหตี เสนา, ปิฎฺฐิโต อนุวตฺตติ;

    ‘‘Kassesā mahatī senā, piṭṭhito anuvattati;

    อโกฺขภณี 55 อปริยนฺตา, สาครเสฺสว อูมิโย’’ฯ

    Akkhobhaṇī 56 apariyantā, sāgarasseva ūmiyo’’.

    ๑๒๖.

    126.

    ‘‘ราชาภิราชา 57 มโนโช, อิโนฺทว ชยตํ ปติ;

    ‘‘Rājābhirājā 58 manojo, indova jayataṃ pati;

    นนฺทสฺสชฺฌาวรํ เอติ, อสฺสมํ พฺรหฺมจารินํฯ

    Nandassajjhāvaraṃ eti, assamaṃ brahmacārinaṃ.

    ๑๒๗.

    127.

    ‘‘ตเสฺสสา มหตี เสนา, ปิฎฺฐิโต อนุวตฺตติ;

    ‘‘Tassesā mahatī senā, piṭṭhito anuvattati;

    อโกฺขภณี อปริยนฺตา, สาครเสฺสว อูมิโย’’ฯ

    Akkhobhaṇī apariyantā, sāgarasseva ūmiyo’’.

    ๑๒๘.

    128.

    ‘‘อนุลิตฺตา จนฺทเนน, กาสิกุตฺตมธาริโน 59;

    ‘‘Anulittā candanena, kāsikuttamadhārino 60;

    สเพฺพ ปญฺชลิกา หุตฺวา, อิสีนํ อชฺฌุปาคมุํ’’ฯ

    Sabbe pañjalikā hutvā, isīnaṃ ajjhupāgamuṃ’’.

    ๑๒๙.

    129.

    ‘‘กจฺจิ นุ โภโต กุสลํ, กจฺจิ โภโต อนามยํ;

    ‘‘Kacci nu bhoto kusalaṃ, kacci bhoto anāmayaṃ;

    กจฺจิ อุเญฺฉน ยาเปถ, กจฺจิ มูลผลา พหูฯ

    Kacci uñchena yāpetha, kacci mūlaphalā bahū.

    ๑๓๐.

    130.

    ‘‘กจฺจิ ฑํสา มกสา จ, อปฺปเมว สรีสปา 61;

    ‘‘Kacci ḍaṃsā makasā ca, appameva sarīsapā 62;

    วเน วาฬมิคากิเณฺณ, กจฺจิ หิํสา น วิชฺชติ’’ฯ

    Vane vāḷamigākiṇṇe, kacci hiṃsā na vijjati’’.

    ๑๓๑.

    131.

    ‘‘กุสลเญฺจว โน ราช, อโถ ราช อนามยํ;

    ‘‘Kusalañceva no rāja, atho rāja anāmayaṃ;

    อโถ อุเญฺฉน ยาเปม, อโถ มูลผลา พหูฯ

    Atho uñchena yāpema, atho mūlaphalā bahū.

    ๑๓๒.

    132.

    ‘‘อโถ ฑํสา มกสา จ 63, อปฺปเมว สรีสปา 64;

    ‘‘Atho ḍaṃsā makasā ca 65, appameva sarīsapā 66;

    วเน วาฬมิคากิเณฺณ, หิํสา มยฺหํ 67 น วิชฺชติฯ

    Vane vāḷamigākiṇṇe, hiṃsā mayhaṃ 68 na vijjati.

    ๑๓๓.

    133.

    ‘‘พหูนิ วสฺสปูคานิ, อสฺสเม สมฺมตํ 69 อิธ;

    ‘‘Bahūni vassapūgāni, assame sammataṃ 70 idha;

    นาภิชานามิ อุปฺปนฺนํ, อาพาธํ อมโนรมํฯ

    Nābhijānāmi uppannaṃ, ābādhaṃ amanoramaṃ.

    ๑๓๔.

    134.

    ‘‘สฺวาคตํ เต มหาราช, อโถ เต อทุราคตํ;

    ‘‘Svāgataṃ te mahārāja, atho te adurāgataṃ;

    อิสฺสโรสิ อนุปฺปโตฺต, ยํ อิธตฺถิ ปเวทยฯ

    Issarosi anuppatto, yaṃ idhatthi pavedaya.

    ๑๓๕.

    135.

    ‘‘ตินฺทุกานิ ปิยาลานิ, มธุเก กาสุมาริโย 71;

    ‘‘Tindukāni piyālāni, madhuke kāsumāriyo 72;

    ผลานิ ขุทฺทกปฺปานิ, ภุญฺช ราช วรํ วรํฯ

    Phalāni khuddakappāni, bhuñja rāja varaṃ varaṃ.

    ๑๓๖.

    136.

    ‘‘อิทมฺปิ ปานียํ สีตํ, อาภตํ คิริคพฺภรา;

    ‘‘Idampi pānīyaṃ sītaṃ, ābhataṃ girigabbharā;

    ตโต ปิว มหาราช, สเจ ตฺวํ อภิกงฺขสิ’’ฯ

    Tato piva mahārāja, sace tvaṃ abhikaṅkhasi’’.

    ๑๓๗.

    137.

    ‘‘ปฎิคฺคหิตํ ยํ ทินฺนํ, สพฺพสฺส อคฺฆิยํ กตํ;

    ‘‘Paṭiggahitaṃ yaṃ dinnaṃ, sabbassa agghiyaṃ kataṃ;

    นนฺทสฺสาปิ นิสาเมถ, วจนํ โส 73 ปวกฺขติฯ

    Nandassāpi nisāmetha, vacanaṃ so 74 pavakkhati.

    ๑๓๘.

    138.

    ‘‘อชฺฌาวรมฺหา นนฺทสฺส, โภโต สนฺติกมาคตา;

    ‘‘Ajjhāvaramhā nandassa, bhoto santikamāgatā;

    สุณาตุ 75 ภวํ วจนํ, นนฺทสฺส ปริสาย จ’’ฯ

    Suṇātu 76 bhavaṃ vacanaṃ, nandassa parisāya ca’’.

    ๑๓๙.

    139.

    ‘‘ปโรสตํ ชานปทา 77, มหาสาลา จ พฺราหฺมณา;

    ‘‘Parosataṃ jānapadā 78, mahāsālā ca brāhmaṇā;

    อิเม จ ขตฺติยา สเพฺพ, อภิชาตา ยสสฺสิโน;

    Ime ca khattiyā sabbe, abhijātā yasassino;

    ภวญฺจ ราชา มโนโช, อนุมญฺญนฺตุ เม วโจฯ

    Bhavañca rājā manojo, anumaññantu me vaco.

    ๑๔๐.

    140.

    ‘‘เย จ สนฺติ 79 สมีตาโร, ยกฺขานิ อิธ มสฺสเม;

    ‘‘Ye ca santi 80 samītāro, yakkhāni idha massame;

    อรเญฺญ ภูตภพฺยานิ, สุณนฺตุ วจนํ มมฯ

    Araññe bhūtabhabyāni, suṇantu vacanaṃ mama.

    ๑๔๑.

    141.

    ‘‘นโม กตฺวาน ภูตานํ, อิสิํ วกฺขามิ สุพฺพตํ;

    ‘‘Namo katvāna bhūtānaṃ, isiṃ vakkhāmi subbataṃ;

    โส ตฺยาหํ ทกฺขิณา พาหุ, ตว โกสิย สมฺมโตฯ

    So tyāhaṃ dakkhiṇā bāhu, tava kosiya sammato.

    ๑๔๒.

    142.

    ‘‘ปิตรํ เม ชเนตฺติญฺจ, ภตฺตุกามสฺส เม สโต;

    ‘‘Pitaraṃ me janettiñca, bhattukāmassa me sato;

    วีร ปุญฺญมิทํ ฐานํ, มา มํ โกสิย วารยฯ

    Vīra puññamidaṃ ṭhānaṃ, mā maṃ kosiya vāraya.

    ๑๔๓.

    143.

    ‘‘สพฺภิ เหตํ อุปญฺญาตํ, มเมตํ อุปนิสฺสช;

    ‘‘Sabbhi hetaṃ upaññātaṃ, mametaṃ upanissaja;

    อุฎฺฐานปาริจริยาย, ทีฆรตฺตํ ตยา กตํ;

    Uṭṭhānapāricariyāya, dīgharattaṃ tayā kataṃ;

    มาตาปิตูสุ ปุญฺญานิ, มม โลกทโท ภวฯ

    Mātāpitūsu puññāni, mama lokadado bhava.

    ๑๔๔.

    144.

    ‘‘ตเถว สนฺติ มนุชา, ธเมฺม ธมฺมปทํ วิทู;

    ‘‘Tatheva santi manujā, dhamme dhammapadaṃ vidū;

    มโคฺค สคฺคสฺส โลกสฺส, ยถา ชานาสิ ตฺวํ อิเสฯ

    Maggo saggassa lokassa, yathā jānāsi tvaṃ ise.

    ๑๔๕.

    145.

    ‘‘อุฎฺฐานปาริจริยาย, มาตาปิตุสุขาวหํ;

    ‘‘Uṭṭhānapāricariyāya, mātāpitusukhāvahaṃ;

    ตํ มํ ปุญฺญา นิวาเรติ, อริยมคฺคาวโร นโร’’ฯ

    Taṃ maṃ puññā nivāreti, ariyamaggāvaro naro’’.

    ๑๔๖.

    146.

    ‘‘สุณนฺตุ โภโนฺต วจนํ, ภาตุรชฺฌาวรา มม;

    ‘‘Suṇantu bhonto vacanaṃ, bhāturajjhāvarā mama;

    กุลวํสํ มหาราช, โปราณํ ปริหาปยํ;

    Kulavaṃsaṃ mahārāja, porāṇaṃ parihāpayaṃ;

    อธมฺมจารี เชเฎฺฐสุ 81, นิรยํ โสปปชฺชติ 82

    Adhammacārī jeṭṭhesu 83, nirayaṃ sopapajjati 84.

    ๑๔๗.

    147.

    ‘‘เย จ ธมฺมสฺส กุสลา, โปราณสฺส ทิสมฺปติ;

    ‘‘Ye ca dhammassa kusalā, porāṇassa disampati;

    จาริเตฺตน จ สมฺปนฺนา, น เต คจฺฉนฺติ ทุคฺคติํฯ

    Cārittena ca sampannā, na te gacchanti duggatiṃ.

    ๑๔๘.

    148.

    ‘‘มาตาปิตา จ ภาตา จ, ภคินี ญาติพนฺธวา;

    ‘‘Mātāpitā ca bhātā ca, bhaginī ñātibandhavā;

    สเพฺพ เชฎฺฐสฺส เต ภารา, เอวํ ชานาหิ ภารธ 85

    Sabbe jeṭṭhassa te bhārā, evaṃ jānāhi bhāradha 86.

    ๑๔๙.

    149.

    ‘‘อาทิยิตฺวา ครุํ ภารํ, นาวิโก วิย อุสฺสเห;

    ‘‘Ādiyitvā garuṃ bhāraṃ, nāviko viya ussahe;

    ธมฺมญฺจ นปฺปมชฺชามิ, เชโฎฺฐ จสฺมิ รเถสภ’’ฯ

    Dhammañca nappamajjāmi, jeṭṭho casmi rathesabha’’.

    ๑๕๐.

    150.

    ‘‘อธิคมา 87 ตเม ญาณํ, ชาลํว ชาตเวทโต;

    ‘‘Adhigamā 88 tame ñāṇaṃ, jālaṃva jātavedato;

    เอวเมว โน ภวํ ธมฺมํ, โกสิโย ปวิทํสยิฯ

    Evameva no bhavaṃ dhammaṃ, kosiyo pavidaṃsayi.

    ๑๕๑.

    151.

    ‘‘ยถา อุทยมาทิโจฺจ, วาสุเทโว ปภงฺกโร;

    ‘‘Yathā udayamādicco, vāsudevo pabhaṅkaro;

    ปาณีนํ ปวิทํเสติ, รูปํ กลฺยาณปาปกํ;

    Pāṇīnaṃ pavidaṃseti, rūpaṃ kalyāṇapāpakaṃ;

    เอวเมว โน ภวํ ธมฺมํ, โกสิโย ปวิทํสยิ’’ฯ

    Evameva no bhavaṃ dhammaṃ, kosiyo pavidaṃsayi’’.

    ๑๕๒.

    152.

    ‘‘เอวํ เม ยาจมานสฺส, อญฺชลิํ นาวพุชฺฌถ;

    ‘‘Evaṃ me yācamānassa, añjaliṃ nāvabujjhatha;

    ตว ปทฺธจโร 89 เหสฺสํ, วุฎฺฐิโต ปริจารโก’’ฯ

    Tava paddhacaro 90 hessaṃ, vuṭṭhito paricārako’’.

    ๑๕๓.

    153.

    ‘‘อทฺธา นนฺท วิชานาสิ 91, สทฺธมฺมํ สพฺภิ เทสิตํ;

    ‘‘Addhā nanda vijānāsi 92, saddhammaṃ sabbhi desitaṃ;

    อริโย อริยสมาจาโร, พาฬฺหํ ตฺวํ มม รุจฺจสิฯ

    Ariyo ariyasamācāro, bāḷhaṃ tvaṃ mama ruccasi.

    ๑๕๔.

    154.

    ‘‘ภวนฺตํ วทามิ โภติญฺจ, สุณาถ วจนํ มม;

    ‘‘Bhavantaṃ vadāmi bhotiñca, suṇātha vacanaṃ mama;

    นายํ ภาโร ภารมโต 93, อหุ มยฺหํ กุทาจนํฯ

    Nāyaṃ bhāro bhāramato 94, ahu mayhaṃ kudācanaṃ.

    ๑๕๕.

    155.

    ‘‘ตํ มํ อุปฎฺฐิตํ สนฺตํ, มาตาปิตุสุขาวหํ;

    ‘‘Taṃ maṃ upaṭṭhitaṃ santaṃ, mātāpitusukhāvahaṃ;

    นโนฺท อชฺฌาวรํ กตฺวา, อุปฎฺฐานาย ยาจติฯ

    Nando ajjhāvaraṃ katvā, upaṭṭhānāya yācati.

    ๑๕๖.

    156.

    ‘‘โย เว อิจฺฉติ กาเมน, สนฺตานํ พฺรหฺมจารินํ;

    ‘‘Yo ve icchati kāmena, santānaṃ brahmacārinaṃ;

    นนฺทํ โว วรถ เอโก 95, กํ นโนฺท อุปติฎฺฐตุ’’ฯ

    Nandaṃ vo varatha eko 96, kaṃ nando upatiṭṭhatu’’.

    ๑๕๗.

    157.

    ‘‘ตยา ตาต อนุญฺญาตา, โสณ ตํ นิสฺสิตา มยํ;

    ‘‘Tayā tāta anuññātā, soṇa taṃ nissitā mayaṃ;

    อุปฆาตุํ 97 ลเภ นนฺทํ, มุทฺธนิ พฺรหฺมจารินํ’’ฯ

    Upaghātuṃ 98 labhe nandaṃ, muddhani brahmacārinaṃ’’.

    ๑๕๘.

    158.

    ‘‘อสฺสตฺถเสฺสว ตรุณํ, ปวาฬํ มาลุเตริตํ;

    ‘‘Assatthasseva taruṇaṃ, pavāḷaṃ māluteritaṃ;

    จิรสฺสํ นนฺทํ ทิสฺวาน, หทยํ เม ปเวธติฯ

    Cirassaṃ nandaṃ disvāna, hadayaṃ me pavedhati.

    ๑๕๙.

    159.

    ‘‘ยทา สุตฺตาปิ สุปิเน 99, นนฺทํ ปสฺสามิ อาคตํ;

    ‘‘Yadā suttāpi supine 100, nandaṃ passāmi āgataṃ;

    อุทคฺคา สุมนา โหมิ, นโนฺท โน อาคโต อยํฯ

    Udaggā sumanā homi, nando no āgato ayaṃ.

    ๑๖๐.

    160.

    ‘‘ยทา จ ปฎิพุชฺฌิตฺวา, นนฺทํ ปสฺสามิ นาคตํ;

    ‘‘Yadā ca paṭibujjhitvā, nandaṃ passāmi nāgataṃ;

    ภิโยฺย อาวิสตี โสโก, โทมนสฺสญฺจนปฺปกํฯ

    Bhiyyo āvisatī soko, domanassañcanappakaṃ.

    ๑๖๑.

    161.

    ‘‘สาหํ อชฺช จิรสฺสมฺปิ, นนฺทํ ปสฺสามิ อาคตํ;

    ‘‘Sāhaṃ ajja cirassampi, nandaṃ passāmi āgataṃ;

    ภตฺตุจฺจ 101 มยฺหญฺจ ปิโย, นโนฺท โน ปาวิสี ฆรํฯ

    Bhattucca 102 mayhañca piyo, nando no pāvisī gharaṃ.

    ๑๖๒.

    162.

    ‘‘ปิตุปิ นโนฺท สุปฺปิโย, ยํ นโนฺท นปฺปวเส 103 ฆรา 104;

    ‘‘Pitupi nando suppiyo, yaṃ nando nappavase 105 gharā 106;

    ลภตู ตาต นโนฺท ตํ, มํ นโนฺท อุปติฎฺฐตุ’’ฯ

    Labhatū tāta nando taṃ, maṃ nando upatiṭṭhatu’’.

    ๑๖๓.

    163.

    ‘‘อนุกมฺปิกา ปติฎฺฐา จ, ปุเพฺพ รสทที จ โน;

    ‘‘Anukampikā patiṭṭhā ca, pubbe rasadadī ca no;

    มโคฺค สคฺคสฺส โลกสฺส, มาตา ตํ วรเต อิเสฯ

    Maggo saggassa lokassa, mātā taṃ varate ise.

    ๑๖๔.

    164.

    ‘‘ปุเพฺพ รสทที โคตฺตี, มาตา ปุญฺญูปสํหิตา;

    ‘‘Pubbe rasadadī gottī, mātā puññūpasaṃhitā;

    มโคฺค สคฺคสฺส โลกสฺส, มาตา ตํ วรเต อิเส’’ฯ

    Maggo saggassa lokassa, mātā taṃ varate ise’’.

    ๑๖๕.

    165.

    ‘‘อากงฺขมานา ปุตฺตผลํ, เทวตาย นมสฺสติ;

    ‘‘Ākaṅkhamānā puttaphalaṃ, devatāya namassati;

    นกฺขตฺตานิ จ ปุจฺฉติ, อุตุสํวจฺฉรานิ จฯ

    Nakkhattāni ca pucchati, utusaṃvaccharāni ca.

    ๑๖๖.

    166.

    ‘‘ตสฺสา อุตุมฺหิ นฺหาตาย 107, โหติ คพฺภสฺส โวกฺกโม 108;

    ‘‘Tassā utumhi nhātāya 109, hoti gabbhassa vokkamo 110;

    เตน โทหฬินี โหติ, สุหทา เตน วุจฺจติฯ

    Tena dohaḷinī hoti, suhadā tena vuccati.

    ๑๖๗.

    167.

    ‘‘สํวจฺฉรํ วา อูนํ วา, ปริหริตฺวา วิชายติ;

    ‘‘Saṃvaccharaṃ vā ūnaṃ vā, pariharitvā vijāyati;

    เตน สา ชนยนฺตีติ, ชเนตฺติ 111 เตน วุจฺจติฯ

    Tena sā janayantīti, janetti 112 tena vuccati.

    ๑๖๘.

    168.

    ‘‘ถนขีเรน 113 คีเตน, องฺคปาวุรเณน 114 จ;

    ‘‘Thanakhīrena 115 gītena, aṅgapāvuraṇena 116 ca;

    โรทนฺตํ ปุตฺตํ 117 โตเสติ, โตเสนฺตี เตน วุจฺจติฯ

    Rodantaṃ puttaṃ 118 toseti, tosentī tena vuccati.

    ๑๖๙.

    169.

    ‘‘ตโต วาตาตเป โฆเร, มมํ กตฺวา อุทิกฺขติ;

    ‘‘Tato vātātape ghore, mamaṃ katvā udikkhati;

    ทารกํ อปฺปชานนฺตํ, โปเสนฺตี เตน วุจฺจติฯ

    Dārakaṃ appajānantaṃ, posentī tena vuccati.

    ๑๗๐.

    170.

    ‘‘ยญฺจ มาตุธนํ โหติ, ยญฺจ โหติ ปิตุทฺธนํ;

    ‘‘Yañca mātudhanaṃ hoti, yañca hoti pituddhanaṃ;

    อุภยเมฺปตสฺส โคเปติ, อปิ ปุตฺตสฺส โน สิยาฯ

    Ubhayampetassa gopeti, api puttassa no siyā.

    ๑๗๑.

    171.

    ‘‘เอวํ ปุตฺต อทุํ ปุตฺต, อิติ มาตา วิหญฺญติ;

    ‘‘Evaṃ putta aduṃ putta, iti mātā vihaññati;

    ปมตฺตํ ปรทาเรสุ, นิสีเถ ปตฺตโยพฺพเน;

    Pamattaṃ paradāresu, nisīthe pattayobbane;

    สายํ ปุตฺตํ อนายนฺตํ, อิติ มาตา วิหญฺญติฯ

    Sāyaṃ puttaṃ anāyantaṃ, iti mātā vihaññati.

    ๑๗๒.

    172.

    ‘‘เอวํ กิจฺฉา ภโต โปโส, มาตุ อปริจารโก;

    ‘‘Evaṃ kicchā bhato poso, mātu aparicārako;

    มาตริ มิจฺฉา จริตฺวาน, นิรยํ โสปปชฺชติฯ

    Mātari micchā caritvāna, nirayaṃ sopapajjati.

    ๑๗๓.

    173.

    ‘‘เอวํ กิจฺฉา ภโต โปโส, ปิตุ อปริจารโก;

    ‘‘Evaṃ kicchā bhato poso, pitu aparicārako;

    ปิตริ มิจฺฉา จริตฺวาน, นิรยํ โสปปชฺชติฯ

    Pitari micchā caritvāna, nirayaṃ sopapajjati.

    ๑๗๔.

    174.

    ‘‘ธนาปิ ธนกามานํ, นสฺสติ อิติ เม สุตํ;

    ‘‘Dhanāpi dhanakāmānaṃ, nassati iti me sutaṃ;

    มาตรํ อปริจริตฺวาน, กิจฺฉํ วา โส นิคจฺฉติฯ

    Mātaraṃ aparicaritvāna, kicchaṃ vā so nigacchati.

    ๑๗๕.

    175.

    ‘‘ธนาปิ ธนกามานํ, นสฺสติ อิติ เม สุตํ;

    ‘‘Dhanāpi dhanakāmānaṃ, nassati iti me sutaṃ;

    ปิตรํ อปริจริตฺวาน, กิจฺฉํ วา โส นิคจฺฉติฯ

    Pitaraṃ aparicaritvāna, kicchaṃ vā so nigacchati.

    ๑๗๖.

    176.

    ‘‘อานโนฺท จ ปโมโท จ, สทา หสิตกีฬิตํ;

    ‘‘Ānando ca pamodo ca, sadā hasitakīḷitaṃ;

    มาตรํ ปริจริตฺวาน, ลพฺภเมตํ วิชานโตฯ

    Mātaraṃ paricaritvāna, labbhametaṃ vijānato.

    ๑๗๗.

    177.

    ‘‘อานโนฺท จ ปโมโท จ, สทา หสิตกีฬิตํ;

    ‘‘Ānando ca pamodo ca, sadā hasitakīḷitaṃ;

    ปิตรํ ปริจริตฺวาน, ลพฺภเมตํ วิชานโตฯ

    Pitaraṃ paricaritvāna, labbhametaṃ vijānato.

    ๑๗๘.

    178.

    ‘‘ทานญฺจ เปยฺยวชฺชญฺจ 119, อตฺถจริยา จ ยา อิธ;

    ‘‘Dānañca peyyavajjañca 120, atthacariyā ca yā idha;

    สมานตฺตตา 121 จ ธเมฺมสุ, ตตฺถ ตตฺถ ยถารหํ;

    Samānattatā 122 ca dhammesu, tattha tattha yathārahaṃ;

    เอเต โข สงฺคหา โลเก, รถสฺสาณีว ยายโตฯ

    Ete kho saṅgahā loke, rathassāṇīva yāyato.

    ๑๗๙.

    179.

    เอเต จ สงฺคหา นาสฺสุ, น มาตา ปุตฺตการณา;

    Ete ca saṅgahā nāssu, na mātā puttakāraṇā;

    ลเภถ มานํ ปูชํ วา 123, ปิตา วา ปุตฺตการณาฯ

    Labhetha mānaṃ pūjaṃ vā 124, pitā vā puttakāraṇā.

    ๑๘๐.

    180.

    ‘‘ยสฺมา จ สงฺคหา 125 เอเต, สมฺมเปกฺขนฺติ 126 ปณฺฑิตา;

    ‘‘Yasmā ca saṅgahā 127 ete, sammapekkhanti 128 paṇḍitā;

    ตสฺมา มหตฺตํ ปโปฺปนฺติ, ปาสํสา จ ภวนฺติ เตฯ

    Tasmā mahattaṃ papponti, pāsaṃsā ca bhavanti te.

    ๑๘๑.

    181.

    ‘‘พฺรหฺมาติ 129 มาตาปิตโร, ปุพฺพาจริยาติ วุจฺจเร;

    ‘‘Brahmāti 130 mātāpitaro, pubbācariyāti vuccare;

    อาหุเนยฺยา จ ปุตฺตานํ, ปชาย อนุกมฺปกาฯ

    Āhuneyyā ca puttānaṃ, pajāya anukampakā.

    ๑๘๒.

    182.

    ‘‘ตสฺมา หิ เน นมเสฺสยฺย, สกฺกเรยฺย จ ปณฺฑิโต;

    ‘‘Tasmā hi ne namasseyya, sakkareyya ca paṇḍito;

    อเนฺนน อโถ 131 ปาเนน, วเตฺถน สยเนน จ;

    Annena atho 132 pānena, vatthena sayanena ca;

    อุจฺฉาทเนน นฺหาปเนน 133, ปาทานํ โธวเนน จฯ

    Ucchādanena nhāpanena 134, pādānaṃ dhovanena ca.

    ๑๘๓.

    183.

    ‘‘ตาย นํ ปาริจริยาย 135, มาตาปิตูสุ ปณฺฑิตา;

    ‘‘Tāya naṃ pāricariyāya 136, mātāpitūsu paṇḍitā;

    อิเธว นํ ปสํสนฺติ, เปจฺจ สเคฺค ปโมทตี’’ติฯ

    Idheva naṃ pasaṃsanti, pecca sagge pamodatī’’ti.

    โสณนนฺทชาตกํ ทุติยํฯ

    Soṇanandajātakaṃ dutiyaṃ.

    สตฺตตินิปาตํ นิฎฺฐิตํฯ

    Sattatinipātaṃ niṭṭhitaṃ.

    ตสฺสุทฺทานํ –

    Tassuddānaṃ –

    อถ สตฺตติมมฺหิ นิปาตวเร, สภาวนฺตุ กุสาวติราชวโร;

    Atha sattatimamhi nipātavare, sabhāvantu kusāvatirājavaro;

    อถ โสณสุนนฺทวโร จ ปุน, อภิวาสิตสตฺตติมมฺหิ สุเตติฯ

    Atha soṇasunandavaro ca puna, abhivāsitasattatimamhi suteti.







    Footnotes:
    1. อาทุ (สี. สฺยา.)
    2. ādu (sī. syā.)
    3. ภารภ (ก.)
    4. bhārabha (ka.)
    5. โภโต (สี. ปี.)
    6. bhoto (sī. pī.)
    7. อมิตฺตมเชฺฌ จ (สี.)
    8. amittamajjhe ca (sī.)
    9. อนุยุเตฺต (ปี.)
    10. anuyutte (pī.)
    11. วร ตํ (สี. สฺยา. ปี.)
    12. ภญฺญ (สี. ปี.), ภุญฺช (สฺยา. ก.)
    13. vara taṃ (sī. syā. pī.)
    14. bhañña (sī. pī.), bhuñja (syā. ka.)
    15. อถ วา สเงฺค (สี. ปี.)
    16. atha vā saṅge (sī. pī.)
    17. อสฺสกาวนฺติํ (สี. สฺยา. ปี.)
    18. assakāvantiṃ (sī. syā. pī.)
    19. เตสฺวหํ (ก.)
    20. tesvahaṃ (ka.)
    21. โสนํ (ปี.)
    22. sonaṃ (pī.)
    23. นํ รถิ (ปี.)
    24. naṃ rathi (pī.)
    25. ปาเทสุสฺสารยํ ธเช (สี.), ปาทาสุสฺสารยํ ธเช (ปี.)
    26. pādesussārayaṃ dhaje (sī.), pādāsussārayaṃ dhaje (pī.)
    27. กสฺส กาทมฺพมโย (ก.)
    28. kassa kādambamayo (ka.)
    29. อุทหารสฺส (สี. สฺยา. ปี.)
    30. udahārassa (sī. syā. pī.)
    31. สหิตํ วโต (ปี.)
    32. sahitaṃ vato (pī.)
    33. คจฺฉาม (สี.)
    34. gacchāma (sī.)
    35. เยน ตํ (ก.)
    36. yena taṃ (ka.)
    37. ปญฺญเปตฺวาน (สี. สฺยา.)
    38. paññapetvāna (sī. syā.)
    39. นิสีทาหิ (สี.)
    40. nisīdāhi (sī.)
    41. มุติงฺคา จ (ปี.)
    42. เทณฺฑิมา (สี. ปี.)
    43. mutiṅgā ca (pī.)
    44. deṇḍimā (sī. pī.)
    45. วรปญฺญสฺส (สี. ปี.)
    46. varapaññassa (sī. pī.)
    47. ปริกิรนฺติ (สี. สฺยา. ปี.)
    48. parikiranti (sī. syā. pī.)
    49. อนุยุตฺตา (ปี.)
    50. anuyuttā (pī.)
    51. หตฺถี อสฺสา รถา ปตฺตี (สี.)
    52. hatthī assā rathā pattī (sī.)
    53. สมนฺตา อนุปริยาติ (ปี.)
    54. samantā anupariyāti (pī.)
    55. อกฺขาภนี (สี.), อโกฺขภินี (สฺยา.)
    56. akkhābhanī (sī.), akkhobhinī (syā.)
    57. ราชาธิราชา (ก.)
    58. rājādhirājā (ka.)
    59. กาสิกวตฺถธาริโน (ปี.)
    60. kāsikavatthadhārino (pī.)
    61. สิริํสปา (สี. สฺยา. ปี.)
    62. siriṃsapā (sī. syā. pī.)
    63. ฑํสา จ มกสา (สี.), ฑํสา จ มกสา จ (ปี.)
    64. สิริํสปา (สี. สฺยา. ปี.)
    65. ḍaṃsā ca makasā (sī.), ḍaṃsā ca makasā ca (pī.)
    66. siriṃsapā (sī. syā. pī.)
    67. อ มฺหํ (สี. ปี.)
    68. a mhaṃ (sī. pī.)
    69. วสโต (สี.)
    70. vasato (sī.)
    71. กาสมาริโย (สี. สฺยา.)
    72. kāsamāriyo (sī. syā.)
    73. ยํ (สี.), ยํ โส (ปี.)
    74. yaṃ (sī.), yaṃ so (pī.)
    75. สุณาตุ เม (สี. สฺยา.)
    76. suṇātu me (sī. syā.)
    77. ชนปทา (ปี.)
    78. janapadā (pī.)
    79. เย วสนฺติ (สี.), เย หิ สนฺติ (ปี.)
    80. ye vasanti (sī.), ye hi santi (pī.)
    81. โย เชโฎฺฐ (สี.)
    82. โส อุปปชฺชติ (สี. สฺยา. ปี.)
    83. yo jeṭṭho (sī.)
    84. so upapajjati (sī. syā. pī.)
    85. ภารถ (สฺยา.)
    86. bhāratha (syā.)
    87. อธิคตมฺหา (สี.), อธิคมฺหา (สฺยา.), อธิคตมฺห (ปี.)
    88. adhigatamhā (sī.), adhigamhā (syā.), adhigatamha (pī.)
    89. ตว ปฎฺฐจโร (สฺยา.), ตว พทฺธญฺจโร (ปี.), ตวุปฎฺฐจโร (ก.)
    90. tava paṭṭhacaro (syā.), tava baddhañcaro (pī.), tavupaṭṭhacaro (ka.)
    91. ปชานาสิ (สี.)
    92. pajānāsi (sī.)
    93. ภารมโตฺต (สี. สฺยา.)
    94. bhāramatto (sī. syā.)
    95. นนฺทํ วทถ เอเก (ปี.)
    96. nandaṃ vadatha eke (pī.)
    97. อุปฆายิตุํ (สี.)
    98. upaghāyituṃ (sī.)
    99. สุปฺปเนฺต (สฺยา. ปี.)
    100. suppante (syā. pī.)
    101. ภตฺตุญฺจ (ก.)
    102. bhattuñca (ka.)
    103. ปาวิสี (ปี.)
    104. ฆรํ (สฺยา. ปี. ก.)
    105. pāvisī (pī.)
    106. gharaṃ (syā. pī. ka.)
    107. อุตุสินาตาย (ปี.)
    108. คพฺภสฺส’วกฺกโม (สี. สฺยา. ปี.)
    109. utusinātāya (pī.)
    110. gabbhassa’vakkamo (sī. syā. pī.)
    111. ชเนตฺตี (สี. สฺยา. ปี.)
    112. janettī (sī. syā. pī.)
    113. ถนกฺขีเรน (สี.)
    114. องฺคปาปุรเณน (ปี.)
    115. thanakkhīrena (sī.)
    116. aṅgapāpuraṇena (pī.)
    117. เอว (ปี.)
    118. eva (pī.)
    119. ปิยวาจา จ (สี. สฺยา. ก.)
    120. piyavācā ca (sī. syā. ka.)
    121. สมานตฺตา (ปี.)
    122. samānattā (pī.)
    123. ปูชญฺจ (ปี.)
    124. pūjañca (pī.)
    125. สงฺคเห (ที. นิ. ๓.๒๗๓; อ. นิ. ๔.๓๒) ตทฎฺฐกถาโย โอโลเกตพฺพา
    126. สมเวกฺขนฺติ (สี. สฺยา. ปี.) อ. นิ. ๔.๓๒
    127. saṅgahe (dī. ni. 3.273; a. ni. 4.32) tadaṭṭhakathāyo oloketabbā
    128. samavekkhanti (sī. syā. pī.) a. ni. 4.32
    129. พฺรหฺมา หิ (ปี.)
    130. brahmā hi (pī.)
    131. มโถ (ปี.), อถ (อ. นิ. ๔.๖๓; อิติวุ. ๑๐๖)
    132. matho (pī.), atha (a. ni. 4.63; itivu. 106)
    133. นหาปเนน (สี. ปี.)
    134. nahāpanena (sī. pī.)
    135. ปริจริยาย (ปี.)
    136. paricariyāya (pī.)



    Related texts:



    อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ชาตก-อฎฺฐกถา • Jātaka-aṭṭhakathā / [๕๓๒] ๒. โสณนนฺทชาตกวณฺณนา • [532] 2. Soṇanandajātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact