Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தே²ரகா³தா²-அட்ட²கதா² • Theragāthā-aṭṭhakathā |
7. ஸோணபோடிரியபுத்தத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா
7. Soṇapoṭiriyaputtattheragāthāvaṇṇanā
ந தாவ ஸுபிதுங் ஹோதீதி ஆயஸ்மதோ ஸோணஸ்ஸ போடிரியபுத்தஸ்ஸ கா³தா². கா உப்பத்தி? அயம்பி புரிமபு³த்³தே⁴ஸு கதாதி⁴காரோ ஸிகி²ஸ்ஸ ப⁴க³வதோ காலே வனசரோ ஹுத்வா ஜீவந்தோ ஏகதி³வஸங் ஸத்தா²ரங் தி³ஸ்வா பஸன்னசித்தோ குரஞ்ஜியப²லங் ஸத்து²னோ அதா³ஸி. ஸோ தேன புஞ்ஞகம்மேன தே³வமனுஸ்ஸேஸு ஸங்ஸரந்தோ இமஸ்மிங் பு³த்³து⁴ப்பாதே³ கபிலவத்து²ஸ்மிங் போடிரியஸ்ஸ நாம கா³மபோ⁴ஜகஸ்ஸ புத்தோ ஹுத்வா நிப்³ப³த்தி, ஸோணோதிஸ்ஸ நாமங் அஹோஸி. ஸோ வயப்பத்தோ ப⁴த்³தி³யஸ்ஸ ஸாகியரஞ்ஞோ ஸேனாபதி அஹோஸி. அத² ப⁴த்³தி³யராஜே ஹெட்டா² வுத்தனயேன பப்³ப³ஜிதே, ஸேனாபதி ‘‘ராஜாபி நாம பப்³ப³ஜி, கிங் மய்ஹங் க⁴ராவாஸேனா’’தி பப்³ப³ஜி? பப்³ப³ஜித்வா பன நித்³தா³ராமோ விஹரதி, ந பா⁴வனமனுயுஞ்ஜதி. தங் ப⁴க³வா அனுபியாயங் அம்ப³வனே விஹரந்தோ அத்தனோ ஓபா⁴ஸங் ப²ராபெத்வா தேனஸ்ஸ ஸதிங் ஜனெத்வா இமாய கா³தா²ய தங் ஓவத³ந்தோ –
Na tāva supituṃ hotīti āyasmato soṇassa poṭiriyaputtassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro sikhissa bhagavato kāle vanacaro hutvā jīvanto ekadivasaṃ satthāraṃ disvā pasannacitto kurañjiyaphalaṃ satthuno adāsi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde kapilavatthusmiṃ poṭiriyassa nāma gāmabhojakassa putto hutvā nibbatti, soṇotissa nāmaṃ ahosi. So vayappatto bhaddiyassa sākiyarañño senāpati ahosi. Atha bhaddiyarāje heṭṭhā vuttanayena pabbajite, senāpati ‘‘rājāpi nāma pabbaji, kiṃ mayhaṃ gharāvāsenā’’ti pabbaji? Pabbajitvā pana niddārāmo viharati, na bhāvanamanuyuñjati. Taṃ bhagavā anupiyāyaṃ ambavane viharanto attano obhāsaṃ pharāpetvā tenassa satiṃ janetvā imāya gāthāya taṃ ovadanto –
193.
193.
‘‘ந தாவ ஸுபிதுங் ஹோதி, ரத்தி நக்க²த்தமாலினீ;
‘‘Na tāva supituṃ hoti, ratti nakkhattamālinī;
படிஜக்³கி³துமேவேஸா, ரத்தி ஹோதி விஜானதா.
Paṭijaggitumevesā, ratti hoti vijānatā.
194.
194.
‘‘ஹத்தி²க்க²ந்தா⁴வபதிதங் , குஞ்ஜரோ சே அனுக்கமே;
‘‘Hatthikkhandhāvapatitaṃ , kuñjaro ce anukkame;
ஸங்கா³மே மே மதங் ஸெய்யோ, யஞ்சே ஜீவே பராஜிதோ’’தி. – கா³தா²த்³வயங் அபா⁴ஸி;
Saṅgāme me mataṃ seyyo, yañce jīve parājito’’ti. – gāthādvayaṃ abhāsi;
தத்த² ந தாவ ஸுபிதுங் ஹோதி, ரத்தி நக்க²த்தமாலினீதி அட்ட²ஹி அக்க²ணேஹி வஜ்ஜிதங் நவமங் க²ணங் லபி⁴த்வா டி²தஸ்ஸ விஞ்ஞுஜாதிகஸ்ஸ யாவ ந அரஹத்தங் ஹத்த²க³தங் ஹோதி, தாவ அயங் நக்க²த்தமாலினீ ரத்தி ஸுபிதுங் நித்³தா³யிதுங் ந ஹோதி, ஸுபனஸ்ஸ காலோ ந ஹோதி. அபிச கோ² படிஜக்³கி³துமேவேஸா, ரத்தி ஹோதி விஜானதாதி ஏஸா ரத்தி நாம மனுஸ்ஸானங் மிக³பக்கீ²னஞ்ச நித்³தூ³பக³மனேன விஸேஸதோ நிஸ்ஸத்³த³வேலாபூ⁴தா படிபத்திங் அத்தனி ஸஞ்ஜக்³கி³துங் ஜாக³ரியானுயோக³மனுயுஞ்ஜிதுமேவ விஜானதா விஞ்ஞுனா இச்சி²தா ஹோதீதி.
Tattha na tāva supituṃ hoti, ratti nakkhattamālinīti aṭṭhahi akkhaṇehi vajjitaṃ navamaṃ khaṇaṃ labhitvā ṭhitassa viññujātikassa yāva na arahattaṃ hatthagataṃ hoti, tāva ayaṃ nakkhattamālinī ratti supituṃ niddāyituṃ na hoti, supanassa kālo na hoti. Apica kho paṭijaggitumevesā, ratti hoti vijānatāti esā ratti nāma manussānaṃ migapakkhīnañca niddūpagamanena visesato nissaddavelābhūtā paṭipattiṃ attani sañjaggituṃ jāgariyānuyogamanuyuñjitumeva vijānatā viññunā icchitā hotīti.
தங் ஸுத்வா ஸோணோ ஸங்விக்³க³தரமானஸோ ஹிரொத்தப்பங் பச்சுபட்ட²பெத்வா அப்³போ⁴காஸிகங்க³ங் அதி⁴ட்டா²ய விபஸ்ஸனாய கம்மங் கரொந்தோ ‘‘ஹத்தி²க்க²ந்தோ⁴வ பதித’’ந்தி து³தியங் கா³த²மாஹ. தத்த² அவபதிதந்தி அவமுக²ங் பதிதங் உத்³த⁴ங்பாத³ங் அதோ⁴முக²ங் பதிதங். குஞ்ஜரோ சே அனுக்கமேதி குஞ்ஜரோ அனுக்கமெய்ய சே. இத³ங் வுத்தங் ஹோதி – யதா³ஹங் ஹத்தி²மாருஹித்வா ஸங்கா³மங் பவிட்டோ² ஹத்தி²க்க²ந்த⁴தோ பதிதோ, ததா³ஹங் ஸங்கா³மே தேன ஹத்தி²னா மத்³தி³தோ மதோ அஹோஸிங் சே, தங் மே மரணங் ஸெய்யோ, யஞ்சே இதா³னி கிலேஸேஹி பராஜிதோ ஜீவெய்யங், தங் ந ஸெய்யோதி. இமங் கா³த²ங் வத³ந்தோயேவ விபஸ்ஸனங் உஸ்ஸுக்காபெத்வா அரஹத்தங் பாபுணி. தேன வுத்தங் அபதா³னே (அப॰ தே²ர 2.52.1-6) –
Taṃ sutvā soṇo saṃviggataramānaso hirottappaṃ paccupaṭṭhapetvā abbhokāsikaṅgaṃ adhiṭṭhāya vipassanāya kammaṃ karonto ‘‘hatthikkhandhova patita’’nti dutiyaṃ gāthamāha. Tattha avapatitanti avamukhaṃ patitaṃ uddhaṃpādaṃ adhomukhaṃ patitaṃ. Kuñjaro ce anukkameti kuñjaro anukkameyya ce. Idaṃ vuttaṃ hoti – yadāhaṃ hatthimāruhitvā saṅgāmaṃ paviṭṭho hatthikkhandhato patito, tadāhaṃ saṅgāme tena hatthinā maddito mato ahosiṃ ce, taṃ me maraṇaṃ seyyo, yañce idāni kilesehi parājito jīveyyaṃ, taṃ na seyyoti. Imaṃ gāthaṃ vadantoyeva vipassanaṃ ussukkāpetvā arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.52.1-6) –
‘‘மிக³லுத்³தோ³ புரே ஆஸிங், விபினே விசரங் அஹங்;
‘‘Migaluddo pure āsiṃ, vipine vicaraṃ ahaṃ;
அத்³த³ஸங் விரஜங் பு³த்³த⁴ங், ஸப்³ப³த⁴ம்மான பாரகு³ங்.
Addasaṃ virajaṃ buddhaṃ, sabbadhammāna pāraguṃ.
‘‘குரஞ்ஜியப²லங் க³ய்ஹ, பு³த்³த⁴ஸெட்ட²ஸ்ஸதா³ஸஹங்;
‘‘Kurañjiyaphalaṃ gayha, buddhaseṭṭhassadāsahaṃ;
புஞ்ஞக்கெ²த்தஸ்ஸ தாதி³னோ, பஸன்னோ ஸேஹி பாணிபி⁴.
Puññakkhettassa tādino, pasanno sehi pāṇibhi.
‘‘ஏகதிங்ஸே இதோ கப்பே, யங் ப²லங் அத³தி³ங் ததா³;
‘‘Ekatiṃse ito kappe, yaṃ phalaṃ adadiṃ tadā;
து³க்³க³திங் நாபி⁴ஜானாமி, ப²லதா³னஸ்ஸித³ங் ப²லங்.
Duggatiṃ nābhijānāmi, phaladānassidaṃ phalaṃ.
‘‘கிலேஸா ஜா²பிதா மய்ஹங்…பே॰… கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸன’’ந்தி.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
அரஹத்தங் பன பத்வா ‘‘ஸத்தா²ரா வுத்தங், அத்தனா வுத்த’’ந்தி உப⁴யஞ்ஹி கா³த²ங் ‘‘ஹத்தி²க்க²ந்தா⁴வபதித’’ந்திஆதி³னா பச்சுதா³ஹாஸி. தேன இத³மேவ அஞ்ஞாப்³யாகரணங் அஹோஸீதி.
Arahattaṃ pana patvā ‘‘satthārā vuttaṃ, attanā vutta’’nti ubhayañhi gāthaṃ ‘‘hatthikkhandhāvapatita’’ntiādinā paccudāhāsi. Tena idameva aññābyākaraṇaṃ ahosīti.
ஸோணபோடிரியபுத்தத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Soṇapoṭiriyaputtattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / தே²ரகா³தா²பாளி • Theragāthāpāḷi / 7. ஸோணபோடிரியத்தே²ரகா³தா² • 7. Soṇapoṭiriyattheragāthā